Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā)

    ༤. ཝིབྷངྒཝགྒོ

    4. Vibhaṅgavaggo

    ༡. བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཝཎྞནཱ

    1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā

    ༢༧༢. ཨེཝཾ མེ སུཏནྟི བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ། ཏཏྠ བྷདྡེཀརཏྟསྶཱཏི ཝིཔསྶནཱནུཡོགསམནྣཱགཏཏྟཱ བྷདྡཀསྶ ཨེཀརཏྟསྶ། ཨུདྡེསནྟི མཱཏིཀཾ། ཝིབྷངྒནྟི ཝིཏྠཱརབྷཱཛནཱིཡཾ།

    272.Evaṃme sutanti bhaddekarattasuttaṃ. Tattha bhaddekarattassāti vipassanānuyogasamannāgatattā bhaddakassa ekarattassa. Uddesanti mātikaṃ. Vibhaṅganti vitthārabhājanīyaṃ.

    ཨཏཱིཏནྟི ཨཏཱིཏེ པཉྩཀྑནྡྷེ། ནཱནྭཱགམེཡྻཱཏི ཏཎྷཱདིཊྛཱིཧི ནཱནུགཙྪེཡྻ། ནཔྤཊིཀངྑེཏི ཏཎྷཱདིཊྛཱིཧི ན པཏྠེཡྻ། ཡདཏཱིཏནྟི ཨིདམེཏྠ ཀཱརཎཝཙནཾ། ཡསྨཱ ཡཾ ཨཏཱིཏཾ, ཏཾ པཧཱིནཾ ནིརུདྡྷཾ ཨཏྠངྒཏཾ, ཏསྨཱ ཏཾ པུན ནཱནུགཙྪེཡྻ། ཡསྨཱ ཙ ཡཾ ཨནཱགཏཾ, ཏཾ ཨཔྤཏྟཾ ཨཛཱཏཾ ཨནིབྦཏྟཾ, ཏསྨཱ ཏམྤི ན པཏྠེཡྻ།

    Atītanti atīte pañcakkhandhe. Nānvāgameyyāti taṇhādiṭṭhīhi nānugaccheyya. Nappaṭikaṅkheti taṇhādiṭṭhīhi na pattheyya. Yadatītanti idamettha kāraṇavacanaṃ. Yasmā yaṃ atītaṃ, taṃ pahīnaṃ niruddhaṃ atthaṅgataṃ, tasmā taṃ puna nānugaccheyya. Yasmā ca yaṃ anāgataṃ, taṃ appattaṃ ajātaṃ anibbattaṃ, tasmā tampi na pattheyya.

    ཏཏྠ ཏཏྠཱཏི པཙྩུཔྤནྣམྤི དྷམྨཾ ཡཏྠ ཡཏྠེཝ ཨུཔྤནྣོ, ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཙ ནཾ ཨནིཙྩཱནུཔསྶནཱདཱིཧི སཏྟཧི ཨནུཔསྶནཱཧི ཡོ ཝིཔསྶཏི ཨརཉྙཱདཱིསུ ཝཱ ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཝིཔསྶཏི། ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤནྟི ཨིདཾ ཝིཔསྶནཱཔཊིཝིཔསྶནཱདསྶནཏྠཾ ཝུཏྟཾ། ཝིཔསྶནཱ ཧི རཱགཱདཱིཧི ན སཾཧཱིརཏི ན སཾཀུཔྤཏཱིཏི ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཨནུབྲཱུཧཡེ ཝཌྜྷེཡྻ, པཊིཝིཔསྶེཡྻཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། ཨཐ ཝཱ ནིབྦཱནཾ རཱགཱདཱིཧི ན སཾཧཱིརཏི ན སཾཀུཔྤཏཱིཏི ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ། ཏཾ ཝིདྭཱ པཎྜིཏོ བྷིཀྑུ ཨནུབྲཱུཧཡེ, པུནཔྤུནཾ ཏདཱརམྨཎཾ ཏཾ ཏཾ ཕལསམཱཔཏྟིཾ ཨཔྤེནྟོ ཝཌྜྷེཡྻཱཏི ཨཏྠོ།

    Tattha tatthāti paccuppannampi dhammaṃ yattha yattheva uppanno, tattha tattheva ca naṃ aniccānupassanādīhi sattahi anupassanāhi yo vipassati araññādīsu vā tattha tattheva vipassati. Asaṃhīraṃasaṃkuppanti idaṃ vipassanāpaṭivipassanādassanatthaṃ vuttaṃ. Vipassanā hi rāgādīhi na saṃhīrati na saṃkuppatīti asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ anubrūhaye vaḍḍheyya, paṭivipasseyyāti vuttaṃ hoti. Atha vā nibbānaṃ rāgādīhi na saṃhīrati na saṃkuppatīti asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ. Taṃ vidvā paṇḍito bhikkhu anubrūhaye, punappunaṃ tadārammaṇaṃ taṃ taṃ phalasamāpattiṃ appento vaḍḍheyyāti attho.

    ཏསྶ པན ཨནུབྲཱུཧནྟསྶ ཨཏྠཱཡ – ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤནྟི ཀིལེསཱནཾ ཨཱཏཱཔནཔརིཏཱཔནེན ཨཱཏཔྤནྟི ལདྡྷནཱམཾ ཝཱིརིཡཾ ཨཛྫེཝ ཀཱཏབྦཾ། ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེཏི སྭེ ཛཱིཝིཏཾ ཝཱ མརཎཾ ཝཱ ཀོ ཛཱནཱཏི། ཨཛྫེཝ དཱནཾ ཝཱ དསྶཱམི, སཱིལཾ ཝཱ རཀྑིསྶཱམི, ཨཉྙཏརཾ ཝཱ པན ཀུསལཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཧི ‘‘ཨཛྫ ཏཱཝ པཔཉྩོ ཨཏྠི, སྭེ ཝཱ པུནདིཝསེ ཝཱ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིཏྟཾ ཨནུཔྤཱདེཏྭཱ ཨཛྫེཝ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཨེཝཾ ཝཱིརིཡཾ ཀཱཏབྦནྟི དསྶེཏི། མཧཱསེནེནཱཏི ཨགྒིཝིསསཏྠཱདཱིནི ཨནེཀཱནི མརཎཀཱརཎཱནི ཏསྶ སེནཱ, ཏཱཡ མཧཏིཡཱ སེནཱཡ ཝསེན མཧཱསེནེན ཨེཝརཱུཔེན མཙྩུནཱ སདྡྷིཾ ‘‘ཀཏིཔཱཧཾ ཏཱཝ ཨཱགམེཧི ཡཱཝཱཧཾ བུདྡྷཔཱུཛཱདིཾ ཨཏྟནོ ཨཝསྶཡཀམྨཾ ཀརོམཱི’’ཏི ། ཨེཝཾ མིཏྟསནྠཝཱཀཱརསངྑཱཏོ ཝཱ, ‘‘ཨིདཾ སཏཾ ཝཱ སཧསྶཾ ཝཱ གཧེཏྭཱ ཀཏིཔཱཧཾ ཨཱགམེཧཱི’’ཏི ཨེཝཾ ལཉྫཱནུཔྤདཱནསངྑཱཏོ ཝཱ, ‘‘ཨིམིནཱཧཾ བལརཱསིནཱ པཊིབཱཧིསྶཱམཱི’’ཏི ཨེཝཾ བལརཱསིསངྑཱཏོ ཝཱ སངྒརོ ནཏྠི། སངྒརོཏི ཧི མིཏྟསནྠཝཱཀཱརལཉྫཱནུཔྤདཱནབལརཱསཱིནཾ ནཱམཾ, ཏསྨཱ ཨཡམཏྠོ ཝུཏྟོ།

    Tassa pana anubrūhantassa atthāya – ajjeva kiccamātappanti kilesānaṃ ātāpanaparitāpanena ātappanti laddhanāmaṃ vīriyaṃ ajjeva kātabbaṃ. Ko jaññā maraṇaṃ suveti sve jīvitaṃ vā maraṇaṃ vā ko jānāti. Ajjeva dānaṃ vā dassāmi, sīlaṃ vā rakkhissāmi, aññataraṃ vā pana kusalaṃ karissāmīti hi ‘‘ajja tāva papañco atthi, sve vā punadivase vā karissāmī’’ti cittaṃ anuppādetvā ajjeva karissāmīti evaṃ vīriyaṃ kātabbanti dasseti. Mahāsenenāti aggivisasatthādīni anekāni maraṇakāraṇāni tassa senā, tāya mahatiyā senāya vasena mahāsenena evarūpena maccunā saddhiṃ ‘‘katipāhaṃ tāva āgamehi yāvāhaṃ buddhapūjādiṃ attano avassayakammaṃ karomī’’ti . Evaṃ mittasanthavākārasaṅkhāto vā, ‘‘idaṃ sataṃ vā sahassaṃ vā gahetvā katipāhaṃ āgamehī’’ti evaṃ lañjānuppadānasaṅkhāto vā, ‘‘imināhaṃ balarāsinā paṭibāhissāmī’’ti evaṃ balarāsisaṅkhāto vā saṅgaro natthi. Saṅgaroti hi mittasanthavākāralañjānuppadānabalarāsīnaṃ nāmaṃ, tasmā ayamattho vutto.

    ཨཏནྡིཏནྟི ཨནལསཾ ཨུཊྛཱཧཀཾ། ཨེཝཾ པཊིཔནྣཏྟཱ བྷདྡོ ཨེཀརཏྟོ ཨསྶཱཏི བྷདྡེཀརཏྟོ། ཨིཏི ཏཾ ཨེཝཾ པཊིཔནྣཔུགྒལཾ ‘‘བྷདྡེཀརཏྟོ ཨཡ’’ནྟི། རཱགཱདཱིནཾ སནྟཏཱཡ སནྟོ བུདྡྷམུནི ཨཱཙིཀྑཏི།

    Atanditanti analasaṃ uṭṭhāhakaṃ. Evaṃ paṭipannattā bhaddo ekaratto assāti bhaddekaratto. Iti taṃ evaṃ paṭipannapuggalaṃ ‘‘bhaddekaratto aya’’nti. Rāgādīnaṃ santatāya santo buddhamuni ācikkhati.

    ༢༧༣. ཨེཝཾརཱུཔོཏིཨཱདཱིསུ ཀཱལོ༹པི སམཱནོ ཨིནྡནཱིལམཎིཝཎྞོ ཨཧོསིནྟི ཨེཝཾ མནུཉྙརཱུཔཝསེནེཝ ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ། ཀུསལསུཁསོམནསྶཝེདནཱཝསེནེཝ ཨེཝཾཝེདནོ། ཏཾསམྤཡུཏྟཱནཾཡེཝ སཉྙཱདཱིནཾ ཝསེན ཨེཝཾསཉྙོ ཨེཝཾསངྑཱརོ ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི།

    273.Evaṃrūpotiādīsu kāḷopi samāno indanīlamaṇivaṇṇo ahosinti evaṃ manuññarūpavaseneva evaṃrūpo ahosiṃ. Kusalasukhasomanassavedanāvaseneva evaṃvedano. Taṃsampayuttānaṃyeva saññādīnaṃ vasena evaṃsañño evaṃsaṅkhāro evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhānanti.

    ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏཱིཏི ཏེསུ རཱུཔཱདཱིསུ ཏཎྷཾ སམནྭཱནེཏི ཨནུཔཝཏྟེཏི། ཧཱིནརཱུཔཱདིཝསེན པན ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ…པེ॰… ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིནྟི ན མཉྙཏི།

    Tattha nandiṃ samanvānetīti tesu rūpādīsu taṇhaṃ samanvāneti anupavatteti. Hīnarūpādivasena pana evaṃrūpo ahosiṃ…pe… evaṃviññāṇo ahosinti na maññati.

    ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏཱིཏི ཏཎྷཾ ཝཱ ཏཎྷཱསམྤཡུཏྟདིཊྛིཾ ཝཱ ནཱནུཔཝཏྟཡཏི།

    Nandiṃ na samanvānetīti taṇhaṃ vā taṇhāsampayuttadiṭṭhiṃ vā nānupavattayati.

    ༢༧༤. ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡནྟིཨཱདཱིསུཔི ཏཾམནུཉྙརཱུཔཱདིཝསེནེཝ ཏཎྷཱདིཊྛིཔཝཏྟསངྑཱཏཱ ནནྡིསམནྭཱནཡནཱཝ ཝེདིཏབྦཱ།

    274.Evaṃrūpo siyantiādīsupi taṃmanuññarūpādivaseneva taṇhādiṭṭhipavattasaṅkhātā nandisamanvānayanāva veditabbā.

    ༢༧༥. ཀཐཉྩ , བྷིཀྑཝེ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏཱིཏི ཨིདཾ ‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི། ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤ’’ནྟི ཨུདྡེསསྶ ནིདྡེསཏྠཾ ཝུཏྟཾ། ཀཱམཉྩེཏྠ ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩུཔྤནྣཾ དྷམྨཾ ན ཝིཔསྶཏཱི’’ཏིཨཱདི ཝཏྟབྦཾ སིཡཱ, ཡསྨཱ པན ཨསཾཧཱིརཱཏི ཙ ཨསཾཀུཔྤཱཏི ཙ ཝིཔསྶནཱ ཝུཏྟཱ, ཏསྨཱ ཏསྶཱ ཨེཝ ཨབྷཱཝཉྩ བྷཱཝཉྩ དསྶེཏུཾ སཾཧཱིརཏཱིཏི མཱཏིཀཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཝིཏྠཱརོ ཝུཏྟོ། ཏཏྠ སཾཧཱིརཏཱིཏི ཝིཔསྶནཱཡ ཨབྷཱཝཏོ ཏཎྷཱདིཊྛཱིཧི ཨཱཀཌྜྷིཡཏི། ན སཾཧཱིརཏཱིཏི ཝིཔསྶནཱཡ བྷཱཝེན ཏཎྷཱདིཊྛཱིཧི ནཱཀཌྜྷིཡཏི། སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི།

    275.Kathañca, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīratīti idaṃ ‘‘paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati. Asaṃhīraṃ asaṃkuppa’’nti uddesassa niddesatthaṃ vuttaṃ. Kāmañcettha ‘‘kathañca, bhikkhave, paccuppannaṃ dhammaṃ na vipassatī’’tiādi vattabbaṃ siyā, yasmā pana asaṃhīrāti ca asaṃkuppāti ca vipassanā vuttā, tasmā tassā eva abhāvañca bhāvañca dassetuṃ saṃhīratīti mātikaṃ uddharitvā vitthāro vutto. Tattha saṃhīratīti vipassanāya abhāvato taṇhādiṭṭhīhi ākaḍḍhiyati. Na saṃhīratīti vipassanāya bhāvena taṇhādiṭṭhīhi nākaḍḍhiyati. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.

    པཔཉྩསཱུདནིཡཱ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡཊྛཀཐཱཡ

    Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya

    བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།

    Bhaddekarattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ • Majjhimanikāya / ༡. བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ • 1. Bhaddekarattasuttaṃ

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ༡. བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཝཎྞནཱ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact