Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi |
೧೦. ಭದ್ದಿಯಸುತ್ತಂ
10. Bhaddiyasuttaṃ
೨೦. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಅನುಪಿಯಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಅಮ್ಬವನೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’ನ್ತಿ!
20. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā anupiyāyaṃ viharati ambavane. Tena kho pana samayena āyasmā bhaddiyo kāḷīgodhāya putto araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti!
ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಭದ್ದಿಯಸ್ಸ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಅರಞ್ಞಗತಸ್ಸಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತಸ್ಸಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತಸ್ಸಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇನ್ತಸ್ಸ – ‘‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’ನ್ತಿ! ಸುತ್ವಾನ ನೇಸಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತೋ ಅನಭಿರತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ, ಯಂಸ ಪುಬ್ಬೇ ಅಗಾರಿಯಭೂತಸ್ಸ 1 ರಜ್ಜಸುಖಂ, ಸೋ ತಮನುಸ್ಸರಮಾನೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ!
Assosuṃ kho sambahulā bhikkhū āyasmato bhaddiyassa kāḷīgodhāya puttassa araññagatassapi rukkhamūlagatassapi suññāgāragatassapi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānentassa – ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti! Sutvāna nesaṃ etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho, āvuso, āyasmā bhaddiyo kāḷīgodhāya putto anabhirato brahmacariyaṃ carati, yaṃsa pubbe agāriyabhūtassa 2 rajjasukhaṃ, so tamanussaramāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti!
ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ಭದ್ದಿಯೋ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’ನ್ತಿ! ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತೋ ಅನಭಿರತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ। ಯಂಸ ಪುಬ್ಬೇ ಅಗಾರಿಯಭೂತಸ್ಸ ರಜ್ಜಸುಖಂ, ಸೋ ತಮನುಸ್ಸರಮಾನೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ!
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘āyasmā, bhante, bhaddiyo kāḷīgodhāya putto araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’nti! Nissaṃsayaṃ kho, bhante, āyasmā bhaddiyo kāḷīgodhāya putto anabhirato brahmacariyaṃ carati. Yaṃsa pubbe agāriyabhūtassa rajjasukhaṃ, so tamanussaramāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti!
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಮಮ ವಚನೇನ ಭದ್ದಿಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಹಿ – ‘ಸತ್ಥಾ ತಂ, ಆವುಸೋ ಭದ್ದಿಯ, ಆಮನ್ತೇತೀ’’’ತಿ।
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena bhaddiyaṃ bhikkhuṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso bhaddiya, āmantetī’’’ti.
‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭದ್ದಿಯಂ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸತ್ಥಾ ತಂ, ಆವುಸೋ ಭದ್ದಿಯ, ಆಮನ್ತೇತೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಭದ್ದಿಯಂ ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಪುತ್ತಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā bhaddiyo kāḷīgodhāya putto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhaddiyaṃ kāḷīgodhāya puttaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso bhaddiya, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddiyo kāḷīgodhāya putto tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddiyaṃ kāḷīgodhāya puttaṃ bhagavā etadavoca –
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭದ್ದಿಯ, ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ! ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ।
‘‘Saccaṃ kira tvaṃ, bhaddiya, araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti! ‘‘Evaṃ, bhante’’ti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ 3 ತ್ವಂ, ಭದ್ದಿಯ, ಅತ್ಥವಸಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ! ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಗಾರಿಯಭೂತಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಅಹೋಸಿ, ಬಹಿಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಅಹೋಸಿ, ಅನ್ತೋಪಿ ನಗರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಅಹೋಸಿ, ಬಹಿಪಿ ನಗರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಅಹೋಸಿ, ಅನ್ತೋಪಿ ಜನಪದೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಅಹೋಸಿ, ಬಹಿಪಿ ಜನಪದೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ರಕ್ಖಿತೋ ಗೋಪಿತೋ ಸನ್ತೋ ಭೀತೋ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಉಸ್ಸಙ್ಕೀ ಉತ್ರಾಸೀ ವಿಹಾಸಿಂ। ಏತರಹಿ ಖೋ ಪನಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಏಕೋ 4 ಅಭೀತೋ ಅನುಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಅನುಸ್ಸಙ್ಕೀ ಅನುತ್ರಾಸೀ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಪನ್ನಲೋಮೋ ಪರದತ್ತವುತ್ತೋ 5, ಮಿಗಭೂತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರಾಮಿ। ಇಮಂ 6 ಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅತ್ಥವಸಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ 7 – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ!
‘‘Kiṃ pana 8 tvaṃ, bhaddiya, atthavasaṃ sampassamāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti! ‘‘Pubbe me, bhante, agāriyabhūtassa rajjaṃ kārentassa antopi antepure rakkhā susaṃvihitā ahosi, bahipi antepure rakkhā susaṃvihitā ahosi, antopi nagare rakkhā susaṃvihitā ahosi, bahipi nagare rakkhā susaṃvihitā ahosi, antopi janapade rakkhā susaṃvihitā ahosi, bahipi janapade rakkhā susaṃvihitā ahosi. So kho ahaṃ, bhante, evaṃ rakkhito gopito santo bhīto ubbiggo ussaṅkī utrāsī vihāsiṃ. Etarahi kho panāhaṃ, bhante, araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi eko 9 abhīto anubbiggo anussaṅkī anutrāsī appossukko pannalomo paradattavutto 10, migabhūtena cetasā viharāmi. Imaṃ 11 kho ahaṃ, bhante, atthavasaṃ sampassamāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi 12 – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti!
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ಯಸ್ಸನ್ತರತೋ ನ ಸನ್ತಿ ಕೋಪಾ,
‘‘Yassantarato na santi kopā,
ಇತಿಭವಾಭವತಞ್ಚ ವೀತಿವತ್ತೋ।
Itibhavābhavatañca vītivatto;
ತಂ ವಿಗತಭಯಂ ಸುಖಿಂ ಅಸೋಕಂ,
Taṃ vigatabhayaṃ sukhiṃ asokaṃ,
ದೇವಾ ನಾನುಭವನ್ತಿ ದಸ್ಸನಾಯಾ’’ತಿ॥ ದಸಮಂ।
Devā nānubhavanti dassanāyā’’ti. dasamaṃ;
ಮುಚಲಿನ್ದವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Mucalindavaggo dutiyo niṭṭhito.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಮುಚಲಿನ್ದೋ ರಾಜಾ ದಣ್ಡೇನ, ಸಕ್ಕಾರೋ ಉಪಾಸಕೇನ ಚ।
Mucalindo rājā daṇḍena, sakkāro upāsakena ca;
ಗಬ್ಭಿನೀ ಏಕಪುತ್ತೋ ಚ, ಸುಪ್ಪವಾಸಾ ವಿಸಾಖಾ ಚ।
Gabbhinī ekaputto ca, suppavāsā visākhā ca;
ಕಾಳೀಗೋಧಾಯ ಭದ್ದಿಯೋತಿ॥
Kāḷīgodhāya bhaddiyoti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā / ೧೦. ಭದ್ದಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Bhaddiyasuttavaṇṇanā