| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ • Cūḷaniddesapāḷi |
੧੨. ਭਦ੍ਰਾવੁਧਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
12. Bhadrāvudhamāṇavapucchāniddeso
੭੦.
70.
ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾવੁਧੋ]
Okañjahaṃtaṇhacchidaṃ anejaṃ, [iccāyasmā bhadrāvudho]
ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ વਿਮੁਤ੍ਤਂ।
Nandiñjahaṃ oghatiṇṇaṃ vimuttaṃ;
ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ, ਸੁਤ੍વਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ 1 ਇਤੋ॥
Kappañjahaṃ abhiyāce sumedhaṃ, sutvāna nāgassa apanamissanti2ito.
ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ। ਓਕਞ੍ਜਹਨ੍ਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਾਯੁਪਾਦਾਨਾ 3 ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿવੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾવਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਓਕਞ੍ਜਹੋ। વੇਦਨਾਧਾਤੁਯਾ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾਧਾਤੁਯਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਧਾਤੁਯਾ… વਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯਾ ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਾਯੁਪਾਦਾਨਾ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿવੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾવਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਓਕਞ੍ਜਹੋ।
Okañjahaṃ taṇhacchidaṃ anejanti. Okañjahanti rūpadhātuyā yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upāyupādānā 4 cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā, te buddhassa bhagavato pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā buddho okañjaho. Vedanādhātuyā…pe… saññādhātuyā… saṅkhāradhātuyā… viññāṇadhātuyā yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upāyupādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā, te buddhassa bhagavato pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā buddho okañjaho.
ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਨ੍ਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ। ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਛਿਨ੍ਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦੋ। ਅਨੇਜੋਤਿ ਏਜਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ …ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਸਾ ਏਜਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾવਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ। ਏਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨੇਜੋ ਭਗવਾ ਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸੁਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ ਨ ਚਲਤਿ ਨ વੇਧਤਿ ਨ ਪવੇਧਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪવੇਧਤੀਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋਤਿ – ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ। ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾવੁਧੋਤਿ। ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ॰… ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ, ਪਿਯવਚਨਂ…ਪੇ॰… ਭਦ੍ਰਾવੁਧੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ॰… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾવੁਧੋ।
Taṇhacchidanti. Taṇhāti rūpataṇhā…pe… dhammataṇhā. Sā taṇhā buddhassa bhagavato chinnā ucchinnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā. Tasmā buddho taṇhacchido. Anejoti ejā vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo …pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Sā ejā taṇhā buddhassa bhagavato pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā buddho anejo. Ejāya pahīnattā anejo bhagavā lābhepi na iñjati, alābhepi na iñjati, yasepi na iñjati, ayasepi na iñjati, pasaṃsāyapi na iñjati, nindāyapi na iñjati, sukhepi na iñjati, dukkhepi na iñjati na calati na vedhati na pavedhati na sampavedhatīti. Tasmā buddho anejoti – okañjahaṃ taṇhacchidaṃ anejaṃ. Iccāyasmā bhadrāvudhoti. Iccāti padasandhi…pe… āyasmāti, piyavacanaṃ…pe… bhadrāvudhoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā bhadrāvudho.
ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ વਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦੀ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਸਾ ਨਨ੍ਦੀ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾવਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹੋ। ਓਘਤਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਭવੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਅવਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ વੀਤਿવਤ੍ਤੋ। ਸੋ વੁਤ੍ਥવਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ॰… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭવੋਤਿ – ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ। વਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਗવਤੋ ਰਾਗਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਦੋਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਮੋਹਾ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ વਿਮੁਤ੍ਤਂ।
Nandiñjahaṃ oghatiṇṇaṃ vimuttanti nandī vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Sā nandī sā taṇhā buddhassa bhagavato pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā buddho nandiñjaho. Oghatiṇṇanti bhagavā kāmoghaṃ tiṇṇo bhavoghaṃ tiṇṇo diṭṭhoghaṃ tiṇṇo avijjoghaṃ tiṇṇo sabbasaṃsārapathaṃ tiṇṇo uttiṇṇo nitthiṇṇo atikkanto samatikkanto vītivatto. So vutthavāso ciṇṇacaraṇo…pe… jātimaraṇasaṃsāro natthi tassa punabbhavoti – nandiñjahaṃ oghatiṇṇaṃ. Vimuttanti bhagavato rāgā cittaṃ muttaṃ vimuttaṃ suvimuttaṃ, dosā cittaṃ… mohā cittaṃ…pe… sabbākusalābhisaṅkhārehi cittaṃ muttaṃ vimuttaṃ suvimuttanti – nandiñjahaṃ oghatiṇṇaṃ vimuttaṃ.
ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਨ੍ਤਿ। ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍વੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ। ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ। ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹੋ । ਅਭਿਯਾਚੇਤਿ ਯਾਚਾਮਿ ਅਭਿਯਾਚਾਮਿ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਜਪ੍ਪਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮਿ। ਸੁਮੇਧਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ॰… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮવਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ। ਭਗવਾ ਇਮਾਯ ਮੇਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਮੇਧੋਤਿ – ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ।
Kappañjahaṃ abhiyāce sumedhanti. Kappāti dve kappā – taṇhākappo ca diṭṭhikappo ca…pe… ayaṃ taṇhākappo…pe… ayaṃ diṭṭhikappo. Buddhassa bhagavato taṇhākappo pahīno diṭṭhikappo paṭinissaṭṭho. Taṇhākappassa pahīnattā diṭṭhikappassa paṭinissaṭṭhattā tasmā buddho kappañjaho . Abhiyāceti yācāmi abhiyācāmi ajjhesāmi sādiyāmi patthayāmi pihayāmi jappāmi abhijappāmi. Sumedhā vuccati paññā. Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi. Bhagavā imāya medhāya paññāya upeto samupeto upāgato samupāgato upapanno samupapanno samannāgato. Tasmā buddho sumedhoti – kappañjahaṃ abhiyāce sumedhaṃ.
ਸੁਤ੍વਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋਤਿ। ਨਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਗੋ। ਭਗવਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਗੋ, ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ, ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਭਗવਾ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ। ਸੁਤ੍વਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ વਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍વਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍વਾ ਇਤੋ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਿਸਾવਿਦਿਸਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੁਤ੍વਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ। ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –
Sutvāna nāgassa apanamissanti itoti. Nāgassāti nāgo. Bhagavā āguṃ na karotīti nāgo, na gacchatīti nāgo, na āgacchatīti nāgo…pe… evaṃ bhagavā na gacchatīti nāgo. Sutvāna nāgassa apanamissanti itoti tuyhaṃ vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhaṃ sutvā suṇitvā uggahetvā upadhārayitvā upalakkhayitvā ito apanamissanti vajissanti pakkamissanti disāvidisaṃ gamissantīti – sutvāna nāgassa apanamissanti ito. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾવੁਧੋ]
‘‘Okañjahaṃ taṇhacchidaṃ anejaṃ, [iccāyasmā bhadrāvudho]
ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ વਿਮੁਤ੍ਤਂ।
Nandiñjahaṃ oghatiṇṇaṃ vimuttaṃ;
ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ, ਸੁਤ੍વਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ’’ਤਿ॥
Kappañjahaṃ abhiyāce sumedhaṃ, sutvāna nāgassa apanamissanti ito’’ti.
੭੧.
71.
ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ, ਤવ વੀਰ વਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ।
Nānājanā janapadehi saṅgatā, tava vīra vākyaṃ abhikaṅkhamānā;
ਤੇਸਂ ਤੁવਂ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ॥
Tesaṃ tuvaṃ sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo.
ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ। ਨਾਨਾਜਨਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ વੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇવਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ। ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਅਙ੍ਗਾ ਚ ਮਗਧਾ ਚ ਕਲਿਙ੍ਗਾ ਚ ਕਾਸਿਯਾ ਚ ਕੋਸਲਾ ਚ વਜ੍ਜਿਯਾ ਚ ਮਲ੍ਲਾ ਚ ਚੇਤਿਯਮ੍ਹਾ ਚ 5 વਂਸਾ ਚ ਕੁਰੁਮ੍ਹਾ ਚ ਪਞ੍ਚਾਲਾ ਚ ਮਚ੍ਛਾ ਚ ਸੁਰਸੇਨਾ ਚ ਅਸ੍ਸਕਾ ਚ ਅવਨ੍ਤਿਯਾ ਚ ਯੋਨਾ 6 ਚ ਕਮ੍ਬੋਜਾ ਚ। ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਸਙ੍ਗਤਾ ਸਮਾਗਤਾ ਸਮੋਹਿਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਤਿ – ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ।
Nānājanā janapadehi saṅgatāti. Nānājanāti khattiyā ca brāhmaṇā ca vessā ca suddā ca gahaṭṭhā ca pabbajitā ca devā ca manussā ca. Janapadehi saṅgatāti aṅgā ca magadhā ca kaliṅgā ca kāsiyā ca kosalā ca vajjiyā ca mallā ca cetiyamhā ca 7 vaṃsā ca kurumhā ca pañcālā ca macchā ca surasenā ca assakā ca avantiyā ca yonā 8 ca kambojā ca. Saṅgatāti saṅgatā samāgatā samohitā sannipatitāti – nānājanā janapadehi saṅgatā.
ਤવ વੀਰ વਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ। વੀਰਾਤਿ વੀਰੋ। ਭਗવਾ વੀਰਿਯવਾਤਿ વੀਰੋ, ਪਹੂਤਿ વੀਰੋ, વਿਸવੀਤਿ વੀਰੋ, ਅਲਮਤ੍ਤੋਤਿ વੀਰੋ, વਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ વੀਰੋ।
Tava vīra vākyaṃ abhikaṅkhamānāti. Vīrāti vīro. Bhagavā vīriyavāti vīro, pahūti vīro, visavīti vīro, alamattoti vīro, vigatalomahaṃsotipi vīro.
વਿਰਤੋ ਇਧ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕੇਹਿ, ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਚ੍ਚ વੀਰਿਯવਾ ਸੋ।
Virato idha sabbapāpakehi, nirayadukkhaṃ aticca vīriyavā so;
ਸੋ વੀਰਿਯવਾ ਪਧਾਨવਾ, વੀਰੋ ਤਾਦਿ ਪવੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾਤਿ॥
So vīriyavā padhānavā, vīro tādi pavuccate tathattāti.
ਤવ વੀਰ વਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ વਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ। ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ ਇਚ੍ਛਮਾਨਾ ਸਾਦਿਯਮਾਨਾ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਪਿਹਯਮਾਨਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਮਾਨਾਤਿ – ਤવ વੀਰ વਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ।
Tavavīra vākyaṃ abhikaṅkhamānāti tuyhaṃ vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhaṃ. Abhikaṅkhamānāti abhikaṅkhamānā icchamānā sādiyamānā patthayamānā pihayamānā abhijappamānāti – tava vīra vākyaṃ abhikaṅkhamānā.
ਤੇਸਂ ਤੁવਂ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ વੇਸ੍ਸਾਨਂ ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦੇવਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਤੁવਨ੍ਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ। ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ ਸਾਧੁ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ વਿવਰਾਹਿ વਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤੇਸਂ ਤੁવਂ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ।
Tesaṃ tuvaṃ sādhu viyākarohīti. Tesanti tesaṃ khattiyānaṃ brāhmaṇānaṃ vessānaṃ suddānaṃ gahaṭṭhānaṃ pabbajitānaṃ devānaṃ manussānaṃ. Tuvanti bhagavantaṃ bhaṇati. Sādhu viyākarohīti sādhu ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – tesaṃ tuvaṃ sādhu viyākarohi.
ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਤੁਲਿਤੋ ਤੀਰਿਤੋ વਿਭੂਤੋ વਿਭਾવਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ। ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –
Tathā hi te vidito esa dhammoti tathā hi te vidito tulito tīrito vibhūto vibhāvito esa dhammoti – tathā hi te vidito esa dhammo. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ, ਤવ વੀਰ વਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ।
‘‘Nānājanā janapadehi saṅgatā, tava vīra vākyaṃ abhikaṅkhamānā;
ਤੇਸਂ ਤੁવਂ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ॥
Tesaṃ tuvaṃ sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’ti.
੭੨.
72.
ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ, [ਭਦ੍ਰਾવੁਧਾਤਿ ਭਗવਾ]
Ādānataṇhaṃ vinayetha sabbaṃ, [bhadrāvudhāti bhagavā]
ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ।
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;
ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇવ ਮਾਰੋ ਅਨ੍વੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਂ॥
Yaṃ yañhi lokasmimupādiyanti, teneva māro anveti jantuṃ.
ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ॰… ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾਤਿ ਕਿਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾ? ਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਰੂਪਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ। વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭવਂ… ਸਂਸਾਰਂ… વਟ੍ਟਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ। ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾ। ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વਿਨਯੇਯ੍ਯ ਪਟਿવਿਨਯੇਯ੍ਯ ਪਜਹੇਯ੍ਯ વਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ। ਭਦ੍ਰਾવੁਧਾਤਿ ਭਗવਾਤਿ। ਭਦ੍ਰਾવੁਧਾਤਿ ਭਗવਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ – ਭਦ੍ਰਾવੁਧਾਤਿ ਭਗવਾ।
Ādānataṇhaṃ vinayetha sabbanti ādānataṇhaṃ vuccati rūpataṇhā…pe… ādānataṇhāti kiṃkāraṇā vuccati ādānataṇhā? Tāya taṇhāya rūpaṃ ādiyanti upādiyanti gaṇhanti parāmasanti abhinivisanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ… gatiṃ… upapattiṃ… paṭisandhiṃ… bhavaṃ… saṃsāraṃ… vaṭṭaṃ ādiyanti upādiyanti gaṇhanti parāmasanti abhinivisanti. Taṃkāraṇā vuccati ādānataṇhā. Ādānataṇhaṃ vinayetha sabbanti sabbaṃ ādānataṇhaṃ vinayeyya paṭivinayeyya pajaheyya vinodeyya byantīkareyya anabhāvaṃ gameyyāti – ādānataṇhaṃ vinayetha sabbaṃ. Bhadrāvudhāti bhagavāti. Bhadrāvudhāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – bhadrāvudhāti bhagavā.
ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ। ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਂ; ਅਧੋਤਿ ਅਤੀਤਂ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ। ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦੇવਲੋਕੋ; ਅਧੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ। ਅਥ વਾ, ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਧਮ੍ਮਾ। ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁ; ਅਧੋਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁ। ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾ વੇਦਨਾ; ਅਧੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ વੇਦਨਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ વੇਦਨਾ। ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ વੇਮਜ੍ਝੇਤਿ – ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ।
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjheti. Uddhanti anāgataṃ; adhoti atītaṃ; tiriyañcāpi majjheti paccuppannaṃ. Uddhanti devaloko; adhoti nirayaloko; tiriyañcāpi majjheti manussaloko. Atha vā, uddhanti kusalā dhammā; adhoti akusalā dhammā; tiriyañcāpi majjheti abyākatā dhammā. Uddhanti arūpadhātu; adhoti kāmadhātu; tiriyañcāpimajjheti rūpadhātu. Uddhanti sukhā vedanā; adhoti dukkhā vedanā; tiriyañcāpi majjheti adukkhamasukhā vedanā. Uddhanti uddhaṃ pādatalā; adhoti adho kesamatthakā; tiriyañcāpi majjheti vemajjheti – uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe.
ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਯਂ ਯਂ ਰੂਪਗਤਂ વੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ। ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ॰… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ।
Yaṃ yañhi lokasmimupādiyantīti yaṃ yaṃ rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ ādiyanti upādiyanti gaṇhanti parāmasanti abhinivisanti. Lokasminti apāyaloke…pe… āyatanaloketi – yaṃ yañhi lokasmimupādiyanti.
ਤੇਨੇવ ਮਾਰੋ ਅਨ੍વੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇવ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਸੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਖਨ੍ਧਮਾਰੋ ਧਾਤੁਮਾਰੋ ਆਯਤਨਮਾਰੋ ਗਤਿਮਾਰੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਮਾਰੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮਾਰੋ ਭવਮਾਰੋ ਸਂਸਾਰਮਾਰੋ વਟ੍ਟਮਾਰੋ ਅਨ੍વੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍વਾਯਿਕੋ ਹੋਤਿ। ਜਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਂ ਜਨਂ ਨਰਂ ਮਾਣવਂ 9 ਪੋਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਜੀવਂ ਜਾਗੁਂ ਜਨ੍ਤੁਂ ਇਨ੍ਦਗੁਂ ਮਨੁਜਨ੍ਤਿ – ਤੇਨੇવ ਮਾਰੋ ਅਨ੍વੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਂ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Teneva māro anveti jantunti teneva kammābhisaṅkhāravasena paṭisandhiko khandhamāro dhātumāro āyatanamāro gatimāro upapattimāro paṭisandhimāro bhavamāro saṃsāramāro vaṭṭamāro anveti anugacchati anvāyiko hoti. Jantunti sattaṃ janaṃ naraṃ māṇavaṃ 10 posaṃ puggalaṃ jīvaṃ jāguṃ jantuṃ indaguṃ manujanti – teneva māro anveti jantuṃ. Tenāha bhagavā –
‘‘ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ વਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ, [ਭਦ੍ਰਾવੁਧਾਤਿ ਭਗવਾ]
‘‘Ādānataṇhaṃ vinayetha sabbaṃ, [bhadrāvudhāti bhagavā]
ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ।
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;
ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇવ ਮਾਰੋ ਅਨ੍વੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ॥
Yaṃ yañhi lokasmimupādiyanti, teneva māro anveti jantu’’nti.
੭੩.
73.
ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ।
Tasmāpajānaṃ na upādiyetha,bhikkhu sato kiñcanaṃ sabbaloke;
ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ વਿਸਤ੍ਤਂ॥
Ādānasatte iti pekkhamāno, pajaṃ imaṃ maccudheyye visattaṃ.
ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥਾਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ, ਏਤਂ ਆਦੀਨવਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ। ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ વਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿવਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ વਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿવਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ। ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥਾਤਿ ਰੂਪਂ ਨਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿવਿਸੇਯ੍ਯ; વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ … ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭવਂ… ਸਂਸਾਰਂ… વਟ੍ਟਂ ਨਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿવਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ।
Tasmā pajānaṃ na upādiyethāti. Tasmāti tasmā taṃkāraṇā taṃhetu tappaccayā taṃnidānā, etaṃ ādīnavaṃ sampassamāno ādānataṇhāyāti – tasmā. Pajānanti jānanto pajānanto ājānanto vijānanto paṭivijānanto paṭivijjhanto ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’ti…pe… ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti jānanto pajānanto ājānanto vijānanto paṭivijānanto paṭivijjhanto. Na upādiyethāti rūpaṃ nādiyeyya na upādiyeyya na gaṇheyya na parāmaseyya nābhiniviseyya; vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ… gatiṃ … upapattiṃ… paṭisandhiṃ… bhavaṃ… saṃsāraṃ… vaṭṭaṃ nādiyeyya na upādiyeyya na gaṇheyya na parāmaseyya nābhiniviseyyāti – tasmā pajānaṃ na upādiyetha.
ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੇਕ੍ਖੋ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ। ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ॰… ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ। ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਗਤਂ વੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ। ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ ਸਬ੍ਬਅਪਾਯਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਦੇવਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ।
Bhikkhusato kiñcanaṃ sabbaloketi. Bhikkhūti puthujjanakalyāṇako vā bhikkhu, sekkho vā bhikkhu. Satoti catūhi kāraṇehi sato – kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato…pe… so vuccati satoti – bhikkhu sato. Kiñcananti kiñci rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ. Sabbaloketi sabbaapāyaloke sabbamanussaloke sabbadevaloke sabbakhandhaloke sabbadhātuloke sabbaāyatanaloketi – bhikkhu sato kiñcanaṃ sabbaloke.
ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਆਦਾਨਸਤ੍ਤਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇ ਰੂਪਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ; વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭવਂ… ਸਂਸਾਰਂ… વਟ੍ਟਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ। ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ॰… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ ਇਤੀਤਿ। ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ।
Ādānasatte iti pekkhamānoti ādānasattā vuccanti ye rūpaṃ ādiyanti upādiyanti gaṇhanti parāmasanti abhinivisanti; vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ… gatiṃ… upapattiṃ… paṭisandhiṃ… bhavaṃ… saṃsāraṃ… vaṭṭaṃ ādiyanti upādiyanti gaṇhanti parāmasanti abhinivisanti. Itīti padasandhi…pe… padānupubbatāpetaṃ itīti. Pekkhamānoti pekkhamāno dakkhamāno dissamāno passamāno olokayamāno nijjhāyamāno upaparikkhamānoti – ādānasatte iti pekkhamāno.
ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ વਿਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿવਚਨਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ। ਪਜਾ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯੇ ਮਰਣਧੇਯ੍ਯੇ ਸਤ੍ਤਾ વਿਸਤ੍ਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ। ਯਥਾ ਭਿਤ੍ਤਿਖਿਲੇ વਾ ਨਾਗਦਨ੍ਤੇ વਾ ਭਣ੍ਡਂ ਸਤ੍ਤਂ વਿਸਤ੍ਤਂ ਆਸਤ੍ਤਂ ਲਗ੍ਗਂ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ, ਏવਮੇવ ਪਜਾ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯੇ ਮਰਣਧੇਯ੍ਯੇ ਸਤ੍ਤਾ વਿਸਤ੍ਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ – ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ વਿਸਤ੍ਤਂ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Pajaṃ imaṃ maccudheyye visattanti. Pajāti sattādhivacanaṃ maccudheyyā vuccanti kilesā ca khandhā ca abhisaṅkhārā ca. Pajā maccudheyye māradheyye maraṇadheyye sattā visattā āsattā laggā laggitā palibuddhā. Yathā bhittikhile vā nāgadante vā bhaṇḍaṃ sattaṃ visattaṃ āsattaṃ laggaṃ laggitaṃ palibuddhaṃ, evameva pajā maccudheyye māradheyye maraṇadheyye sattā visattā āsattā laggā laggitā palibuddhāti – pajaṃ imaṃ maccudheyye visattaṃ. Tenāha bhagavā –
‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ।
‘‘Tasmā pajānaṃ na upādiyetha, bhikkhu sato kiñcanaṃ sabbaloke;
ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ વਿਸਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ॥
Ādānasatte iti pekkhamāno, pajaṃ imaṃ maccudheyye visatta’’nti.
ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ॰… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗવਾ, ਸਾવਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ।
Saha gāthāpariyosānā…pe… satthā me bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.
ਭਦ੍ਰਾવੁਧਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦ੍વਾਦਸਮੋ।
Bhadrāvudhamāṇavapucchāniddeso dvādasamo.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ੧੨. ਭਦ੍ਰਾવੁਧਮਾਣવਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 12. Bhadrāvudhamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
