Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi

    ५. उपालिवग्गो

    5. Upālivaggo

    १. भागिनेय्युपालित्थेरअपदानं

    1. Bhāgineyyupālittheraapadānaṃ

    .

    1.

    ‘‘खीणासवसहस्सेहि , परिवुतो 1 लोकनायको।

    ‘‘Khīṇāsavasahassehi , parivuto 2 lokanāyako;

    विवेकमनुयुत्तो सो, गच्छते पटिसल्‍लितुं॥

    Vivekamanuyutto so, gacchate paṭisallituṃ.

    .

    2.

    ‘‘अजिनेन निवत्थोहं, तिदण्डपरिधारको।

    ‘‘Ajinena nivatthohaṃ, tidaṇḍaparidhārako;

    भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हं, अद्दसं लोकनायकं॥

    Bhikkhusaṅghaparibyūḷhaṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.

    .

    3.

    ‘‘एकंसं अजिनं कत्वा, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।

    ‘‘Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, sire katvāna añjaliṃ;

    सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥

    Sambuddhaṃ abhivādetvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.

    .

    4.

    ‘‘यथाण्डजा च संसेदा, ओपपाती जलाबुजा।

    ‘‘Yathāṇḍajā ca saṃsedā, opapātī jalābujā;

    काकादिपक्खिनो सब्बे, अन्तलिक्खचरा सदा॥

    Kākādipakkhino sabbe, antalikkhacarā sadā.

    .

    5.

    ‘‘ये केचि पाणभूतत्थि, सञ्‍ञिनो वा असञ्‍ञिनो।

    ‘‘Ye keci pāṇabhūtatthi, saññino vā asaññino;

    सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा॥

    Sabbe te tava ñāṇamhi, anto honti samogadhā.

    .

    6.

    ‘‘गन्धा च पब्बतेय्या ये, हिमवन्तनगुत्तमे।

    ‘‘Gandhā ca pabbateyyā ye, himavantanaguttame;

    सब्बे ते तव सीलम्हि, कलायपि न युज्‍जरे॥

    Sabbe te tava sīlamhi, kalāyapi na yujjare.

    .

    7.

    ‘‘मोहन्धकारपक्खन्दो, अयं लोको सदेवको।

    ‘‘Mohandhakārapakkhando, ayaṃ loko sadevako;

    तव ञाणम्हि जोतन्ते, अन्धकारा विधंसिता॥

    Tava ñāṇamhi jotante, andhakārā vidhaṃsitā.

    .

    8.

    ‘‘यथा अत्थङ्गते सूरिये, होन्ति सत्ता तमोगता।

    ‘‘Yathā atthaṅgate sūriye, honti sattā tamogatā;

    एवं बुद्धे अनुप्पन्‍ने, होति लोको तमोगतो॥

    Evaṃ buddhe anuppanne, hoti loko tamogato.

    .

    9.

    ‘‘यथोदयन्तो आदिच्‍चो, विनोदेति तमं सदा।

    ‘‘Yathodayanto ādicco, vinodeti tamaṃ sadā;

    तथेव त्वं बुद्धसेट्ठ, विद्धंसेसि तमं सदा॥

    Tatheva tvaṃ buddhaseṭṭha, viddhaṃsesi tamaṃ sadā.

    १०.

    10.

    ‘‘पधानपहितत्तोसि , बुद्धो लोके सदेवके।

    ‘‘Padhānapahitattosi , buddho loke sadevake;

    तव कम्माभिरद्धेन, तोसेसि जनतं बहुं॥

    Tava kammābhiraddhena, tosesi janataṃ bahuṃ.

    ११.

    11.

    ‘‘तं सब्बं अनुमोदित्वा, पदुमुत्तरो महामुनि।

    ‘‘Taṃ sabbaṃ anumoditvā, padumuttaro mahāmuni;

    नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे॥

    Nabhaṃ abbhuggamī dhīro, haṃsarājāva ambare.

    १२.

    12.

    ‘‘अब्भुग्गन्त्वान सम्बुद्धो, महेसि पदुमुत्तरो।

    ‘‘Abbhuggantvāna sambuddho, mahesi padumuttaro;

    अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥

    Antalikkhe ṭhito satthā, imā gāthā abhāsatha.

    १३.

    13.

    ‘‘येनिदं थवितं ञाणं, ओपम्मेहि समायुतं।

    ‘‘Yenidaṃ thavitaṃ ñāṇaṃ, opammehi samāyutaṃ;

    तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥

    Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

    १४.

    14.

    ‘‘‘अट्ठारसञ्‍च खत्तुं सो, देवराजा भविस्सति।

    ‘‘‘Aṭṭhārasañca khattuṃ so, devarājā bhavissati;

    पथब्या रज्‍जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति॥

    Pathabyā rajjaṃ tisataṃ, vasudhaṃ āvasissati.

    १५.

    15.

    ‘‘‘पञ्‍चवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।

    ‘‘‘Pañcavīsatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati;

    पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥

    Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.

    १६.

    16.

    ‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।

    ‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;

    गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    १७.

    17.

    ‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।

    ‘‘‘Tusitā hi cavitvāna, sukkamūlena codito;

    हीनोव जातिया सन्तो, उपालि नाम हेस्सति॥

    Hīnova jātiyā santo, upāli nāma hessati.

    १८.

    18.

    ‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, विराजेत्वान पापकं।

    ‘‘‘So pacchā pabbajitvāna, virājetvāna pāpakaṃ;

    सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥

    Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.

    १९.

    19.

    ‘‘‘तुट्ठो च गोतमो बुद्धो, सक्यपुत्तो महायसो।

    ‘‘‘Tuṭṭho ca gotamo buddho, sakyaputto mahāyaso;

    विनयाधिगतं तस्स, एतदग्गे ठपेस्सति’॥

    Vinayādhigataṃ tassa, etadagge ṭhapessati’.

    २०.

    20.

    ‘‘सद्धायाहं पब्बजितो, कतकिच्‍चो अनासवो।

    ‘‘Saddhāyāhaṃ pabbajito, katakicco anāsavo;

    सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥

    Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.

    २१.

    21.

    ‘‘भगवा चानुकम्पी मं, विनयेहं विसारदो।

    ‘‘Bhagavā cānukampī maṃ, vinayehaṃ visārado;

    सककम्माभिरद्धो च, विहरामि अनासवो॥

    Sakakammābhiraddho ca, viharāmi anāsavo.

    २२.

    22.

    ‘‘संवुतो पातिमोक्खम्हि, इन्द्रियेसु च पञ्‍चसु।

    ‘‘Saṃvuto pātimokkhamhi, indriyesu ca pañcasu;

    धारेमि विनयं सब्बं, केवलं रतनाकरं 3

    Dhāremi vinayaṃ sabbaṃ, kevalaṃ ratanākaraṃ 4.

    २३.

    23.

    ‘‘ममञ्‍च गुणमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।

    ‘‘Mamañca guṇamaññāya, satthā loke anuttaro;

    भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.

    २४.

    24.

    ‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।

    ‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

    छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥

    Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    इत्थं सुदं आयस्मा उपालिथेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā upālithero imā gāthāyo abhāsitthāti.

    भागिनेय्युपालित्थेरस्सापदानं पठमं।

    Bhāgineyyupālittherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. परेतो (क॰ अट्ठ)
    2. pareto (ka. aṭṭha)
    3. रतनग्घरं (क॰)
    4. ratanaggharaṃ (ka.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / १. भागिनेय्युपालित्थेरअपदानवण्णना • 1. Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact