Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi |
੫. ਉਪਾਲਿવਗ੍ਗੋ
5. Upālivaggo
੧. ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੁਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ
1. Bhāgineyyupālittheraapadānaṃ
੧.
1.
વਿવੇਕਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਸੋ, ਗਚ੍ਛਤੇ ਪਟਿਸਲ੍ਲਿਤੁਂ॥
Vivekamanuyutto so, gacchate paṭisallituṃ.
੨.
2.
‘‘ਅਜਿਨੇਨ ਨਿવਤ੍ਥੋਹਂ, ਤਿਦਣ੍ਡਪਰਿਧਾਰਕੋ।
‘‘Ajinena nivatthohaṃ, tidaṇḍaparidhārako;
ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹਂ, ਅਦ੍ਦਸਂ ਲੋਕਨਾਯਕਂ॥
Bhikkhusaṅghaparibyūḷhaṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.
੩.
3.
‘‘ਏਕਂਸਂ ਅਜਿਨਂ ਕਤ੍વਾ, ਸਿਰੇ ਕਤ੍વਾਨ ਅਞ੍ਜਲਿਂ।
‘‘Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, sire katvāna añjaliṃ;
ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ, ਸਨ੍ਥવਿਂ ਲੋਕਨਾਯਕਂ॥
Sambuddhaṃ abhivādetvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.
੪.
4.
‘‘ਯਥਾਣ੍ਡਜਾ ਚ ਸਂਸੇਦਾ, ਓਪਪਾਤੀ ਜਲਾਬੁਜਾ।
‘‘Yathāṇḍajā ca saṃsedā, opapātī jalābujā;
ਕਾਕਾਦਿਪਕ੍ਖਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰਾ ਸਦਾ॥
Kākādipakkhino sabbe, antalikkhacarā sadā.
੫.
5.
‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਾਣਭੂਤਤ੍ਥਿ, ਸਞ੍ਞਿਨੋ વਾ ਅਸਞ੍ਞਿਨੋ।
‘‘Ye keci pāṇabhūtatthi, saññino vā asaññino;
ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਤવ ਞਾਣਮ੍ਹਿ, ਅਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮੋਗਧਾ॥
Sabbe te tava ñāṇamhi, anto honti samogadhā.
੬.
6.
‘‘ਗਨ੍ਧਾ ਚ ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਾ ਯੇ, ਹਿਮવਨ੍ਤਨਗੁਤ੍ਤਮੇ।
‘‘Gandhā ca pabbateyyā ye, himavantanaguttame;
ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਤવ ਸੀਲਮ੍ਹਿ, ਕਲਾਯਪਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਰੇ॥
Sabbe te tava sīlamhi, kalāyapi na yujjare.
੭.
7.
‘‘ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ, ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਸਦੇવਕੋ।
‘‘Mohandhakārapakkhando, ayaṃ loko sadevako;
ਤવ ਞਾਣਮ੍ਹਿ ਜੋਤਨ੍ਤੇ, ਅਨ੍ਧਕਾਰਾ વਿਧਂਸਿਤਾ॥
Tava ñāṇamhi jotante, andhakārā vidhaṃsitā.
੮.
8.
‘‘ਯਥਾ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇ ਸੂਰਿਯੇ, ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਤਮੋਗਤਾ।
‘‘Yathā atthaṅgate sūriye, honti sattā tamogatā;
ਏવਂ ਬੁਦ੍ਧੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਹੋਤਿ ਲੋਕੋ ਤਮੋਗਤੋ॥
Evaṃ buddhe anuppanne, hoti loko tamogato.
੯.
9.
‘‘ਯਥੋਦਯਨ੍ਤੋ ਆਦਿਚ੍ਚੋ, વਿਨੋਦੇਤਿ ਤਮਂ ਸਦਾ।
‘‘Yathodayanto ādicco, vinodeti tamaṃ sadā;
ਤਥੇવ ਤ੍વਂ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠ, વਿਦ੍ਧਂਸੇਸਿ ਤਮਂ ਸਦਾ॥
Tatheva tvaṃ buddhaseṭṭha, viddhaṃsesi tamaṃ sadā.
੧੦.
10.
‘‘ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤੋਸਿ , ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਸਦੇવਕੇ।
‘‘Padhānapahitattosi , buddho loke sadevake;
ਤવ ਕਮ੍ਮਾਭਿਰਦ੍ਧੇਨ, ਤੋਸੇਸਿ ਜਨਤਂ ਬਹੁਂ॥
Tava kammābhiraddhena, tosesi janataṃ bahuṃ.
੧੧.
11.
‘‘ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ, ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਮਹਾਮੁਨਿ।
‘‘Taṃ sabbaṃ anumoditvā, padumuttaro mahāmuni;
ਨਭਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਮੀ ਧੀਰੋ, ਹਂਸਰਾਜਾવ ਅਮ੍ਬਰੇ॥
Nabhaṃ abbhuggamī dhīro, haṃsarājāva ambare.
੧੨.
12.
‘‘ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾਨ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਮਹੇਸਿ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ।
‘‘Abbhuggantvāna sambuddho, mahesi padumuttaro;
ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਥ॥
Antalikkhe ṭhito satthā, imā gāthā abhāsatha.
੧੩.
13.
‘‘ਯੇਨਿਦਂ ਥવਿਤਂ ਞਾਣਂ, ਓਪਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਾਯੁਤਂ।
‘‘Yenidaṃ thavitaṃ ñāṇaṃ, opammehi samāyutaṃ;
ਤਮਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੁਣਾਥ ਮਮ ਭਾਸਤੋ॥
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
੧੪.
14.
‘‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਞ੍ਚ ਖਤ੍ਤੁਂ ਸੋ, ਦੇવਰਾਜਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘‘Aṭṭhārasañca khattuṃ so, devarājā bhavissati;
ਪਥਬ੍ਯਾ ਰਜ੍ਜਂ ਤਿਸਤਂ, વਸੁਧਂ ਆવਸਿਸ੍ਸਤਿ॥
Pathabyā rajjaṃ tisataṃ, vasudhaṃ āvasissati.
੧੫.
15.
‘‘‘ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਞ੍ਚ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati;
ਪਦੇਸਰਜ੍ਜਂ વਿਪੁਲਂ, ਗਣਨਾਤੋ ਅਸਙ੍ਖਿਯਂ॥
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
੧੬.
16.
‘‘‘ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਹਿ, ਓਕ੍ਕਾਕਕੁਲਸਮ੍ਭવੋ।
‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
੧੭.
17.
‘‘‘ਤੁਸਿਤਾ ਹਿ ਚવਿਤ੍વਾਨ, ਸੁਕ੍ਕਮੂਲੇਨ ਚੋਦਿਤੋ।
‘‘‘Tusitā hi cavitvāna, sukkamūlena codito;
ਹੀਨੋવ ਜਾਤਿਯਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਉਪਾਲਿ ਨਾਮ ਹੇਸ੍ਸਤਿ॥
Hīnova jātiyā santo, upāli nāma hessati.
੧੮.
18.
‘‘‘ਸੋ ਪਚ੍ਛਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾਨ, વਿਰਾਜੇਤ੍વਾਨ ਪਾਪਕਂ।
‘‘‘So pacchā pabbajitvāna, virājetvāna pāpakaṃ;
ਸਬ੍ਬਾਸવੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿਨਾਸવੋ॥
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.
੧੯.
19.
‘‘‘ਤੁਟ੍ਠੋ ਚ ਗੋਤਮੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਾਯਸੋ।
‘‘‘Tuṭṭho ca gotamo buddho, sakyaputto mahāyaso;
વਿਨਯਾਧਿਗਤਂ ਤਸ੍ਸ, ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸ੍ਸਤਿ’॥
Vinayādhigataṃ tassa, etadagge ṭhapessati’.
੨੦.
20.
‘‘ਸਦ੍ਧਾਯਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ ਅਨਾਸવੋ।
‘‘Saddhāyāhaṃ pabbajito, katakicco anāsavo;
ਸਬ੍ਬਾਸવੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
੨੧.
21.
‘‘ਭਗવਾ ਚਾਨੁਕਮ੍ਪੀ ਮਂ, વਿਨਯੇਹਂ વਿਸਾਰਦੋ।
‘‘Bhagavā cānukampī maṃ, vinayehaṃ visārado;
ਸਕਕਮ੍ਮਾਭਿਰਦ੍ਧੋ ਚ, વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
Sakakammābhiraddho ca, viharāmi anāsavo.
੨੨.
22.
‘‘ਸਂવੁਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਮ੍ਹਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਚ ਪਞ੍ਚਸੁ।
‘‘Saṃvuto pātimokkhamhi, indriyesu ca pañcasu;
੨੩.
23.
‘‘ਮਮਞ੍ਚ ਗੁਣਮਞ੍ਞਾਯ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ।
‘‘Mamañca guṇamaññāya, satthā loke anuttaro;
ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ, ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ ਮਂ॥
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.
੨੪.
24.
‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, વਿਮੋਕ੍ਖਾਪਿ ਚ ਅਟ੍ਠਿਮੇ।
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ’’॥
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿਥੇਰੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā upālithero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੁਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਦਾਨਂ ਪਠਮਂ।
Bhāgineyyupālittherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ੧. ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੁਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ • 1. Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā