Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā |
၅. ဥပာလိဝဂ္ဂော
5. Upālivaggo
၁. ဘာဂိနေယ္ယုပာလိတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ
1. Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā
ခီဏာသဝသဟသ္သေဟီတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဥပာလိတ္ထေရသ္သ ဘာဂိနေယ္ယုပာလိတ္ထေရသ္သ အပဒာနံ။ ဧသော ဟိ ထေရော ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တသ္မိံ တသ္မိံ ဘဝေ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဧကသ္မိံ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တော ဝုဒ္ဓိမန္ဝာယ ဃရာဝာသေ အာဒီနဝံ ဒိသ္ဝာ ဂေဟံ ပဟာယ ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ပဉ္စာဘိညာအဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီ ဟုတ္ဝာ ဟိမဝန္တေ ဝာသံ ကပ္ပေသိ။ တသ္မိံ သမယေ ပဒုမုတ္တရော ဘဂဝာ ဝိဝေကကာမော ဟိမဝန္တံ ပာဝိသိ။ တာပသော ဘဂဝန္တံ ပုဏ္ဏစန္ဒမိဝ ဝိရောစမာနံ ဒူရတောဝ ဒိသ္ဝာ ပသန္နမာနသော အဇိနစမ္မံ အံသေ ကတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယ္ဟ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဌိတကောဝ ဒသနခသမောဓာနဉ္ဇလိံ သိရသိ ပတိဋ္ဌပေတ္ဝာ အနေကာဟိ ဥပမာဟိ အနေကေဟိ ထုတိဝစနေဟိ ဘဂဝန္တံ ထောမေသိ။ တံ သုတ္ဝာ ဘဂဝာ – ‘‘အယံ တာပသော အနာဂတေ ဂောတမသ္သ နာမ ဘဂဝတော သာသနေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဝိနယေ တိခိဏပညာနံ အဂ္ဂော ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဗ္ယာကရဏမဒာသိ။ သော ယာဝတာယုကံ ဌတ္ဝာ အပရိဟီနဇ္ဈာနော ဗ္ရဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တိ။ တတော စုတော ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော သမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတ္ဝာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကပိလဝတ္ထုနဂရေ ဥပာလိတ္ထေရသ္သ ဘာဂိနေယ္ယော ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တိ။ သော ကမေန ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တော မာတုလသ္သ ဥပာလိတ္ထေရသ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတ္ဝာ ဝိပသ္သနံ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ နစိရသ္သေဝ အရဟာ အဟောသိ။ သော အတ္တနော အာစရိယသ္သ သမီပေ ဝသိတတ္တာ ဝိနယပဉ္ဟေ တိခိဏဉာဏော အဟောသိ။ အထ ဘဂဝာ ‘‘ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, မမ သာဝကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝိနယပဉ္ဟေ တိခိဏပညာနံ ဘိက္ခူနံ ယဒိဒံ ဘာဂိနေယ္ယုပာလီ’’တိ တံ ဧတဒဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေသိ။
Khīṇāsavasahassehītiādikaṃ āyasmato upālittherassa bhāgineyyupālittherassa apadānaṃ. Eso hi thero purimabuddhesu katādhikāro tasmiṃ tasmiṃ bhave puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle ekasmiṃ kule nibbatto vuddhimanvāya gharāvāse ādīnavaṃ disvā gehaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā pañcābhiññāaṭṭhasamāpattilābhī hutvā himavante vāsaṃ kappesi. Tasmiṃ samaye padumuttaro bhagavā vivekakāmo himavantaṃ pāvisi. Tāpaso bhagavantaṃ puṇṇacandamiva virocamānaṃ dūratova disvā pasannamānaso ajinacammaṃ aṃse katvā añjaliṃ paggayha vanditvā ṭhitakova dasanakhasamodhānañjaliṃ sirasi patiṭṭhapetvā anekāhi upamāhi anekehi thutivacanehi bhagavantaṃ thomesi. Taṃ sutvā bhagavā – ‘‘ayaṃ tāpaso anāgate gotamassa nāma bhagavato sāsane pabbajitvā vinaye tikhiṇapaññānaṃ aggo bhavissatī’’ti byākaraṇamadāsi. So yāvatāyukaṃ ṭhatvā aparihīnajjhāno brahmaloke nibbatti. Tato cuto devamanussesu saṃsaranto sampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kapilavatthunagare upālittherassa bhāgineyyo hutvā nibbatti. So kamena vuddhippatto mātulassa upālittherasa santike pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahā ahosi. So attano ācariyassa samīpe vasitattā vinayapañhe tikhiṇañāṇo ahosi. Atha bhagavā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ vinayapañhe tikhiṇapaññānaṃ bhikkhūnaṃ yadidaṃ bhāgineyyupālī’’ti taṃ etadaggaṭṭhāne ṭhapesi.
၁. သော ဧဝံ ဧတဒဂ္ဂဋ္ဌာနံ ပတ္ဝာ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတ္ဝာ သောမနသ္သဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒာနံ ပကာသေန္တော ခီဏာသဝသဟသ္သေဟီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အာ သမန္တတော ယာဝဘဝဂ္ဂာ သဝန္တိ ပဝတ္တန္တီတိ အာသဝာ။ ကာမာသဝာဒယော စတ္တာရော အာသဝာ, တေ ခီဏာ သောသိတာ ဝိသောသိတာ ဝိဒ္ဓံသိတာ ယေဟိ တေတိ ခီဏာသဝာ, တေယေဝ သဟသ္သာ ခီဏာသဝသဟသ္သာ, တေဟိ ခီဏာသဝသဟသ္သေဟိ ။ ပရေတော ပရိဝုတော လောကနာယကော လောကသ္သ နိဗ္ဗာနပာပနကော ဝိဝေကံ အနုယုတ္တော ပဋိသလ္လိတုံ ဧကီဘဝိတုံ ဂစ္ဆတေတိ သမ္ဗန္ဓော။
1. So evaṃ etadaggaṭṭhānaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento khīṇāsavasahassehītiādimāha. Tattha ā samantato yāvabhavaggā savanti pavattantīti āsavā. Kāmāsavādayo cattāro āsavā, te khīṇā sositā visositā viddhaṃsitā yehi teti khīṇāsavā, teyeva sahassā khīṇāsavasahassā, tehi khīṇāsavasahassehi . Pareto parivuto lokanāyako lokassa nibbānapāpanako vivekaṃ anuyutto paṭisallituṃ ekībhavituṃ gacchateti sambandho.
၂. အဇိနေန နိဝတ္ထောဟန္တိ အဟံ အဇိနမိဂစမ္မေန ပဋိစ္ဆန္နော, အဇိနစမ္မဝသနောတိ အတ္ထော။ တိဒဏ္ဍပရိဓာရကောတိ ကုဏ္ဍိကဋ္ဌပနတ္ထာယ တိဒဏ္ဍံ ဂဟေတ္ဝာ ဓာရေန္တောတိ အတ္ထော။ ဘိက္ခုသင္ဃေန ပရိဗ္ယူဠ္ဟံ ပရိဝာရိတံ လောကနာယကံ အဒ္ဒသန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ သေသံ ပာကဋမေဝာတိ။
2.Ajinena nivatthohanti ahaṃ ajinamigacammena paṭicchanno, ajinacammavasanoti attho. Tidaṇḍaparidhārakoti kuṇḍikaṭṭhapanatthāya tidaṇḍaṃ gahetvā dhārentoti attho. Bhikkhusaṅghena paribyūḷhaṃ parivāritaṃ lokanāyakaṃ addasanti sambandho. Sesaṃ pākaṭamevāti.
ဘာဂိနေယ္ယုပာလိတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi / ၁. ဘာဂိနေယ္ယုပာလိတ္ထေရအပဒာနံ • 1. Bhāgineyyupālittheraapadānaṃ