| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
೫. ಉಪಾಲಿವಗ್ಗೋ
5. Upālivaggo
೧. ಭಾಗಿನೇಯ್ಯುಪಾಲಿತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ
1. Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā
ಖೀಣಾಸವಸಹಸ್ಸೇಹೀತಿಆದಿಕಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಸ್ಸ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯುಪಾಲಿತ್ಥೇರಸ್ಸ ಅಪದಾನಂ। ಏಸೋ ಹಿ ಥೇರೋ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಭವೇ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ವುದ್ಧಿಮನ್ವಾಯ ಘರಾವಾಸೇ ಆದೀನವಂ ದಿಸ್ವಾ ಗೇಹಂ ಪಹಾಯ ಇಸಿಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಾಭಿಞ್ಞಾಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭೀ ಹುತ್ವಾ ಹಿಮವನ್ತೇ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪದುಮುತ್ತರೋ ಭಗವಾ ವಿವೇಕಕಾಮೋ ಹಿಮವನ್ತಂ ಪಾವಿಸಿ। ತಾಪಸೋ ಭಗವನ್ತಂ ಪುಣ್ಣಚನ್ದಮಿವ ವಿರೋಚಮಾನಂ ದೂರತೋವ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ಅಜಿನಚಮ್ಮಂ ಅಂಸೇ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಠಿತಕೋವ ದಸನಖಸಮೋಧಾನಞ್ಜಲಿಂ ಸಿರಸಿ ಪತಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅನೇಕಾಹಿ ಉಪಮಾಹಿ ಅನೇಕೇಹಿ ಥುತಿವಚನೇಹಿ ಭಗವನ್ತಂ ಥೋಮೇಸಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಭಗವಾ – ‘‘ಅಯಂ ತಾಪಸೋ ಅನಾಗತೇ ಗೋತಮಸ್ಸ ನಾಮ ಭಗವತೋ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ವಿನಯೇ ತಿಖಿಣಪಞ್ಞಾನಂ ಅಗ್ಗೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಬ್ಯಾಕರಣಮದಾಸಿ। ಸೋ ಯಾವತಾಯುಕಂ ಠತ್ವಾ ಅಪರಿಹೀನಜ್ಝಾನೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತತೋ ಚುತೋ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೋ ಅನುಭವಿತ್ವಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಕಪಿಲವತ್ಥುನಗರೇ ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಸ್ಸ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಸೋ ಕಮೇನ ವುದ್ಧಿಪ್ಪತ್ತೋ ಮಾತುಲಸ್ಸ ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅರಹಾ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ಅತ್ತನೋ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ವಸಿತತ್ತಾ ವಿನಯಪಞ್ಹೇ ತಿಖಿಣಞಾಣೋ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಮ ಸಾವಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಿನಯಪಞ್ಹೇ ತಿಖಿಣಪಞ್ಞಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯದಿದಂ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯುಪಾಲೀ’’ತಿ ತಂ ಏತದಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇಸಿ।
Khīṇāsavasahassehītiādikaṃ āyasmato upālittherassa bhāgineyyupālittherassa apadānaṃ. Eso hi thero purimabuddhesu katādhikāro tasmiṃ tasmiṃ bhave puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle ekasmiṃ kule nibbatto vuddhimanvāya gharāvāse ādīnavaṃ disvā gehaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā pañcābhiññāaṭṭhasamāpattilābhī hutvā himavante vāsaṃ kappesi. Tasmiṃ samaye padumuttaro bhagavā vivekakāmo himavantaṃ pāvisi. Tāpaso bhagavantaṃ puṇṇacandamiva virocamānaṃ dūratova disvā pasannamānaso ajinacammaṃ aṃse katvā añjaliṃ paggayha vanditvā ṭhitakova dasanakhasamodhānañjaliṃ sirasi patiṭṭhapetvā anekāhi upamāhi anekehi thutivacanehi bhagavantaṃ thomesi. Taṃ sutvā bhagavā – ‘‘ayaṃ tāpaso anāgate gotamassa nāma bhagavato sāsane pabbajitvā vinaye tikhiṇapaññānaṃ aggo bhavissatī’’ti byākaraṇamadāsi. So yāvatāyukaṃ ṭhatvā aparihīnajjhāno brahmaloke nibbatti. Tato cuto devamanussesu saṃsaranto sampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kapilavatthunagare upālittherassa bhāgineyyo hutvā nibbatti. So kamena vuddhippatto mātulassa upālittherasa santike pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahā ahosi. So attano ācariyassa samīpe vasitattā vinayapañhe tikhiṇañāṇo ahosi. Atha bhagavā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ vinayapañhe tikhiṇapaññānaṃ bhikkhūnaṃ yadidaṃ bhāgineyyupālī’’ti taṃ etadaggaṭṭhāne ṭhapesi.
೧. ಸೋ ಏವಂ ಏತದಗ್ಗಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪುಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ಸರಿತ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಜಾತೋ ಪುಬ್ಬಚರಿತಾಪದಾನಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಖೀಣಾಸವಸಹಸ್ಸೇಹೀತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಆ ಸಮನ್ತತೋ ಯಾವಭವಗ್ಗಾ ಸವನ್ತಿ ಪವತ್ತನ್ತೀತಿ ಆಸವಾ। ಕಾಮಾಸವಾದಯೋ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ, ತೇ ಖೀಣಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ವಿದ್ಧಂಸಿತಾ ಯೇಹಿ ತೇತಿ ಖೀಣಾಸವಾ, ತೇಯೇವ ಸಹಸ್ಸಾ ಖೀಣಾಸವಸಹಸ್ಸಾ, ತೇಹಿ ಖೀಣಾಸವಸಹಸ್ಸೇಹಿ । ಪರೇತೋ ಪರಿವುತೋ ಲೋಕನಾಯಕೋ ಲೋಕಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಾನಪಾಪನಕೋ ವಿವೇಕಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ಪಟಿಸಲ್ಲಿತುಂ ಏಕೀಭವಿತುಂ ಗಚ್ಛತೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
1. So evaṃ etadaggaṭṭhānaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento khīṇāsavasahassehītiādimāha. Tattha ā samantato yāvabhavaggā savanti pavattantīti āsavā. Kāmāsavādayo cattāro āsavā, te khīṇā sositā visositā viddhaṃsitā yehi teti khīṇāsavā, teyeva sahassā khīṇāsavasahassā, tehi khīṇāsavasahassehi . Pareto parivuto lokanāyako lokassa nibbānapāpanako vivekaṃ anuyutto paṭisallituṃ ekībhavituṃ gacchateti sambandho.
೨. ಅಜಿನೇನ ನಿವತ್ಥೋಹನ್ತಿ ಅಹಂ ಅಜಿನಮಿಗಚಮ್ಮೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ, ಅಜಿನಚಮ್ಮವಸನೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಿದಣ್ಡಪರಿಧಾರಕೋತಿ ಕುಣ್ಡಿಕಟ್ಠಪನತ್ಥಾಯ ತಿದಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಧಾರೇನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹಂ ಪರಿವಾರಿತಂ ಲೋಕನಾಯಕಂ ಅದ್ದಸನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸೇಸಂ ಪಾಕಟಮೇವಾತಿ।
2.Ajinena nivatthohanti ahaṃ ajinamigacammena paṭicchanno, ajinacammavasanoti attho. Tidaṇḍaparidhārakoti kuṇḍikaṭṭhapanatthāya tidaṇḍaṃ gahetvā dhārentoti attho. Bhikkhusaṅghena paribyūḷhaṃ parivāritaṃ lokanāyakaṃ addasanti sambandho. Sesaṃ pākaṭamevāti.
ಭಾಗಿನೇಯ್ಯುಪಾಲಿತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi / ೧. ಭಾಗಿನೇಯ್ಯುಪಾಲಿತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ • 1. Bhāgineyyupālittheraapadānaṃ
