Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၂. ဘဂုတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    2. Bhaguttheragāthāvaṇṇanā

    အဟံ မိဒ္ဓေနာတိအာဒိကာ အာယသ္မတော ဘဂုတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယံ ကိရ ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော သတ္ထရိ ပရိနိဗ္ဗုတေ တသ္သ ဓာတုယော ပုပ္ဖေဟိ ပူဇေသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန နိမ္မာနရတီသု နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ အပရာပရံ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သက္ယရာဇကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဘဂူတိ လဒ္ဓနာမော ဝယပ္ပတ္တော အနုရုဒ္ဓကိမိလေဟိ သဒ္ဓိံ နိက္ခမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဗာလကလောဏကဂာမေ ဝသန္တော ဧကဒိဝသံ ထိနမိဒ္ဓာဘိဘဝံ ဝိနောဒေတုံ ဝိဟာရတော နိက္ခမ္မ စင္ကမံ အဘိရုဟန္တော ပပတိတ္ဝာ တဒေဝ အင္ကုသံ ကတ္ဝာ ထိနမိဒ္ဓံ ဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိပသ္သနံ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၄၆.၄၉-၅၇) –

    Ahaṃ middhenātiādikā āyasmato bhaguttherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute tassa dhātuyo pupphehi pūjesi. So tena puññakammena nimmānaratīsu nibbattitvā aparāparaṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sakyarājakule nibbattitvā bhagūti laddhanāmo vayappatto anuruddhakimilehi saddhiṃ nikkhamitvā pabbajitvā bālakaloṇakagāme vasanto ekadivasaṃ thinamiddhābhibhavaṃ vinodetuṃ vihārato nikkhamma caṅkamaṃ abhiruhanto papatitvā tadeva aṅkusaṃ katvā thinamiddhaṃ vinodetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.46.49-57) –

    ‘‘ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ၊ ပဒုမုတ္တရေ မဟာယသေ။

    ‘‘Parinibbute bhagavati, padumuttare mahāyase;

    ပုပ္ဖဝဋံသကေ ကတ္ဝာ၊ သရီရမဘိရောပယိံ။

    Pupphavaṭaṃsake katvā, sarīramabhiropayiṃ.

    ‘‘တတ္ထ စိတ္တံ ပသာဒေတ္ဝာ၊ နိမ္မာနံ အဂမာသဟံ။

    ‘‘Tattha cittaṃ pasādetvā, nimmānaṃ agamāsahaṃ;

    ဒေဝလောကဂတော သန္တော၊ ပုညကမ္မံ သရာမဟံ။

    Devalokagato santo, puññakammaṃ sarāmahaṃ.

    ‘‘အမ္ဗရာ ပုပ္ဖဝသ္သော မေ၊ သဗ္ဗကာလံ ပဝသ္သတိ။

    ‘‘Ambarā pupphavasso me, sabbakālaṃ pavassati;

    သံသရာမိ မနုသ္သေ စေ၊ ရာဇာ ဟောမိ မဟာယသော။

    Saṃsarāmi manusse ce, rājā homi mahāyaso.

    ‘‘တဟိံ ကုသုမဝသ္သော မေ၊ အဘိဝသ္သတိ သဗ္ဗဒာ။

    ‘‘Tahiṃ kusumavasso me, abhivassati sabbadā;

    တသ္သေဝ ပုပ္ဖပူဇာယ၊ ဝာဟသာ သဗ္ဗဒသ္သိနော။

    Tasseva pupphapūjāya, vāhasā sabbadassino.

    ‘‘အယံ ပစ္ဆိမကော မယ္ဟံ၊ စရိမော ဝတ္တတေ ဘဝော။

    ‘‘Ayaṃ pacchimako mayhaṃ, carimo vattate bhavo;

    အဇ္ဇာပိ ပုပ္ဖဝသ္သော မေ၊ အဘိဝသ္သတိ သဗ္ဗဒာ။

    Ajjāpi pupphavasso me, abhivassati sabbadā.

    ‘‘သတသဟသ္သိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိရောပယိံ။

    ‘‘Satasahassito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဒေဟပူဇာယိဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, dehapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ ဖလသုခေန နိဗ္ဗာနသုခေန စ ဝီတိနာမေန္တော သတ္ထာရာ ဧကဝိဟာရံ အနုမောဒိတုံ ဥပဂတေန – ‘‘ကစ္စိ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, အပ္ပမတ္တော ဝိဟရသီ’’တိ ပုဋ္ဌော အတ္တနော အပ္ပမာဒဝိဟာရံ နိဝေဒေန္တော –

    Arahattaṃ pana patvā phalasukhena nibbānasukhena ca vītināmento satthārā ekavihāraṃ anumodituṃ upagatena – ‘‘kacci tvaṃ, bhikkhu, appamatto viharasī’’ti puṭṭho attano appamādavihāraṃ nivedento –

    ၂၇၁.

    271.

    ‘‘အဟံ မိဒ္ဓေန ပကတော၊ ဝိဟာရာ ဥပနိက္ခမိံ။

    ‘‘Ahaṃ middhena pakato, vihārā upanikkhamiṃ;

    စင္ကမံ အဘိရုဟန္တော၊ တတ္ထေဝ ပပတိံ ဆမာ။

    Caṅkamaṃ abhiruhanto, tattheva papatiṃ chamā.

    ၂၇၂.

    272.

    ‘‘ဂတ္တာနိ ပရိမဇ္ဇိတ္ဝာ၊ ပုနပာရုယ္ဟ စင္ကမံ။

    ‘‘Gattāni parimajjitvā, punapāruyha caṅkamaṃ;

    စင္ကမေ စင္ကမိံ သောဟံ၊ အဇ္ဈတ္တံ သုသမာဟိတော။

    Caṅkame caṅkamiṃ sohaṃ, ajjhattaṃ susamāhito.

    ၂၇၃.

    273.

    ‘‘တတော မေ မနသီကာရော၊ ယောနိသော ဥဒပဇ္ဇထ။

    ‘‘Tato me manasīkāro, yoniso udapajjatha;

    အာဒီနဝော ပာတုရဟု၊ နိဗ္ဗိဒာ သမတိဋ္ဌထ။

    Ādīnavo pāturahu, nibbidā samatiṭṭhatha.

    ၂၇၄.

    274.

    ‘‘တတော စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ မေ၊ ပသ္သ ဓမ္မသုဓမ္မတံ။

    ‘‘Tato cittaṃ vimucci me, passa dhammasudhammataṃ;

    တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။ –

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsana’’nti. –

    ဣမာ စတသ္သော ဂာထာ အဘာသိ။

    Imā catasso gāthā abhāsi.

    တတ္ထ မိဒ္ဓေန ပကတောတိ ကာယာလသိယသင္ခာတေန အသတ္တိဝိဃာတသဘာဝေန မိဒ္ဓေန အဘိဘူတော။ ဝိဟာရာတိ သေနာသနတော။ ဥပနိက္ခမိန္တိ စင္ကမိတုံ နိက္ခမိံ။ တတ္ထေဝ ပပတိံ ဆမာတိ တတ္ထေဝ စင္ကမသောပာနေ နိဒ္ဒာဘိဘူတတာယ ဘူမိယံ နိပတိံ။ ဂတ္တာနိ ပရိမဇ္ဇိတ္ဝာတိ ဘူမိယံ ပတနေန ပံသုကိတာနိ အတ္တနော သရီရာဝယဝာနိ အနုမဇ္ဇိတ္ဝာ။ ပုနပာရုယ္ဟ စင္ကမန္တိ ‘‘ပတိတော ဒာနာဟ’’န္တိ သင္ကောစံ အနာပဇ္ဇိတ္ဝာ ပုနပိ စင္ကမဋ္ဌာနံ အာရုဟိတ္ဝာ။ အဇ္ဈတ္တံ သုသမာဟိတောတိ ဂောစရဇ္ဈတ္တေ ကမ္မဋ္ဌာနေ နီဝရဏဝိက္ခမ္ဘနေန သုဋ္ဌု သမာဟိတော ဧကဂ္ဂစိတ္တော ဟုတ္ဝာ စင္ကမိန္တိ ယောဇနာ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဣဒမေဝ စ ထေရသ္သ အညာဗ္ယာကရဏံ အဟောသိ။

    Tattha middhena pakatoti kāyālasiyasaṅkhātena asattivighātasabhāvena middhena abhibhūto. Vihārāti senāsanato. Upanikkhaminti caṅkamituṃ nikkhamiṃ. Tattheva papatiṃ chamāti tattheva caṅkamasopāne niddābhibhūtatāya bhūmiyaṃ nipatiṃ. Gattāni parimajjitvāti bhūmiyaṃ patanena paṃsukitāni attano sarīrāvayavāni anumajjitvā. Punapāruyha caṅkamanti ‘‘patito dānāha’’nti saṅkocaṃ anāpajjitvā punapi caṅkamaṭṭhānaṃ āruhitvā. Ajjhattaṃ susamāhitoti gocarajjhatte kammaṭṭhāne nīvaraṇavikkhambhanena suṭṭhu samāhito ekaggacitto hutvā caṅkaminti yojanā. Sesaṃ vuttanayameva. Idameva ca therassa aññābyākaraṇaṃ ahosi.

    ဘဂုတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Bhaguttheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၂. ဘဂုတ္ထေရဂာထာ • 2. Bhaguttheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact