Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൨. ഭഗുത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    2. Bhaguttheragāthāvaṇṇanā

    അഹം മിദ്ധേനാതിആദികാ ആയസ്മതോ ഭഗുത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയം കിര പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്തോ സത്ഥരി പരിനിബ്ബുതേ തസ്സ ധാതുയോ പുപ്ഫേഹി പൂജേസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന നിമ്മാനരതീസു നിബ്ബത്തിത്വാ അപരാപരം ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ സക്യരാജകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ ഭഗൂതി ലദ്ധനാമോ വയപ്പത്തോ അനുരുദ്ധകിമിലേഹി സദ്ധിം നിക്ഖമിത്വാ പബ്ബജിത്വാ ബാലകലോണകഗാമേ വസന്തോ ഏകദിവസം ഥിനമിദ്ധാഭിഭവം വിനോദേതും വിഹാരതോ നിക്ഖമ്മ ചങ്കമം അഭിരുഹന്തോ പപതിത്വാ തദേവ അങ്കുസം കത്വാ ഥിനമിദ്ധം വിനോദേത്വാ വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൪൬.൪൯-൫൭) –

    Ahaṃ middhenātiādikā āyasmato bhaguttherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute tassa dhātuyo pupphehi pūjesi. So tena puññakammena nimmānaratīsu nibbattitvā aparāparaṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sakyarājakule nibbattitvā bhagūti laddhanāmo vayappatto anuruddhakimilehi saddhiṃ nikkhamitvā pabbajitvā bālakaloṇakagāme vasanto ekadivasaṃ thinamiddhābhibhavaṃ vinodetuṃ vihārato nikkhamma caṅkamaṃ abhiruhanto papatitvā tadeva aṅkusaṃ katvā thinamiddhaṃ vinodetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.46.49-57) –

    ‘‘പരിനിബ്ബുതേ ഭഗവതി, പദുമുത്തരേ മഹായസേ;

    ‘‘Parinibbute bhagavati, padumuttare mahāyase;

    പുപ്ഫവടംസകേ കത്വാ, സരീരമഭിരോപയിം.

    Pupphavaṭaṃsake katvā, sarīramabhiropayiṃ.

    ‘‘തത്ഥ ചിത്തം പസാദേത്വാ, നിമ്മാനം അഗമാസഹം;

    ‘‘Tattha cittaṃ pasādetvā, nimmānaṃ agamāsahaṃ;

    ദേവലോകഗതോ സന്തോ, പുഞ്ഞകമ്മം സരാമഹം.

    Devalokagato santo, puññakammaṃ sarāmahaṃ.

    ‘‘അമ്ബരാ പുപ്ഫവസ്സോ മേ, സബ്ബകാലം പവസ്സതി;

    ‘‘Ambarā pupphavasso me, sabbakālaṃ pavassati;

    സംസരാമി മനുസ്സേ ചേ, രാജാ ഹോമി മഹായസോ.

    Saṃsarāmi manusse ce, rājā homi mahāyaso.

    ‘‘തഹിം കുസുമവസ്സോ മേ, അഭിവസ്സതി സബ്ബദാ;

    ‘‘Tahiṃ kusumavasso me, abhivassati sabbadā;

    തസ്സേവ പുപ്ഫപൂജായ, വാഹസാ സബ്ബദസ്സിനോ.

    Tasseva pupphapūjāya, vāhasā sabbadassino.

    ‘‘അയം പച്ഛിമകോ മയ്ഹം, ചരിമോ വത്തതേ ഭവോ;

    ‘‘Ayaṃ pacchimako mayhaṃ, carimo vattate bhavo;

    അജ്ജാപി പുപ്ഫവസ്സോ മേ, അഭിവസ്സതി സബ്ബദാ.

    Ajjāpi pupphavasso me, abhivassati sabbadā.

    ‘‘സതസഹസ്സിതോ കപ്പേ, യം പുപ്ഫമഭിരോപയിം;

    ‘‘Satasahassito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;

    ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ദേഹപൂജായിദം ഫലം.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, dehapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹത്തം പന പത്വാ ഫലസുഖേന നിബ്ബാനസുഖേന ച വീതിനാമേന്തോ സത്ഥാരാ ഏകവിഹാരം അനുമോദിതും ഉപഗതേന – ‘‘കച്ചി ത്വം, ഭിക്ഖു, അപ്പമത്തോ വിഹരസീ’’തി പുട്ഠോ അത്തനോ അപ്പമാദവിഹാരം നിവേദേന്തോ –

    Arahattaṃ pana patvā phalasukhena nibbānasukhena ca vītināmento satthārā ekavihāraṃ anumodituṃ upagatena – ‘‘kacci tvaṃ, bhikkhu, appamatto viharasī’’ti puṭṭho attano appamādavihāraṃ nivedento –

    ൨൭൧.

    271.

    ‘‘അഹം മിദ്ധേന പകതോ, വിഹാരാ ഉപനിക്ഖമിം;

    ‘‘Ahaṃ middhena pakato, vihārā upanikkhamiṃ;

    ചങ്കമം അഭിരുഹന്തോ, തത്ഥേവ പപതിം ഛമാ.

    Caṅkamaṃ abhiruhanto, tattheva papatiṃ chamā.

    ൨൭൨.

    272.

    ‘‘ഗത്താനി പരിമജ്ജിത്വാ, പുനപാരുയ്ഹ ചങ്കമം;

    ‘‘Gattāni parimajjitvā, punapāruyha caṅkamaṃ;

    ചങ്കമേ ചങ്കമിം സോഹം, അജ്ഝത്തം സുസമാഹിതോ.

    Caṅkame caṅkamiṃ sohaṃ, ajjhattaṃ susamāhito.

    ൨൭൩.

    273.

    ‘‘തതോ മേ മനസീകാരോ, യോനിസോ ഉദപജ്ജഥ;

    ‘‘Tato me manasīkāro, yoniso udapajjatha;

    ആദീനവോ പാതുരഹു, നിബ്ബിദാ സമതിട്ഠഥ.

    Ādīnavo pāturahu, nibbidā samatiṭṭhatha.

    ൨൭൪.

    274.

    ‘‘തതോ ചിത്തം വിമുച്ചി മേ, പസ്സ ധമ്മസുധമ്മതം;

    ‘‘Tato cittaṃ vimucci me, passa dhammasudhammataṃ;

    തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി. –

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsana’’nti. –

    ഇമാ ചതസ്സോ ഗാഥാ അഭാസി.

    Imā catasso gāthā abhāsi.

    തത്ഥ മിദ്ധേന പകതോതി കായാലസിയസങ്ഖാതേന അസത്തിവിഘാതസഭാവേന മിദ്ധേന അഭിഭൂതോ. വിഹാരാതി സേനാസനതോ. ഉപനിക്ഖമിന്തി ചങ്കമിതും നിക്ഖമിം. തത്ഥേവ പപതിം ഛമാതി തത്ഥേവ ചങ്കമസോപാനേ നിദ്ദാഭിഭൂതതായ ഭൂമിയം നിപതിം. ഗത്താനി പരിമജ്ജിത്വാതി ഭൂമിയം പതനേന പംസുകിതാനി അത്തനോ സരീരാവയവാനി അനുമജ്ജിത്വാ. പുനപാരുയ്ഹ ചങ്കമന്തി ‘‘പതിതോ ദാനാഹ’’ന്തി സങ്കോചം അനാപജ്ജിത്വാ പുനപി ചങ്കമട്ഠാനം ആരുഹിത്വാ. അജ്ഝത്തം സുസമാഹിതോതി ഗോചരജ്ഝത്തേ കമ്മട്ഠാനേ നീവരണവിക്ഖമ്ഭനേന സുട്ഠു സമാഹിതോ ഏകഗ്ഗചിത്തോ ഹുത്വാ ചങ്കമിന്തി യോജനാ. സേസം വുത്തനയമേവ. ഇദമേവ ച ഥേരസ്സ അഞ്ഞാബ്യാകരണം അഹോസി.

    Tattha middhena pakatoti kāyālasiyasaṅkhātena asattivighātasabhāvena middhena abhibhūto. Vihārāti senāsanato. Upanikkhaminti caṅkamituṃ nikkhamiṃ. Tattheva papatiṃ chamāti tattheva caṅkamasopāne niddābhibhūtatāya bhūmiyaṃ nipatiṃ. Gattāni parimajjitvāti bhūmiyaṃ patanena paṃsukitāni attano sarīrāvayavāni anumajjitvā. Punapāruyha caṅkamanti ‘‘patito dānāha’’nti saṅkocaṃ anāpajjitvā punapi caṅkamaṭṭhānaṃ āruhitvā. Ajjhattaṃ susamāhitoti gocarajjhatte kammaṭṭhāne nīvaraṇavikkhambhanena suṭṭhu samāhito ekaggacitto hutvā caṅkaminti yojanā. Sesaṃ vuttanayameva. Idameva ca therassa aññābyākaraṇaṃ ahosi.

    ഭഗുത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Bhaguttheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൨. ഭഗുത്ഥേരഗാഥാ • 2. Bhaguttheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact