| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
भण्डागारसम्मुतिआदिकथा
Bhaṇḍāgārasammutiādikathā
३४३. विहारं वातिआदीसु यो आराममज्झे आरामिकसामणेरादीहि अविवित्तो सब्बेसं समोसरणट्ठाने विहारो वा अड्ढयोगो वा होति, सो सम्मन्नितब्बो। पच्चन्तसेनासनं पन न सम्मन्नितब्बं। इदं पन भण्डागारं खण्डसीमं गन्त्वा खण्डसीमाय निसिन्नेहि सम्मन्नितुं न वट्टति, विहारमज्झेयेव सम्मन्नितब्बं।
343.Vihāraṃvātiādīsu yo ārāmamajjhe ārāmikasāmaṇerādīhi avivitto sabbesaṃ samosaraṇaṭṭhāne vihāro vā aḍḍhayogo vā hoti, so sammannitabbo. Paccantasenāsanaṃ pana na sammannitabbaṃ. Idaṃ pana bhaṇḍāgāraṃ khaṇḍasīmaṃ gantvā khaṇḍasīmāya nisinnehi sammannituṃ na vaṭṭati, vihāramajjheyeva sammannitabbaṃ.
गुत्तागुत्तञ्च जानेय्याति एत्थ यस्स ताव छदनादीसु कोचि दोसो नत्थि, तं गुत्तं। यस्स पन छदनतिणं वा छदनिट्ठका वा यत्थ कत्थचि पतिता, येन ओवस्सति वा, मूसिकादीनं वा पवेसो होति, भित्तिआदीसु वा कत्थचि छिद्दं होति, उपचिका वा उट्ठहन्ति, तं सब्बं अगुत्तं नाम। तं सल्लक्खेत्वा पटिसङ्खरितब्बं। सीतसमये द्वारञ्च वातपानञ्च सुपिहितं कातब्बं, सीतेन हि चीवरानि कण्णकितानि होन्ति। उण्हसमये अन्तरन्तरा वातप्पवेसनत्थं विवरितब्बं। एवं करोन्तो हि गुत्तागुत्तं जानाति नाम।
Guttāguttañca jāneyyāti ettha yassa tāva chadanādīsu koci doso natthi, taṃ guttaṃ. Yassa pana chadanatiṇaṃ vā chadaniṭṭhakā vā yattha katthaci patitā, yena ovassati vā, mūsikādīnaṃ vā paveso hoti, bhittiādīsu vā katthaci chiddaṃ hoti, upacikā vā uṭṭhahanti, taṃ sabbaṃ aguttaṃ nāma. Taṃ sallakkhetvā paṭisaṅkharitabbaṃ. Sītasamaye dvārañca vātapānañca supihitaṃ kātabbaṃ, sītena hi cīvarāni kaṇṇakitāni honti. Uṇhasamaye antarantarā vātappavesanatthaṃ vivaritabbaṃ. Evaṃ karonto hi guttāguttaṃ jānāti nāma.
इमेहि पन चीवरपटिग्गाहकादीहि तीहिपि अत्तनो वत्तं जानितब्बं। तत्थ चीवरपटिग्गाहकेन ताव यं यं मनुस्सा ‘‘कालचीवर’’न्ति वा ‘‘अकालचीवर’’न्ति वा ‘‘अच्चेकचीवर’’न्ति वा ‘‘वस्सिकसाटिक’’न्ति वा ‘‘निसीदन’’न्ति वा ‘‘पच्चत्थरण’’न्ति वा ‘‘मुखपुञ्छनचोळ’’न्ति वा देन्ति, तं सब्बं एकरासिं कत्वा मिस्सेत्वा न गण्हितब्बं, विसुं विसुं कत्वाव गण्हित्वा चीवरनिदहकस्स तथेव आचिक्खित्वा दातब्बं। चीवरनिदहकेनापि भण्डागारिकस्स ददमानेन इदं कालचीवरं…पे॰… इदं मुखपुञ्छनचोळन्ति आचिक्खित्वाव दातब्बं। भण्डागारिकेनापि तथेव विसुं विसुं विय सञ्ञाणं कत्वा ठपेतब्बं। ततो सङ्घेन ‘‘कालचीवरं आहरा’’ति वुत्ते कालचीवरमेव दातब्बं…पे॰… मुखपुञ्छनचोळकं आहराति वुत्ते तदेव दातब्बं।
Imehi pana cīvarapaṭiggāhakādīhi tīhipi attano vattaṃ jānitabbaṃ. Tattha cīvarapaṭiggāhakena tāva yaṃ yaṃ manussā ‘‘kālacīvara’’nti vā ‘‘akālacīvara’’nti vā ‘‘accekacīvara’’nti vā ‘‘vassikasāṭika’’nti vā ‘‘nisīdana’’nti vā ‘‘paccattharaṇa’’nti vā ‘‘mukhapuñchanacoḷa’’nti vā denti, taṃ sabbaṃ ekarāsiṃ katvā missetvā na gaṇhitabbaṃ, visuṃ visuṃ katvāva gaṇhitvā cīvaranidahakassa tatheva ācikkhitvā dātabbaṃ. Cīvaranidahakenāpi bhaṇḍāgārikassa dadamānena idaṃ kālacīvaraṃ…pe… idaṃ mukhapuñchanacoḷanti ācikkhitvāva dātabbaṃ. Bhaṇḍāgārikenāpi tatheva visuṃ visuṃ viya saññāṇaṃ katvā ṭhapetabbaṃ. Tato saṅghena ‘‘kālacīvaraṃ āharā’’ti vutte kālacīvarameva dātabbaṃ…pe… mukhapuñchanacoḷakaṃ āharāti vutte tadeva dātabbaṃ.
इति भगवता चीवरपटिग्गाहको अनुञ्ञातो, चीवरनिदहको अनुञ्ञातो, भण्डागारं अनुञ्ञातं, भण्डागारिको अनुञ्ञातो, न बाहुलिकताय न असन्तुट्ठिया; अपिच खो सङ्घस्सानुग्गहाय। सचे हि आहटाहटं गहेत्वा भिक्खू भाजेय्युं, नेव आहटं न अनाहटं न दिन्नं नादिन्नं न लद्धं नालद्धं जानेय्युं, आहटाहटं थेरासने वा ददेय्युं, खण्डाखण्डं वा छिन्दित्वा गण्हेय्युं; एवं सति अयुत्तपरिभोगो च होति, न च सब्बेसं सङ्गहो कतो होति। भण्डागारे पन चीवरं ठपेत्वा उस्सन्नकाले एकेकस्स भिक्खुनो तिचीवरं वा द्वे द्वे वा एकेकं वा चीवरं दस्सन्ति, लद्धालद्धं जानिस्सन्ति, अलद्धभावं ञत्वा सङ्गहं कातुं मञ्ञिस्सन्तीति।
Iti bhagavatā cīvarapaṭiggāhako anuññāto, cīvaranidahako anuññāto, bhaṇḍāgāraṃ anuññātaṃ, bhaṇḍāgāriko anuññāto, na bāhulikatāya na asantuṭṭhiyā; apica kho saṅghassānuggahāya. Sace hi āhaṭāhaṭaṃ gahetvā bhikkhū bhājeyyuṃ, neva āhaṭaṃ na anāhaṭaṃ na dinnaṃ nādinnaṃ na laddhaṃ nāladdhaṃ jāneyyuṃ, āhaṭāhaṭaṃ therāsane vā dadeyyuṃ, khaṇḍākhaṇḍaṃ vā chinditvā gaṇheyyuṃ; evaṃ sati ayuttaparibhogo ca hoti, na ca sabbesaṃ saṅgaho kato hoti. Bhaṇḍāgāre pana cīvaraṃ ṭhapetvā ussannakāle ekekassa bhikkhuno ticīvaraṃ vā dve dve vā ekekaṃ vā cīvaraṃ dassanti, laddhāladdhaṃ jānissanti, aladdhabhāvaṃ ñatvā saṅgahaṃ kātuṃ maññissantīti.
न भिक्खवे भण्डागारिको वुट्ठापेतब्बोति एत्थ अञ्ञेपि अवुट्ठापनीया जानितब्बा। चत्तारो हि न वुट्ठापेतब्बा – वुड्ढतरो , भण्डागारिको, गिलानो, सङ्घतो लद्धसेनासनोति। तत्थ वुड्ढतरो अत्तनो वुड्ढताय नवकतरेन न वुट्ठापेतब्बो, भण्डागारिको सङ्घेन सम्मन्नित्वा भण्डागारस्स दिन्नताय, गिलानो अत्तनो गिलानताय, सङ्घो पन बहुस्सुतस्स उद्देसपरिपुच्छादीहि बहुपकारस्स भारनित्थारकस्स फासुकं आवासं अनुट्ठापनीयं कत्वा देति, तस्मा सो उपकारताय च सङ्घतो लद्धताय च न वुट्ठापेतब्बोति।
Na bhikkhave bhaṇḍāgāriko vuṭṭhāpetabboti ettha aññepi avuṭṭhāpanīyā jānitabbā. Cattāro hi na vuṭṭhāpetabbā – vuḍḍhataro , bhaṇḍāgāriko, gilāno, saṅghato laddhasenāsanoti. Tattha vuḍḍhataro attano vuḍḍhatāya navakatarena na vuṭṭhāpetabbo, bhaṇḍāgāriko saṅghena sammannitvā bhaṇḍāgārassa dinnatāya, gilāno attano gilānatāya, saṅgho pana bahussutassa uddesaparipucchādīhi bahupakārassa bhāranitthārakassa phāsukaṃ āvāsaṃ anuṭṭhāpanīyaṃ katvā deti, tasmā so upakāratāya ca saṅghato laddhatāya ca na vuṭṭhāpetabboti.
उस्सन्नं होतीति बहु रासिकतं होति, भण्डागारं न गण्हाति। सम्मुखीभूतेनाति अन्तोउपचारसीमायं ठितेन। भाजेतुन्ति कालं घोसेत्वा पटिपाटिया भाजेतुं। कोलाहलं अकासीति ‘‘अम्हाकं आचरियस्स देथ, उपज्झायस्स देथा’’ति एवं महासद्दं अकासि। चीवरभाजनकङ्गेसु सभागानं भिक्खूनं अपापुणन्तम्पि महग्घं चीवरं देन्तो छन्दागतिं गच्छति नाम। अञ्ञेसं वुड्ढतरानं पापुणन्तम्पि महग्घं चीवरं अदत्वा अप्पग्घं देन्तो दोसागतिं गच्छति नाम। मोहमूळ्हो चीवरदानवत्तं अजानन्तो मोहागतिं गच्छति नाम। मुखरानं नवकानम्पि भयेन अपापुणन्तमेव महग्घं चीवरं देन्तो भयागतिं गच्छति नाम। यो एवं न गच्छति, सब्बेसं तुलाभूतो पमाणभूतो मज्झत्तो होति, सो सम्मन्नितब्बो। भाजिताभाजितन्ति ‘‘एत्तकानि वत्थानि भाजितानि, एत्तकानि अभाजितानी’’ति जानन्तो ‘‘भाजिताभाजितञ्च जानेय्या’’ति वुच्चति।
Ussannaṃhotīti bahu rāsikataṃ hoti, bhaṇḍāgāraṃ na gaṇhāti. Sammukhībhūtenāti antoupacārasīmāyaṃ ṭhitena. Bhājetunti kālaṃ ghosetvā paṭipāṭiyā bhājetuṃ. Kolāhalaṃ akāsīti ‘‘amhākaṃ ācariyassa detha, upajjhāyassa dethā’’ti evaṃ mahāsaddaṃ akāsi. Cīvarabhājanakaṅgesu sabhāgānaṃ bhikkhūnaṃ apāpuṇantampi mahagghaṃ cīvaraṃ dento chandāgatiṃ gacchati nāma. Aññesaṃ vuḍḍhatarānaṃ pāpuṇantampi mahagghaṃ cīvaraṃ adatvā appagghaṃ dento dosāgatiṃ gacchati nāma. Mohamūḷho cīvaradānavattaṃ ajānanto mohāgatiṃ gacchati nāma. Mukharānaṃ navakānampi bhayena apāpuṇantameva mahagghaṃ cīvaraṃ dento bhayāgatiṃ gacchati nāma. Yo evaṃ na gacchati, sabbesaṃ tulābhūto pamāṇabhūto majjhatto hoti, so sammannitabbo. Bhājitābhājitanti ‘‘ettakāni vatthāni bhājitāni, ettakāni abhājitānī’’ti jānanto ‘‘bhājitābhājitañca jāneyyā’’ti vuccati.
उच्चिनित्वाति ‘‘इदं थूलं, इदं सण्हं, इदं घनं, इदं तनुकं, इदं परिभुत्तं, इदं अपरिभुत्तं, इदं दीघतो एत्तकं पुथुलतो एत्तक’’न्ति एवं वत्थानि विचिनित्वा। तुलयित्वाति ‘‘इदं एत्तकं अग्घति, इदं एत्तक’’न्ति एवं अग्घपरिच्छेदं कत्वा। वण्णावण्णं कत्वाति सचे सब्बेसं एकेकमेव दसग्घनकं पापुणाति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पापुणाति, यं नव वा अट्ठ वा अग्घति, तं अञ्ञेन एकअग्घनकेन च द्विअग्घनकेन च सद्धिं बन्धित्वा एतेन उपायेन समे पटिवीसे ठपेत्वाति अत्थो। भिक्खू गणेत्वा वग्गं बन्धित्वाति सचे एकेकस्स दियमाने दिवसो नप्पहोति, दस दस भिक्खू गणेत्वा दस दस चीवरपटिवीसे एकवग्गं बन्धित्वा एकं भण्डिकं कत्वा एवं चीवरपटिवीसं ठपेतुं अनुजानामीति अत्थो। एवं ठपितेसु चीवरपटिवीसेसु कुसो पातेतब्बो। तेहिपि भिक्खूहि पुन कुसपातं कत्वा भाजेतब्बं।
Uccinitvāti ‘‘idaṃ thūlaṃ, idaṃ saṇhaṃ, idaṃ ghanaṃ, idaṃ tanukaṃ, idaṃ paribhuttaṃ, idaṃ aparibhuttaṃ, idaṃ dīghato ettakaṃ puthulato ettaka’’nti evaṃ vatthāni vicinitvā. Tulayitvāti ‘‘idaṃ ettakaṃ agghati, idaṃ ettaka’’nti evaṃ agghaparicchedaṃ katvā. Vaṇṇāvaṇṇaṃ katvāti sace sabbesaṃ ekekameva dasagghanakaṃ pāpuṇāti, iccetaṃ kusalaṃ; no ce pāpuṇāti, yaṃ nava vā aṭṭha vā agghati, taṃ aññena ekaagghanakena ca dviagghanakena ca saddhiṃ bandhitvā etena upāyena same paṭivīse ṭhapetvāti attho. Bhikkhū gaṇetvā vaggaṃ bandhitvāti sace ekekassa diyamāne divaso nappahoti, dasa dasa bhikkhū gaṇetvā dasa dasa cīvarapaṭivīse ekavaggaṃ bandhitvā ekaṃ bhaṇḍikaṃ katvā evaṃ cīvarapaṭivīsaṃ ṭhapetuṃ anujānāmīti attho. Evaṃ ṭhapitesu cīvarapaṭivīsesu kuso pātetabbo. Tehipi bhikkhūhi puna kusapātaṃ katvā bhājetabbaṃ.
सामणेरानं उपड्ढपटिवीसन्ति एत्थ ये सामणेरा अत्तिस्सरा भिक्खुसङ्घस्स कत्तब्बकम्मं न करोन्ति, उद्देसपरिपुच्छासु युत्ता आचरियुपज्झायानंयेव वत्तपटिपत्तिं करोन्ति, अञ्ञेसं न करोन्ति, एतेसंयेव उपड्ढभागो दातब्बो। ये पन पुरेभत्तञ्च पच्छाभत्तञ्च भिक्खुसङ्घस्सेव कत्तब्बकिच्चं करोन्ति, तेसं समको दातब्बो। इदञ्च पिट्ठिसमये उप्पन्नेन भण्डागारे ठपितेन अकालचीवरेनेव कथितं। कालचीवरं पन समकमेव दातब्बं। तत्रुप्पादवस्सावासिकं सम्मुञ्जनीबन्धनादि सङ्घस्स फातिकम्मं कत्वा गहेतब्बं। एतञ्हेत्थ सब्बेसं वत्तं। भण्डागारिकचीवरेपि सचे सामणेरा आगन्त्वा ‘‘भन्ते मयं यागुं पचाम, भत्तं पचाम, खज्जकं पचाम, अप्पहरितकं करोम, दन्तकट्ठं आहराम, रङ्गछल्लिं कप्पियं कत्वा देम, किं अम्हेहि न कतं नामा’’ति उक्कुट्ठिं करोन्ति, समभागोव दातब्बो। एतं ये च विरज्झित्वा करोन्ति, येसञ्च करणभावो न पञ्ञायति, ते सन्धाय वुत्तं। कुरुन्दियं पन ‘‘सचे सामणेरा ‘कस्मा मयं भन्ते सङ्घकम्मं न करोम, करिस्सामा’ति याचन्ति, समपटिवीसो दातब्बो’’ति वुत्तं।
Sāmaṇerānaṃ upaḍḍhapaṭivīsanti ettha ye sāmaṇerā attissarā bhikkhusaṅghassa kattabbakammaṃ na karonti, uddesaparipucchāsu yuttā ācariyupajjhāyānaṃyeva vattapaṭipattiṃ karonti, aññesaṃ na karonti, etesaṃyeva upaḍḍhabhāgo dātabbo. Ye pana purebhattañca pacchābhattañca bhikkhusaṅghasseva kattabbakiccaṃ karonti, tesaṃ samako dātabbo. Idañca piṭṭhisamaye uppannena bhaṇḍāgāre ṭhapitena akālacīvareneva kathitaṃ. Kālacīvaraṃ pana samakameva dātabbaṃ. Tatruppādavassāvāsikaṃ sammuñjanībandhanādi saṅghassa phātikammaṃ katvā gahetabbaṃ. Etañhettha sabbesaṃ vattaṃ. Bhaṇḍāgārikacīvarepi sace sāmaṇerā āgantvā ‘‘bhante mayaṃ yāguṃ pacāma, bhattaṃ pacāma, khajjakaṃ pacāma, appaharitakaṃ karoma, dantakaṭṭhaṃ āharāma, raṅgachalliṃ kappiyaṃ katvā dema, kiṃ amhehi na kataṃ nāmā’’ti ukkuṭṭhiṃ karonti, samabhāgova dātabbo. Etaṃ ye ca virajjhitvā karonti, yesañca karaṇabhāvo na paññāyati, te sandhāya vuttaṃ. Kurundiyaṃ pana ‘‘sace sāmaṇerā ‘kasmā mayaṃ bhante saṅghakammaṃ na karoma, karissāmā’ti yācanti, samapaṭivīso dātabbo’’ti vuttaṃ.
उत्तरितुकामोति नदिं वा कन्तारं वा उत्तरितुकामो; सत्थं लभित्वा दिसा पक्कमितुकामोति अत्थो। सकं भागं दातुन्ति इदं भण्डागारतो चीवरानि नीहरित्वा पुञ्जे कते घण्टिया पहटाय भिक्खुसङ्घे सन्निपतिते सत्थं लभित्वा गन्तुकामो ‘‘सत्थतो मा परिहायी’’ति एतमत्थं सन्धाय वुत्तं। तस्मा अनीहतेसु वा चीवरेसु अप्पहटाय वा घण्टिया असन्निपतिते वा सङ्घे दातुं न वट्टति। चीवरेसु पन नीहतेसु घण्टिं पहरित्वा भिक्खुसङ्घे सन्निपतिते चीवरभाजकेन ‘‘इमस्स भिक्खुनो कोट्ठासेन एत्तकेन भवितब्ब’’न्ति तक्केत्वा नयग्गाहेन चीवरं दातब्बं। तुलाय तुलितमिव हि समसमं दातुं न सक्का, तस्मा ऊनं वा होतु अधिकं वा, एवं तक्केन नयेन दिन्नं सुदिन्नं। नेव ऊनकं पुन दातब्बं, नातिरित्तं पटिग्गण्हितब्बन्ति।
Uttaritukāmoti nadiṃ vā kantāraṃ vā uttaritukāmo; satthaṃ labhitvā disā pakkamitukāmoti attho. Sakaṃ bhāgaṃ dātunti idaṃ bhaṇḍāgārato cīvarāni nīharitvā puñje kate ghaṇṭiyā pahaṭāya bhikkhusaṅghe sannipatite satthaṃ labhitvā gantukāmo ‘‘satthato mā parihāyī’’ti etamatthaṃ sandhāya vuttaṃ. Tasmā anīhatesu vā cīvaresu appahaṭāya vā ghaṇṭiyā asannipatite vā saṅghe dātuṃ na vaṭṭati. Cīvaresu pana nīhatesu ghaṇṭiṃ paharitvā bhikkhusaṅghe sannipatite cīvarabhājakena ‘‘imassa bhikkhuno koṭṭhāsena ettakena bhavitabba’’nti takketvā nayaggāhena cīvaraṃ dātabbaṃ. Tulāya tulitamiva hi samasamaṃ dātuṃ na sakkā, tasmā ūnaṃ vā hotu adhikaṃ vā, evaṃ takkena nayena dinnaṃ sudinnaṃ. Neva ūnakaṃ puna dātabbaṃ, nātirittaṃ paṭiggaṇhitabbanti.
अतिरेकभागेनाति दस भिक्खू होन्ति, साटकापि दसेव, तेसु एको द्वादस अग्घति, सेसा दसग्घनका। सब्बेसु दसग्घनकवसेन कुसे पातिते यस्स भिक्खुनो द्वादसग्घनको कुसो पातितो, सो ‘‘एत्तकेन मम चीवरं पहोती’’ति तेन अतिरेकभागेन गन्तुकामो होति। भिक्खू ‘‘अतिरेकं आवुसो सङ्घस्स सन्तक’’न्ति वदन्ति, तं सुत्वा भगवा ‘‘सङ्घिके च गणसन्तके च अप्पकं नाम नत्थि, सब्बत्थ संयमो कातब्बो, गण्हन्तेनापि कुक्कुच्चायितब्ब’’न्ति दस्सेतुं ‘‘अनुजानामि भिक्खवे अनुक्खेपे दिन्ने’’ति आह। तत्थ अनुक्खेपो नाम यंकिञ्चि अनुक्खिपितब्बं अनुप्पदातब्बं कप्पियभण्डं; यत्तकं तस्स पटिवीसे अधिकं, तत्तके अग्घनके यस्मिं किस्मिञ्चि कप्पियभण्डे दिन्नेति अत्थो।
Atirekabhāgenāti dasa bhikkhū honti, sāṭakāpi daseva, tesu eko dvādasa agghati, sesā dasagghanakā. Sabbesu dasagghanakavasena kuse pātite yassa bhikkhuno dvādasagghanako kuso pātito, so ‘‘ettakena mama cīvaraṃ pahotī’’ti tena atirekabhāgena gantukāmo hoti. Bhikkhū ‘‘atirekaṃ āvuso saṅghassa santaka’’nti vadanti, taṃ sutvā bhagavā ‘‘saṅghike ca gaṇasantake ca appakaṃ nāma natthi, sabbattha saṃyamo kātabbo, gaṇhantenāpi kukkuccāyitabba’’nti dassetuṃ ‘‘anujānāmi bhikkhave anukkhepe dinne’’ti āha. Tattha anukkhepo nāma yaṃkiñci anukkhipitabbaṃ anuppadātabbaṃ kappiyabhaṇḍaṃ; yattakaṃ tassa paṭivīse adhikaṃ, tattake agghanake yasmiṃ kismiñci kappiyabhaṇḍe dinneti attho.
विकलके तोसेत्वाति एत्थ चीवरविकलकं पुग्गलविकलकन्ति द्वे विकलका। चीवरविकलकं नाम सब्बेसं पञ्च पञ्च वत्थानि पत्तानि, सेसानिपि अत्थि, एकेकं पन न पापुणाति, छिन्दित्वा दातब्बानि। छिन्दन्तेहि च अड्ढमण्डलादीनं वा उपाहनत्थविकादीनं वा पहोनकानि खण्डानि कत्वा दातब्बानि, हेट्ठिमपरिच्छेदेन चतुरङ्गुलवित्थारम्पि अनुवातप्पहोनकायामं खण्डं कत्वा दातुं वट्टति, अपरिभोगं पन न कातब्बन्ति एवमेत्थ चीवरस्स अप्पहोनकभावो चीवरविकलकं। छिन्दित्वा दिन्ने पन तं तोसितं होति, अथ कुसपातो कातब्बो। सचेपि एकस्स भिक्खुनो कोट्ठासे एकं वा द्वे वा वत्थानि नप्पहोन्ति, तत्थ अञ्ञं सामणकं परिक्खारं ठपेत्वा यो तेन तुस्सति, तस्स तं भागं दत्वा पच्छा कुसपातो कातब्बो। इदम्पि चीवरविकलकन्ति अन्धकट्ठकथायं वुत्तं।
Vikalake tosetvāti ettha cīvaravikalakaṃ puggalavikalakanti dve vikalakā. Cīvaravikalakaṃ nāma sabbesaṃ pañca pañca vatthāni pattāni, sesānipi atthi, ekekaṃ pana na pāpuṇāti, chinditvā dātabbāni. Chindantehi ca aḍḍhamaṇḍalādīnaṃ vā upāhanatthavikādīnaṃ vā pahonakāni khaṇḍāni katvā dātabbāni, heṭṭhimaparicchedena caturaṅgulavitthārampi anuvātappahonakāyāmaṃ khaṇḍaṃ katvā dātuṃ vaṭṭati, aparibhogaṃ pana na kātabbanti evamettha cīvarassa appahonakabhāvo cīvaravikalakaṃ. Chinditvā dinne pana taṃ tositaṃ hoti, atha kusapāto kātabbo. Sacepi ekassa bhikkhuno koṭṭhāse ekaṃ vā dve vā vatthāni nappahonti, tattha aññaṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ ṭhapetvā yo tena tussati, tassa taṃ bhāgaṃ datvā pacchā kusapāto kātabbo. Idampi cīvaravikalakanti andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
पुग्गलविकलकं नाम दस दस भिक्खू गणेत्वा वग्गं करोन्तानं एको वग्गो न पूरति, अट्ठ वा नव वा होन्ति, तेसं अट्ठ वा नव वा कोट्ठासा ‘‘तुम्हे इमे गहेत्वा विसुं भाजेथा’’ति दातब्बा। एवमयं पुग्गलानं अप्पहोनकभावो पुग्गलविकलकं। विसुं दिन्ने पन तं तोसितं होति, एवं तोसेत्वा कुसपातो कातब्बोति। अथ वा विकलके तोसेत्वाति यो चीवरविभागो ऊनको, तं अञ्ञेन परिक्खारेन समं कत्वा कुसपातो कातब्बो।
Puggalavikalakaṃ nāma dasa dasa bhikkhū gaṇetvā vaggaṃ karontānaṃ eko vaggo na pūrati, aṭṭha vā nava vā honti, tesaṃ aṭṭha vā nava vā koṭṭhāsā ‘‘tumhe ime gahetvā visuṃ bhājethā’’ti dātabbā. Evamayaṃ puggalānaṃ appahonakabhāvo puggalavikalakaṃ. Visuṃ dinne pana taṃ tositaṃ hoti, evaṃ tosetvā kusapāto kātabboti. Atha vā vikalake tosetvāti yo cīvaravibhāgo ūnako, taṃ aññena parikkhārena samaṃ katvā kusapāto kātabbo.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २१४. भण्डागारसम्मुतिआदिकथा • 214. Bhaṇḍāgārasammutiādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / चीवरपटिग्गाहकसम्मुतिआदिकथावण्णना • Cīvarapaṭiggāhakasammutiādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / भण्डागारसम्मुतिआदिकथावण्णना • Bhaṇḍāgārasammutiādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / भण्डागारसम्मुतिआदिकथावण्णना • Bhaṇḍāgārasammutiādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २१४. भण्डागारसम्मुतिआदिकथा • 214. Bhaṇḍāgārasammutiādikathā
