| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
१४४. भण्डनकारकवत्थुकथा
144. Bhaṇḍanakārakavatthukathā
२४०. चतुत्थपञ्चमाति छसु पक्खेसु पोट्ठपादमासस्स जुण्हपक्खकाळपक्खसङ्खाता चतुत्थपञ्चमा। ततियोति सावणमासस्स काळपक्खो ततियो। ततियचतुत्थपञ्चमा वाति एत्थ ततियोति सावणमासस्स काळपक्खो। चतुत्थोति पोट्ठपादमासस्स जुण्हपक्खो। पञ्चमोति तस्सेव काळपक्खो। ‘‘ततिय…पे॰… पञ्चमा वा’’ति पदानि ‘‘द्वे वा तयो वा’’ति पदेहि यथाक्कमं योजेतब्बानि। चतुत्थे वा कतेति चतुत्थपक्खे वा पन्नरसिभावेन कते। द्वे चातुद्दसिकाति ततियपक्खे च चातुद्दसिया सद्धिं द्वे चातुद्दसिका। इमेति भण्डनकारका। तेति भण्डनकारका।
240.Catutthapañcamāti chasu pakkhesu poṭṭhapādamāsassa juṇhapakkhakāḷapakkhasaṅkhātā catutthapañcamā. Tatiyoti sāvaṇamāsassa kāḷapakkho tatiyo. Tatiyacatutthapañcamā vāti ettha tatiyoti sāvaṇamāsassa kāḷapakkho. Catutthoti poṭṭhapādamāsassa juṇhapakkho. Pañcamoti tasseva kāḷapakkho. ‘‘Tatiya…pe… pañcamā vā’’ti padāni ‘‘dve vā tayo vā’’ti padehi yathākkamaṃ yojetabbāni. Catutthe vā kateti catutthapakkhe vā pannarasibhāvena kate. Dve cātuddasikāti tatiyapakkhe ca cātuddasiyā saddhiṃ dve cātuddasikā. Imeti bhaṇḍanakārakā. Teti bhaṇḍanakārakā.
असंविहिताति एत्थ अकारस्स विरहत्थं दस्सेन्तो आह ‘‘संविदहनविरहिता’’ति। तत्थ संविदहनविरहिताति संविदहनरक्खविरहिता। आगमनजाननत्थायाति भण्डनकारकानं आगमनस्स जाननत्थाय। किलन्तत्थाति तुम्हे किलन्ता भवथ। ‘‘सम्मोहं कत्वा’’ति इमिना विक्खित्वाति पदस्स विक्खेपं कत्वाति अत्थं दस्सेति। नो चे लभेथाति एत्थ किमत्थाय न लभेथाति आह ‘‘बहिसीमं गन्तु’’न्ति। ‘‘भण्डनकारकानं…पे॰… होन्ती’’ति इमिना अलभनस्स कारणं दस्सेति। यन्ति आगमं जुण्हं। कोमुदिया चातुमासिनियाति पच्छिमकत्तिकपुण्णमायं। सा हि कुमुदानमत्थिताय कोमुदी, चतुन्नं वस्सिकानं मासानं पूरणत्ता चातुमासिनीति वुच्चति। तदा हि कुमुदानि सुपुप्फितानि होन्ति, तस्मा कुमुदानं समूहा, कुमुदानि एव वा कोमुदा, ते एत्थ अत्थीति कोमुदीति वुच्चति, कुमुदवतीति वुत्तं होति । अवस्सं पवारेतब्बन्ति धुवं पवारेतब्बं। हीति सच्चं, यस्मा वा। तन्ति कोमुदिं चातुमासिनिं।
Asaṃvihitāti ettha akārassa virahatthaṃ dassento āha ‘‘saṃvidahanavirahitā’’ti. Tattha saṃvidahanavirahitāti saṃvidahanarakkhavirahitā. Āgamanajānanatthāyāti bhaṇḍanakārakānaṃ āgamanassa jānanatthāya. Kilantatthāti tumhe kilantā bhavatha. ‘‘Sammohaṃ katvā’’ti iminā vikkhitvāti padassa vikkhepaṃ katvāti atthaṃ dasseti. No ce labhethāti ettha kimatthāya na labhethāti āha ‘‘bahisīmaṃ gantu’’nti. ‘‘Bhaṇḍanakārakānaṃ…pe… hontī’’ti iminā alabhanassa kāraṇaṃ dasseti. Yanti āgamaṃ juṇhaṃ. Komudiyā cātumāsiniyāti pacchimakattikapuṇṇamāyaṃ. Sā hi kumudānamatthitāya komudī, catunnaṃ vassikānaṃ māsānaṃ pūraṇattā cātumāsinīti vuccati. Tadā hi kumudāni supupphitāni honti, tasmā kumudānaṃ samūhā, kumudāni eva vā komudā, te ettha atthīti komudīti vuccati, kumudavatīti vuttaṃ hoti . Avassaṃ pavāretabbanti dhuvaṃ pavāretabbaṃ. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tanti komudiṃ cātumāsiniṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / १४४. भण्डनकारकवत्थु • 144. Bhaṇḍanakārakavatthu
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / भण्डनकारकवत्थुकथा • Bhaṇḍanakārakavatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / भण्डनकारकवत्थुकथावण्णना • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / भण्डनकारकवत्थुकथावण्णना • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
