Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౧౪౪. భణ్డనకారకవత్థుకథా
144. Bhaṇḍanakārakavatthukathā
౨౪౦. చతుత్థపఞ్చమాతి ఛసు పక్ఖేసు పోట్ఠపాదమాసస్స జుణ్హపక్ఖకాళపక్ఖసఙ్ఖాతా చతుత్థపఞ్చమా. తతియోతి సావణమాసస్స కాళపక్ఖో తతియో. తతియచతుత్థపఞ్చమా వాతి ఏత్థ తతియోతి సావణమాసస్స కాళపక్ఖో. చతుత్థోతి పోట్ఠపాదమాసస్స జుణ్హపక్ఖో. పఞ్చమోతి తస్సేవ కాళపక్ఖో. ‘‘తతియ…పే॰… పఞ్చమా వా’’తి పదాని ‘‘ద్వే వా తయో వా’’తి పదేహి యథాక్కమం యోజేతబ్బాని. చతుత్థే వా కతేతి చతుత్థపక్ఖే వా పన్నరసిభావేన కతే. ద్వే చాతుద్దసికాతి తతియపక్ఖే చ చాతుద్దసియా సద్ధిం ద్వే చాతుద్దసికా. ఇమేతి భణ్డనకారకా. తేతి భణ్డనకారకా.
240.Catutthapañcamāti chasu pakkhesu poṭṭhapādamāsassa juṇhapakkhakāḷapakkhasaṅkhātā catutthapañcamā. Tatiyoti sāvaṇamāsassa kāḷapakkho tatiyo. Tatiyacatutthapañcamā vāti ettha tatiyoti sāvaṇamāsassa kāḷapakkho. Catutthoti poṭṭhapādamāsassa juṇhapakkho. Pañcamoti tasseva kāḷapakkho. ‘‘Tatiya…pe… pañcamā vā’’ti padāni ‘‘dve vā tayo vā’’ti padehi yathākkamaṃ yojetabbāni. Catutthe vā kateti catutthapakkhe vā pannarasibhāvena kate. Dve cātuddasikāti tatiyapakkhe ca cātuddasiyā saddhiṃ dve cātuddasikā. Imeti bhaṇḍanakārakā. Teti bhaṇḍanakārakā.
అసంవిహితాతి ఏత్థ అకారస్స విరహత్థం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘సంవిదహనవిరహితా’’తి. తత్థ సంవిదహనవిరహితాతి సంవిదహనరక్ఖవిరహితా. ఆగమనజాననత్థాయాతి భణ్డనకారకానం ఆగమనస్స జాననత్థాయ. కిలన్తత్థాతి తుమ్హే కిలన్తా భవథ. ‘‘సమ్మోహం కత్వా’’తి ఇమినా విక్ఖిత్వాతి పదస్స విక్ఖేపం కత్వాతి అత్థం దస్సేతి. నో చే లభేథాతి ఏత్థ కిమత్థాయ న లభేథాతి ఆహ ‘‘బహిసీమం గన్తు’’న్తి. ‘‘భణ్డనకారకానం…పే॰… హోన్తీ’’తి ఇమినా అలభనస్స కారణం దస్సేతి. యన్తి ఆగమం జుణ్హం. కోముదియా చాతుమాసినియాతి పచ్ఛిమకత్తికపుణ్ణమాయం. సా హి కుముదానమత్థితాయ కోముదీ, చతున్నం వస్సికానం మాసానం పూరణత్తా చాతుమాసినీతి వుచ్చతి. తదా హి కుముదాని సుపుప్ఫితాని హోన్తి, తస్మా కుముదానం సమూహా, కుముదాని ఏవ వా కోముదా, తే ఏత్థ అత్థీతి కోముదీతి వుచ్చతి, కుముదవతీతి వుత్తం హోతి . అవస్సం పవారేతబ్బన్తి ధువం పవారేతబ్బం. హీతి సచ్చం, యస్మా వా. తన్తి కోముదిం చాతుమాసినిం.
Asaṃvihitāti ettha akārassa virahatthaṃ dassento āha ‘‘saṃvidahanavirahitā’’ti. Tattha saṃvidahanavirahitāti saṃvidahanarakkhavirahitā. Āgamanajānanatthāyāti bhaṇḍanakārakānaṃ āgamanassa jānanatthāya. Kilantatthāti tumhe kilantā bhavatha. ‘‘Sammohaṃ katvā’’ti iminā vikkhitvāti padassa vikkhepaṃ katvāti atthaṃ dasseti. No ce labhethāti ettha kimatthāya na labhethāti āha ‘‘bahisīmaṃ gantu’’nti. ‘‘Bhaṇḍanakārakānaṃ…pe… hontī’’ti iminā alabhanassa kāraṇaṃ dasseti. Yanti āgamaṃ juṇhaṃ. Komudiyā cātumāsiniyāti pacchimakattikapuṇṇamāyaṃ. Sā hi kumudānamatthitāya komudī, catunnaṃ vassikānaṃ māsānaṃ pūraṇattā cātumāsinīti vuccati. Tadā hi kumudāni supupphitāni honti, tasmā kumudānaṃ samūhā, kumudāni eva vā komudā, te ettha atthīti komudīti vuccati, kumudavatīti vuttaṃ hoti . Avassaṃ pavāretabbanti dhuvaṃ pavāretabbaṃ. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tanti komudiṃ cātumāsiniṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౧౪౪. భణ్డనకారకవత్థు • 144. Bhaṇḍanakārakavatthu
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / భణ్డనకారకవత్థుకథా • Bhaṇḍanakārakavatthukathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / భణ్డనకారకవత్థుకథావణ్ణనా • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / భణ్డనకారకవత్థుకథావణ్ణనా • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā