| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๑๔๔. ภณฺฑนการกวตฺถุกถา
144. Bhaṇḍanakārakavatthukathā
๒๔๐. จตุตฺถปญฺจมาติ ฉสุ ปเกฺขสุ โปฎฺฐปาทมาสสฺส ชุณฺหปกฺขกาฬปกฺขสงฺขาตา จตุตฺถปญฺจมาฯ ตติโยติ สาวณมาสสฺส กาฬปโกฺข ตติโยฯ ตติยจตุตฺถปญฺจมา วาติ เอตฺถ ตติโยติ สาวณมาสสฺส กาฬปโกฺขฯ จตุโตฺถติ โปฎฺฐปาทมาสสฺส ชุณฺหปโกฺขฯ ปญฺจโมติ ตเสฺสว กาฬปโกฺขฯ ‘‘ตติย…เป.… ปญฺจมา วา’’ติ ปทานิ ‘‘เทฺว วา ตโย วา’’ติ ปเทหิ ยถากฺกมํ โยเชตพฺพานิฯ จตุเตฺถ วา กเตติ จตุตฺถปเกฺข วา ปนฺนรสิภาเวน กเตฯ เทฺว จาตุทฺทสิกาติ ตติยปเกฺข จ จาตุทฺทสิยา สทฺธิํ เทฺว จาตุทฺทสิกาฯ อิเมติ ภณฺฑนการกาฯ เตติ ภณฺฑนการกาฯ
240.Catutthapañcamāti chasu pakkhesu poṭṭhapādamāsassa juṇhapakkhakāḷapakkhasaṅkhātā catutthapañcamā. Tatiyoti sāvaṇamāsassa kāḷapakkho tatiyo. Tatiyacatutthapañcamā vāti ettha tatiyoti sāvaṇamāsassa kāḷapakkho. Catutthoti poṭṭhapādamāsassa juṇhapakkho. Pañcamoti tasseva kāḷapakkho. ‘‘Tatiya…pe… pañcamā vā’’ti padāni ‘‘dve vā tayo vā’’ti padehi yathākkamaṃ yojetabbāni. Catutthe vā kateti catutthapakkhe vā pannarasibhāvena kate. Dve cātuddasikāti tatiyapakkhe ca cātuddasiyā saddhiṃ dve cātuddasikā. Imeti bhaṇḍanakārakā. Teti bhaṇḍanakārakā.
อสํวิหิตาติ เอตฺถ อการสฺส วิรหตฺถํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘สํวิทหนวิรหิตา’’ติฯ ตตฺถ สํวิทหนวิรหิตาติ สํวิทหนรกฺขวิรหิตาฯ อาคมนชานนตฺถายาติ ภณฺฑนการกานํ อาคมนสฺส ชานนตฺถายฯ กิลนฺตตฺถาติ ตุเมฺห กิลนฺตา ภวถฯ ‘‘สโมฺมหํ กตฺวา’’ติ อิมินา วิกฺขิตฺวาติ ปทสฺส วิเกฺขปํ กตฺวาติ อตฺถํ ทเสฺสติฯ โน เจ ลเภถาติ เอตฺถ กิมตฺถาย น ลเภถาติ อาห ‘‘พหิสีมํ คนฺตุ’’นฺติฯ ‘‘ภณฺฑนการกานํ…เป.… โหนฺตี’’ติ อิมินา อลภนสฺส การณํ ทเสฺสติฯ ยนฺติ อาคมํ ชุณฺหํฯ โกมุทิยา จาตุมาสินิยาติ ปจฺฉิมกตฺติกปุณฺณมายํฯ สา หิ กุมุทานมตฺถิตาย โกมุที, จตุนฺนํ วสฺสิกานํ มาสานํ ปูรณตฺตา จาตุมาสินีติ วุจฺจติฯ ตทา หิ กุมุทานิ สุปุปฺผิตานิ โหนฺติ, ตสฺมา กุมุทานํ สมูหา, กุมุทานิ เอว วา โกมุทา, เต เอตฺถ อตฺถีติ โกมุทีติ วุจฺจติ, กุมุทวตีติ วุตฺตํ โหติ ฯ อวสฺสํ ปวาเรตพฺพนฺติ ธุวํ ปวาเรตพฺพํฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ ตนฺติ โกมุทิํ จาตุมาสินิํฯ
Asaṃvihitāti ettha akārassa virahatthaṃ dassento āha ‘‘saṃvidahanavirahitā’’ti. Tattha saṃvidahanavirahitāti saṃvidahanarakkhavirahitā. Āgamanajānanatthāyāti bhaṇḍanakārakānaṃ āgamanassa jānanatthāya. Kilantatthāti tumhe kilantā bhavatha. ‘‘Sammohaṃ katvā’’ti iminā vikkhitvāti padassa vikkhepaṃ katvāti atthaṃ dasseti. No ce labhethāti ettha kimatthāya na labhethāti āha ‘‘bahisīmaṃ gantu’’nti. ‘‘Bhaṇḍanakārakānaṃ…pe… hontī’’ti iminā alabhanassa kāraṇaṃ dasseti. Yanti āgamaṃ juṇhaṃ. Komudiyā cātumāsiniyāti pacchimakattikapuṇṇamāyaṃ. Sā hi kumudānamatthitāya komudī, catunnaṃ vassikānaṃ māsānaṃ pūraṇattā cātumāsinīti vuccati. Tadā hi kumudāni supupphitāni honti, tasmā kumudānaṃ samūhā, kumudāni eva vā komudā, te ettha atthīti komudīti vuccati, kumudavatīti vuttaṃ hoti . Avassaṃ pavāretabbanti dhuvaṃ pavāretabbaṃ. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tanti komudiṃ cātumāsiniṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๔๔. ภณฺฑนการกวตฺถุ • 144. Bhaṇḍanakārakavatthu
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ภณฺฑนการกวตฺถุกถา • Bhaṇḍanakārakavatthukathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ภณฺฑนการกวตฺถุกถาวณฺณนา • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ภณฺฑนการกวตฺถุกถาวณฺณนา • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
