Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
೭. ಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನಾಞಾಣನಿದ್ದೇಸೋ
7. Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso
೫೧. ಕಥಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನೇ ಪಞ್ಞಾ ವಿಪಸ್ಸನೇ ಞಾಣಂ? ರೂಪಾರಮ್ಮಣತಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಭಿಜ್ಜತಿ। ತಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಭಙ್ಗಂ ಅನುಪಸ್ಸತಿ। ಅನುಪಸ್ಸತೀತಿ, ಕಥಂ ಅನುಪಸ್ಸತಿ? ಅನಿಚ್ಚತೋ ಅನುಪಸ್ಸತಿ, ನೋ ನಿಚ್ಚತೋ। ದುಕ್ಖತೋ ಅನುಪಸ್ಸತಿ, ನೋ ಸುಖತೋ। ಅನತ್ತತೋ ಅನುಪಸ್ಸತಿ, ನೋ ಅತ್ತತೋ। ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ನೋ ನನ್ದತಿ, ವಿರಜ್ಜತಿ, ನೋ ರಜ್ಜತಿ। ನಿರೋಧೇತಿ, ನೋ ಸಮುದೇತಿ। ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ನೋ ಆದಿಯತಿ।
51. Kathaṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ? Rūpārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati, virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.
೫೨. ಅನಿಚ್ಚತೋ ಅನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಂ ಪಜಹತಿ। ದುಕ್ಖತೋ ಅನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ಸುಖಸಞ್ಞಂ ಪಜಹತಿ। ಅನತ್ತತೋ ಅನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ಅತ್ತಸಞ್ಞಂ ಪಜಹತಿ। ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ನನ್ದಿಂ ಪಜಹತಿ। ವಿರಜ್ಜನ್ತೋ ರಾಗಂ ಪಜಹತಿ। ನಿರೋಧೇನ್ತೋ ಸಮುದಯಂ ಪಜಹತಿ। ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೋ ಆದಾನಂ ಪಜಹತಿ।
52. Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.
ವೇದನಾರಮ್ಮಣತಾ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಾರಮ್ಮಣತಾ… ಸಙ್ಖಾರಾರಮ್ಮಣತಾ… ವಿಞ್ಞಾಣಾರಮ್ಮಣತಾ… ಚಕ್ಖು…ಪೇ॰… ಜರಾಮರಣಾರಮ್ಮಣತಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಭಿಜ್ಜತಿ। ತಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಭಙ್ಗಂ ಅನುಪಸ್ಸತಿ। ಅನುಪಸ್ಸತೀತಿ, ಕಥಂ ಅನುಪಸ್ಸತಿ? ಅನಿಚ್ಚತೋ ಅನುಪಸ್ಸತಿ, ನೋ ನಿಚ್ಚತೋ। ದುಕ್ಖತೋ ಅನುಪಸ್ಸತಿ, ನೋ ಸುಖತೋ। ಅನತ್ತತೋ ಅನುಪಸ್ಸತಿ, ನೋ ಅತ್ತತೋ। ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ನೋ ನನ್ದತಿ। ವಿರಜ್ಜತಿ, ನೋ ರಜ್ಜತಿ। ನಿರೋಧೇತಿ, ನೋ ಸಮುದೇತಿ। ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ನೋ ಆದಿಯತಿ।
Vedanārammaṇatā…pe… saññārammaṇatā… saṅkhārārammaṇatā… viññāṇārammaṇatā… cakkhu…pe… jarāmaraṇārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati. Virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.
ಅನಿಚ್ಚತೋ ಅನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಂ ಪಜಹತಿ। ದುಕ್ಖತೋ ಅನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ಸುಖಸಞ್ಞಂ ಪಜಹತಿ। ಅನತ್ತತೋ ಅನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ಅತ್ತಸಞ್ಞಂ ಪಜಹತಿ। ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ನನ್ದಿಂ ಪಜಹತಿ। ವಿರಜ್ಜನ್ತೋ ರಾಗಂ ಪಜಹತಿ। ನಿರೋಧೇನ್ತೋ ಸಮುದಯಂ ಪಜಹತಿ। ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೋ ಆದಾನಂ ಪಜಹತಿ।
Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.
ವತ್ಥುಸಙ್ಕಮನಾ ಚೇವ, ಪಞ್ಞಾಯ ಚ ವಿವಟ್ಟನಾ।
Vatthusaṅkamanā ceva, paññāya ca vivaṭṭanā;
ಆವಜ್ಜನಾ ಬಲಞ್ಚೇವ, ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ॥
Āvajjanā balañceva, paṭisaṅkhā vipassanā.
ನಿರೋಧೇ ಅಧಿಮುತ್ತತಾ, ವಯಲಕ್ಖಣವಿಪಸ್ಸನಾ॥
Nirodhe adhimuttatā, vayalakkhaṇavipassanā.
ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ, ಭಙ್ಗಞ್ಚ ಅನುಪಸ್ಸತಿ।
Ārammaṇañca paṭisaṅkhā, bhaṅgañca anupassati;
ಸುಞ್ಞತೋ ಚ ಉಪಟ್ಠಾನಂ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ॥
Suññato ca upaṭṭhānaṃ, adhipaññā vipassanā.
ತಯೋ ಉಪಟ್ಠಾನೇ ಕುಸಲತಾ, ನಾನಾದಿಟ್ಠೀಸು ನ ಕಮ್ಪತೀತಿ॥
Tayo upaṭṭhāne kusalatā, nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
ತಂ ಞಾತಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ, ಪಜಾನನಟ್ಠೇನ ಪಞ್ಞಾ। ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ – ‘‘ಆರಮ್ಮಣಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನೇ ಪಞ್ಞಾ ವಿಪಸ್ಸನೇ ಞಾಣಂ’’।
Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ’’.
ಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನಾಞಾಣನಿದ್ದೇಸೋ ಸತ್ತಮೋ।
Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso sattamo.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ೭. ಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನಾಞಾಣನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 7. Bhaṅgānupassanāñāṇaniddesavaṇṇanā