| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
7. භඞ්‌ගානුපස්‌සනාඤාණනිද්‌දෙසො
7. Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso
51. කථං ආරම්‌මණං පටිසඞ්‌ඛා භඞ්‌ගානුපස්‌සනෙ පඤ්‌ඤා විපස්‌සනෙ ඤාණං? රූපාරම්‌මණතා චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා භිජ්‌ජති. තං ආරම්‌මණං පටිසඞ්‌ඛා තස්‌ස චිත්‌තස්‌ස භඞ්‌ගං අනුපස්‌සති. අනුපස්‌සතීති, කථං අනුපස්‌සති? අනිච්‌චතො අනුපස්‌සති, නො නිච්‌චතො. දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සති, නො සුඛතො. අනත්‌තතො අනුපස්‌සති, නො අත්‌තතො. නිබ්‌බින්‌දති, නො නන්‌දති, විරජ්‌ජති, නො රජ්‌ජති. නිරොධෙති, නො සමුදෙති. පටිනිස්‌සජ්‌ජති, නො ආදියති.
51. Kathaṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ? Rūpārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati, virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.
52. අනිච්‌චතො අනුපස්‌සන්‌තො නිච්‌චසඤ්‌ඤං පජහති. දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සන්‌තො සුඛසඤ්‌ඤං පජහති. අනත්‌තතො අනුපස්‌සන්‌තො අත්‌තසඤ්‌ඤං පජහති. නිබ්‌බින්‌දන්‌තො නන්‌දිං පජහති. විරජ්‌ජන්‌තො රාගං පජහති. නිරොධෙන්‌තො සමුදයං පජහති. පටිනිස්‌සජ්‌ජන්‌තො ආදානං පජහති.
52. Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.
වෙදනාරම්‌මණතා…පෙ.… සඤ්‌ඤාරම්‌මණතා… සඞ්‌ඛාරාරම්‌මණතා… විඤ්‌ඤාණාරම්‌මණතා… චක්‌ඛු…පෙ.… ජරාමරණාරම්‌මණතා චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා භිජ්‌ජති. තං ආරම්‌මණං පටිසඞ්‌ඛා තස්‌ස චිත්‌තස්‌ස භඞ්‌ගං අනුපස්‌සති. අනුපස්‌සතීති, කථං අනුපස්‌සති? අනිච්‌චතො අනුපස්‌සති, නො නිච්‌චතො. දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සති, නො සුඛතො. අනත්‌තතො අනුපස්‌සති, නො අත්‌තතො. නිබ්‌බින්‌දති, නො නන්‌දති. විරජ්‌ජති, නො රජ්‌ජති. නිරොධෙති, නො සමුදෙති. පටිනිස්‌සජ්‌ජති, නො ආදියති.
Vedanārammaṇatā…pe… saññārammaṇatā… saṅkhārārammaṇatā… viññāṇārammaṇatā… cakkhu…pe… jarāmaraṇārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati. Virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.
අනිච්‌චතො අනුපස්‌සන්‌තො නිච්‌චසඤ්‌ඤං පජහති. දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සන්‌තො සුඛසඤ්‌ඤං පජහති. අනත්‌තතො අනුපස්‌සන්‌තො අත්‌තසඤ්‌ඤං පජහති. නිබ්‌බින්‌දන්‌තො නන්‌දිං පජහති. විරජ්‌ජන්‌තො රාගං පජහති. නිරොධෙන්‌තො සමුදයං පජහති. පටිනිස්‌සජ්‌ජන්‌තො ආදානං පජහති.
Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.
වත්‌ථුසඞ්‌කමනා චෙව, පඤ්‌ඤාය ච විවට්‌ටනා;
Vatthusaṅkamanā ceva, paññāya ca vivaṭṭanā;
ආවජ්‌ජනා බලඤ්‌චෙව, පටිසඞ්‌ඛා විපස්‌සනා.
Āvajjanā balañceva, paṭisaṅkhā vipassanā.
නිරොධෙ අධිමුත්‌තතා, වයලක්‌ඛණවිපස්‌සනා.
Nirodhe adhimuttatā, vayalakkhaṇavipassanā.
ආරම්‌මණඤ්‌ච පටිසඞ්‌ඛා, භඞ්‌ගඤ්‌ච අනුපස්‌සති;
Ārammaṇañca paṭisaṅkhā, bhaṅgañca anupassati;
සුඤ්‌ඤතො ච උපට්‌ඨානං, අධිපඤ්‌ඤා විපස්‌සනා.
Suññato ca upaṭṭhānaṃ, adhipaññā vipassanā.
කුසලො තීසු අනුපස්‌සනාසු, චතස්‌සො ච 3 විපස්‌සනාසු;
Kusalo tīsu anupassanāsu, catasso ca 4 vipassanāsu;
තයො උපට්‌ඨානෙ කුසලතා, නානාදිට්‌ඨීසු න කම්‌පතීති.
Tayo upaṭṭhāne kusalatā, nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ආරම්‌මණං පටිසඞ්‌ඛා භඞ්‌ගානුපස්‌සනෙ පඤ්‌ඤා විපස්‌සනෙ ඤාණං’’.
Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ’’.
භඞ්‌ගානුපස්‌සනාඤාණනිද්‌දෙසො සත්‌තමො.
Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso sattamo.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 7. භඞ්‌ගානුපස්‌සනාඤාණනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 7. Bhaṅgānupassanāñāṇaniddesavaṇṇanā
