| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
४. भरण्डुकालामसुत्तवण्णना
4. Bharaṇḍukālāmasuttavaṇṇanā
१२७. चतुत्थे आळारकालामकालेति आळारकालामानं धरमानकाले। परिञ्ञन्ति पहानपरिञ्ञं। सा हि समतिक्कमो, न इतरा। तेनाह ‘‘परिञ्ञा नाम समतिक्कमो’’ति। एत्थ च पठमो सत्था रूपावचरसमापत्तिलाभी दट्ठब्बो, दुतियो अरूपावचरसमापत्तिलाभी, ततियो सम्मासम्बुद्धो दट्ठब्बो। वुत्तञ्हेतं पुग्गलपञ्ञत्तियं (पु॰ प॰ १३०) –
127. Catutthe āḷārakālāmakāleti āḷārakālāmānaṃ dharamānakāle. Pariññanti pahānapariññaṃ. Sā hi samatikkamo, na itarā. Tenāha ‘‘pariññā nāma samatikkamo’’ti. Ettha ca paṭhamo satthā rūpāvacarasamāpattilābhī daṭṭhabbo, dutiyo arūpāvacarasamāpattilābhī, tatiyo sammāsambuddho daṭṭhabbo. Vuttañhetaṃ puggalapaññattiyaṃ (pu. pa. 130) –
‘‘य्वायं सत्था कामानं परिञ्ञं पञ्ञापेति, न रूपानं परिञ्ञं पञ्ञापेति, न वेदनानं परिञ्ञं पञ्ञापेति, रूपावचरसमापत्तिया लाभी सत्था तेन दट्ठब्बो। य्वायं सत्था कामानञ्च परिञ्ञं पञ्ञापेति, रूपानञ्च परिञ्ञं पञ्ञापेति, न वेदनानं परिञ्ञं पञ्ञापेति, अरूपावचरसमापत्तिया लाभी सत्था तेन दट्ठब्बो। य्वायं सत्था कामानञ्च परिञ्ञं पञ्ञापेति, रूपानञ्च परिञ्ञं पञ्ञापेति, वेदनानञ्च परिञ्ञं पञ्ञापेति, सम्मासम्बुद्धो सत्था तेन दट्ठब्बो’’ति।
‘‘Yvāyaṃ satthā kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na vedanānaṃ pariññaṃ paññāpeti, rūpāvacarasamāpattiyā lābhī satthā tena daṭṭhabbo. Yvāyaṃ satthā kāmānañca pariññaṃ paññāpeti, rūpānañca pariññaṃ paññāpeti, na vedanānaṃ pariññaṃ paññāpeti, arūpāvacarasamāpattiyā lābhī satthā tena daṭṭhabbo. Yvāyaṃ satthā kāmānañca pariññaṃ paññāpeti, rūpānañca pariññaṃ paññāpeti, vedanānañca pariññaṃ paññāpeti, sammāsambuddho satthā tena daṭṭhabbo’’ti.
तत्थ तित्थिया समयं जानन्ता कामानं परिञ्ञं पञ्ञापेय्युं पठमज्झानं वदमाना। रूपानं परिञ्ञं पञ्ञापेय्युं अरूपरागं वदमाना। वेदनापरिञ्ञं पञ्ञापेय्युं असञ्ञारागं वदमाना। ते पन ‘‘इदं नाम पठमज्झानं, अयं रूपभवो, अयं असञ्ञाभवो’’तिपि न जानन्ति। ते पञ्ञापेतुं असक्कोन्तापि केवलं ‘‘पञ्ञापेमा’’ति वदन्ति। तथागतो पन कामानं परिञ्ञं अनागामिमग्गेन पञ्ञापेति, रूपवेदनानं अरहत्तमग्गेन। एवमेत्थ द्वे जना बाहिरका, एको सम्मासम्बुद्धोति इमस्मिं लोके तयो सत्थारो नाम।
Tattha titthiyā samayaṃ jānantā kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeyyuṃ paṭhamajjhānaṃ vadamānā. Rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeyyuṃ arūparāgaṃ vadamānā. Vedanāpariññaṃ paññāpeyyuṃ asaññārāgaṃ vadamānā. Te pana ‘‘idaṃ nāma paṭhamajjhānaṃ, ayaṃ rūpabhavo, ayaṃ asaññābhavo’’tipi na jānanti. Te paññāpetuṃ asakkontāpi kevalaṃ ‘‘paññāpemā’’ti vadanti. Tathāgato pana kāmānaṃ pariññaṃ anāgāmimaggena paññāpeti, rūpavedanānaṃ arahattamaggena. Evamettha dve janā bāhirakā, eko sammāsambuddhoti imasmiṃ loke tayo satthāro nāma.
भरण्डुकालामसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Bharaṇḍukālāmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ४. भरण्डुकालामसुत्तं • 4. Bharaṇḍukālāmasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ४. भरण्डुकालामसुत्तवण्णना • 4. Bharaṇḍukālāmasuttavaṇṇanā
