| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
भारट्ठकथावण्णना
Bhāraṭṭhakathāvaṇṇanā
१०१. भारट्ठकथायं भारट्ठन्ति मातिकापदस्स भारो नामाति इदं अत्थदस्सनन्ति आह ‘‘भारोयेव भारट्ठ’’न्ति। पुरिमगलेति गलस्स पुरिमभागे। गलवाटकोति गीवाय उपरिमगलवाटको। उरपरिच्छेदमज्झेति उरपरियन्तस्स मज्झे। सामिकेहि अनाणत्तोति इदं यदि सामिकेहि ‘‘इमं भारं नेत्वा असुकट्ठाने देही’’ति आणत्तो भवेय्य, तदा तेन गहितभण्डं उपनिक्खित्तं सिया, तञ्च थेय्यचित्तेन सीसादितो ओरोपेन्तस्सापि अवहारो न सिया, सामिकानं पन धुरनिक्खेपे एव सियाति ततो उपनिक्खित्तभण्डभावतो वियोजेतुं वुत्तं, तेनेव वक्खति ‘‘तेहि पन अनाणत्तत्ता पाराजिक’’न्ति। घंसन्तोति सीसतो अनुक्खिपन्तो, यदि उक्खिपेय्य, उक्खित्तमत्ते पाराजिकं, तेनाह सीसतो केसग्गमत्तम्पीतिआदि। यो चायन्ति यो अयं विनिच्छयो।
101. Bhāraṭṭhakathāyaṃ bhāraṭṭhanti mātikāpadassa bhāro nāmāti idaṃ atthadassananti āha ‘‘bhāroyeva bhāraṭṭha’’nti. Purimagaleti galassa purimabhāge. Galavāṭakoti gīvāya uparimagalavāṭako. Uraparicchedamajjheti urapariyantassa majjhe. Sāmikehi anāṇattoti idaṃ yadi sāmikehi ‘‘imaṃ bhāraṃ netvā asukaṭṭhāne dehī’’ti āṇatto bhaveyya, tadā tena gahitabhaṇḍaṃ upanikkhittaṃ siyā, tañca theyyacittena sīsādito oropentassāpi avahāro na siyā, sāmikānaṃ pana dhuranikkhepe eva siyāti tato upanikkhittabhaṇḍabhāvato viyojetuṃ vuttaṃ, teneva vakkhati ‘‘tehi pana anāṇattattā pārājika’’nti. Ghaṃsantoti sīsato anukkhipanto, yadi ukkhipeyya, ukkhittamatte pārājikaṃ, tenāha sīsato kesaggamattampītiādi. Yo cāyanti yo ayaṃ vinicchayo.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / भारट्ठकथावण्णना • Bhāraṭṭhakathāvaṇṇanā
