| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. භරියාසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Bhariyāsuttavaṇṇanā
63. දසමෙ කෙවට්‌ටා මඤ්‌ඤෙ මච්‌ඡවිලොපෙති කෙවට්‌ටානං මච්‌ඡපච්‌ඡිං ඔතාරෙත්‌වා ඨිතට්‌ඨානෙ ජාලෙ වා උදකතො උක්‌ඛිත්‌තමත්‌තෙ මච්‌ඡග්‌ගාහකානං මහාසද්‌දො හොති, තං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. සුජාතාති විසාඛාය කනිට්‌ඨා. සා නෙව සස්‌සුං ආදියතීති සස්‌සුයා කත්‌තබ්‌බවත්‌තං නාම අත්‌ථි, තං න කරොති, සස්‌සූතිපි නං න ගණෙති. න සසුරං ආදියතීති වචනං න ගණ්‌හාති. එවං අනාදරතායපි අග්‌ගහණෙනපි න ආදියති නාම. සෙසෙසුපි එසෙව නයො. එවං අනාථපිණ්‌ඩිකො සුණිසාය ආචාරං ගහෙත්‌වා සත්‌ථු පුරතො නිසීදි. සාපි සුජාතා ‘‘කිං නු ඛො අයං සෙට්‌ඨි දසබලස්‌ස සන්‌තිකෙ මය්‌හං ගුණං කථෙස්‌සති උදාහු අගුණ’’න්‌ති ගන්‌ත්‌වා අවිදූරෙ සද්‌දං සුණන්‌තී අට්‌ඨාසි. අථ නං සත්‌ථා එහි සුජාතෙති ආමන්‌තෙසි.
63. Dasame kevaṭṭā maññe macchavilopeti kevaṭṭānaṃ macchapacchiṃ otāretvā ṭhitaṭṭhāne jāle vā udakato ukkhittamatte macchaggāhakānaṃ mahāsaddo hoti, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Sujātāti visākhāya kaniṭṭhā. Sā neva sassuṃ ādiyatīti sassuyā kattabbavattaṃ nāma atthi, taṃ na karoti, sassūtipi naṃ na gaṇeti. Na sasuraṃ ādiyatīti vacanaṃ na gaṇhāti. Evaṃ anādaratāyapi aggahaṇenapi na ādiyati nāma. Sesesupi eseva nayo. Evaṃ anāthapiṇḍiko suṇisāya ācāraṃ gahetvā satthu purato nisīdi. Sāpi sujātā ‘‘kiṃ nu kho ayaṃ seṭṭhi dasabalassa santike mayhaṃ guṇaṃ kathessati udāhu aguṇa’’nti gantvā avidūre saddaṃ suṇantī aṭṭhāsi. Atha naṃ satthā ehi sujāteti āmantesi.
අහිතානුකම්‌පිනීති න හිතානුකම්‌පිනී. අඤ්‌ඤෙසූති පරපුරිසෙසු. අතිමඤ්‌ඤතෙති ඔමානාති මානවසෙන අතිමඤ්‌ඤති. ධනෙන කීතස්‌සාති ධනෙන කීතා අස්‌ස. වධාය උස්‌සුකා වධිතුං උස්‌සුක්‌කමාපන්‌නා. යං ඉත්‌ථියා වින්‌දති සාමිකො ධනන්‌ති ඉත්‌ථියා සාමිකො යං ධනං ලභති. අප්‌පම්‌පි තස්‌ස අපහාතුමිච්‌ඡතීති ථොකතොපි අස්‌ස හරිතුං ඉච්‌ඡති, උද්‌ධනෙ ආරොපිතඋක්‌ඛලියං පක්‌ඛිපිතබ්‌බතණ්‌ඩුලතොපි ථොකං හරිතුමෙව වායමති. අලසාති නිසින්‌නට්‌ඨානෙ නිසින්‌නාව ඨිතට්‌ඨානෙ ඨිතාව හොති. ඵරුසාති ඛරා. දුරුත්‌තවාදිනීති දුබ්‌භාසිතභාසිනී, කක්‌ඛළං වාළකථමෙව කථෙති. උට්‌ඨායකානං අභිභුය්‍ය වත්‌තතීති එත්‌ථ උට්‌ඨායකානන්‌ති බහුවචනවසෙන විරියුට්‌ඨානසම්‌පන්‌නො සාමිකො වුත්‌තො, තස්‌ස තං උට්‌ඨානසම්‌පත්‌තිං අභිභවිත්‌වා හෙට්‌ඨා කත්‌වා වත්‌තති. පමොදතීති ආමොදිතපමොදිතා හොති . කොලෙය්‍යකාති කුලසම්‌පන්‌නා. පතිබ්‌බතාති පතිදෙවතා. වධදණ්‌ඩතජ්‌ජිතාති දණ්‌ඩකං ගහෙත්‌වා වධෙන තජ්‌ජිතා, ‘‘ඝාතෙස්‌සාමි න’’න්‌ති වුත්‌තා. දාසීසමන්‌ති සාමිකස්‌ස වත්‌තපූරිකා දාසීති මං භගවා ධාරෙතූති වත්‌වා සරණෙසු පතිට්‌ඨාසි.
Ahitānukampinīti na hitānukampinī. Aññesūti parapurisesu. Atimaññateti omānāti mānavasena atimaññati. Dhanena kītassāti dhanena kītā assa. Vadhāya ussukā vadhituṃ ussukkamāpannā. Yaṃ itthiyā vindati sāmiko dhananti itthiyā sāmiko yaṃ dhanaṃ labhati. Appampi tassa apahātumicchatīti thokatopi assa harituṃ icchati, uddhane āropitaukkhaliyaṃ pakkhipitabbataṇḍulatopi thokaṃ haritumeva vāyamati. Alasāti nisinnaṭṭhāne nisinnāva ṭhitaṭṭhāne ṭhitāva hoti. Pharusāti kharā. Duruttavādinīti dubbhāsitabhāsinī, kakkhaḷaṃ vāḷakathameva katheti. Uṭṭhāyakānaṃ abhibhuyya vattatīti ettha uṭṭhāyakānanti bahuvacanavasena viriyuṭṭhānasampanno sāmiko vutto, tassa taṃ uṭṭhānasampattiṃ abhibhavitvā heṭṭhā katvā vattati. Pamodatīti āmoditapamoditā hoti . Koleyyakāti kulasampannā. Patibbatāti patidevatā. Vadhadaṇḍatajjitāti daṇḍakaṃ gahetvā vadhena tajjitā, ‘‘ghātessāmi na’’nti vuttā. Dāsīsamanti sāmikassa vattapūrikā dāsīti maṃ bhagavā dhāretūti vatvā saraṇesu patiṭṭhāsi.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 10. භරියාසුත්‌තං • 10. Bhariyāsuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. භරියාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Bhariyāsuttavaṇṇanā
