| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
५. भत्तग्गवत्तकथा
5. Bhattaggavattakathā
३६४. भत्तग्गवत्तेति भत्तं गण्हन्ति एत्थाति भत्तग्गं, परिविसनट्ठानं। तस्मिं कत्तब्बं वत्तं भत्तग्गवत्तं, तस्मिं भत्तग्गवत्ते एवं विनिच्छयो वेदितब्बोति योजना। मनुस्सानं परिविसनट्ठानं नाम यत्थ मनुस्सा सपुत्तदारा आवसित्वा भिक्खूभोजेन्ति। ‘‘अतिअल्लीयित्वा’’ति इमिना अनुपखज्जाति एत्थ खदधातुस्स हिंसनं नाम अतिअल्लीयनन्ति दस्सेति। आसनेसु सतीति आसनेसु सन्तेसु। निसीदन्तस्स नवकस्साति सम्बन्धो। आपज्जतीति आपत्तिं आपज्जति। आपुच्छिते अननुजानन्तो थेरो आपज्जतीति योजना। सङ्घाटिन्ति पारुतसङ्घाटिं।
364.Bhattaggavatteti bhattaṃ gaṇhanti etthāti bhattaggaṃ, parivisanaṭṭhānaṃ. Tasmiṃ kattabbaṃ vattaṃ bhattaggavattaṃ, tasmiṃ bhattaggavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. Manussānaṃ parivisanaṭṭhānaṃ nāma yattha manussā saputtadārā āvasitvā bhikkhūbhojenti. ‘‘Atiallīyitvā’’ti iminā anupakhajjāti ettha khadadhātussa hiṃsanaṃ nāma atiallīyananti dasseti. Āsanesu satīti āsanesu santesu. Nisīdantassa navakassāti sambandho. Āpajjatīti āpattiṃ āpajjati. Āpucchite ananujānanto thero āpajjatīti yojanā. Saṅghāṭinti pārutasaṅghāṭiṃ.
पत्तधोवनउदकन्ति भुञ्जनत्थाय पत्तानं धोवनउदकं। गहेतब्बन्ति हत्थेन गहेतब्बं।
Pattadhovanaudakanti bhuñjanatthāya pattānaṃ dhovanaudakaṃ. Gahetabbanti hatthena gahetabbaṃ.
यथा गण्हियमानेति योजना। मत्तायाति पमाणाय। सब्बिआदीसु एवाति एवसद्दो अज्झाहरितब्बो। सब्बिआदीसूति सब्बितेलउत्तरिभङ्गेसु, निद्धारणे भुम्मं। यन्ति सब्बिआदिकं। अप्पहोतीति सब्बेसं भिक्खूनं नप्पहोति। तन्ति सब्बिआदिकं, सम्पादेहीति सम्बन्धो। तादिसं सब्बिआदिकन्ति सम्बन्धो।
Yathā gaṇhiyamāneti yojanā. Mattāyāti pamāṇāya. Sabbiādīsu evāti evasaddo ajjhāharitabbo. Sabbiādīsūti sabbitelauttaribhaṅgesu, niddhāraṇe bhummaṃ. Yanti sabbiādikaṃ. Appahotīti sabbesaṃ bhikkhūnaṃ nappahoti. Tanti sabbiādikaṃ, sampādehīti sambandho. Tādisaṃ sabbiādikanti sambandho.
यं भत्तग्गन्ति योजना। हत्थधोवनउदकन्ति भुत्तावीनं हत्थस्स धोवनउदकं। अन्तराति भोजनस्स मज्झे। पिपासितेनाति पिवितुं इच्छन्तेन। गलेति कण्ठे।
Yaṃ bhattagganti yojanā. Hatthadhovanaudakanti bhuttāvīnaṃ hatthassa dhovanaudakaṃ. Antarāti bhojanassa majjhe. Pipāsitenāti pivituṃ icchantena. Galeti kaṇṭhe.
निवत्तन्तेनाति एत्थ कस्मा ठाना निवत्तन्तेनाति आह ‘‘भत्तग्गतो’’ति। कथं केनाकारेन निवत्तितब्बन्ति योजना। कस्मा नवकेहि भिक्खूहि पठमतरं निवत्तितब्बन्ति आह ‘‘सम्बाधेसु ही’’तिआदि। निक्खमनोकासोति पठमतरं निक्खन्तोकासो। पटिपाटियाति वुड्ढपटिपाटिया। धुरेति गेहद्वारस्स समीपे। धुरसद्दो हि इध समीपवाचको। नवका अन्तोगेहे चे निसिन्ना होन्तीति योजना। अन्तरेनाति भिक्खूनं विवरेन, मज्झेन वा। विरळायाति तनुकाय।
Nivattantenāti ettha kasmā ṭhānā nivattantenāti āha ‘‘bhattaggato’’ti. Kathaṃ kenākārena nivattitabbanti yojanā. Kasmā navakehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ nivattitabbanti āha ‘‘sambādhesu hī’’tiādi. Nikkhamanokāsoti paṭhamataraṃ nikkhantokāso. Paṭipāṭiyāti vuḍḍhapaṭipāṭiyā. Dhureti gehadvārassa samīpe. Dhurasaddo hi idha samīpavācako. Navakā antogehe ce nisinnā hontīti yojanā. Antarenāti bhikkhūnaṃ vivarena, majjhena vā. Viraḷāyāti tanukāya.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / ५. भत्तग्गवत्तकथा • 5. Bhattaggavattakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / भत्तग्गवत्तकथा • Bhattaggavattakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / भत्तग्गवत्तकथावण्णना • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
