| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာ
Bhattaggavattakathā
၃၆၄. ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တေ ‘‘အန္တောဂာမော ဝာ ဟောတု ဝိဟာရော ဝာ, မနုသ္သာနံ ပရိဝေသနဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တေန စီဝရံ ပာရုပိတ္ဝာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓနမေဝ ဝဋ္ဋတီ’’တိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇာတိ ထေရေ ဘိက္ခူ အတိအလ္လီယိတ္ဝာ န နိသီဒိတဗ္ဗံ။ သစေ မဟာထေရသ္သ နိသိန္နာသနေန သမကံ အာသနံ ဟောတိ, ဗဟူသု အာသနေသု သတိ ဧကံ ဒ္ဝေ အာသနာနိ ဌပေတ္ဝာ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခူ ဂဏေတ္ဝာ ပညတ္တာသနေသု အနိသီဒိတ္ဝာ မဟာထေရေန နိသီဒာတိ ဝုတ္တေန နိသီဒိတဗ္ဗံ။ နော စေ မဟာထေရော ဝဒတိ, ‘‘ဣဒံ, ဘန္တေ, အာသနံ ဥစ္စ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘နိသီဒာ’’တိ ဝုတ္တေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဧဝံ အာပုစ္ဆိတေပိ န ဝဒတိ, နိသီဒန္တသ္သ အနာပတ္တိ; မဟာထေရသ္သေဝ အာပတ္တိ။ နဝကော ဟိ ဧဝရူပေ အာသနေ အနာပုစ္ဆာ နိသီဒန္တော အာပဇ္ဇတိ, ထေရော အာပုစ္ဆိတေ အနနုဇာနန္တော။ န သင္ဃာဋိံ ဩတ္ထရိတ္ဝာတိ န သင္ဃာဋိံ အဝတ္ထရိတ္ဝာ နိသီဒိတဗ္ဗံ။
364. Bhattaggavatte ‘‘antogāmo vā hotu vihāro vā, manussānaṃ parivesanaṭṭhānaṃ gacchantena cīvaraṃ pārupitvā kāyabandhanaṃ bandhanameva vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāsu vuttaṃ. Na there bhikkhū anupakhajjāti there bhikkhū atiallīyitvā na nisīditabbaṃ. Sace mahātherassa nisinnāsanena samakaṃ āsanaṃ hoti, bahūsu āsanesu sati ekaṃ dve āsanāni ṭhapetvā nisīditabbaṃ. Bhikkhū gaṇetvā paññattāsanesu anisīditvā mahātherena nisīdāti vuttena nisīditabbaṃ. No ce mahāthero vadati, ‘‘idaṃ, bhante, āsanaṃ ucca’’nti vattabbaṃ. ‘‘Nisīdā’’ti vutte nisīditabbaṃ. Sace pana evaṃ āpucchitepi na vadati, nisīdantassa anāpatti; mahātherasseva āpatti. Navako hi evarūpe āsane anāpucchā nisīdanto āpajjati, thero āpucchite ananujānanto. Na saṅghāṭiṃ ottharitvāti na saṅghāṭiṃ avattharitvā nisīditabbaṃ.
ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟီတိ ပတ္တဓောဝနဥဒကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဒက္ခိဏောဒကံ ပန ပုရတော အာဓာရကေ ပတ္တံ ဌပေတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သာဓုကန္တိ ဥဒကသဒ္ဒံ အကရောန္တေန။
Ubhohihatthehīti pattadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Dakkhiṇodakaṃ pana purato ādhārake pattaṃ ṭhapetvā gahetabbaṃ. Sādhukanti udakasaddaṃ akarontena.
သူပသ္သ ဩကာသောတိ ယထာ သူပသ္သ ဩကာသော ဟောတိ; ဧဝံ မတ္တာယ ဩဒနော ဂဏ္ဟိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ သမကံ သမ္ပာဒေဟီတိ ဣဒံ န ကေဝလံ သပ္ပိအာဒီသုယေဝ ဩဒနေပိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သပ္ပိအာဒီသု ပန ယံ အပ္ပံ ဟောတိ ဧကသ္သ ဝာ ဒ္ဝိန္နံ ဝာ အနုရူပကံ, တံ သဗ္ဗေသံ သမကံ သမ္ပာဒေဟီတိ ဝုတ္တေ မနုသ္သာနံ ဝိဟသာ ဟောတိ, တသ္မာ တာဒိသံ သကိံ ဝာ ဒ္ဝိက္ခတ္တုံ ဝာ ဂဟေတ္ဝာ သေသံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။
Sūpassa okāsoti yathā sūpassa okāso hoti; evaṃ mattāya odano gaṇhitabboti attho. Samakaṃ sampādehīti idaṃ na kevalaṃ sappiādīsuyeva odanepi vattabbaṃ. Sappiādīsu pana yaṃ appaṃ hoti ekassa vā dvinnaṃ vā anurūpakaṃ, taṃ sabbesaṃ samakaṃ sampādehīti vutte manussānaṃ vihasā hoti, tasmā tādisaṃ sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā gahetvā sesaṃ na gahetabbaṃ.
န တာဝ ထေရေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ဣဒံ ယံ ပရိစ္ဆိန္နဘိက္ခုကံ ဘတ္တဂ္ဂံ, ယတ္ထ မနုသ္သာ သဗ္ဗေသံ ပာပေတ္ဝာ ဒာတုကာမာ ဟောန္တိ, တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယံ ပန မဟာဘတ္တဂ္ဂံ ဟောတိ, ယတ္ထ ဧကသ္မိံ ပဒေသေ ဘုဉ္ဇန္တိ, ဧကသ္မိံ ပဒေသေ ဥဒကံ ဒိယ္ယတိ, တတ္ထ ယထာသုခံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
Na tāva therena bhuñjitabbanti idaṃ yaṃ paricchinnabhikkhukaṃ bhattaggaṃ, yattha manussā sabbesaṃ pāpetvā dātukāmā honti, taṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ pana mahābhattaggaṃ hoti, yattha ekasmiṃ padese bhuñjanti, ekasmiṃ padese udakaṃ diyyati, tattha yathāsukhaṃ bhuñjitabbaṃ.
န တာဝ ဥဒကန္တိ ဣဒံ ဟတ္ထဓောဝနဥဒကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ အန္တရာ ပိပာသိတေန ပန ဂလေ ဝိလဂ္ဂာမိသေန ဝာ ပာနီယံ ပိဝိတ္ဝာ ဟတ္ထာ န ဓောဝိတဗ္ဗာ။ သစေ မနုသ္သာ ‘‘ဓောဝထ ဘန္တေ ပတ္တဉ္စ ဟတ္ထေ စာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဘိက္ခူ ဝာ ‘‘တုမ္ဟေ ဥဒကံ ဂဏ္ဟထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။
Na tāva udakanti idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Antarā pipāsitena pana gale vilaggāmisena vā pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā. Sace manussā ‘‘dhovatha bhante pattañca hatthe cā’’ti vadanti, bhikkhū vā ‘‘tumhe udakaṃ gaṇhathā’’ti vadanti, vaṭṭati.
နိဝတ္တန္တေနာတိ ဘတ္တဂ္ဂတော ဥဋ္ဌာယ နိဝတ္တန္တေန သင္ဃေန ဧဝံ နိဝတ္တိတဗ္ဗန္တိ ဒသ္သေတိ။ ကထံ? ‘‘နဝကေဟီ’’တိ သဗ္ဗံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သမ္ဗာဓေသု ဟိ ဃရေသု မဟာထေရာနံ နိက္ခမနောကာသော န ဟောတိ, တသ္မာ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ နိဝတ္တန္တေဟိ ပန နဝကေဟိ ဂေဟဒ္ဝာရေ ဌတ္ဝာ ထေရေသု နိက္ခန္တေသု ပဋိပာဋိယာ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ ပန မဟာထေရာ ဓုရေ နိသိန္နာ ဟောန္တိ, နဝကာ အန္တောဂေဟေ , ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ပဋိပာဋိယာ ဧဝ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။ ကာယေန ကာယံ အဃဋ္ဋေန္တေန ယထာ အန္တရေန မနုသ္သာ ဂန္တုံ သက္ကောန္တိ, ဧဝံ ဝိရဠာယ ပဋိပာဋိယာ ဂန္တဗ္ဗံ။
Nivattantenāti bhattaggato uṭṭhāya nivattantena saṅghena evaṃ nivattitabbanti dasseti. Kathaṃ? ‘‘Navakehī’’ti sabbaṃ daṭṭhabbaṃ. Sambādhesu hi gharesu mahātherānaṃ nikkhamanokāso na hoti, tasmā evaṃ vuttaṃ. Evaṃ nivattantehi pana navakehi gehadvāre ṭhatvā theresu nikkhantesu paṭipāṭiyā gantabbaṃ. Sace pana mahātherā dhure nisinnā honti, navakā antogehe , therāsanato paṭṭhāya paṭipāṭiyā eva nikkhamitabbaṃ. Kāyena kāyaṃ aghaṭṭentena yathā antarena manussā gantuṃ sakkonti, evaṃ viraḷāya paṭipāṭiyā gantabbaṃ.
ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Bhattaggavattakathā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi / ၅. ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာ • 5. Bhattaggavattakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာဝဏ္ဏနာ • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အနုမောဒနဝတ္တကထာဝဏ္ဏနာ • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာဝဏ္ဏနာ • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၅. ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာ • 5. Bhattaggavattakathā
