| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಕಥಾ
Bhattaggavattakathā
೩೬೪. ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತೇ ‘‘ಅನ್ತೋಗಾಮೋ ವಾ ಹೋತು ವಿಹಾರೋ ವಾ, ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಪರಿವೇಸನಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಚೀವರಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧನಮೇವ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತಂ। ನ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಪಖಜ್ಜಾತಿ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತಿಅಲ್ಲೀಯಿತ್ವಾ ನ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಮಹಾಥೇರಸ್ಸ ನಿಸಿನ್ನಾಸನೇನ ಸಮಕಂ ಆಸನಂ ಹೋತಿ, ಬಹೂಸು ಆಸನೇಸು ಸತಿ ಏಕಂ ದ್ವೇ ಆಸನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ಭಿಕ್ಖೂ ಗಣೇತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾಸನೇಸು ಅನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಮಹಾಥೇರೇನ ನಿಸೀದಾತಿ ವುತ್ತೇನ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ನೋ ಚೇ ಮಹಾಥೇರೋ ವದತಿ, ‘‘ಇದಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಸನಂ ಉಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ‘‘ನಿಸೀದಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಪನ ಏವಂ ಆಪುಚ್ಛಿತೇಪಿ ನ ವದತಿ, ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ; ಮಹಾಥೇರಸ್ಸೇವ ಆಪತ್ತಿ। ನವಕೋ ಹಿ ಏವರೂಪೇ ಆಸನೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ನಿಸೀದನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಥೇರೋ ಆಪುಚ್ಛಿತೇ ಅನನುಜಾನನ್ತೋ। ನ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಓತ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ನ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅವತ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ।
364. Bhattaggavatte ‘‘antogāmo vā hotu vihāro vā, manussānaṃ parivesanaṭṭhānaṃ gacchantena cīvaraṃ pārupitvā kāyabandhanaṃ bandhanameva vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāsu vuttaṃ. Na there bhikkhū anupakhajjāti there bhikkhū atiallīyitvā na nisīditabbaṃ. Sace mahātherassa nisinnāsanena samakaṃ āsanaṃ hoti, bahūsu āsanesu sati ekaṃ dve āsanāni ṭhapetvā nisīditabbaṃ. Bhikkhū gaṇetvā paññattāsanesu anisīditvā mahātherena nisīdāti vuttena nisīditabbaṃ. No ce mahāthero vadati, ‘‘idaṃ, bhante, āsanaṃ ucca’’nti vattabbaṃ. ‘‘Nisīdā’’ti vutte nisīditabbaṃ. Sace pana evaṃ āpucchitepi na vadati, nisīdantassa anāpatti; mahātherasseva āpatti. Navako hi evarūpe āsane anāpucchā nisīdanto āpajjati, thero āpucchite ananujānanto. Na saṅghāṭiṃ ottharitvāti na saṅghāṭiṃ avattharitvā nisīditabbaṃ.
ಉಭೋಹಿ ಹತ್ಥೇಹೀತಿ ಪತ್ತಧೋವನಉದಕಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ದಕ್ಖಿಣೋದಕಂ ಪನ ಪುರತೋ ಆಧಾರಕೇ ಪತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಸಾಧುಕನ್ತಿ ಉದಕಸದ್ದಂ ಅಕರೋನ್ತೇನ।
Ubhohihatthehīti pattadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Dakkhiṇodakaṃ pana purato ādhārake pattaṃ ṭhapetvā gahetabbaṃ. Sādhukanti udakasaddaṃ akarontena.
ಸೂಪಸ್ಸ ಓಕಾಸೋತಿ ಯಥಾ ಸೂಪಸ್ಸ ಓಕಾಸೋ ಹೋತಿ; ಏವಂ ಮತ್ತಾಯ ಓದನೋ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮಕಂ ಸಮ್ಪಾದೇಹೀತಿ ಇದಂ ನ ಕೇವಲಂ ಸಪ್ಪಿಆದೀಸುಯೇವ ಓದನೇಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಸಪ್ಪಿಆದೀಸು ಪನ ಯಂ ಅಪ್ಪಂ ಹೋತಿ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ಅನುರೂಪಕಂ, ತಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮಕಂ ಸಮ್ಪಾದೇಹೀತಿ ವುತ್ತೇ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ವಿಹಸಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಾದಿಸಂ ಸಕಿಂ ವಾ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಸೇಸಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
Sūpassa okāsoti yathā sūpassa okāso hoti; evaṃ mattāya odano gaṇhitabboti attho. Samakaṃ sampādehīti idaṃ na kevalaṃ sappiādīsuyeva odanepi vattabbaṃ. Sappiādīsu pana yaṃ appaṃ hoti ekassa vā dvinnaṃ vā anurūpakaṃ, taṃ sabbesaṃ samakaṃ sampādehīti vutte manussānaṃ vihasā hoti, tasmā tādisaṃ sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā gahetvā sesaṃ na gahetabbaṃ.
ನ ತಾವ ಥೇರೇನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಇದಂ ಯಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಭಿಕ್ಖುಕಂ ಭತ್ತಗ್ಗಂ, ಯತ್ಥ ಮನುಸ್ಸಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ದಾತುಕಾಮಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಯಂ ಪನ ಮಹಾಭತ್ತಗ್ಗಂ ಹೋತಿ, ಯತ್ಥ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಉದಕಂ ದಿಯ್ಯತಿ, ತತ್ಥ ಯಥಾಸುಖಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।
Na tāva therena bhuñjitabbanti idaṃ yaṃ paricchinnabhikkhukaṃ bhattaggaṃ, yattha manussā sabbesaṃ pāpetvā dātukāmā honti, taṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ pana mahābhattaggaṃ hoti, yattha ekasmiṃ padese bhuñjanti, ekasmiṃ padese udakaṃ diyyati, tattha yathāsukhaṃ bhuñjitabbaṃ.
ನ ತಾವ ಉದಕನ್ತಿ ಇದಂ ಹತ್ಥಧೋವನಉದಕಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅನ್ತರಾ ಪಿಪಾಸಿತೇನ ಪನ ಗಲೇ ವಿಲಗ್ಗಾಮಿಸೇನ ವಾ ಪಾನೀಯಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಹತ್ಥಾ ನ ಧೋವಿತಬ್ಬಾ। ಸಚೇ ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಧೋವಥ ಭನ್ತೇ ಪತ್ತಞ್ಚ ಹತ್ಥೇ ಚಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ‘‘ತುಮ್ಹೇ ಉದಕಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ।
Na tāva udakanti idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Antarā pipāsitena pana gale vilaggāmisena vā pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā. Sace manussā ‘‘dhovatha bhante pattañca hatthe cā’’ti vadanti, bhikkhū vā ‘‘tumhe udakaṃ gaṇhathā’’ti vadanti, vaṭṭati.
ನಿವತ್ತನ್ತೇನಾತಿ ಭತ್ತಗ್ಗತೋ ಉಟ್ಠಾಯ ನಿವತ್ತನ್ತೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಏವಂ ನಿವತ್ತಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕಥಂ? ‘‘ನವಕೇಹೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಸಮ್ಬಾಧೇಸು ಹಿ ಘರೇಸು ಮಹಾಥೇರಾನಂ ನಿಕ್ಖಮನೋಕಾಸೋ ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ನಿವತ್ತನ್ತೇಹಿ ಪನ ನವಕೇಹಿ ಗೇಹದ್ವಾರೇ ಠತ್ವಾ ಥೇರೇಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಪನ ಮಹಾಥೇರಾ ಧುರೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ನವಕಾ ಅನ್ತೋಗೇಹೇ , ಥೇರಾಸನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಏವ ನಿಕ್ಖಮಿತಬ್ಬಂ। ಕಾಯೇನ ಕಾಯಂ ಅಘಟ್ಟೇನ್ತೇನ ಯಥಾ ಅನ್ತರೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಗನ್ತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಏವಂ ವಿರಳಾಯ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ।
Nivattantenāti bhattaggato uṭṭhāya nivattantena saṅghena evaṃ nivattitabbanti dasseti. Kathaṃ? ‘‘Navakehī’’ti sabbaṃ daṭṭhabbaṃ. Sambādhesu hi gharesu mahātherānaṃ nikkhamanokāso na hoti, tasmā evaṃ vuttaṃ. Evaṃ nivattantehi pana navakehi gehadvāre ṭhatvā theresu nikkhantesu paṭipāṭiyā gantabbaṃ. Sace pana mahātherā dhure nisinnā honti, navakā antogehe , therāsanato paṭṭhāya paṭipāṭiyā eva nikkhamitabbaṃ. Kāyena kāyaṃ aghaṭṭentena yathā antarena manussā gantuṃ sakkonti, evaṃ viraḷāya paṭipāṭiyā gantabbaṃ.
ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhattaggavattakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ೫. ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಕಥಾ • 5. Bhattaggavattakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಅನುಮೋದನವತ್ತಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೫. ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಕಥಾ • 5. Bhattaggavattakathā
