| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
භත්‌තග්‌ගවත්‌තකථා
Bhattaggavattakathā
364. භත්‌තග්‌ගවත්‌තෙ ‘‘අන්‌තොගාමො වා හොතු විහාරො වා, මනුස්‌සානං පරිවෙසනට්‌ඨානං ගච්‌ඡන්‌තෙන චීවරං පාරුපිත්‌වා කායබන්‌ධනං බන්‌ධනමෙව වට්‌ටතී’’ති අට්‌ඨකථාසු වුත්‌තං. න ථෙරෙ භික්‌ඛූ අනුපඛජ්‌ජාති ථෙරෙ භික්‌ඛූ අතිඅල්‌ලීයිත්‌වා න නිසීදිතබ්‌බං. සචෙ මහාථෙරස්‌ස නිසින්‌නාසනෙන සමකං ආසනං හොති, බහූසු ආසනෙසු සති එකං ද්‌වෙ ආසනානි ඨපෙත්‌වා නිසීදිතබ්‌බං. භික්‌ඛූ ගණෙත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තාසනෙසු අනිසීදිත්‌වා මහාථෙරෙන නිසීදාති වුත්‌තෙන නිසීදිතබ්‌බං. නො චෙ මහාථෙරො වදති, ‘‘ඉදං, භන්‌තෙ, ආසනං උච්‌ච’’න්‌ති වත්‌තබ්‌බං. ‘‘නිසීදා’’ති වුත්‌තෙ නිසීදිතබ්‌බං. සචෙ පන එවං ආපුච්‌ඡිතෙපි න වදති, නිසීදන්‌තස්‌ස අනාපත්‌ති; මහාථෙරස්‌සෙව ආපත්‌ති. නවකො හි එවරූපෙ ආසනෙ අනාපුච්‌ඡා නිසීදන්‌තො ආපජ්‌ජති, ථෙරො ආපුච්‌ඡිතෙ අනනුජානන්‌තො. න සඞ්‌ඝාටිං ඔත්‌ථරිත්‌වාති න සඞ්‌ඝාටිං අවත්‌ථරිත්‌වා නිසීදිතබ්‌බං.
364. Bhattaggavatte ‘‘antogāmo vā hotu vihāro vā, manussānaṃ parivesanaṭṭhānaṃ gacchantena cīvaraṃ pārupitvā kāyabandhanaṃ bandhanameva vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāsu vuttaṃ. Na there bhikkhū anupakhajjāti there bhikkhū atiallīyitvā na nisīditabbaṃ. Sace mahātherassa nisinnāsanena samakaṃ āsanaṃ hoti, bahūsu āsanesu sati ekaṃ dve āsanāni ṭhapetvā nisīditabbaṃ. Bhikkhū gaṇetvā paññattāsanesu anisīditvā mahātherena nisīdāti vuttena nisīditabbaṃ. No ce mahāthero vadati, ‘‘idaṃ, bhante, āsanaṃ ucca’’nti vattabbaṃ. ‘‘Nisīdā’’ti vutte nisīditabbaṃ. Sace pana evaṃ āpucchitepi na vadati, nisīdantassa anāpatti; mahātherasseva āpatti. Navako hi evarūpe āsane anāpucchā nisīdanto āpajjati, thero āpucchite ananujānanto. Na saṅghāṭiṃ ottharitvāti na saṅghāṭiṃ avattharitvā nisīditabbaṃ.
උභොහි හත්‌ථෙහීති පත්‌තධොවනඋදකං සන්‌ධාය වුත්‌තං. දක්‌ඛිණොදකං පන පුරතො ආධාරකෙ පත්‌තං ඨපෙත්‌වා ගහෙතබ්‌බං. සාධුකන්‌ති උදකසද්‌දං අකරොන්‌තෙන.
Ubhohihatthehīti pattadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Dakkhiṇodakaṃ pana purato ādhārake pattaṃ ṭhapetvā gahetabbaṃ. Sādhukanti udakasaddaṃ akarontena.
සූපස්‌ස ඔකාසොති යථා සූපස්‌ස ඔකාසො හොති; එවං මත්‌තාය ඔදනො ගණ්‌හිතබ්‌බොති අත්‌ථො. සමකං සම්‌පාදෙහීති ඉදං න කෙවලං සප්‌පිආදීසුයෙව ඔදනෙපි වත්‌තබ්‌බං. සප්‌පිආදීසු පන යං අප්‌පං හොති එකස්‌ස වා ද්‌වින්‌නං වා අනුරූපකං, තං සබ්‌බෙසං සමකං සම්‌පාදෙහීති වුත්‌තෙ මනුස්‌සානං විහසා හොති, තස්‌මා තාදිසං සකිං වා ද්‌වික්‌ඛත්‌තුං වා ගහෙත්‌වා සෙසං න ගහෙතබ්‌බං.
Sūpassa okāsoti yathā sūpassa okāso hoti; evaṃ mattāya odano gaṇhitabboti attho. Samakaṃ sampādehīti idaṃ na kevalaṃ sappiādīsuyeva odanepi vattabbaṃ. Sappiādīsu pana yaṃ appaṃ hoti ekassa vā dvinnaṃ vā anurūpakaṃ, taṃ sabbesaṃ samakaṃ sampādehīti vutte manussānaṃ vihasā hoti, tasmā tādisaṃ sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā gahetvā sesaṃ na gahetabbaṃ.
න තාව ථෙරෙන භුඤ්‌ජිතබ්‌බන්‌ති ඉදං යං පරිච්‌ඡින්‌නභික්‌ඛුකං භත්‌තග්‌ගං, යත්‌ථ මනුස්‌සා සබ්‌බෙසං පාපෙත්‌වා දාතුකාමා හොන්‌ති, තං සන්‌ධාය වුත්‌තං. යං පන මහාභත්‌තග්‌ගං හොති, යත්‌ථ එකස්‌මිං පදෙසෙ භුඤ්‌ජන්‌ති, එකස්‌මිං පදෙසෙ උදකං දිය්‍යති, තත්‌ථ යථාසුඛං භුඤ්‌ජිතබ්‌බං.
Na tāva therena bhuñjitabbanti idaṃ yaṃ paricchinnabhikkhukaṃ bhattaggaṃ, yattha manussā sabbesaṃ pāpetvā dātukāmā honti, taṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ pana mahābhattaggaṃ hoti, yattha ekasmiṃ padese bhuñjanti, ekasmiṃ padese udakaṃ diyyati, tattha yathāsukhaṃ bhuñjitabbaṃ.
න තාව උදකන්‌ති ඉදං හත්‌ථධොවනඋදකං සන්‌ධාය වුත්‌තං. අන්‌තරා පිපාසිතෙන පන ගලෙ විලග්‌ගාමිසෙන වා පානීයං පිවිත්‌වා හත්‌ථා න ධොවිතබ්‌බා. සචෙ මනුස්‌සා ‘‘ධොවථ භන්‌තෙ පත්‌තඤ්‌ච හත්‌ථෙ චා’’ති වදන්‌ති, භික්‌ඛූ වා ‘‘තුම්‌හෙ උදකං ගණ්‌හථා’’ති වදන්‌ති, වට්‌ටති.
Na tāva udakanti idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Antarā pipāsitena pana gale vilaggāmisena vā pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā. Sace manussā ‘‘dhovatha bhante pattañca hatthe cā’’ti vadanti, bhikkhū vā ‘‘tumhe udakaṃ gaṇhathā’’ti vadanti, vaṭṭati.
නිවත්‌තන්‌තෙනාති භත්‌තග්‌ගතො උට්‌ඨාය නිවත්‌තන්‌තෙන සඞ්‌ඝෙන එවං නිවත්‌තිතබ්‌බන්‌ති දස්‌සෙති. කථං? ‘‘නවකෙහී’’ති සබ්‌බං දට්‌ඨබ්‌බං. සම්‌බාධෙසු හි ඝරෙසු මහාථෙරානං නික්‌ඛමනොකාසො න හොති, තස්‌මා එවං වුත්‌තං. එවං නිවත්‌තන්‌තෙහි පන නවකෙහි ගෙහද්‌වාරෙ ඨත්‌වා ථෙරෙසු නික්‌ඛන්‌තෙසු පටිපාටියා ගන්‌තබ්‌බං. සචෙ පන මහාථෙරා ධුරෙ නිසින්‌නා හොන්‌ති, නවකා අන්‌තොගෙහෙ , ථෙරාසනතො පට්‌ඨාය පටිපාටියා එව නික්‌ඛමිතබ්‌බං. කායෙන කායං අඝට්‌ටෙන්‌තෙන යථා අන්‌තරෙන මනුස්‌සා ගන්‌තුං සක්‌කොන්‌ති, එවං විරළාය පටිපාටියා ගන්‌තබ්‌බං.
Nivattantenāti bhattaggato uṭṭhāya nivattantena saṅghena evaṃ nivattitabbanti dasseti. Kathaṃ? ‘‘Navakehī’’ti sabbaṃ daṭṭhabbaṃ. Sambādhesu hi gharesu mahātherānaṃ nikkhamanokāso na hoti, tasmā evaṃ vuttaṃ. Evaṃ nivattantehi pana navakehi gehadvāre ṭhatvā theresu nikkhantesu paṭipāṭiyā gantabbaṃ. Sace pana mahātherā dhure nisinnā honti, navakā antogehe , therāsanato paṭṭhāya paṭipāṭiyā eva nikkhamitabbaṃ. Kāyena kāyaṃ aghaṭṭentena yathā antarena manussā gantuṃ sakkonti, evaṃ viraḷāya paṭipāṭiyā gantabbaṃ.
භත්‌තග්‌ගවත්‌තකථා නිට්‌ඨිතා.
Bhattaggavattakathā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / 5. භත්‌තග්‌ගවත්‌තකථා • 5. Bhattaggavattakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / භත්‌තග්‌ගවත්‌තකථාවණ්‌ණනා • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අනුමොදනවත්‌තකථාවණ්‌ණනා • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / භත්‌තග්‌ගවත්‌තකථාවණ්‌ණනා • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 5. භත්‌තග්‌ගවත්‌තකථා • 5. Bhattaggavattakathā
