Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ப⁴த்தக்³க³வத்தகதா²வண்ணனா
Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
364. மனுஸ்ஸானங் பரிவிஸனட்டா²னந்தி யத்த² மனுஸ்ஸா ஸபுத்ததா³ரா ஆவஸித்வா தெ³ந்தி. ஹத்த²தோ⁴வனஉத³கங் ஸந்தா⁴யாதி பு⁴த்தாவிஸ்ஸ போ⁴ஜனாவஸானே ஹத்த²தோ⁴வனஉத³கங் ஸந்தா⁴ய. தேனேவாஹ ‘‘அந்தரா பிபாஸிதேன பன…பே॰… ஹத்தா² ந தோ⁴விதப்³பா³’’தி. பொத்த²கேஸு பன ‘‘பானீயங் பிவித்வா ஹத்தா² ந தோ⁴விதப்³பா³’’தி லிக²ந்தி, ‘‘ஹத்தா² தோ⁴விதப்³பா³’’தி பாடே²ன ப⁴விதப்³ப³ந்தி அம்ஹாகங் க²ந்தி. அஞ்ஞதா² ‘‘ந தாவ உத³கந்தி இத³ங் ஹத்த²தோ⁴வனஉத³கங் ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி வத்வா ‘‘அந்தரா பிபாஸிதேன பனா’’திஆதி³னா வுத்தவிஸேஸோ ந உபலப்³ப⁴தி. அத² மதங் ‘‘ந தாவ தே²ரேன உத³கங் படிக்³க³ஹேதப்³ப³ந்தி இத³ங் கிங் பானீயபடிக்³க³ஹணங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், உதா³ஹு ஹத்த²தோ⁴வனஉத³கக்³க³ஹணங் ஸந்தா⁴யாதி ஆஸங்கானிவத்தனத்த²ங் ‘இத³ங் ஹத்த²தோ⁴வனஉத³கங் ஸந்தா⁴ய வுத்த’ந்திஆதி³ கதி²த’’ந்தி, தஞ்ச ந, தத்த² ஆஸங்காய ஏவ அஸம்ப⁴வதோ. ந ஹி ப⁴க³வா ‘‘யாவ அஞ்ஞே ந பு⁴த்தாவினோ ஹொந்தி, தாவ பானீயங் ந பாதப்³ப³’’ந்தி வக்க²தீதி ஸக்கா விஞ்ஞாதுங். யதி³ சேதங் பானீயபடிக்³க³ஹணங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ‘‘ந தாவ தே²ரேன உத³கங் படிக்³க³ஹேதப்³ப³’’ந்தி உத³கஸத்³த³ப்பயோகோ³ ச ந கத்தப்³போ³ ஸியா, அட்ட²கதா²யஞ்ச ‘‘இத³ங் ஹத்த²தோ⁴வனஉத³கங் ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி வத்வா தேன நிவத்திதப்³ப³மத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தேன ‘‘அந்தரா பிபாஸிதேன பன க³லே விலக்³கா³மிஸேன வா பானீயங் பிவிதப்³ப³’’ந்தி எத்தகமேவ வத்தப்³ப³ங், ‘‘பானீயங் பிவித்வா ஹத்தா² ந தோ⁴விதப்³பா³’’தி ஏவங் பன ந வத்தப்³ப³ந்தி. து⁴ரே நிஸின்னா ஹொந்தீதி த்³வாரஸமீபே நிஸின்னா ஹொந்தி.
364.Manussānaṃ parivisanaṭṭhānanti yattha manussā saputtadārā āvasitvā denti. Hatthadhovanaudakaṃ sandhāyāti bhuttāvissa bhojanāvasāne hatthadhovanaudakaṃ sandhāya. Tenevāha ‘‘antarā pipāsitena pana…pe… hatthā na dhovitabbā’’ti. Potthakesu pana ‘‘pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā’’ti likhanti, ‘‘hatthā dhovitabbā’’ti pāṭhena bhavitabbanti amhākaṃ khanti. Aññathā ‘‘na tāva udakanti idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vutta’’nti vatvā ‘‘antarā pipāsitena panā’’tiādinā vuttaviseso na upalabbhati. Atha mataṃ ‘‘na tāva therena udakaṃ paṭiggahetabbanti idaṃ kiṃ pānīyapaṭiggahaṇaṃ sandhāya vuttaṃ, udāhu hatthadhovanaudakaggahaṇaṃ sandhāyāti āsaṅkānivattanatthaṃ ‘idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vutta’ntiādi kathita’’nti, tañca na, tattha āsaṅkāya eva asambhavato. Na hi bhagavā ‘‘yāva aññe na bhuttāvino honti, tāva pānīyaṃ na pātabba’’nti vakkhatīti sakkā viññātuṃ. Yadi cetaṃ pānīyapaṭiggahaṇaṃ sandhāya vuttaṃ, ‘‘na tāva therena udakaṃ paṭiggahetabba’’nti udakasaddappayogo ca na kattabbo siyā, aṭṭhakathāyañca ‘‘idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vutta’’nti vatvā tena nivattitabbamatthaṃ dassentena ‘‘antarā pipāsitena pana gale vilaggāmisena vā pānīyaṃ pivitabba’’nti ettakameva vattabbaṃ, ‘‘pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā’’ti evaṃ pana na vattabbanti. Dhure nisinnā hontīti dvārasamīpe nisinnā honti.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / சூளவக்³க³பாளி • Cūḷavaggapāḷi / 5. ப⁴த்தக்³க³வத்தகதா² • 5. Bhattaggavattakathā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / சூளவக்³க³-அட்ட²கதா² • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ப⁴த்தக்³க³வத்தகதா² • Bhattaggavattakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / அனுமோத³னவத்தகதா²வண்ணனா • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / ப⁴த்தக்³க³வத்தகதா²வண்ணனா • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 5. ப⁴த்தக்³க³வத்தகதா² • 5. Bhattaggavattakathā