Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ഭത്തഗ്ഗവത്തകഥാവണ്ണനാ
Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
൩൬൪. മനുസ്സാനം പരിവിസനട്ഠാനന്തി യത്ഥ അന്തോവിഹാരേപി മനുസ്സാ സപുത്തദാരാ ആവസിത്വാ ഭിക്ഖൂ നേത്വാ ഭോജേന്തി. ആസനേസു സതീതി നിസീദനട്ഠാനേസു സന്തേസു. ഇദം, ഭന്തേ, ആസനം ഉച്ചന്തി ആസന്നേ സമഭൂമിഭാഗേ പഞ്ഞത്തം ഥേരാസനേന സമകം ആസനം സന്ധായ വുത്തം, ഥേരാസനതോ പന ഉച്ചതരേ ആപുച്ഛിത്വാപി നിസീദിതും ന വട്ടതി. യദി തം ആസന്നമ്പി നീചതരം ഹോതി, അനാപുച്ഛാപി നിസീദിതും വട്ടതി. മഹാഥേരസ്സേവ ആപത്തീതി ആസനേന പടിബാഹനാപത്തിയാ ആപത്തി. അവത്ഥരിത്വാതി പാരുതസങ്ഘാടിം അവത്ഥരിത്വാ, അനുക്ഖിപിത്വാതി അത്ഥോ.
364.Manussānaṃparivisanaṭṭhānanti yattha antovihārepi manussā saputtadārā āvasitvā bhikkhū netvā bhojenti. Āsanesu satīti nisīdanaṭṭhānesu santesu. Idaṃ, bhante, āsanaṃ uccanti āsanne samabhūmibhāge paññattaṃ therāsanena samakaṃ āsanaṃ sandhāya vuttaṃ, therāsanato pana uccatare āpucchitvāpi nisīdituṃ na vaṭṭati. Yadi taṃ āsannampi nīcataraṃ hoti, anāpucchāpi nisīdituṃ vaṭṭati. Mahātherasseva āpattīti āsanena paṭibāhanāpattiyā āpatti. Avattharitvāti pārutasaṅghāṭiṃ avattharitvā, anukkhipitvāti attho.
പാളിയം ‘‘ഉഭോഹി ഹത്ഥേഹി…പേ॰… ഓദനോ പടിഗ്ഗഹേതബ്ബോ’’തി ഇദം ഹത്ഥതലേ വാ പച്ഛിപിട്ഠിആദിദുസ്സണ്ഠിതാധാരേ വാ പത്തം ഠപേത്വാ ഓദനസ്സ ഗഹണകാലേ പത്തസ്സ അപതനത്ഥായ വുത്തം, സുസജ്ജിതേ പന ആധാരേ പത്തം ഠപേത്വാ ഏകേന ഹത്ഥേന തം പരാമസിത്വാപി ഓദനം പടിഗ്ഗഹേതും വട്ടതി ഏവ. ഉഭോഹി ഹത്ഥേഹി…പേ॰… ഉദകം പടിഗ്ഗഹേതബ്ബന്തി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ.
Pāḷiyaṃ ‘‘ubhohi hatthehi…pe… odano paṭiggahetabbo’’ti idaṃ hatthatale vā pacchipiṭṭhiādidussaṇṭhitādhāre vā pattaṃ ṭhapetvā odanassa gahaṇakāle pattassa apatanatthāya vuttaṃ, susajjite pana ādhāre pattaṃ ṭhapetvā ekena hatthena taṃ parāmasitvāpi odanaṃ paṭiggahetuṃ vaṭṭati eva. Ubhohi hatthehi…pe… udakaṃ paṭiggahetabbanti etthāpi eseva nayo.
ഹത്ഥധോവനഉദകന്തി ഭോജനാവസാനേ ഉദകം. തേനാഹ ‘‘പാനീയം പിവിത്വാ ഹത്ഥാ ധോവിതബ്ബാ’’തി. തേന പരിയോസാനേ ധോവനമേവ പടിക്ഖിത്തം, ഭോജനന്തരേ പന പാനീയപിവനാദിനാ നയേന ഹത്ഥം ധോവിത്വാ പുന ഭുഞ്ജിതും വട്ടതീതി ദസ്സേതി. പോത്ഥകേസു പന ‘‘പാനീയം പിവിത്വാ ഹത്ഥാ ന ധോവിതബ്ബാ’’തി ലിഖന്തി, തം പുരിമവചനേന ന സമേതി പരിയോസാനേ ഉദകസ്സേവ ‘‘ഹത്ഥധോവനഉദക’’ന്തി വുത്തത്താ. സചേ മനുസ്സാ ധോവഥ, ഭന്തേതിആദി നിട്ഠിതഭത്തം നിസിന്നം ഥേരം സന്ധായ വുത്തം. ധുരേ ദ്വാരസമീപേ.
Hatthadhovanaudakanti bhojanāvasāne udakaṃ. Tenāha ‘‘pānīyaṃ pivitvā hatthā dhovitabbā’’ti. Tena pariyosāne dhovanameva paṭikkhittaṃ, bhojanantare pana pānīyapivanādinā nayena hatthaṃ dhovitvā puna bhuñjituṃ vaṭṭatīti dasseti. Potthakesu pana ‘‘pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā’’ti likhanti, taṃ purimavacanena na sameti pariyosāne udakasseva ‘‘hatthadhovanaudaka’’nti vuttattā. Sace manussā dhovatha, bhantetiādi niṭṭhitabhattaṃ nisinnaṃ theraṃ sandhāya vuttaṃ. Dhure dvārasamīpe.
ഭത്തഗ്ഗവത്തകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Bhattaggavattakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi / ൫. ഭത്തഗ്ഗവത്തകഥാ • 5. Bhattaggavattakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ഭത്തഗ്ഗവത്തകഥാ • Bhattaggavattakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഭത്തഗ്ഗവത്തകഥാവണ്ണനാ • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അനുമോദനവത്തകഥാവണ്ണനാ • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൫. ഭത്തഗ്ഗവത്തകഥാ • 5. Bhattaggavattakathā