| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೭. ಭಾವನಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Bhāvanāsuttavaṇṇanā
೭೧. ಸತ್ತಮೇ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಅಸಾಧಿಕಾ ‘‘ಭಾವನಂ ಅನನುಯುತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ। ಸಮ್ಭಾವನತ್ಥೇತಿ ‘‘ಅಪಿ ನಾಮ ಏವಂ ಸಿಯಾ’’ತಿ ವಿಕಪ್ಪನತ್ಥೋ ಸಮ್ಭಾವನತ್ಥೋ। ಏವಞ್ಹಿ ಲೋಕೇ ಸಿಲಿಟ್ಠವಚನಂ ಹೋತೀತಿ ಏಕಮೇವ ಸಙ್ಖಂ ಅವತ್ವಾ ಅಪರಾಯ ಸಙ್ಖಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ವಚನಂ ಲೋಕೇ ಸಿಲಿಟ್ಠವಚನಂ ಹೋತಿ ಯಥಾ ‘‘ದ್ವೇ ವಾ ತೀಣಿ ವಾ ಉದಕಫುಸಿತಾನೀ’’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ ಅಧಿಸಯಿತಾನೀತಿ ಪಾದಾದೀಹಿ ಅತ್ತನಾ ನೇಸಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಉಪಘಾತಂ ಅಕರೋನ್ತಿಯಾ ಬಹಿವಾತಾದಿಪರಿಸ್ಸಯಪರಿಹರಣತ್ಥಂ ಸಮ್ಮದೇವ ಉಪರಿ ಸಯಿತಾನಿ। ಉಪರಿಅತ್ಥೋ ಹೇತ್ಥ ಅಧಿ-ಸದ್ದೋ। ಉತುಂ ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತಿಯಾತಿ ತೇಸಂ ಅಲ್ಲಸಿನೇಹಪರಿಯಾದಾನತ್ಥಂ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯುಸ್ಮಾವಸೇನ ಉತುಂ ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತಿಯಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಸ್ಮೀಕತಾನೀ’’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಭಾವಿತಾನೀತಿ ಸಮ್ಮದೇವ ಸಬ್ಬಸೋ ಕುಕ್ಕುಟವಾಸನಾಯ ವಾಸಿತಾನಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕುಕ್ಕುಟಗನ್ಧಂ ಗಾಹಾಪಿತಾನೀ’’ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಸಮ್ಮಾಪರಿಸೇದನಂ ಕುಕ್ಕುಟಗನ್ಧಪರಿಭಾವನಞ್ಚ ಸಮ್ಮಾಅಧಿಸಯನಸಮ್ಮಾಪರಿಸೇದನನಿಪ್ಫತ್ತಿಯಾ ಆನುಭಾವನಿಪ್ಫಾದಿತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಸಮ್ಮಾಅಧಿಸಯನೇನೇವ ಹಿ ಇತರದ್ವಯಂ ಇಜ್ಝತಿ। ನ ಹಿ ಸಮ್ಮಾಅಧಿಸಯನತೋ ವಿಸುಂ ಸಮ್ಮಾಪರಿಸೇದನಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾಪರಿಭಾವನಸ್ಸ ಚ ಕಾರಣಂ ಅತ್ಥಿ। ತೇನ ಪನ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ಇತರೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಇಜ್ಝನತೋ ವುತ್ತಂ।
71. Sattame atthassa asādhikā ‘‘bhāvanaṃ ananuyuttassā’’ti vuttattā. Sambhāvanattheti ‘‘api nāma evaṃ siyā’’ti vikappanattho sambhāvanattho. Evañhi loke siliṭṭhavacanaṃ hotīti ekameva saṅkhaṃ avatvā aparāya saṅkhāya saddhiṃ vacanaṃ loke siliṭṭhavacanaṃ hoti yathā ‘‘dve vā tīṇi vā udakaphusitānī’’ti. Sammā adhisayitānīti pādādīhi attanā nesaṃ kiñci upaghātaṃ akarontiyā bahivātādiparissayapariharaṇatthaṃ sammadeva upari sayitāni. Upariattho hettha adhi-saddo. Utuṃ gaṇhāpentiyāti tesaṃ allasinehapariyādānatthaṃ attano kāyusmāvasena utuṃ gaṇhāpentiyā. Tenāha ‘‘usmīkatānī’’ti. Sammā paribhāvitānīti sammadeva sabbaso kukkuṭavāsanāya vāsitāni. Tenāha ‘‘kukkuṭagandhaṃ gāhāpitānī’’ti. Ettha ca sammāparisedanaṃ kukkuṭagandhaparibhāvanañca sammāadhisayanasammāparisedananipphattiyā ānubhāvanipphāditanti daṭṭhabbaṃ. Sammāadhisayaneneva hi itaradvayaṃ ijjhati. Na hi sammāadhisayanato visuṃ sammāparisedanassa sammāparibhāvanassa ca kāraṇaṃ atthi. Tena pana saddhiṃyeva itaresaṃ dvinnampi ijjhanato vuttaṃ.
ತಿವಿಧಕಿರಿಯಾಕರಣೇನಾತಿ ಸಮ್ಮಾಅಧಿಸಯನಾದಿತಿವಿಧಕಿರಿಯಾಕರಣೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಏವಂ ಅಹೋ ವತ ಮೇ’’ತಿಆದಿನಾ ನ ಇಚ್ಛಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಕಾರಣಸ್ಸ ಪನ ಸಮ್ಪಾದಿತತ್ತಾ, ಅಥ ಖೋ ಭಬ್ಬಾವ ತೇ ಅಭಿನಿಬ್ಭಿಜ್ಜಿತುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಸ್ಮಾ ಭಬ್ಬಾತಿ ಆಹ ‘‘ತೇ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ತಾಯಾ’’ತಿಆದಿ। ಸಯಮ್ಪೀತಿ ಅಣ್ಡಾನಿ। ಪರಿಣಾಮನ್ತಿ ಪರಿಪಾಕಂ ಬಹಿನಿಕ್ಖಮನಯೋಗ್ಯತಂ। ಯಥಾ ಕಪಾಲಸ್ಸ ತನುತಾ ಆಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪಞ್ಞಾಯಮಾನಸ್ಸ ಕಾರಣಂ, ತಥಾ ಕಪಾಲಸ್ಸ ತನುತಾಯ ನಖಸಿಖಾಮುಖತುಣ್ಡಕಾನಂ ಖರತಾಯ ಚ ಅಲ್ಲಸಿನೇಹಪರಿಯಾದಾನಂ ಕಾರಣವಚನನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ತಸ್ಮಾತಿ ಆಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪಞ್ಞಾಯಮಾನತೋ ಸಯಞ್ಚ ಪರಿಪಾಕಗತತ್ತಾ।
Tividhakiriyākaraṇenāti sammāadhisayanāditividhakiriyākaraṇenāti attho. Kiñcāpi ‘‘evaṃ aho vata me’’tiādinā na icchā uppajjeyya kāraṇassa pana sampāditattā, atha kho bhabbāva te abhinibbhijjitunti yojanā. Kasmā bhabbāti āha ‘‘te hi yasmā tāyā’’tiādi. Sayampīti aṇḍāni. Pariṇāmanti paripākaṃ bahinikkhamanayogyataṃ. Yathā kapālassa tanutā ālokassa anto paññāyamānassa kāraṇaṃ, tathā kapālassa tanutāya nakhasikhāmukhatuṇḍakānaṃ kharatāya ca allasinehapariyādānaṃ kāraṇavacananti daṭṭhabbaṃ. Tasmāti ālokassa anto paññāyamānato sayañca paripākagatattā.
ಓಪಮ್ಮಸಮ್ಪಟಿಪಾದನನ್ತಿ ಓಪಮ್ಮತ್ಥಸ್ಸ ಉಪಮೇಯ್ಯೇನ ಸಮ್ಮದೇವ ಪಟಿಪಾದನಂ। ತನ್ತಿ ಓಪಮ್ಮಸಮ್ಪಟಿಪಾದನಂ। ಏವನ್ತಿ ಇದಾನಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾಕಾರೇನ। ಅತ್ಥೇನಾತಿ ಉಪಮೇಯ್ಯತ್ಥೇನ ಸಂಸನ್ದೇತ್ವಾ ಸಹ ಯೋಜೇತ್ವಾ। ಸಮ್ಪಾದನೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮವಸೇನ ಞಾಣಸ್ಸ ತಿಕ್ಖಭಾವೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಞಾಣಸ್ಸ ಹಿ ಸಭಾವತೋ ಸತಿನೇಪಕ್ಕತೋ ಚ ತಿಕ್ಖಭಾವೋ, ಸಮಾಧಿವಸೇನ ಖರಭಾವೋ, ಸದ್ಧಾವಸೇನ ವಿಪ್ಪಸನ್ನಭಾವೋ। ಪರಿಣಾಮಕಾಲೋತಿ ಬಲವವಿಪಸ್ಸನಾಕಾಲೋ। ವಡ್ಢಿಕಾಲೋತಿ ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನಿವಿಪಸ್ಸನಾಕಾಲೋ। ಅನುಲೋಮಟ್ಠಾನಿಯಾ ಹಿ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಗಹಿತಗಬ್ಭಾ ನಾಮ ತದಾ ಮಗ್ಗಗಬ್ಭಸ್ಸ ಗಹಿತತ್ತಾ। ತಜ್ಜಾತಿಕನ್ತಿ ತಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾನುಯೋಗಸ್ಸ ಅನುರೂಪಂ। ಸತ್ಥಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಣ್ಡಕೋಸಂ ಪಹರತಿ, ದೇಸನಾಪಿ ವಿನೇಯ್ಯಸನ್ತಾನಗತಂ ಅವಿಜ್ಜಣ್ಡಕೋಸಂ ಪಹರತಿ, ಯಥಾಠಾನೇ ಠಾತುಂ ನ ದೇತಿ।
Opammasampaṭipādananti opammatthassa upameyyena sammadeva paṭipādanaṃ. Tanti opammasampaṭipādanaṃ. Evanti idāni vuccamānākārena. Atthenāti upameyyatthena saṃsandetvā saha yojetvā. Sampādanena sampayuttadhammavasena ñāṇassa tikkhabhāvo veditabbo. Ñāṇassa hi sabhāvato satinepakkato ca tikkhabhāvo, samādhivasena kharabhāvo, saddhāvasena vippasannabhāvo. Pariṇāmakāloti balavavipassanākālo. Vaḍḍhikāloti vuṭṭhānagāminivipassanākālo. Anulomaṭṭhāniyā hi vipassanā gahitagabbhā nāma tadā maggagabbhassa gahitattā. Tajjātikanti tassa vipassanānuyogassa anurūpaṃ. Satthāpi avijjaṇḍakosaṃ paharati, desanāpi vineyyasantānagataṃ avijjaṇḍakosaṃ paharati, yathāṭhāne ṭhātuṃ na deti.
ಓಲಮ್ಬಕಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಓಲಮ್ಬಕಸುತ್ತಸಙ್ಖಾತಂ। ‘‘ಪಲ’’ನ್ತಿ ಹಿ ತಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಚಾರೇತ್ವಾ ದಾರುನೋ ಹೇಟ್ಠಾ ದೋಸಜಾನನತ್ಥಂ ಉಸ್ಸಾಪೇತ್ವಾ। ಗಣ್ಡಂ ಹರತೀತಿ ಪಲಗಣ್ಡೋತಿ ಏತೇನ ‘‘ಪಲೇನ ಗಣ್ಡಹಾರೋ ಪಲಗಣ್ಡೋತಿ ಪಚ್ಛಿಮಪದೇ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ’’ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಗಹಣಟ್ಠಾನೇತಿ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ । ಸಮ್ಮದೇವ ಖಿಪೀಯನ್ತಿ ಏತೇನ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಾದೀನೀತಿ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾವ ಸಙ್ಖೇಪೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಸಙ್ಖೇಪೋ। ತೇನ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಅನುಯುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸೇವ ಆಸವಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯೋ ಇಧ ವಿಪಸ್ಸನಾನಿಸಂಸೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ।
Olambakasaṅkhātanti olambakasuttasaṅkhātaṃ. ‘‘Pala’’nti hi tassa suttassa nāmaṃ. Cāretvā dāruno heṭṭhā dosajānanatthaṃ ussāpetvā. Gaṇḍaṃ haratīti palagaṇḍoti etena ‘‘palena gaṇḍahāro palagaṇḍoti pacchimapade uttarapadalopena niddeso’’ti dasseti. Gahaṇaṭṭhāneti hatthena gahetabbaṭṭhāne . Sammadeva khipīyanti etena kāyaduccaritādīnīti saṅkhepo, pabbajjāva saṅkhepo pabbajjāsaṅkhepo. Tena vipassanaṃ anuyuñjantassa puggalassa ajānantasseva āsavānaṃ parikkhayo idha vipassanānisaṃsoti adhippeto.
ಹೇಮನ್ತಿಕೇನ ಕಾರಣಭೂತೇನ, ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ವಾ ಏತಂ ಕರಣವಚನಂ, ಹೇಮನ್ತಿಕೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನ್ತೀತಿ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಫಲಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪೂತಿಕಾನಿ ಭವನ್ತೀ’’ತಿ। ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ ವಿಯ ಸಾಸನಂ ಅಗಾಧಗಮ್ಭೀರಭಾವತೋ। ನಾವಾ ವಿಯ ಯೋಗಾವಚರೋ ಮಹೋಘುತ್ತರತೋ। ಪರಿಯಾಯನಂ ವಿಯಾತಿ ಪರಿತೋ ಅಪರಾಪರಂ ಯಾಯನಂ ವಿಯ। ಖಜ್ಜಮಾನಾನನ್ತಿ ಖಾದನ್ತೇನ ವಿಯ ಉದಕೇನ ಖೇಪಿಯಮಾನಬನ್ಧನಾನಂ। ತನುಭಾವೋತಿ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಪವತ್ತಿಯಾ ಅಸಮತ್ಥತಾಯ ದುಬ್ಬಲಭಾವೋ। ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಪೀತಿಪಾಮೋಜ್ಜೇಹೀತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಸಮುಟ್ಠಿತೇಹಿ ಪೀತಿಪಾಮೋಜ್ಜೇಹಿ। ಓಕ್ಖಾಯಮಾನೇತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇ ವೀಥಿಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಓಕ್ಖಾಯಮಾನೇ, ಪಟಿಸಙ್ಖಾನುಪಸ್ಸನಾಯ ವಾ ಓಕ್ಖಾಯಮಾನೇ। ಸಙ್ಖಾರುಪೇಕ್ಖಾಯ ಪಕ್ಖಾಯಮಾನೇ। ದುಬ್ಬಲತಾ ದೀಪಿತಾ ‘‘ಅಪ್ಪಕಸಿರೇನೇವ ಸಂಯೋಜನಾನಿ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನ್ತಿ, ಪೂತಿಕಾನಿ ಭವನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ।
Hemantikena kāraṇabhūtena, bhummatthe vā etaṃ karaṇavacanaṃ, hemantiketi attho. Paṭippassambhantīti paṭippassaddhaphalāni honti. Tenāha ‘‘pūtikāni bhavantī’’ti. Mahāsamuddo viya sāsanaṃ agādhagambhīrabhāvato. Nāvā viya yogāvacaro mahoghuttarato. Pariyāyanaṃ viyāti parito aparāparaṃ yāyanaṃ viya. Khajjamānānanti khādantena viya udakena khepiyamānabandhanānaṃ. Tanubhāvoti pariyuṭṭhānapavattiyā asamatthatāya dubbalabhāvo. Vipassanāñāṇapītipāmojjehīti vipassanāñāṇasamuṭṭhitehi pītipāmojjehi. Okkhāyamāneti vipassanākammaṭṭhāne vīthippaṭipāṭiyā okkhāyamāne, paṭisaṅkhānupassanāya vā okkhāyamāne. Saṅkhārupekkhāya pakkhāyamāne. Dubbalatā dīpitā ‘‘appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavantī’’ti vuttattā.
ಭಾವನಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhāvanāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೭. ಭಾವನಾಸುತ್ತಂ • 7. Bhāvanāsuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಭಾವನಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Bhāvanāsuttavaṇṇanā
