| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མིལིནྡཔཉྷཔཱལི༹ • Milindapañhapāḷi |
༥. བྷཝནྟསངྑཱརཛཱཡམཱནཔཉྷོ
5. Bhavantasaṅkhārajāyamānapañho
༥. རཱཛཱ ཨཱཧ ‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ཨཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘ནཏྠི, མཧཱརཱཛ, ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
5. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, atthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyantī’’ti? ‘‘Natthi, mahārāja, keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva kho, mahārāja, saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, མཧཱརཱཛ, ཨིདཾ གེཧཾ ཨབྷཝནྟཾ ཛཱཏཾ, ཡཏྠ ཏྭཾ ནིསིནྣོསཱི’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཀིཉྩི, བྷནྟེ, ཨིདྷ ཨབྷཝནྟཾ ཛཱཏཾ, བྷཝནྟཾ ཡེཝ ཛཱཏཾ, ཨིམཱནི ཁོ, བྷནྟེ, དཱརཱུནི ཝནེ ཨཧེསུཾ, ཨཡཉྩ མཏྟིཀཱ པཐཝིཡཾ ཨཧོསི, ཨིཏྠཱིནཉྩ པུརིསཱནཉྩ ཏཛྫེན ཝཱཡཱམེན ཨེཝམིདཾ གེཧཾ ནིབྦཏྟ’’ནྟི། ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idaṃ gehaṃ abhavantaṃ jātaṃ, yattha tvaṃ nisinnosī’’ti? ‘‘Natthi kiñci, bhante, idha abhavantaṃ jātaṃ, bhavantaṃ yeva jātaṃ, imāni kho, bhante, dārūni vane ahesuṃ, ayañca mattikā pathaviyaṃ ahosi, itthīnañca purisānañca tajjena vāyāmena evamidaṃ gehaṃ nibbatta’’nti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘བྷིཡྻོ ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཡེ ཀེཙི བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམཱ པཐཝིཡཾ ནིཀྑིཏྟཱ ཨནུཔུབྦེན ཝུཌྜྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫམཱནཱ པུཔྥཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ དདེཡྻུཾ, ན ཏེ རུཀྑཱ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཏཱ, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཏེ རུཀྑཱ ཛཱཏཱ། ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཏེ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, ye keci bījagāmabhūtagāmā pathaviyaṃ nikkhittā anupubbena vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjamānā pupphāni ca phalāni ca dadeyyuṃ, na te rukkhā abhavantā jātā, bhavantā yeva te rukkhā jātā. Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva te saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘བྷིཡྻོ ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཀུམྦྷཀཱརོ པཐཝིཡཱ མཏྟིཀཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ནཱནཱབྷཱཛནཱནི ཀརོཏི, ན ཏཱནི བྷཱཛནཱནི ཨབྷཝནྟཱནི ཛཱཏཱནི, བྷཝནྟཱནི ཡེཝ ཛཱཏཱནི། ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kumbhakāro pathaviyā mattikaṃ uddharitvā nānābhājanāni karoti, na tāni bhājanāni abhavantāni jātāni, bhavantāni yeva jātāni. Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘བྷིཡྻོ ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཝཱིཎཱཡ པཏྟཾ ན སིཡཱ, ཙམྨཾ ན སིཡཱ, དོཎི ན སིཡཱ, དཎྜོ ན སིཡཱ, ཨུཔཝཱིཎོ ན སིཡཱ, ཏནྟིཡོ ན སིཡུཾ, ཀོཎོ ན སིཡཱ, པུརིསསྶ ཙ ཏཛྫོ ཝཱཡཱམོ ན སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ སདྡོ’’ཏི? ‘‘ན ཧི བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཡཏོ ཙ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཝཱིཎཱཡ པཏྟཾ སིཡཱ, ཙམྨཾ སིཡཱ, དོཎི སིཡཱ, དཎྜོ སིཡཱ, ཨུཔཝཱིཎོ སིཡཱ, ཏནྟིཡོ སིཡུཾ, ཀོཎོ སིཡཱ, པུརིསསྶ ཙ ཏཛྫོ ཝཱཡཱམོ སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ སདྡོ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, ཛཱཡེཡྻཱ’’ཏི། ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཁོ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, vīṇāya pattaṃ na siyā, cammaṃ na siyā, doṇi na siyā, daṇḍo na siyā, upavīṇo na siyā, tantiyo na siyuṃ, koṇo na siyā, purisassa ca tajjo vāyāmo na siyā, jāyeyya saddo’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Yato ca kho, mahārāja, vīṇāya pattaṃ siyā, cammaṃ siyā, doṇi siyā, daṇḍo siyā, upavīṇo siyā, tantiyo siyuṃ, koṇo siyā, purisassa ca tajjo vāyāmo siyā, jāyeyya saddo’’ti? ‘‘Āma, bhante, jāyeyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva kho saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘བྷིཡྻོ ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཨརཎི ན སིཡཱ, ཨརཎིཔོཏཀོ ན སིཡཱ, ཨརཎིཡོཏྟཀཾ ན སིཡཱ, ཨུཏྟརཱརཎི ན སིཡཱ, ཙོལ༹ཀཾ ན སིཡཱ, པུརིསསྶ ཙ ཏཛྫོ ཝཱཡཱམོ ན སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ སོ ཨགྒཱི’’ཏི? ‘‘ན ཧི བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཡཏོ ཙ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨརཎི སིཡཱ, ཨརཎིཔོཏཀོ སིཡཱ, ཨརཎིཡོཏྟཀཾ སིཡཱ, ཨུཏྟརཱརཎི སིཡཱ, ཙོལ༹ཀཾ སིཡཱ, པུརིསསྶ ཙ ཏཛྫོ ཝཱཡཱམོ སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ སོ ཨགྒཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ , ཛཱཡེཡྻཱ’’ཏི། ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཁོ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, araṇi na siyā, araṇipotako na siyā, araṇiyottakaṃ na siyā, uttarāraṇi na siyā, coḷakaṃ na siyā, purisassa ca tajjo vāyāmo na siyā, jāyeyya so aggī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Yato ca kho, mahārāja, araṇi siyā, araṇipotako siyā, araṇiyottakaṃ siyā, uttarāraṇi siyā, coḷakaṃ siyā, purisassa ca tajjo vāyāmo siyā, jāyeyya so aggī’’ti? ‘‘Āma, bhante , jāyeyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva kho saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘བྷིཡྻོ ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, མཎི ན སིཡཱ, ཨཱཏཔོ ན སིཡཱ, གོམཡཾ ན སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ སོ ཨགྒཱི’’ཏི? ‘‘ན ཧི བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཡཏོ ཙ ཁོ, མཧཱརཱཛ, མཎི སིཡཱ, ཨཱཏཔོ སིཡཱ, གོམཡཾ སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ སོ ཨགྒཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, ཛཱཡེཡྻཱ’’ཏི། ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཁོ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, maṇi na siyā, ātapo na siyā, gomayaṃ na siyā, jāyeyya so aggī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Yato ca kho, mahārāja, maṇi siyā, ātapo siyā, gomayaṃ siyā, jāyeyya so aggī’’ti? ‘‘Āma, bhante, jāyeyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva kho saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘བྷིཡྻོ ཨོཔམྨཾ ཀརོཧཱི’’ཏི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཨཱདཱསོ ན སིཡཱ, ཨཱབྷཱ ན སིཡཱ, མུཁཾ ན སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ ཨཏྟཱ’’ཏི? ‘‘ན ཧི, བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཡཏོ ཙ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨཱདཱསོ སིཡཱ, ཨཱབྷཱ སིཡཱ, མུཁཾ སིཡཱ, ཛཱཡེཡྻ ཨཏྟཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, ཛཱཡེཡྻཱ’’ཏི། ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ ཨབྷཝནྟཱ ཛཱཡནྟི, བྷཝནྟཱ ཡེཝ ཁོ སངྑཱརཱ ཛཱཡནྟཱི’’ཏི།
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, ādāso na siyā, ābhā na siyā, mukhaṃ na siyā, jāyeyya attā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Yato ca kho, mahārāja, ādāso siyā, ābhā siyā, mukhaṃ siyā, jāyeyya attā’’ti? ‘‘Āma, bhante, jāyeyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi keci saṅkhārā, ye abhavantā jāyanti, bhavantā yeva kho saṅkhārā jāyantī’’ti.
‘‘ཀལློསི , བྷནྟེ ནཱགསེནཱ’’ཏི།
‘‘Kallosi , bhante nāgasenā’’ti.
བྷཝནྟསངྑཱརཛཱཡམཱནཔཉྷོ པཉྩམོ།
Bhavantasaṅkhārajāyamānapañho pañcamo.
