| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 4
The Middle-Length Suttas Collection 4
භයභේරවසුත්ත
Fear and Dread
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
අථ ඛෝ ජාණුස්සෝණි බ්‍රාහ්මණෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ජාණුස්සෝණි බ්‍රාහ්මණෝ භගවන්තං ඒතදවෝච:
Then the brahmin Jānussoṇi went up to the Buddha, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to the Buddha:
“යේමේ, භෝ ගෝතම, කුලපුත්තා භවන්තං ගෝතමං උද්දිස්ස සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, භවං තේසං ගෝතමෝ පුබ්බඞ්ගමෝ, භවං තේසං ගෝතමෝ බහුකාරෝ, භවං තේසං ගෝතමෝ සමාදපේතා; භෝතෝ ච පන ගෝතමස්ස සා ජනතා දිට්ඨානුගතිං ආපජ්ජතී”ති.
“Master Gotama, those gentlemen who have gone forth from the lay life to homelessness out of faith in Master Gotama have Master Gotama to lead the way, help them out, and give them encouragement. And those people follow Master Gotama’s example.”
“ඒවමේතං, බ්‍රාහ්මණ, ඒවමේතං, බ්‍රාහ්මණ. යේ තේ, බ්‍රාහ්මණ, කුලපුත්තා මමං උද්දිස්ස සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, අහං තේසං පුබ්බඞ්ගමෝ, අහං තේසං බහුකාරෝ, අහං තේසං සමාදපේතා; මම ච පන සා ජනතා දිට්ඨානුගතිං ආපජ්ජතී”ති.
“That’s so true, brahmin! Everything you say is true, brahmin!”
“දුරභිසම්භවානි හි ඛෝ, භෝ ගෝතම, අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි, දුක්කරං පවිවේකං, දුරභිරමං ඒකත්තේ, හරන්ති මඤ්ඤේ මනෝ වනානි සමාධිං අලභමානස්ස භික්ඛුනෝ”ති.
“But Master Gotama, remote lodgings in the wilderness and the forest are challenging. It’s hard to maintain seclusion and hard to find joy in solitude. The forests seem to rob the mind of a bhikkhu who isn’t immersed in samādhi.”
“ඒවමේතං, බ්‍රාහ්මණ, ඒවමේතං, බ්‍රාහ්මණ. දුරභිසම්භවානි හි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි, දුක්කරං පවිවේකං, දුරභිරමං ඒකත්තේ,
හරන්ති මඤ්ඤේ මනෝ වනානි සමාධිං අලභමානස්ස භික්ඛුනෝ.“That’s so true, brahmin! Everything you say is true, brahmin!
මය්හම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, පුබ්බේව සම්බෝධා අනභිසම්බුද්ධස්ස බෝධිසත්තස්සේව සතෝ ඒතදහෝසි: ‘දුරභිසම්භවානි හි ඛෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි, දුක්කරං පවිවේකං, දුරභිරමං ඒකත්තේ, හරන්ති මඤ්ඤේ මනෝ වනානි සමාධිං අලභමානස්ස භික්ඛුනෝ(අ)ති.
Before my awakening—when I was still unawakened but intent on awakening—I too thought, ‘Remote lodgings in the wilderness and the forest are challenging. It’s hard to maintain seclusion and hard to find joy in solitude. The forests seem to rob the mind of a bhikkhu who isn’t immersed in samādhi.’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අපරිසුද්ධකායකම්මන්තා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, අපරිසුද්ධකායකම්මන්තසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං අපරිසුද්ධකායකම්මන්තෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; පරිසුද්ධකායකම්මන්තෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා පරිසුද්ධකායකම්මන්තා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, පරිසුද්ධකායකම්මතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
Then I thought, ‘There are ascetics and brahmins with unpurified conduct of body, speech, and mind who frequent remote lodgings in the wilderness and the forest. Those ascetics and brahmins summon unskillful fear and dread because of these defects in their conduct. But I don’t frequent remote lodgings in the wilderness and the forest with unpurified conduct of body, speech, and mind. My conduct is purified. I am one of those noble ones who frequent remote lodgings in the wilderness and the forest with purified conduct of body, speech, and mind.’ Seeing this purity of conduct in myself I felt even more unruffled about staying in the forest.
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අපරිසුද්ධවචීකම්මන්තා …පේ… අපරිසුද්ධමනෝකම්මන්තා …පේ… අපරිසුද්ධාජීවා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, අපරිසුද්ධාජීවසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං අපරිසුද්ධාජීවෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; පරිසුද්ධාජීවෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා පරිසුද්ධාජීවා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, පරිසුද්ධාජීවතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
Then I thought, ‘There are ascetics and brahmins with unpurified livelihood who frequent remote lodgings in the wilderness and the forest. Those ascetics and brahmins summon unskillful fear and dread because of these defects in their livelihood. But I don’t frequent remote lodgings in the wilderness and the forest with unpurified livelihood. My livelihood is purified. I am one of those noble ones who frequent remote lodgings in the wilderness and the forest with purified livelihood.’ Seeing this purity of livelihood in myself I felt even more unruffled about staying in the forest.
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අභිජ්ඣාලූ කාමේසු තිබ්බසාරාගා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, අභිජ්ඣාලුකාමේසුතිබ්බසාරාගසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං අභිජ්ඣාලු කාමේසු තිබ්බසාරාගෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; අනභිජ්ඣාලූහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා අනභිජ්ඣාලූ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, අනභිජ්ඣාලුතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
Then I thought, ‘There are ascetics and brahmins full of desire for sensual pleasures, with acute lust … I am not full of desire …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා බ්‍යාපන්නචිත්තා පදුට්ඨමනසඞ්කප්පා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, බ්‍යාපන්නචිත්තපදුට්ඨමනසඞ්කප්පසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං බ්‍යාපන්නචිත්තෝ පදුට්ඨමනසඞ්කප්පෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; මේත්තචිත්තෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා මේත්තචිත්තා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, මේත්තචිත්තතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins full of ill will, with malicious intentions … I have a heart full of love …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා ථිනමිද්ධපරියුට්ඨිතා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, ථිනමිද්ධපරියුට්ඨානසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං ථිනමිද්ධපරියුට්ඨිතෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; විගතථිනමිද්ධෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා විගතථිනමිද්ධා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, විගතථිනමිද්ධතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins overcome with dullness and drowsiness … I am free of dullness and drowsiness …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා උද්ධතා අවූපසන්තචිත්තා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, උද්ධතඅවූපසන්තචිත්තසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං උද්ධතෝ අවූපසන්තචිත්තෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; වූපසන්තචිත්තෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා වූපසන්තචිත්තා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, වූපසන්තචිත්තතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who are restless, with no peace of mind … My mind is peaceful …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා කඞ්ඛී විචිකිච්ඡී අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, කඞ්ඛිවිචිකිච්ඡිසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං කඞ්ඛී විචිකිච්ඡී අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; තිණ්ණවිචිකිච්ඡෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා තිණ්ණවිචිකිච්ඡා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, තිණ්ණවිචිකිච්ඡතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who are doubting and uncertain … I’ve gone beyond doubt …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අත්තුක්කංසකා පරවම්භී අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, අත්තුක්කංසනපරවම්භනසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං අත්තුක්කංසකෝ පරවම්භී අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; අනත්තුක්කංසකෝ අපරවම්භීහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා අනත්තුක්කංසකා අපරවම්භී අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, අනත්තුක්කංසකතං අපරවම්භිතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who glorify themselves and put others down … I don’t glorify myself and put others down …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා ඡම්භී භීරුකජාතිකා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, ඡම්භිභීරුකජාතිකසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං ඡම්භී භීරුකජාතිකෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; විගතලෝමහංසෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා විගතලෝමහංසා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, විගතලෝමහංසතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who are cowardly and craven … I don’t get startled …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා ලාභසක්කාරසිලෝකං නිකාමයමානා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, ලාභසක්කාරසිලෝකනිකාමනසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං ලාභසක්කාරසිලෝකං නිකාමයමානෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; අප්පිච්ඡෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා අප්පිච්ඡා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, අප්පිච්ඡතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who enjoy possessions, honor, and popularity … I have few wishes …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා කුසීතා හීනවීරියා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, කුසීතහීනවීරියසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං කුසීතෝ හීනවීරියෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; ආරද්ධවීරියෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා ආරද්ධවීරියා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, ආරද්ධවීරියතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who are lazy and lack energy … I am energetic …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා මුට්ඨස්සතී අසම්පජානා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, මුට්ඨස්සතිඅසම්පජානසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං මුට්ඨස්සති අසම්පජානෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; උපට්ඨිතස්සතිහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා උපට්ඨිතස්සතී අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, උපට්ඨිතස්සතිතං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who are unmindful and lack situational awareness … I am mindful …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අසමාහිතා විබ්භන්තචිත්තා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, අසමාහිතවිබ්භන්තචිත්තසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං අසමාහිතෝ විබ්භන්තචිත්තෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; සමාධිසම්පන්නෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා සමාධිසම්පන්නා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, සමාධිසම්පදං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who lack immersion, with straying minds … I am accomplished in immersion …’
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යේ ඛෝ කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා දුප්පඤ්ඤා ඒළමූගා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති, දුප්පඤ්ඤඒළමූගසන්දෝසහේතු හවේ තේ භෝන්තෝ සමණබ්‍රාහ්මණා අකුසලං භයභේරවං අව්හායන්ති. න ඛෝ පනාහං දුප්පඤ්ඤෝ ඒළමූගෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි; පඤ්ඤාසම්පන්නෝහමස්මි. යේ හි වෝ අරියා පඤ්ඤාසම්පන්නා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවන්ති තේසමහං අඤ්ඤතරෝ(අ)ති. ඒතමහං, බ්‍රාහ්මණ, පඤ්ඤාසම්පදං අත්තනි සම්පස්සමානෝ භිය්‍යෝ පල්ලෝමමාපාදිං අරඤ්ඤේ විහාරාය.
‘There are ascetics and brahmins who are witless and stupid who frequent remote lodgings in the wilderness and the forest. Those ascetics and brahmins summon unskillful fear and dread because of the defects of witlessness and stupidity. But I don’t frequent remote lodgings in the wilderness and the forest witless and stupid. I am accomplished in wisdom. I am one of those noble ones who frequent remote lodgings in the wilderness and the forest accomplished in wisdom.’ Seeing this accomplishment of wisdom in myself I felt even more unruffled about staying in the forest.
සෝළසපරියායං නිට්ඨිතං.
තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘යන්නූනාහං යා තා රත්තියෝ අභිඤ්ඤාතා අභිලක්ඛිතා—චාතුද්දසී පඤ්චදසී අට්ඨමී ච පක්ඛස්ස—තථාරූපාසු රත්තීසු යානි තානි ආරාමචේතියානි වනචේතියානි රුක්ඛචේතියානි භිංසනකානි සලෝමහංසානි තථාරූපේසු සේනාසනේසු විහරේය්‍යං අප්පේව නාමාහං භයභේරවං පස්සේය්‍යන්(අ)ති. සෝ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, අපරේන සමයේන යා තා රත්තියෝ අභිඤ්ඤාතා අභිලක්ඛිතා—චාතුද්දසී පඤ්චදසී අට්ඨමී ච පක්ඛස්ස—තථාරූපාසු රත්තීසු යානි තානි ආරාමචේතියානි වනචේතියානි රුක්ඛචේතියානි භිංසනකානි සලෝමහංසානි තථාරූපේසු සේනාසනේසු විහරාමි. තත්ථ ච මේ, බ්‍රාහ්මණ, විහරතෝ මගෝ වා ආගච්ඡති, මෝරෝ වා කට්ඨං පාතේති, වාතෝ වා පණ්ණකසටං ඒරේති; තස්ස මය්හං බ්‍රාහ්මණ ඒතදහෝසි: ‘ඒතං නූන තං භයභේරවං ආගච්ඡතී(අ)ති. තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඒතදහෝසි: ‘කිං නු ඛෝ අහං අඤ්ඤදත්ථු භයපටිකඞ්ඛී විහරාමි? යන්නූනාහං යථාභූතං යථාභූතස්ස මේ තං භයභේරවං ආගච්ඡති, තථාභූතං තථාභූතෝව තං භයභේරවං පටිවිනේය්‍යන්(අ)ති. තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, චඞ්කමන්තස්ස තං භයභේරවං ආගච්ඡති. සෝ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, නේව තාව තිට්ඨාමි න නිසීදාමි න නිපජ්ජාමි, යාව චඞ්කමන්තෝව තං භයභේරවං පටිවිනේමි. තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, ඨිතස්ස තං භයභේරවං ආගච්ඡති. සෝ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, නේව තාව චඞ්කමාමි න නිසීදාමි න නිපජ්ජාමි. යාව ඨිතෝව තං භයභේරවං පටිවිනේමි. තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, නිසින්නස්ස තං භයභේරවං ආගච්ඡති. සෝ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, නේව තාව නිපජ්ජාමි න තිට්ඨාමි න චඞ්කමාමි, යාව නිසින්නෝව තං භයභේරවං පටිවිනේමි. තස්ස මය්හං, බ්‍රාහ්මණ, නිපන්නස්ස තං භයභේරවං ආගච්ඡති. සෝ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, නේව තාව නිසීදාමි න තිට්ඨාමි න චඞ්කමාමි, යාව නිපන්නෝව තං භයභේරවං පටිවිනේමි.
Then I thought, ‘There are certain nights that are recognized as specially portentous: the fourteenth, fifteenth, and eighth of the fortnight. On such nights, why don’t I stay in awe-inspiring and hair-raising shrines in parks, forests, and trees? In such lodgings, hopefully I might see that fear and dread.’ Some time later, that’s what I did. As I was staying there a deer came by, or a peacock snapped a twig, or the wind rustled the leaves. Then I thought, ‘Is this that fear and dread coming?’ Then I thought, ‘Why do I always meditate expecting that fear and terror to come? Why don’t I get rid of that fear and dread just as it comes, while remaining just as I am?’ Then that fear and dread came upon me as I was walking. I didn’t stand still or sit down or lie down until I had got rid of that fear and dread while walking. Then that fear and dread came upon me as I was standing. I didn’t walk or sit down or lie down until I had got rid of that fear and dread while standing. Then that fear and dread came upon me as I was sitting. I didn’t lie down or stand still or walk until I had got rid of that fear and dread while sitting. Then that fear and dread came upon me as I was lying down. I didn’t sit up or stand still or walk until I had got rid of that fear and dread while lying down.
සන්ති ඛෝ පන, බ්‍රාහ්මණ, ඒකේ සමණබ්‍රාහ්මණා රත්තිංයේව සමානං දිවාති සඤ්ජානන්ති, දිවායේව සමානං රත්තීති සඤ්ජානන්ති. ඉදමහං තේසං සමණබ්‍රාහ්මණානං සම්මෝහවිහාරස්මිං වදාමි. අහං ඛෝ පන, බ්‍රාහ්මණ, රත්තිංයේව සමානං රත්තීති සඤ්ජානාමි, දිවායේව සමානං දිවාති සඤ්ජානාමි. යං ඛෝ තං, බ්‍රාහ්මණ, සම්මා වදමානෝ වදේය්‍ය: ‘අසම්මෝහධම්මෝ සත්තෝ ලෝකේ උප්පන්නෝ බහුජනහිතාය බහුජනසුඛාය ලෝකානුකම්පාය අත්ථාය හිතාය සුඛාය දේවමනුස්සානන්(අ)ති, මමේව තං සම්මා වදමානෝ වදේය්‍ය: ‘අසම්මෝහධම්මෝ සත්තෝ ලෝකේ උප්පන්නෝ බහුජනහිතාය බහුජනසුඛාය ලෝකානුකම්පාය අත්ථාය හිතාය සුඛාය දේවමනුස්සානන්(අ)ති.
There are some ascetics and brahmins who perceive that it’s day when in fact it’s night, or perceive that it’s night when in fact it’s day. This meditation of theirs is delusional, I say. I perceive that it’s night when in fact it is night, and perceive that it’s day when in fact it is day. And if there’s anyone of whom it may be rightly said that a being not liable to delusion has arisen in the world for the welfare and happiness of the people, out of compassion for the world, for the benefit, welfare, and happiness of gods and humans, it’s of me that this should be said.
ආරද්ධං ඛෝ පන මේ, බ්‍රාහ්මණ, වීරියං අහෝසි අසල්ලීනං, උපට්ඨිතා සති අසම්මුට්ඨා, පස්සද්ධෝ කායෝ අසාරද්ධෝ, සමාහිතං චිත්තං ඒකග්ගං. සෝ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහාසිං. විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒකෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහාසිං. පීතියා ච විරාගා උපේක්ඛකෝ ච විහාසිං, සතෝ ච සම්පජානෝ සුඛඤ්ච කායේන පටිසංවේදේසිං; යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති: ‘උපේක්ඛකෝ සතිමා සුඛවිහාරී(අ)ති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහාසිං. සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බේව සෝමනස්සදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපේක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහාසිං.
My energy was roused up and unflagging, my mindfulness was established and lucid, my body was tranquil and undisturbed, and my mind was immersed in samādhi. Quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, I entered and remained in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. As the placing of the mind and keeping it connected were stilled, I entered and remained in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. And with the fading away of rapture, I entered and remained in the third jhāna, where I meditated with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ With the giving up of pleasure and pain, and the ending of former happiness and sadness, I entered and remained in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness.
සෝ ඒවං සමාහිතේ චිත්තේ පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අනඞ්ගණේ විගතූපක්කිලේසේ මුදුභූතේ කම්මනියේ ඨිතේ ආනේඤ්ජප්පත්තේ පුබ්බේනිවාසානුස්සතිඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමේසිං. සෝ අනේකවිහිතං පුබ්බේනිවාසං අනුස්සරාමි, සේය්‍යථිදං—ඒකම්පි ජාතිං ද්වේපි ජාතියෝ තිස්සෝපි ජාතියෝ චතස්සෝපි ජාතියෝ පඤ්චපි ජාතියෝ දසපි ජාතියෝ වීසම්පි ජාතියෝ තිංසම්පි ජාතියෝ චත්තාලීසම්පි ජාතියෝ පඤ්ඤාසම්පි ජාතියෝ ජාතිසතම්පි ජාතිසහස්සම්පි ජාතිසතසහස්සම්පි අනේකේපි සංවට්ටකප්පේ අනේකේපි විවට්ටකප්පේ අනේකේපි සංවට්ටවිවට්ටකප්පේ: ‘අමුත්‍රාසිං ඒවංනාමෝ ඒවඞ්ගෝත්තෝ ඒවංවණ්ණෝ ඒවමාහාරෝ ඒවංසුඛදුක්ඛප්පටිසංවේදී ඒවමායුපරියන්තෝ, සෝ තතෝ චුතෝ අමුත්‍ර උදපාදිං; තත්‍රාපාසිං ඒවංනාමෝ ඒවඞ්ගෝත්තෝ ඒවංවණ්ණෝ ඒවමාහාරෝ ඒවංසුඛදුක්ඛප්පටිසංවේදී ඒවමායුපරියන්තෝ, සෝ තතෝ චුතෝ ඉධූපපන්නෝ(අ)ති. ඉති සාකාරං සෞද්දේසං අනේකවිහිතං පුබ්බේනිවාසං අනුස්සරාමි.
When my mind had become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—I extended it toward recollection of past lives. I recollected many kinds of past lives. That is: one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand rebirths; many eons of the world contracting, many eons of the world expanding, many eons of the world contracting and expanding. I remembered: ‘There, I was named this, my clan was that, I looked like this, and that was my food. This was how I felt pleasure and pain, and that was how my life ended. When I passed away from that place I was reborn somewhere else. There, too, I was named this, my clan was that, I looked like this, and that was my food. This was how I felt pleasure and pain, and that was how my life ended. When I passed away from that place I was reborn here.’ And so I recollected my many kinds of past lives, with features and details.
අයං ඛෝ මේ, බ්‍රාහ්මණ, රත්තියා පඨමේ යාමේ පඨමා විජ්ජා අධිගතා, අවිජ්ජා විහතා විජ්ජා උප්පන්නා, තමෝ විහතෝ ආලෝකෝ උප්පන්නෝ, යථා තං අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ.
This was the first knowledge, which I achieved in the first watch of the night. Ignorance was destroyed and knowledge arose; darkness was destroyed and light arose, as happens for a meditator who is diligent, keen, and resolute.
සෝ ඒවං සමාහිතේ චිත්තේ පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අනඞ්ගණේ විගතූපක්කිලේසේ මුදුභූතේ කම්මනියේ ඨිතේ ආනේඤ්ජප්පත්තේ සත්තානං චුතූපපාතඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමේසිං. සෝ දිබ්බේන චක්ඛුනා විසුද්ධේන අතික්කන්තමානුසකේන සත්තේ පස්සාමි චවමානේ උපපජ්ජමානේ හීනේ පණීතේ සුවණ්ණේ දුබ්බණ්ණේ සුගතේ දුග්ගතේ යථාකම්මූපගේ සත්තේ පජානාමි: ‘ඉමේ වත භෝන්තෝ සත්තා කායදුච්චරිතේන සමන්නාගතා වචීදුච්චරිතේන සමන්නාගතා මනෝදුච්චරිතේන සමන්නාගතා අරියානං උපවාදකා මිච්ඡාදිට්ඨිකා මිච්ඡාදිට්ඨිකම්මසමාදානා; තේ කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්නා. ඉමේ වා පන භෝන්තෝ සත්තා කායසුචරිතේන සමන්නාගතා වචීසුචරිතේන සමන්නාගතා මනෝසුචරිතේන සමන්නාගතා අරියානං අනුපවාදකා සම්මාදිට්ඨිකා සම්මාදිට්ඨිකම්මසමාදානා; තේ කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපන්නා(අ)ති. ඉති දිබ්බේන චක්ඛුනා විසුද්ධේන අතික්කන්තමානුසකේන සත්තේ පස්සාමි චවමානේ උපපජ්ජමානේ හීනේ පණීතේ සුවණ්ණේ දුබ්බණ්ණේ සුගතේ දුග්ගතේ යථාකම්මූපගේ සත්තේ පජානාමි.
When my mind had become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—I extended it toward knowledge of the death and rebirth of sentient beings. With clairvoyance that is purified and superhuman, I saw sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. I understood how sentient beings are reborn according to their deeds: ‘These dear beings did bad things by way of body, speech, and mind. They spoke ill of the noble ones; they had wrong view; and they chose to act out of that wrong view. When their body breaks up, after death, they’re reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell. These dear beings, however, did good things by way of body, speech, and mind. They never spoke ill of the noble ones; they had right view; and they chose to act out of that right view. When their body breaks up, after death, they’re reborn in a good place, a heavenly realm.’ And so, with clairvoyance that is purified and superhuman, I saw sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. I understood how sentient beings are reborn according to their deeds.
අයං ඛෝ මේ, බ්‍රාහ්මණ, රත්තියා මජ්ඣිමේ යාමේ දුතියා විජ්ජා අධිගතා, අවිජ්ජා විහතා විජ්ජා උප්පන්නා, තමෝ විහතෝ ආලෝකෝ උප්පන්නෝ, යථා තං අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ.
This was the second knowledge, which I achieved in the middle watch of the night. Ignorance was destroyed and knowledge arose; darkness was destroyed and light arose, as happens for a meditator who is diligent, keen, and resolute.
සෝ ඒවං සමාහිතේ චිත්තේ පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අනඞ්ගණේ විගතූපක්කිලේසේ මුදුභූතේ කම්මනියේ ඨිතේ ආනේඤ්ජප්පත්තේ ආසවානං ඛයඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමේසිං. සෝ ‘ඉදං දුක්ඛන්(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං දුක්ඛසමුදයෝ(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං දුක්ඛනිරෝධෝ(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං. ‘ඉමේ ආසවා(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං ආසවසමුදයෝ(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං ආසවනිරෝධෝ(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං ආසවනිරෝධගාමිනී පටිපදා(අ)ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං.
When my mind had become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—I extended it toward knowledge of the ending of defilements. I truly understood: ‘This is suffering’ … ‘This is the origin of suffering’ … ‘This is the cessation of suffering’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of suffering’. I truly understood: ‘These are defilements’ … ‘This is the origin of defilements’ … ‘This is the cessation of defilements’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of defilements’.
තස්ස මේ ඒවං ජානතෝ ඒවං පස්සතෝ කාමාසවාපි චිත්තං විමුච්චිත්ථ, භවාසවාපි චිත්තං විමුච්චිත්ථ, අවිජ්ජාසවාපි චිත්තං විමුච්චිත්ථ. විමුත්තස්මිං විමුත්තමිති ඤාණං අහෝසි.
Knowing and seeing like this, my mind was freed from the defilements of sensuality, desire to be reborn, and ignorance. When it was freed, I knew it was freed.
‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්ථත්තායා(අ)ති අබ්භඤ්ඤාසිං.
They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’”
අයං ඛෝ මේ, බ්‍රාහ්මණ, රත්තියා පච්ඡිමේ යාමේ තතියා විජ්ජා අධිගතා, අවිජ්ජා විහතා විජ්ජා උප්පන්නා, තමෝ විහතෝ ආලෝකෝ උප්පන්නෝ, යථා තං අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ.
This was the third knowledge, which I achieved in the final watch of the night. Ignorance was destroyed and knowledge arose; darkness was destroyed and light arose, as happens for a meditator who is diligent, keen, and resolute.
සියා ඛෝ පන තේ, බ්‍රාහ්මණ, ඒවමස්ස: ‘අජ්ජාපි නූන සමණෝ ගෝතමෝ අවීතරාගෝ අවීතදෝසෝ අවීතමෝහෝ, තස්මා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවතී(අ)ති. න ඛෝ පනේතං, බ්‍රාහ්මණ, ඒවං දට්ඨබ්බං. ද්වේ ඛෝ අහං, බ්‍රාහ්මණ, අත්ථවසේ සම්පස්සමානෝ අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සේනාසනානි පටිසේවාමි—අත්තනෝ ච දිට්ඨධම්මසුඛවිහාරං සම්පස්සමානෝ, පච්ඡිමඤ්ච ජනතං අනුකම්පමානෝ”ති.
Brahmin, you might think: ‘Perhaps the Master Gotama is not free of greed, hate, and delusion even today, and that is why he still frequents remote lodgings in the wilderness and the forest.’ But you should not see it like this. I see two reasons to frequent remote lodgings in the wilderness and the forest. I see a happy life for myself in the present, and I have compassion for future generations.”
“අනුකම්පිතරූපා වතායං භෝතා ගෝතමේන පච්ඡිමා ජනතා, යථා තං අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන. අභික්කන්තං, භෝ ගෝතම. අභික්කන්තං, භෝ ගෝතම. සේය්‍යථාපි, භෝ ගෝතම, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජේය්‍ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරේය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛේය්‍ය, අන්ධකාරේ වා තේලපජ්ජෝතං ධාරේය්‍ය: ‘චක්ඛුමන්තෝ රූපානි දක්ඛන්තී(අ)ති; ඒවමේවං භෝතා ගෝතමේන අනේකපරියායේන ධම්මෝ පකාසිතෝ. ඒසාහං භවන්තං ගෝතමං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. උපාසකං මං භවං ගෝතමෝ ධාරේතු අජ්ජතග්ගේ පාණුපේතං සරණං ගතන්”ති.
“Indeed, Master Gotama has compassion for future generations, since he is a perfected one, a fully awakened Buddha. Excellent, Master Gotama! Excellent, Master Gotama! As if he were righting the overturned, or revealing the hidden, or pointing out the path to the lost, or lighting a lamp in the dark so people with clear eyes can see what’s there, Master Gotama has made the teaching clear in many ways. I go for refuge to Master Gotama, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
භයභේරවසුත්තං නිට්ඨිතං චතුත්ථං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
