| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
4. භයභෙරවසුත්‌තං
4. Bhayabheravasuttaṃ
34. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො ජාණුස්‌සොණි බ්‍රාහ්‌මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං 1 වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ජාණුස්‌සොණි බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘යෙමෙ, භො ගොතම, කුලපුත්‌තා භවන්‌තං ගොතමං උද්‌දිස්‌ස සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා, භවං තෙසං ගොතමො පුබ්‌බඞ්‌ගමො, භවං තෙසං ගොතමො බහුකාරො, භවං තෙසං ගොතමො සමාදපෙතා 2; භොතො ච පන ගොතමස්‌ස සා ජනතා දිට්‌ඨානුගතිං ආපජ්‌ජතී’’ති. ‘‘එවමෙතං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවමෙතං, බ්‍රාහ්‌මණ! යෙ තෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, කුලපුත්‌තා මමං උද්‌දිස්‌ස සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා, අහං තෙසං පුබ්‌බඞ්‌ගමො, අහං තෙසං බහුකාරො, අහං තෙසං සමාදපෙතා; මම ච පන සා ජනතා දිට්‌ඨානුගතිං ආපජ්‌ජතී’’ති. ‘‘දුරභිසම්‌භවානි හි ඛො, භො ගොතම, අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි, දුක්‌කරං පවිවෙකං, දුරභිරමං එකත්‌තෙ, හරන්‌ති මඤ්‌ඤෙ මනො වනානි සමාධිං අලභමානස්‌ස භික්‌ඛුනො’’ති . ‘‘එවමෙතං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවමෙතං, බ්‍රාහ්‌මණ! දුරභිසම්‌භවානි හි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි, දුක්‌කරං පවිවෙකං, දුරභිරමං එකත්‌තෙ, හරන්‌ති මඤ්‌ඤෙ මනො වනානි සමාධිං අලභමානස්‌ස භික්‌ඛුනො’’ති.
34. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho jāṇussoṇi brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ 3 vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jāṇussoṇi brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yeme, bho gotama, kulaputtā bhavantaṃ gotamaṃ uddissa saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, bhavaṃ tesaṃ gotamo pubbaṅgamo, bhavaṃ tesaṃ gotamo bahukāro, bhavaṃ tesaṃ gotamo samādapetā 4; bhoto ca pana gotamassa sā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjatī’’ti. ‘‘Evametaṃ, brāhmaṇa, evametaṃ, brāhmaṇa! Ye te, brāhmaṇa, kulaputtā mamaṃ uddissa saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, ahaṃ tesaṃ pubbaṅgamo, ahaṃ tesaṃ bahukāro, ahaṃ tesaṃ samādapetā; mama ca pana sā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjatī’’ti. ‘‘Durabhisambhavāni hi kho, bho gotama, araññavanapatthāni pantāni senāsanāni, dukkaraṃ pavivekaṃ, durabhiramaṃ ekatte, haranti maññe mano vanāni samādhiṃ alabhamānassa bhikkhuno’’ti . ‘‘Evametaṃ, brāhmaṇa, evametaṃ, brāhmaṇa! Durabhisambhavāni hi kho, brāhmaṇa, araññavanapatthāni pantāni senāsanāni, dukkaraṃ pavivekaṃ, durabhiramaṃ ekatte, haranti maññe mano vanāni samādhiṃ alabhamānassa bhikkhuno’’ti.
35. ‘‘මය්‌හම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, පුබ්‌බෙව සම්‌බොධා අනභිසම්‌බුද්‌ධස්‌ස බොධිසත්‌තස්‌සෙව සතො එතදහොසි – ‘දුරභිසම්‌භවානි හි ඛො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි, දුක්‌කරං පවිවෙකං, දුරභිරමං එකත්‌තෙ, හරන්‌ති මඤ්‌ඤෙ මනො වනානි සමාධිං අලභමානස්‌ස භික්‌ඛුනො’ති. තස්‌ස මය්‌හං බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා අපරිසුද්‌ධකායකම්‌මන්‌තා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, අපරිසුද්‌ධකායකම්‌මන්‌තසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං අපරිසුද්‌ධකායකම්‌මන්‌තො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; පරිසුද්‌ධකායකම්‌මන්‌තොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා පරිසුද්‌ධකායකම්‌මන්‌තා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, පරිසුද්‌ධකායකම්‌මතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
35. ‘‘Mayhampi kho, brāhmaṇa, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘durabhisambhavāni hi kho araññavanapatthāni pantāni senāsanāni, dukkaraṃ pavivekaṃ, durabhiramaṃ ekatte, haranti maññe mano vanāni samādhiṃ alabhamānassa bhikkhuno’ti. Tassa mayhaṃ brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā aparisuddhakāyakammantā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, aparisuddhakāyakammantasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ aparisuddhakāyakammanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; parisuddhakāyakammantohamasmi. Ye hi vo ariyā parisuddhakāyakammantā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, parisuddhakāyakammataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
36. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා අපරිසුද්‌ධවචීකම්‌මන්‌තා…පෙ.… අපරිසුද්‌ධමනොකම්‌මන්‌තා …පෙ.… අපරිසුද්‌ධාජීවා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, අපරිසුද්‌ධාජීවසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං අපරිසුද්‌ධාජීවො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; පරිසුද්‌ධාජීවොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා පරිසුද්‌ධාජීවා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, පරිසුද්‌ධාජීවතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
36. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā aparisuddhavacīkammantā…pe… aparisuddhamanokammantā …pe… aparisuddhājīvā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, aparisuddhājīvasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ aparisuddhājīvo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; parisuddhājīvohamasmi. Ye hi vo ariyā parisuddhājīvā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, parisuddhājīvataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
37. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා අභිජ්‌ඣාලූ කාමෙසු තිබ්‌බසාරාගා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, අභිජ්‌ඣාලුකාමෙසුතිබ්‌බසාරාගසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං අභිජ්‌ඣාලු කාමෙසු තිබ්‌බසාරාගො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; අනභිජ්‌ඣාලූහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා අනභිජ්‌ඣාලූ අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති , තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, අනභිජ්‌ඣාලුතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
37. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā abhijjhālū kāmesu tibbasārāgā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, abhijjhālukāmesutibbasārāgasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ abhijjhālu kāmesu tibbasārāgo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; anabhijjhālūhamasmi. Ye hi vo ariyā anabhijjhālū araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti , tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, anabhijjhālutaṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
38. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තා පදුට්‌ඨමනසඞ්‌කප්‌පා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තපදුට්‌ඨමනසඞ්‌කප්‌පසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො පදුට්‌ඨමනසඞ්‌කප්‌පො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; මෙත්‌තචිත්‌තොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා මෙත්‌තචිත්‌තා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, මෙත්‌තචිත්‌තතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
38. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā byāpannacittā paduṭṭhamanasaṅkappā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, byāpannacittapaduṭṭhamanasaṅkappasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ byāpannacitto paduṭṭhamanasaṅkappo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; mettacittohamasmi. Ye hi vo ariyā mettacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, mettacittataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
39. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා ථීනමිද්‌ධපරියුට්‌ඨිතා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, ථීනමිද්‌ධපරියුට්‌ඨානසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං ථීනමිද්‌ධපරියුට්‌ඨිතො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; විගතථීනමිද්‌ධොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා විගතථීනමිද්‌ධා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, විගතථීනමිද්‌ධතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
39. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā thīnamiddhapariyuṭṭhitā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, thīnamiddhapariyuṭṭhānasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ thīnamiddhapariyuṭṭhito araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; vigatathīnamiddhohamasmi. Ye hi vo ariyā vigatathīnamiddhā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, vigatathīnamiddhataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
40. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා උද්‌ධතා අවූපසන්‌තචිත්‌තා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, උද්‌ධතඅවූපසන්‌තචිත්‌තසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං උද්‌ධතො අවූපසන්‌තචිත්‌තො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; වූපසන්‌තචිත්‌තොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා වූපසන්‌තචිත්‌තා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, වූපසන්‌තචිත්‌තතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
40. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā uddhatā avūpasantacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, uddhataavūpasantacittasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ uddhato avūpasantacitto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; vūpasantacittohamasmi. Ye hi vo ariyā vūpasantacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, vūpasantacittataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
41. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා කඞ්‌ඛී විචිකිච්‌ඡී අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, කඞ්‌ඛිවිචිකිච්‌ඡිසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං කඞ්‌ඛී විචිකිච්‌ඡී අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
41. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kaṅkhī vicikicchī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, kaṅkhivicikicchisandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ kaṅkhī vicikicchī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; tiṇṇavicikicchohamasmi. Ye hi vo ariyā tiṇṇavicikicchā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, tiṇṇavicikicchataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
42. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා අත්‌තුක්‌කංසකා පරවම්‌භී අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, අත්‌තුක්‌කංසනපරවම්‌භනසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති . න ඛො පනාහං අත්‌තුක්‌කංසකො පරවම්‌භී අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි ; අනත්‌තුක්‌කංසකො අපරවම්‌භීහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා අනත්‌තුක්‌කංසකා අපරවම්‌භී අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, අනත්‌තුක්‌කංසකතං අපරවම්‌භිතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
42. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā attukkaṃsakā paravambhī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, attukkaṃsanaparavambhanasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti . Na kho panāhaṃ attukkaṃsako paravambhī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi ; anattukkaṃsako aparavambhīhamasmi. Ye hi vo ariyā anattukkaṃsakā aparavambhī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, anattukkaṃsakataṃ aparavambhitaṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
43. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා ඡම්‌භී භීරුකජාතිකා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, ඡම්‌භිභීරුකජාතිකසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං ඡම්‌භී භීරුකජාතිකො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; විගතලොමහංසොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා විගතලොමහංසා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, විගතලොමහංසතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
43. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā chambhī bhīrukajātikā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, chambhibhīrukajātikasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ chambhī bhīrukajātiko araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; vigatalomahaṃsohamasmi. Ye hi vo ariyā vigatalomahaṃsā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, vigatalomahaṃsataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
44. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා ලාභසක්‌කාරසිලොකං නිකාමයමානා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, ලාභසක්‌කාරසිලොකනිකාමන 5 සන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං ලාභසක්‌කාරසිලොකං නිකාමයමානො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; අප්‌පිච්‌ඡොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා අප්‌පිච්‌ඡා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, අප්‌පිච්‌ඡතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
44. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā lābhasakkārasilokaṃ nikāmayamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, lābhasakkārasilokanikāmana 6 sandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ lābhasakkārasilokaṃ nikāmayamāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; appicchohamasmi. Ye hi vo ariyā appicchā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, appicchataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
45. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා කුසීතා හීනවීරියා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති , කුසීතහීනවීරියසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං කුසීතො හීනවීරියො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; ආරද්‌ධවීරියොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා ආරද්‌ධවීරියා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, ආරද්‌ධවීරියතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
45. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kusītā hīnavīriyā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti , kusītahīnavīriyasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ kusīto hīnavīriyo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; āraddhavīriyohamasmi. Ye hi vo ariyā āraddhavīriyā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, āraddhavīriyataṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
46. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා මුට්‌ඨස්‌සතී අසම්‌පජානා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, මුට්‌ඨස්‌සතිඅසම්‌පජානසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං මුට්‌ඨස්‌සති අසම්‌පජානො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; උපට්‌ඨිතස්‌සතිහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා උපට්‌ඨිතස්‌සතී අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, උපට්‌ඨිතස්‌සතිතං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
46. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā muṭṭhassatī asampajānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, muṭṭhassatiasampajānasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ muṭṭhassati asampajāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; upaṭṭhitassatihamasmi. Ye hi vo ariyā upaṭṭhitassatī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, upaṭṭhitassatitaṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
47. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා අසමාහිතා විබ්‌භන්‌තචිත්‌තා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, අසමාහිතවිබ්‌භන්‌තචිත්‌තසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං අසමාහිතො විබ්‌භන්‌තචිත්‌තො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; සමාධිසම්‌පන්‌නොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා සමාධිසම්‌පන්‌නා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, සමාධිසම්‌පදං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
47. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā asamāhitā vibbhantacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, asamāhitavibbhantacittasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ asamāhito vibbhantacitto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; samādhisampannohamasmi. Ye hi vo ariyā samādhisampannā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, samādhisampadaṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
48. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යෙ ඛො කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා දුප්‌පඤ්‌ඤා එළමූගා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති, දුප්‌පඤ්‌ඤඑළමූගසන්‌දොසහෙතු හවෙ තෙ භොන්‌තො සමණබ්‍රාහ්‌මණා අකුසලං භයභෙරවං අව්‌හායන්‌ති. න ඛො පනාහං දුප්‌පඤ්‌ඤො එළමූගො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි; පඤ්‌ඤාසම්‌පන්‌නොහමස්‌මි. යෙ හි වො අරියා පඤ්‌ඤාසම්‌පන්‌නා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්‌ති තෙසමහං අඤ්‌ඤතරො’ති. එතමහං, බ්‍රාහ්‌මණ, පඤ්‌ඤාසම්‌පදං අත්‌තනි සම්‌පස්‌සමානො භිය්‍යො පල්‌ලොමමාපාදිං අරඤ්‌ඤෙ විහාරාය.
48. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā duppaññā eḷamūgā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, duppaññaeḷamūgasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṃ bhayabheravaṃ avhāyanti. Na kho panāhaṃ duppañño eḷamūgo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; paññāsampannohamasmi. Ye hi vo ariyā paññāsampannā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṃ aññataro’ti. Etamahaṃ, brāhmaṇa, paññāsampadaṃ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṃ araññe vihārāya.
සොළසපරියායං නිට්‌ඨිතං.
Soḷasapariyāyaṃ niṭṭhitaṃ.
49. ‘‘තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘යංනූනාහං යා තා රත්‌තියො අභිඤ්‌ඤාතා අභිලක්‌ඛිතා – චාතුද්‌දසී පඤ්‌චදසී අට්‌ඨමී ච පක්‌ඛස්‌ස – තථාරූපාසු රත්‌තීසු යානි තානි ආරාමචෙතියානි වනචෙතියානි රුක්‌ඛචෙතියානි භිංසනකානි සලොමහංසානි තථාරූපෙසු සෙනාසනෙසු විහරෙය්‍යං අප්‌පෙව නාමාහං භයභෙරවං පස්‌සෙය්‍ය’න්‌ති. සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, අපරෙන සමයෙන යා තා රත්‌තියො අභිඤ්‌ඤාතා අභිලක්‌ඛිතා – චාතුද්‌දසී පඤ්‌චදසී අට්‌ඨමී ච පක්‌ඛස්‌ස – තථාරූපාසු රත්‌තීසු යානි තානි ආරාමචෙතියානි වනචෙතියානි රුක්‌ඛචෙතියානි භිංසනකානි සලොමහංසානි තථාරූපෙසු සෙනාසනෙසු විහරාමි. තත්‌ථ ච මෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, විහරතො මගො වා ආගච්‌ඡති, මොරො වා කට්‌ඨං පාතෙති, වාතො වා පණ්‌ණකසටං 7 එරෙති; තස්‌ස මය්‌හං බ්‍රාහ්‌මණ එතදහොසි 8 – ‘එතං නූන තං භයභෙරවං ආගච්‌ඡතී’ති. තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, එතදහොසි – ‘කිං නු ඛො අහං අඤ්‌ඤදත්‌ථු භයපටිකඞ්‌ඛී 9 විහරාමි? යංනූනාහං යථාභූතං යථාභූතස්‌ස 10 මෙ තං භයභෙරවං ආගච්‌ඡති, තථාභූතං තථාභූතොව 11 තං භයභෙරවං පටිවිනෙය්‍ය’න්‌ති. තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, චඞ්‌කමන්‌තස්‌ස තං භයභෙරවං ආගච්‌ඡති. සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, නෙව තාව තිට්‌ඨාමි න නිසීදාමි න නිපජ්‌ජාමි, යාව චඞ්‌කමන්‌තොව තං භයභෙරවං පටිවිනෙමි. තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඨිතස්‌ස තං භයභෙරවං ආගච්‌ඡති. සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, නෙව තාව චඞ්‌කමාමි න නිසීදාමි න නිපජ්‌ජාමි. යාව ඨිතොව තං භයභෙරවං පටිවිනෙමි. තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, නිසින්‌නස්‌ස තං භයභෙරවං ආගච්‌ඡති. සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, නෙව තාව නිපජ්‌ජාමි න තිට්‌ඨාමි න චඞ්‌කමාමි, යාව නිසින්‌නොව තං භයභෙරවං පටිවිනෙමි. තස්‌ස මය්‌හං, බ්‍රාහ්‌මණ, නිපන්‌නස්‌ස තං භයභෙරවං ආගච්‌ඡති. සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, නෙව තාව නිසීදාමි න තිට්‌ඨාමි න චඞ්‌කමාමි, යාව නිපන්‌නොව තං භයභෙරවං පටිවිනෙමි.
49. ‘‘Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ yā tā rattiyo abhiññātā abhilakkhitā – cātuddasī pañcadasī aṭṭhamī ca pakkhassa – tathārūpāsu rattīsu yāni tāni ārāmacetiyāni vanacetiyāni rukkhacetiyāni bhiṃsanakāni salomahaṃsāni tathārūpesu senāsanesu vihareyyaṃ appeva nāmāhaṃ bhayabheravaṃ passeyya’nti. So kho ahaṃ, brāhmaṇa, aparena samayena yā tā rattiyo abhiññātā abhilakkhitā – cātuddasī pañcadasī aṭṭhamī ca pakkhassa – tathārūpāsu rattīsu yāni tāni ārāmacetiyāni vanacetiyāni rukkhacetiyāni bhiṃsanakāni salomahaṃsāni tathārūpesu senāsanesu viharāmi. Tattha ca me, brāhmaṇa, viharato mago vā āgacchati, moro vā kaṭṭhaṃ pāteti, vāto vā paṇṇakasaṭaṃ 12 ereti; tassa mayhaṃ brāhmaṇa etadahosi 13 – ‘etaṃ nūna taṃ bhayabheravaṃ āgacchatī’ti. Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, etadahosi – ‘kiṃ nu kho ahaṃ aññadatthu bhayapaṭikaṅkhī 14 viharāmi? Yaṃnūnāhaṃ yathābhūtaṃ yathābhūtassa 15 me taṃ bhayabheravaṃ āgacchati, tathābhūtaṃ tathābhūtova 16 taṃ bhayabheravaṃ paṭivineyya’nti. Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, caṅkamantassa taṃ bhayabheravaṃ āgacchati. So kho ahaṃ, brāhmaṇa, neva tāva tiṭṭhāmi na nisīdāmi na nipajjāmi, yāva caṅkamantova taṃ bhayabheravaṃ paṭivinemi. Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, ṭhitassa taṃ bhayabheravaṃ āgacchati. So kho ahaṃ, brāhmaṇa, neva tāva caṅkamāmi na nisīdāmi na nipajjāmi. Yāva ṭhitova taṃ bhayabheravaṃ paṭivinemi. Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, nisinnassa taṃ bhayabheravaṃ āgacchati. So kho ahaṃ, brāhmaṇa, neva tāva nipajjāmi na tiṭṭhāmi na caṅkamāmi, yāva nisinnova taṃ bhayabheravaṃ paṭivinemi. Tassa mayhaṃ, brāhmaṇa, nipannassa taṃ bhayabheravaṃ āgacchati. So kho ahaṃ, brāhmaṇa, neva tāva nisīdāmi na tiṭṭhāmi na caṅkamāmi, yāva nipannova taṃ bhayabheravaṃ paṭivinemi.
50. ‘‘සන්‌ති ඛො පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා රත්‌තිංයෙව සමානං දිවාති සඤ්‌ජානන්‌ති, දිවායෙව සමානං රත්‌තීති සඤ්‌ජානන්‌ති. ඉදමහං තෙසං සමණබ්‍රාහ්‌මණානං සම්‌මොහවිහාරස්‌මිං වදාමි. අහං ඛො පන, බ්‍රාහ්‌මණ, රත්‌තිංයෙව සමානං රත්‌තීති සඤ්‌ජානාමි, දිවායෙව සමානං දිවාති සඤ්‌ජානාමි. යං ඛො තං, බ්‍රාහ්‌මණ, සම්‌මා වදමානො වදෙය්‍ය – ‘අසම්‌මොහධම්‌මො සත්‌තො ලොකෙ උප්‌පන්‌නො බහුජනහිතාය බහුජනසුඛාය ලොකානුකම්‌පාය අත්‌ථාය හිතාය සුඛාය දෙවමනුස්‌සාන’න්‌ති, මමෙව තං සම්‌මා වදමානො වදෙය්‍ය – ‘අසම්‌මොහධම්‌මො සත්‌තො ලොකෙ උප්‌පන්‌නො බහුජනහිතාය බහුජනසුඛාය ලොකානුකම්‌පාය අත්‌ථාය හිතාය සුඛාය දෙවමනුස්‌සාන’න්‌ති.
50. ‘‘Santi kho pana, brāhmaṇa, eke samaṇabrāhmaṇā rattiṃyeva samānaṃ divāti sañjānanti, divāyeva samānaṃ rattīti sañjānanti. Idamahaṃ tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ sammohavihārasmiṃ vadāmi. Ahaṃ kho pana, brāhmaṇa, rattiṃyeva samānaṃ rattīti sañjānāmi, divāyeva samānaṃ divāti sañjānāmi. Yaṃ kho taṃ, brāhmaṇa, sammā vadamāno vadeyya – ‘asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti, mameva taṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti.
51. ‘‘ආරද්‌ධං ඛො පන මෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, වීරියං අහොසි අසල්‌ලීනං, උපට්‌ඨිතා සති අසම්‌මුට්‌ඨා 17, පස්‌සද්‌ධො කායො අසාරද්‌ධො, සමාහිතං චිත්‌තං එකග්‌ගං. සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසිං. විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා අජ්‌ඣත්‌තං සම්‌පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්‌කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසිං. පීතියා ච විරාගා උපෙක්‌ඛකො ච විහාසිං, සතො ච සම්‌පජානො සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙසිං; යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසිං. සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසිං.
51. ‘‘Āraddhaṃ kho pana me, brāhmaṇa, vīriyaṃ ahosi asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā 18, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekaggaṃ. So kho ahaṃ, brāhmaṇa, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsiṃ, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedesiṃ; yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ.
52. ‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ පුබ්‌බෙනිවාසානුස්‌සතිඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙසිං. සො අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරාමි, සෙය්‍යථිදං – එකම්‌පි ජාතිං ද්‌වෙපි ජාතියො තිස්‌සොපි ජාතියො චතස්‌සොපි ජාතියො පඤ්‌චපි ජාතියො දසපි ජාතියො වීසම්‌පි ජාතියො තිංසම්‌පි ජාතියො චත්‌තාලීසම්‌පි ජාතියො පඤ්‌ඤාසම්‌පි ජාතියො ජාතිසතම්‌පි ජාතිසහස්‌සම්‌පි ජාතිසතසහස්‌සම්‌පි අනෙකෙපි සංවට්‌ටකප්‌පෙ අනෙකෙපි විවට්‌ටකප්‌පෙ අනෙකෙපි සංවට්‌ටවිවට්‌ටකප්‌පෙ – ‘අමුත්‍රාසිං එවංනාමො එවංගොත්‌තො එවංවණ්‌ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්‌ඛප්‌පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්‌තො, සො තතො චුතො අමුත්‍ර උදපාදිං; තත්‍රාපාසිං එවංනාමො එවංගොත්‌තො එවංවණ්‌ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්‌ඛප්‌පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්‌තො, සො තතො චුතො ඉධූපපන්‌නො’ති. ඉති සාකාරං සඋද්‌දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරාමි. අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, රත්‌තියා පඨමෙ යාමෙ පඨමා විජ්‌ජා අධිගතා, අවිජ්‌ජා විහතා විජ්‌ජා උප්‌පන්‌නා, තමො විහතො ආලොකො උප්‌පන්‌නො, යථා තං අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො.
52. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi. Ayaṃ kho me, brāhmaṇa, rattiyā paṭhame yāme paṭhamā vijjā adhigatā, avijjā vihatā vijjā uppannā, tamo vihato āloko uppanno, yathā taṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato.
53. ‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ සත්‌තානං චුතූපපාතඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙසිං. සො දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සාමි චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාමි – ‘ඉමෙ වත භොන්‌තො සත්‌තා කායදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා වචීදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා මනොදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා අරියානං උපවාදකා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා; තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌නා. ඉමෙ වා පන භොන්‌තො සත්‌තා කායසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා වචීසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා මනොසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා අරියානං අනුපවාදකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා; තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නා’ති. ඉති දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සාමි චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාමි. අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, රත්‌තියා මජ්‌ඣිමෙ යාමෙ දුතියා විජ්‌ජා අධිගතා, අවිජ්‌ජා විහතා විජ්‌ජා උප්‌පන්‌නා, තමො විහතො ආලොකො උප්‌පන්‌නො, යථා තං අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො.
53. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāmi – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāmi. Ayaṃ kho me, brāhmaṇa, rattiyā majjhime yāme dutiyā vijjā adhigatā, avijjā vihatā vijjā uppannā, tamo vihato āloko uppanno, yathā taṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato.
54. ‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ ආසවානං ඛයඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙසිං. සො ‘ඉදං දුක්‌ඛ’න්‌ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, ‘අයං දුක්‌ඛසමුදයො’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධො’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං. ‘ඉමෙ ආසවා’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, ‘අයං ආසවසමුදයො’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, ‘අයං ආසවනිරොධො’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, ‘අයං ආසවනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං. තස්‌ස මෙ එවං ජානතො එවං පස්‌සතො කාමාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චිත්‌ථ, භවාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චිත්‌ථ, අවිජ්‌ජාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චිත්‌ථ. විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං අහොසි. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං. අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, රත්‌තියා පච්‌ඡිමෙ යාමෙ තතියා විජ්‌ජා අධිගතා, අවිජ්‌ජා විහතා විජ්‌ජා උප්‌පන්‌නා, තමො විහතො ආලොකො උප්‌පන්‌නො, යථා තං අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො.
54. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ. ‘Ime āsavā’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ. Tassa me evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccittha, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccittha, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccittha. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ ahosi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsiṃ. Ayaṃ kho me, brāhmaṇa, rattiyā pacchime yāme tatiyā vijjā adhigatā, avijjā vihatā vijjā uppannā, tamo vihato āloko uppanno, yathā taṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato.
55. ‘‘සියා ඛො පන තෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, එවමස්‌ස – ‘අජ්‌ජාපි නූන සමණො ගොතමො අවීතරාගො අවීතදොසො අවීතමොහො, තස්‌මා අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවතී’ති. න ඛො පනෙතං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ද්‌වෙ ඛො අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, අත්‌ථවසෙ සම්‌පස්‌සමානො අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවාමි – අත්‌තනො ච දිට්‌ඨධම්‌මසුඛවිහාරං සම්‌පස්‌සමානො, පච්‌ඡිමඤ්‌ච ජනතං අනුකම්‌පමානො’’ති.
55. ‘‘Siyā kho pana te, brāhmaṇa, evamassa – ‘ajjāpi nūna samaṇo gotamo avītarāgo avītadoso avītamoho, tasmā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevatī’ti. Na kho panetaṃ, brāhmaṇa, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Dve kho ahaṃ, brāhmaṇa, atthavase sampassamāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi – attano ca diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sampassamāno, pacchimañca janataṃ anukampamāno’’ti.
56. ‘‘අනුකම්‌පිතරූපා වතායං භොතා ගොතමෙන පච්‌ඡිමා ජනතා , යථා තං අරහතා සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන. අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම! අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – ‘චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තී’ති; එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.
56. ‘‘Anukampitarūpā vatāyaṃ bhotā gotamena pacchimā janatā , yathā taṃ arahatā sammāsambuddhena. Abhikkantaṃ, bho gotama! Abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
භයභෙරවසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං චතුත්‌ථං.
Bhayabheravasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 4. භයභෙරවසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Bhayabheravasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 4. භයභෙරවසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Bhayabheravasuttavaṇṇanā
