| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
២. ភយសុត្តំ
2. Bhayasuttaṃ
៦៣. ‘‘តីណិមានិ , ភិក្ខវេ, អមាតាបុត្តិកានិ ភយានីតិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។ កតមានិ តីណិ? ហោតិ សោ, ភិក្ខវេ, សមយោ យំ មហាអគ្គិឌាហោ វុដ្ឋាតិ។ មហាអគ្គិឌាហេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វុដ្ឋិតេ តេន គាមាបិ ឌយ្ហន្តិ និគមាបិ ឌយ្ហន្តិ នគរាបិ ឌយ្ហន្តិ។ គាមេសុបិ ឌយ្ហមានេសុ និគមេសុបិ ឌយ្ហមានេសុ នគរេសុបិ ឌយ្ហមានេសុ តត្ថ មាតាបិ បុត្តំ នប្បដិលភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ នប្បដិលភតិ ។ ឥទំ, ភិក្ខវេ, បឋមំ អមាតាបុត្តិកំ ភយន្តិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។
63. ‘‘Tīṇimāni , bhikkhave, amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati. Katamāni tīṇi? Hoti so, bhikkhave, samayo yaṃ mahāaggiḍāho vuṭṭhāti. Mahāaggiḍāhe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite tena gāmāpi ḍayhanti nigamāpi ḍayhanti nagarāpi ḍayhanti. Gāmesupi ḍayhamānesu nigamesupi ḍayhamānesu nagaresupi ḍayhamānesu tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhati, puttopi mātaraṃ nappaṭilabhati . Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ហោតិ សោ សមយោ យំ មហាមេឃោ វុដ្ឋាតិ។ មហាមេឃេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វុដ្ឋិតេ មហាឧទកវាហកោ សញ្ជាយតិ។ មហាឧទកវាហកេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សញ្ជាយន្តេ តេន គាមាបិ វុយ្ហន្តិ និគមាបិ វុយ្ហន្តិ នគរាបិ វុយ្ហន្តិ។ គាមេសុបិ វុយ្ហមានេសុ និគមេសុបិ វុយ្ហមានេសុ នគរេសុបិ វុយ្ហមានេសុ តត្ថ មាតាបិ បុត្តំ នប្បដិលភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ នប្បដិលភតិ។ ឥទំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយំ អមាតាបុត្តិកំ ភយន្តិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ mahāmegho vuṭṭhāti. Mahāmeghe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite mahāudakavāhako sañjāyati. Mahāudakavāhake kho pana, bhikkhave, sañjāyante tena gāmāpi vuyhanti nigamāpi vuyhanti nagarāpi vuyhanti. Gāmesupi vuyhamānesu nigamesupi vuyhamānesu nagaresupi vuyhamānesu tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhati, puttopi mātaraṃ nappaṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ហោតិ សោ សមយោ យំ ភយំ ហោតិ អដវិសង្កោបោ, ចក្កសមារុឡ្ហា ជានបទា បរិយាយន្តិ។ ភយេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សតិ អដវិសង្កោបេ ចក្កសមារុឡ្ហេសុ ជានបទេសុ បរិយាយន្តេសុ តត្ថ មាតាបិ បុត្តំ នប្បដិលភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ នប្បដិលភតិ។ ឥទំ, ភិក្ខវេ, តតិយំ អមាតាបុត្តិកំ ភយន្តិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។ ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, តីណិ អមាតាបុត្តិកានិ ភយានីតិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ bhayaṃ hoti aṭavisaṅkopo, cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti. Bhaye kho pana, bhikkhave, sati aṭavisaṅkope cakkasamāruḷhesu jānapadesu pariyāyantesu tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhati, puttopi mātaraṃ nappaṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati.
‘‘តានិ ខោ បនិមានិ 1, ភិក្ខវេ, តីណិ សមាតាបុត្តិកានិយេវ ភយានិ អមាតាបុត្តិកានិ ភយានីតិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។ កតមានិ តីណិ? ហោតិ សោ, ភិក្ខវេ, សមយោ យំ មហាអគ្គិឌាហោ វុដ្ឋាតិ។ មហាអគ្គិឌាហេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វុដ្ឋិតេ តេន គាមាបិ ឌយ្ហន្តិ និគមាបិ ឌយ្ហន្តិ នគរាបិ ឌយ្ហន្តិ។ គាមេសុបិ ឌយ្ហមានេសុ និគមេសុបិ ឌយ្ហមានេសុ នគរេសុបិ ឌយ្ហមានេសុ ហោតិ សោ សមយោ យំ កទាចិ ករហចិ មាតាបិ បុត្តំ បដិលភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ បដិលភតិ។ ឥទំ, ភិក្ខវេ, បឋមំ សមាតាបុត្តិកំយេវ ភយំ អមាតាបុត្តិកំ ភយន្តិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។
‘‘Tāni kho panimāni 2, bhikkhave, tīṇi samātāputtikāniyeva bhayāni amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati. Katamāni tīṇi? Hoti so, bhikkhave, samayo yaṃ mahāaggiḍāho vuṭṭhāti. Mahāaggiḍāhe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite tena gāmāpi ḍayhanti nigamāpi ḍayhanti nagarāpi ḍayhanti. Gāmesupi ḍayhamānesu nigamesupi ḍayhamānesu nagaresupi ḍayhamānesu hoti so samayo yaṃ kadāci karahaci mātāpi puttaṃ paṭilabhati, puttopi mātaraṃ paṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ samātāputtikaṃyeva bhayaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ហោតិ សោ សមយោ យំ មហាមេឃោ វុដ្ឋាតិ។ មហាមេឃេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វុដ្ឋិតេ មហាឧទកវាហកោ សញ្ជាយតិ។ មហាឧទកវាហកេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សញ្ជាតេ តេន គាមាបិ វុយ្ហន្តិ និគមាបិ វុយ្ហន្តិ នគរាបិ វុយ្ហន្តិ។ គាមេសុបិ វុយ្ហមានេសុ និគមេសុបិ វុយ្ហមានេសុ នគរេសុបិ វុយ្ហមានេសុ ហោតិ សោ សមយោ យំ កទាចិ ករហចិ មាតាបិ បុត្តំ បដិលភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ បដិលភតិ។ ឥទំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយំ សមាតាបុត្តិកំយេវ ភយំ អមាតាបុត្តិកំ ភយន្តិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ mahāmegho vuṭṭhāti. Mahāmeghe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite mahāudakavāhako sañjāyati. Mahāudakavāhake kho pana, bhikkhave, sañjāte tena gāmāpi vuyhanti nigamāpi vuyhanti nagarāpi vuyhanti. Gāmesupi vuyhamānesu nigamesupi vuyhamānesu nagaresupi vuyhamānesu hoti so samayo yaṃ kadāci karahaci mātāpi puttaṃ paṭilabhati, puttopi mātaraṃ paṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ samātāputtikaṃyeva bhayaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ហោតិ សោ សមយោ យំ ភយំ ហោតិ អដវិសង្កោបោ, ចក្កសមារុឡ្ហា ជានបទា បរិយាយន្តិ។ ភយេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សតិ អដវិសង្កោបេ ចក្កសមារុឡ្ហេសុ ជានបទេសុ បរិយាយន្តេសុ ហោតិ សោ សមយោ យំ កទាចិ ករហចិ មាតាបិ បុត្តំ បដិលភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ បដិលភតិ។ ឥទំ, ភិក្ខវេ, តតិយំ សមាតាបុត្តិកំយេវ ភយំ អមាតាបុត្តិកំ ភយន្តិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ។ ‘‘ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, តីណិ សមាតាបុត្តិកានិយេវ ភយានិ អមាតាបុត្តិកានិ ភយានីតិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ ភាសតិ’’។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ bhayaṃ hoti aṭavisaṅkopo, cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti. Bhaye kho pana, bhikkhave, sati aṭavisaṅkope cakkasamāruḷhesu jānapadesu pariyāyantesu hoti so samayo yaṃ kadāci karahaci mātāpi puttaṃ paṭilabhati, puttopi mātaraṃ paṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ samātāputtikaṃyeva bhayaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. ‘‘Imāni kho, bhikkhave, tīṇi samātāputtikāniyeva bhayāni amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati’’.
‘‘តីណិមានិ, ភិក្ខវេ, អមាតាបុត្តិកានិ ភយានិ។ កតមានិ តីណិ? ជរាភយំ, ព្យាធិភយំ, មរណភយន្តិ។ ន, ភិក្ខវេ, មាតា បុត្តំ ជីរមានំ ឯវំ លភតិ – ‘អហំ ជីរាមិ, មា មេ បុត្តោ ជីរី’តិ; បុត្តោ វា បន មាតរំ ជីរមានំ ន ឯវំ លភតិ – ‘អហំ ជីរាមិ, មា មេ មាតា ជីរី’’’តិ។
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, amātāputtikāni bhayāni. Katamāni tīṇi? Jarābhayaṃ, byādhibhayaṃ, maraṇabhayanti. Na, bhikkhave, mātā puttaṃ jīramānaṃ evaṃ labhati – ‘ahaṃ jīrāmi, mā me putto jīrī’ti; putto vā pana mātaraṃ jīramānaṃ na evaṃ labhati – ‘ahaṃ jīrāmi, mā me mātā jīrī’’’ti.
‘‘ន, ភិក្ខវេ, មាតា បុត្តំ ព្យាធិយមានំ ឯវំ លភតិ – ‘អហំ ព្យាធិយាមិ, មា មេ បុត្តោ ព្យាធិយី’តិ; បុត្តោ វា បន មាតរំ ព្យាធិយមានំ ន ឯវំ លភតិ – ‘អហំ ព្យាធិយាមិ, មា មេ មាតា ព្យាធិយី’’’តិ។
‘‘Na, bhikkhave, mātā puttaṃ byādhiyamānaṃ evaṃ labhati – ‘ahaṃ byādhiyāmi, mā me putto byādhiyī’ti; putto vā pana mātaraṃ byādhiyamānaṃ na evaṃ labhati – ‘ahaṃ byādhiyāmi, mā me mātā byādhiyī’’’ti.
‘‘ន, ភិក្ខវេ, មាតា បុត្តំ មីយមានំ ឯវំ លភតិ – ‘អហំ មីយាមិ, មា មេ បុត្តោ មីយី’តិ; បុត្តោ វា បន មាតរំ មីយមានំ ន ឯវំ លភតិ – ‘អហំ មីយាមិ, មា មេ មាតា មីយី’តិ។ ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, តីណិ អមាតាបុត្តិកានិ ភយានី’’តិ។
‘‘Na, bhikkhave, mātā puttaṃ mīyamānaṃ evaṃ labhati – ‘ahaṃ mīyāmi, mā me putto mīyī’ti; putto vā pana mātaraṃ mīyamānaṃ na evaṃ labhati – ‘ahaṃ mīyāmi, mā me mātā mīyī’ti. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi amātāputtikāni bhayānī’’ti.
‘‘អត្ថិ , ភិក្ខវេ, មគ្គោ អត្ថិ បដិបទា ឥមេសញ្ច តិណ្ណំ សមាតាបុត្តិកានំ ភយានំ ឥមេសញ្ច តិណ្ណំ អមាតាបុត្តិកានំ ភយានំ បហានាយ សមតិក្កមាយ សំវត្តតិ។ កតមោ ច, ភិក្ខវេ, មគ្គោ កតមា ច បដិបទា ឥមេសញ្ច តិណ្ណំ សមាតាបុត្តិកានំ ភយានំ ឥមេសញ្ច តិណ្ណំ អមាតាបុត្តិកានំ ភយានំ បហានាយ សមតិក្កមាយ សំវត្តតិ? អយមេវ អរិយោ អដ្ឋង្គិកោ មគ្គោ, សេយ្យថិទំ – សម្មាទិដ្ឋិ, សម្មាសង្កបោ, សម្មាវាចា, សម្មាកម្មន្តោ, សម្មាអាជីវោ, សម្មាវាយាមោ, សម្មាសតិ, សម្មាសមាធិ។ អយំ ខោ, ភិក្ខវេ, មគ្គោ អយំ បដិបទា ឥមេសញ្ច តិណ្ណំ សមាតាបុត្តិកានំ ភយានំ ឥមេសញ្ច តិណ្ណំ អមាតាបុត្តិកានំ ភយានំ បហានាយ សមតិក្កមាយ សំវត្តតី’’តិ។ ទុតិយំ។
‘‘Atthi , bhikkhave, maggo atthi paṭipadā imesañca tiṇṇaṃ samātāputtikānaṃ bhayānaṃ imesañca tiṇṇaṃ amātāputtikānaṃ bhayānaṃ pahānāya samatikkamāya saṃvattati. Katamo ca, bhikkhave, maggo katamā ca paṭipadā imesañca tiṇṇaṃ samātāputtikānaṃ bhayānaṃ imesañca tiṇṇaṃ amātāputtikānaṃ bhayānaṃ pahānāya samatikkamāya saṃvattati? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkapo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi. Ayaṃ kho, bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā imesañca tiṇṇaṃ samātāputtikānaṃ bhayānaṃ imesañca tiṇṇaṃ amātāputtikānaṃ bhayānaṃ pahānāya samatikkamāya saṃvattatī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ២. ភយសុត្តវណ្ណនា • 2. Bhayasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ២. ភយសុត្តវណ្ណនា • 2. Bhayasuttavaṇṇanā
