| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๒. ภยสุตฺตวณฺณนา
2. Bhayasuttavaṇṇanā
๖๓. ทุติเย ปริตฺตาตุํ สมตฺถภาเวนาติ อุปฺปนฺนภยโต รกฺขิตุํ สมตฺถภาเวนฯ นตฺถิ เอตฺถ มาตาปุตฺตํ อญฺญมญฺญํ ตายิตุํ สมตฺถนฺติ อมาตาปุตฺตานิ, ตานิเยว อมาตาปุตฺติกานิฯ เตนาห ‘‘นตฺถิ เอตฺถา’’ติอาทิฯ ยนฺติ ภุมฺมเตฺถ อุปโยควจนนฺติ อาห ‘‘ยสฺมิํ สมเย’’ติฯ มาตาปิ ปุตฺตํ ปสฺสิตุํ น ลภติ, ปริตฺตาตุํ น สมตฺถนฺติ อธิปฺปาโย ฯ ปุโตฺตปิ มาตรนฺติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ จิตฺตุตฺราโสเยว ภยํ จิตฺตุตฺราสภยํฯ อิมินา โอตฺตปฺปภยาทิํ นิวเตฺตติฯ อฎวิคฺคหเณน อฎวิวาสิโน วุตฺตา ‘‘สโพฺพ คาโม อาคโต’’ติอาทีสุ วิยาติ อาห ‘‘อฎวีติ เจตฺถ อฎวิวาสิโน โจรา เวทิตพฺพา’’ติฯ เอเตติ อฎวิวาสิโน โจราฯ เอตํ วุตฺตนฺติ ‘‘อฎวิสโงฺกโป’’ติ อิทํ วุตฺตํฯ ฐานคมนาทิอิริยาปถจกฺกสมงฺคิโน อิริยาปถจกฺกสมารุฬฺหา นาม โหนฺตีติ อาห ‘‘อิริยาปถจกฺกมฺปิ วฎฺฎตี’’ติฯ อิริยาปโถเยว ปวตฺตนเฎฺฐน จกฺกนฺติ อิริยาปถจกฺกํฯ
63. Dutiye parittātuṃ samatthabhāvenāti uppannabhayato rakkhituṃ samatthabhāvena. Natthi ettha mātāputtaṃ aññamaññaṃ tāyituṃ samatthanti amātāputtāni, tāniyeva amātāputtikāni. Tenāha ‘‘natthi etthā’’tiādi. Yanti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘yasmiṃ samaye’’ti. Mātāpi puttaṃ passituṃ na labhati, parittātuṃ na samatthanti adhippāyo . Puttopi mātaranti etthāpi eseva nayo. Cittutrāsoyeva bhayaṃ cittutrāsabhayaṃ. Iminā ottappabhayādiṃ nivatteti. Aṭaviggahaṇena aṭavivāsino vuttā ‘‘sabbo gāmo āgato’’tiādīsu viyāti āha ‘‘aṭavīti cettha aṭavivāsino corā veditabbā’’ti. Eteti aṭavivāsino corā. Etaṃ vuttanti ‘‘aṭavisaṅkopo’’ti idaṃ vuttaṃ. Ṭhānagamanādiiriyāpathacakkasamaṅgino iriyāpathacakkasamāruḷhā nāma hontīti āha ‘‘iriyāpathacakkampi vaṭṭatī’’ti. Iriyāpathoyeva pavattanaṭṭhena cakkanti iriyāpathacakkaṃ.
ปริยายนฺตีติ ปริโต เตน เตน ทิสาภาเคน คจฺฉนฺติฯ เตนาห ‘‘อิโต จิโต จ คจฺฉนฺตี’’ติฯ มาตุเปเมน คนฺตุํ อวิสหิตฺวา อตฺตโน สนฺติกํ อาคจฺฉนฺตํฯ อตฺตสิเนหสฺส พลวภาวโต มาตรมฺปิ อนเปกฺขิตฺวา ‘‘อตฺตานํเยว รกฺขิสฺสามี’’ติ คจฺฉนฺตํฯ เอกสฺมิํ ฐาเน นิลีนนฺติ วุตฺตนเยเนว คนฺตฺวา เอกสฺมิํ เขเม ปเทเส นิสินฺนํฯ กุเลฺล วาติอาทีสุ กูลํ ปรตีรํ วหติ ปาเปตีหิ กุโลฺล, ตรณตฺถาย เวฬุนฬาทีหิ กลาปํ กตฺวา พโทฺธฯ ปตฺถริตฺวา พโทฺธ ปน อุฬุโมฺป, จาฎิอาทิ มตฺติกาภาชนํฯ วุยฺหมานนฺติ อุทโกเฆน อโธโสตํ นียมานํฯ
Pariyāyantīti parito tena tena disābhāgena gacchanti. Tenāha ‘‘ito cito ca gacchantī’’ti. Mātupemena gantuṃ avisahitvā attano santikaṃ āgacchantaṃ. Attasinehassa balavabhāvato mātarampi anapekkhitvā ‘‘attānaṃyeva rakkhissāmī’’ti gacchantaṃ. Ekasmiṃ ṭhāne nilīnanti vuttanayeneva gantvā ekasmiṃ kheme padese nisinnaṃ. Kulle vātiādīsu kūlaṃ paratīraṃ vahati pāpetīhi kullo, taraṇatthāya veḷunaḷādīhi kalāpaṃ katvā baddho. Pattharitvā baddho pana uḷumpo, cāṭiādi mattikābhājanaṃ. Vuyhamānanti udakoghena adhosotaṃ nīyamānaṃ.
ยถาวุตฺตานิ ตีณิ ภยานิ สมาตาปุตฺติกานิเยว อสฺสุตวโต ปุถุชฺชนสฺส วเสน อมาตาปุตฺติกานิ ทสฺสิตานีติ อาห ‘‘เอวํ ปริยายโต อมาตาปุตฺติกานิ ภยานิ ทเสฺสตฺวา’’ติฯ
Yathāvuttāni tīṇi bhayāni samātāputtikāniyeva assutavato puthujjanassa vasena amātāputtikāni dassitānīti āha ‘‘evaṃ pariyāyato amātāputtikāni bhayāni dassetvā’’ti.
ภยสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Bhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๒. ภยสุตฺตํ • 2. Bhayasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๒. ภยสุตฺตวณฺณนา • 2. Bhayasuttavaṇṇanā
