| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
២. ភយសុត្តវណ្ណនា
2. Bhayasuttavaṇṇanā
៦៣. ទុតិយេ អមាតាបុត្តិកានីតិ មាតា ច បុត្តោ ច មាតាបុត្តំ, បរិត្តាតុំ សមត្ថភាវេន នត្ថិ ឯត្ថ មាតាបុត្តន្តិ អមាតាបុត្តិកានិ។ យន្តិ យស្មិំ សមយេ។ តត្ថ មាតាបិ បុត្តំ នប្បដិលភតីតិ តស្មិំ អគ្គិភយេ ឧប្បន្នេ មាតាបិ បុត្តំ បស្សិតុំ ន លភតិ, បុត្តោបិ មាតរំ បស្សិតុំ ន លភតីតិ អត្ថោ។ ភយំ ហោតីតិ ចិត្តុត្រាសភយំ ហោតិ។ អដវិសង្កោបោតិ អដវិយា សង្កោបោ។ អដវីតិ ចេត្ថ អដវិវាសិនោ ចោរា វេទិតព្ពា។ យទា ហិ តេ អដវិតោ ជនបទំ ឱតរិត្វា គាមនិគមរាជធានិយោ បហរិត្វា វិលុម្បន្តិ, តទា អដវិសង្កោបោ នាម ហោតិ, តំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។ ចក្កសមារូឡ្ហាតិ ឯត្ថ ឥរិយាបថចក្កម្បិ វដ្ដតិ យានចក្កម្បិ។ ភយស្មិំ ហិ សម្បត្តេ យេសំ យានកានិ អត្ថិ, តេ អត្តនោ បរិក្ខារភណ្ឌំ តេសុ អារោបេត្វា បលាយន្តិ។ យេសំ នត្ថិ , តេ កាជេន វា អាទាយ សីសេន វា ឧក្ខិបិត្វា បលាយន្តិយេវ។ តេ ចក្កសមារូឡ្ហា នាម ហោន្តិ។ បរិយាយន្តីតិ ឥតោ ចិតោ ច គច្ឆន្តិ។ កទាចីតិ កិស្មិញ្ចិទេវ កាលេ។ ករហចីតិ តស្សេវ វេវចនំ។ មាតាបិ បុត្តំ បដិលភតីតិ អាគច្ឆន្តំ វា គច្ឆន្តំ វា ឯកស្មិំ ឋានេ និលីនំ វា បស្សិតុំ លភតិ។ ឧទកវាហកោតិ នទីបូរោ។ មាតាបិ បុត្តំ បដិលភតីតិ កុល្លេ វា ឧឡុម្បេ វា មត្តិកាភាជនេ វា ទារុក្ខណ្ឌេ វា លគ្គំ វុយ្ហមានំ បស្សិតុំ បដិលភតិ, សោត្ថិនា វា បុន ឧត្តរិត្វា គាមេ វា អរញ្ញេ វា ឋិតំ បស្សិតុំ លភតីតិ។
63. Dutiye amātāputtikānīti mātā ca putto ca mātāputtaṃ, parittātuṃ samatthabhāvena natthi ettha mātāputtanti amātāputtikāni. Yanti yasmiṃ samaye. Tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhatīti tasmiṃ aggibhaye uppanne mātāpi puttaṃ passituṃ na labhati, puttopi mātaraṃ passituṃ na labhatīti attho. Bhayaṃ hotīti cittutrāsabhayaṃ hoti. Aṭavisaṅkopoti aṭaviyā saṅkopo. Aṭavīti cettha aṭavivāsino corā veditabbā. Yadā hi te aṭavito janapadaṃ otaritvā gāmanigamarājadhāniyo paharitvā vilumpanti, tadā aṭavisaṅkopo nāma hoti, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Cakkasamārūḷhāti ettha iriyāpathacakkampi vaṭṭati yānacakkampi. Bhayasmiṃ hi sampatte yesaṃ yānakāni atthi, te attano parikkhārabhaṇḍaṃ tesu āropetvā palāyanti. Yesaṃ natthi , te kājena vā ādāya sīsena vā ukkhipitvā palāyantiyeva. Te cakkasamārūḷhā nāma honti. Pariyāyantīti ito cito ca gacchanti. Kadācīti kismiñcideva kāle. Karahacīti tasseva vevacanaṃ. Mātāpi puttaṃ paṭilabhatīti āgacchantaṃ vā gacchantaṃ vā ekasmiṃ ṭhāne nilīnaṃ vā passituṃ labhati. Udakavāhakoti nadīpūro. Mātāpi puttaṃ paṭilabhatīti kulle vā uḷumpe vā mattikābhājane vā dārukkhaṇḍe vā laggaṃ vuyhamānaṃ passituṃ paṭilabhati, sotthinā vā puna uttaritvā gāme vā araññe vā ṭhitaṃ passituṃ labhatīti.
ឯវំ បរិយាយតោ អមាតាបុត្តិកានិ ភយានិ ទស្សេត្វា ឥទានិ និប្បរិយាយេន ទស្សេន្តោ តីណិមានីតិអាទិមាហ។ តត្ថ ជរាភយន្តិ ជរំ បដិច្ច ឧប្បជ្ជនកភយំ។ ឥតរេសុបិ ឯសេវ នយោ។ វុត្តម្បិ ចេតំ – ‘‘ជរំ បដិច្ច ឧប្បជ្ជតិ ភយំ ភយានកំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ ចេតសោ ឧត្រាសោ។ ព្យាធិំ បដិច្ច, មរណំ បដិច្ច ឧប្បជ្ជតិ ភយំ ភយានកំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ ចេតសោ ឧត្រាសោ’’តិ (វិភ. ៩២១)។ សេសំ សព្ពត្ថ ឧត្តានមេវាតិ។
Evaṃ pariyāyato amātāputtikāni bhayāni dassetvā idāni nippariyāyena dassento tīṇimānītiādimāha. Tattha jarābhayanti jaraṃ paṭicca uppajjanakabhayaṃ. Itaresupi eseva nayo. Vuttampi cetaṃ – ‘‘jaraṃ paṭicca uppajjati bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso. Byādhiṃ paṭicca, maraṇaṃ paṭicca uppajjati bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso’’ti (vibha. 921). Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ២. ភយសុត្តំ • 2. Bhayasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ២. ភយសុត្តវណ្ណនា • 2. Bhayasuttavaṇṇanā
