| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
නමො තස්‌ස භගවතො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
අඞ්‌ගුත්‌තරනිකායෙ
Aṅguttaranikāye
තිකනිපාත-අට්‌ඨකථා
Tikanipāta-aṭṭhakathā
1. පඨමපණ්‌ණාසකං
1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ
1. බාලවග්‌ගො
1. Bālavaggo
1. භයසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Bhayasuttavaṇṇanā
1. තිකනිපාතස්‌ස පඨමෙ භයානීතිආදීසු භයන්‌ති චිත්‌තුත්‍රාසො. උපද්‌දවොති අනෙකග්‌ගතාකාරො. උපසග්‌ගොති උපසට්‌ඨාකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ ලග්‌ගනාකාරො.
1. Tikanipātassa paṭhame bhayānītiādīsu bhayanti cittutrāso. Upaddavoti anekaggatākāro. Upasaggoti upasaṭṭhākāro tattha tattha lagganākāro.
තෙසං එවං නානත්‌තං වෙදිතබ්‌බං – පබ්‌බතවිසමනිස්‌සිතා චොරා ජනපදවාසීනං පෙසෙන්‌ති – ‘‘මයං අසුකදිවසෙ නාම තුම්‌හාකං ගාමං පහරිස්‌සාමා’’ති. තෙ තං පවත්‌තිං සුතකාලතො පට්‌ඨාය භයං සන්‌තාසං ආපජ්‌ජන්‌ති. අයං චිත්‌තුත්‍රාසො නාම. ‘‘යථා නො තෙ චොරා කුපිතා අනත්‌ථම්‌පි ආවහෙය්‍යු’’න්‌ති හත්‌ථසාරං ගහෙත්‌වා ද්‌විපදචතුප්‌පදෙහි සද්‌ධිං අරඤ්‌ඤං පවිසිත්‌වා තත්‌ථ තත්‌ථ භූමියං නිපජ්‌ජන්‌ති ඩංසමකසාදීහි ඛජ්‌ජමානා, ගුම්‌බන්‌තරානි පවිසන්‌තා ඛාණුකණ්‌ටකෙ මද්‌දන්‌ති. තෙසං එවං විචරන්‌තානං වික්‌ඛිත්‌තභාවො අනෙකග්‌ගතාකාරො නාම. තතො චොරෙසු යථාවුත්‌තෙ දිවසෙ අනාගච්‌ඡන්‌තෙසු ‘‘තුච්‌ඡකසාසනං භවිස්‌සති, ගාමං පවිසිස්‌සාමා’’ති සපරික්‌ඛාරා ගාමං පවිසන්‌ති. අථ තෙසං පවිට්‌ඨභාවං ඤත්‌වා ගාමං පරිවාරෙත්‌වා ද්‌වාරෙ අග්‌ගිං දත්‌වා මනුස්‌සෙ ඝාතෙත්‌වා චොරා සබ්‌බං විභවං විලුම්‌පිත්‌වා ගච්‌ඡන්‌ති. තෙසු ඝාතිතාවසෙසා අග්‌ගිං නිබ්‌බාපෙත්‌වා කොට්‌ඨකච්‌ඡායාභිත්‌තිච්‌ඡායාදීසු තත්‌ථ තත්‌ථ ලග්‌ගිත්‌වා නිසීදන්‌ති නට්‌ඨං අනුසොචමානා. අයං උපසට්‌ඨාකාරො ලග්‌ගනාකාරො නාම.
Tesaṃ evaṃ nānattaṃ veditabbaṃ – pabbatavisamanissitā corā janapadavāsīnaṃ pesenti – ‘‘mayaṃ asukadivase nāma tumhākaṃ gāmaṃ paharissāmā’’ti. Te taṃ pavattiṃ sutakālato paṭṭhāya bhayaṃ santāsaṃ āpajjanti. Ayaṃ cittutrāso nāma. ‘‘Yathā no te corā kupitā anatthampi āvaheyyu’’nti hatthasāraṃ gahetvā dvipadacatuppadehi saddhiṃ araññaṃ pavisitvā tattha tattha bhūmiyaṃ nipajjanti ḍaṃsamakasādīhi khajjamānā, gumbantarāni pavisantā khāṇukaṇṭake maddanti. Tesaṃ evaṃ vicarantānaṃ vikkhittabhāvo anekaggatākāro nāma. Tato coresu yathāvutte divase anāgacchantesu ‘‘tucchakasāsanaṃ bhavissati, gāmaṃ pavisissāmā’’ti saparikkhārā gāmaṃ pavisanti. Atha tesaṃ paviṭṭhabhāvaṃ ñatvā gāmaṃ parivāretvā dvāre aggiṃ datvā manusse ghātetvā corā sabbaṃ vibhavaṃ vilumpitvā gacchanti. Tesu ghātitāvasesā aggiṃ nibbāpetvā koṭṭhakacchāyābhitticchāyādīsu tattha tattha laggitvā nisīdanti naṭṭhaṃ anusocamānā. Ayaṃ upasaṭṭhākāro lagganākāro nāma.
නළාගාරාති නළෙහි ඡන්‌නපටිච්‌ඡන්‌නඅගාරා. සෙසසම්‌භාරා පනෙත්‌ථ රුක්‌ඛමයා හොන්‌ති. තිණාගාරෙපි එසෙව නයො. කූටාගාරානීති කූටසඞ්‌ගහිතානි අගාරානි. උල්‌ලිත්‌තාවලිත්‌තානීති අන්‌තො ච බහි ච ලිත්‌තානි. නිවාතානීති නිවාරිතවාතප්‌පවෙසානි. ඵුසිතග්‌ගළානීති ඡෙකෙහි වඩ්‌ඪකීහි කතත්‌තා පිට්‌ඨසඞ්‌ඝාටම්‌හි සුට්‌ඨු ඵුසිතකවාටානි. පිහිතවාතපානානීති යුත්‌තවාතපානානි. ඉමිනා පදද්‌වයෙන කවාටවාතපානානං නිච්‌චපිහිතතං අකථෙත්‌වා සම්‌පත්‌තියෙව කථිතා. ඉච්‌ඡිතිච්‌ඡිතක්‌ඛණෙ පන තානි පිධීයන්‌ති ච විවරීයන්‌ති ච.
Naḷāgārāti naḷehi channapaṭicchannaagārā. Sesasambhārā panettha rukkhamayā honti. Tiṇāgārepi eseva nayo. Kūṭāgārānīti kūṭasaṅgahitāni agārāni. Ullittāvalittānīti anto ca bahi ca littāni. Nivātānīti nivāritavātappavesāni. Phusitaggaḷānīti chekehi vaḍḍhakīhi katattā piṭṭhasaṅghāṭamhi suṭṭhu phusitakavāṭāni. Pihitavātapānānīti yuttavātapānāni. Iminā padadvayena kavāṭavātapānānaṃ niccapihitataṃ akathetvā sampattiyeva kathitā. Icchiticchitakkhaṇe pana tāni pidhīyanti ca vivarīyanti ca.
බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌තීති බාලමෙව නිස්‌සාය උප්‌පජ්‌ජන්‌ති. බාලො හි අපණ්‌ඩිතපුරිසො රජ්‌ජං වා ඔපරජ්‌ජං වා අඤ්‌ඤං වා පන මහන්‌තං ඨානං පත්‌ථෙන්‌තො කතිපයෙ අත්‌තනා සදිසෙ විධවපුත්‌තෙ මහාධුත්‌තෙ ගහෙත්‌වා ‘‘එථ අහං තුම්‌හෙ ඉස්‌සරෙ කරිස්‌සාමී’’ති පබ්‌බතගහනාදීනි නිස්‌සාය අන්‌තමන්‌තෙ ගාමෙ පහරන්‌තො දාමරිකභාවං ජානාපෙත්‌වා අනුපුබ්‌බෙන නිගමෙපි ජනපදෙපි පහරති. මනුස්‌සා ගෙහානි ඡඩ්‌ඩෙත්‌වා ඛෙමට්‌ඨානං පත්‌ථයමානා පක්‌කමන්‌ති. තෙ නිස්‌සාය වසන්‌තා භික්‌ඛූපි භික්‌ඛුනියොපි අත්‌තනො අත්‌තනො වසනට්‌ඨානානි පහාය පක්‌කමන්‌ති. ගතගතට්‌ඨානෙ භික්‌ඛාපි සෙනාසනම්‌පි දුල්‌ලභං හොති. එවං චතුන්‌නම්‌පි පරිසානං භයං ආගතමෙව හොති. පබ්‌බජ්‌ජිතෙසුපි ද්‌වෙ බාලා භික්‌ඛූ අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං විවාදං පට්‌ඨපෙත්‌වා චොදනං ආරභන්‌ති. ඉති කොසම්‌බිවාසිකානං විය මහාකලහො උප්‌පජ්‌ජති. චතුන්‌නං පරිසානං භයං ආගතමෙව හොතීති එවං යානි කානිචි භයානි උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, සබ්‌බානි තානි බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌තීති යථානුසන්‌ධිනා දෙසනං නිට්‌ඨපෙසි.
Bālato uppajjantīti bālameva nissāya uppajjanti. Bālo hi apaṇḍitapuriso rajjaṃ vā oparajjaṃ vā aññaṃ vā pana mahantaṃ ṭhānaṃ patthento katipaye attanā sadise vidhavaputte mahādhutte gahetvā ‘‘etha ahaṃ tumhe issare karissāmī’’ti pabbatagahanādīni nissāya antamante gāme paharanto dāmarikabhāvaṃ jānāpetvā anupubbena nigamepi janapadepi paharati. Manussā gehāni chaḍḍetvā khemaṭṭhānaṃ patthayamānā pakkamanti. Te nissāya vasantā bhikkhūpi bhikkhuniyopi attano attano vasanaṭṭhānāni pahāya pakkamanti. Gatagataṭṭhāne bhikkhāpi senāsanampi dullabhaṃ hoti. Evaṃ catunnampi parisānaṃ bhayaṃ āgatameva hoti. Pabbajjitesupi dve bālā bhikkhū aññamaññaṃ vivādaṃ paṭṭhapetvā codanaṃ ārabhanti. Iti kosambivāsikānaṃ viya mahākalaho uppajjati. Catunnaṃ parisānaṃ bhayaṃ āgatameva hotīti evaṃ yāni kānici bhayāni uppajjanti, sabbāni tāni bālato uppajjantīti yathānusandhinā desanaṃ niṭṭhapesi.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 1. භයසුත්‌තං • 1. Bhayasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1. භයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Bhayasuttavaṇṇanā
