| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
2. භයසුත්‌තවණ්‌ණනා
2. Bhayasuttavaṇṇanā
63. දුතියෙ අමාතාපුත්‌තිකානීති මාතා ච පුත්‌තො ච මාතාපුත්‌තං, පරිත්‌තාතුං සමත්‌ථභාවෙන නත්‌ථි එත්‌ථ මාතාපුත්‌තන්‌ති අමාතාපුත්‌තිකානි. යන්‌ති යස්‌මිං සමයෙ. තත්‌ථ මාතාපි පුත්‌තං නප්‌පටිලභතීති තස්‌මිං අග්‌ගිභයෙ උප්‌පන්‌නෙ මාතාපි පුත්‌තං පස්‌සිතුං න ලභති, පුත්‌තොපි මාතරං පස්‌සිතුං න ලභතීති අත්‌ථො. භයං හොතීති චිත්‌තුත්‍රාසභයං හොති. අටවිසඞ්‌කොපොති අටවියා සඞ්‌කොපො. අටවීති චෙත්‌ථ අටවිවාසිනො චොරා වෙදිතබ්‌බා. යදා හි තෙ අටවිතො ජනපදං ඔතරිත්‌වා ගාමනිගමරාජධානියො පහරිත්‌වා විලුම්‌පන්‌ති, තදා අටවිසඞ්‌කොපො නාම හොති, තං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. චක්‌කසමාරූළ්‌හාති එත්‌ථ ඉරියාපථචක්‌කම්‌පි වට්‌ටති යානචක්‌කම්‌පි. භයස්‌මිං හි සම්‌පත්‌තෙ යෙසං යානකානි අත්‌ථි, තෙ අත්‌තනො පරික්‌ඛාරභණ්‌ඩං තෙසු ආරොපෙත්‌වා පලායන්‌ති. යෙසං නත්‌ථි , තෙ කාජෙන වා ආදාය සීසෙන වා උක්‌ඛිපිත්‌වා පලායන්‌තියෙව. තෙ චක්‌කසමාරූළ්‌හා නාම හොන්‌ති. පරියායන්‌තීති ඉතො චිතො ච ගච්‌ඡන්‌ති. කදාචීති කිස්‌මිඤ්‌චිදෙව කාලෙ. කරහචීති තස්‌සෙව වෙවචනං. මාතාපි පුත්‌තං පටිලභතීති ආගච්‌ඡන්‌තං වා ගච්‌ඡන්‌තං වා එකස්‌මිං ඨානෙ නිලීනං වා පස්‌සිතුං ලභති. උදකවාහකොති නදීපූරො. මාතාපි පුත්‌තං පටිලභතීති කුල්‌ලෙ වා උළුම්‌පෙ වා මත්‌තිකාභාජනෙ වා දාරුක්‌ඛණ්‌ඩෙ වා ලග්‌ගං වුය්‌හමානං පස්‌සිතුං පටිලභති, සොත්‌ථිනා වා පුන උත්‌තරිත්‌වා ගාමෙ වා අරඤ්‌ඤෙ වා ඨිතං පස්‌සිතුං ලභතීති.
63. Dutiye amātāputtikānīti mātā ca putto ca mātāputtaṃ, parittātuṃ samatthabhāvena natthi ettha mātāputtanti amātāputtikāni. Yanti yasmiṃ samaye. Tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhatīti tasmiṃ aggibhaye uppanne mātāpi puttaṃ passituṃ na labhati, puttopi mātaraṃ passituṃ na labhatīti attho. Bhayaṃ hotīti cittutrāsabhayaṃ hoti. Aṭavisaṅkopoti aṭaviyā saṅkopo. Aṭavīti cettha aṭavivāsino corā veditabbā. Yadā hi te aṭavito janapadaṃ otaritvā gāmanigamarājadhāniyo paharitvā vilumpanti, tadā aṭavisaṅkopo nāma hoti, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Cakkasamārūḷhāti ettha iriyāpathacakkampi vaṭṭati yānacakkampi. Bhayasmiṃ hi sampatte yesaṃ yānakāni atthi, te attano parikkhārabhaṇḍaṃ tesu āropetvā palāyanti. Yesaṃ natthi , te kājena vā ādāya sīsena vā ukkhipitvā palāyantiyeva. Te cakkasamārūḷhā nāma honti. Pariyāyantīti ito cito ca gacchanti. Kadācīti kismiñcideva kāle. Karahacīti tasseva vevacanaṃ. Mātāpi puttaṃ paṭilabhatīti āgacchantaṃ vā gacchantaṃ vā ekasmiṃ ṭhāne nilīnaṃ vā passituṃ labhati. Udakavāhakoti nadīpūro. Mātāpi puttaṃ paṭilabhatīti kulle vā uḷumpe vā mattikābhājane vā dārukkhaṇḍe vā laggaṃ vuyhamānaṃ passituṃ paṭilabhati, sotthinā vā puna uttaritvā gāme vā araññe vā ṭhitaṃ passituṃ labhatīti.
එවං පරියායතො අමාතාපුත්‌තිකානි භයානි දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි නිප්‌පරියායෙන දස්‌සෙන්‌තො තීණිමානීතිආදිමාහ. තත්‌ථ ජරාභයන්‌ති ජරං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජනකභයං. ඉතරෙසුපි එසෙව නයො. වුත්‌තම්‌පි චෙතං – ‘‘ජරං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති භයං භයානකං ඡම්‌භිතත්‌තං ලොමහංසො චෙතසො උත්‍රාසො. බ්‍යාධිං පටිච්‌ච, මරණං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති භයං භයානකං ඡම්‌භිතත්‌තං ලොමහංසො චෙතසො උත්‍රාසො’’ති (විභ. 921). සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Evaṃ pariyāyato amātāputtikāni bhayāni dassetvā idāni nippariyāyena dassento tīṇimānītiādimāha. Tattha jarābhayanti jaraṃ paṭicca uppajjanakabhayaṃ. Itaresupi eseva nayo. Vuttampi cetaṃ – ‘‘jaraṃ paṭicca uppajjati bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso. Byādhiṃ paṭicca, maraṇaṃ paṭicca uppajjati bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso’’ti (vibha. 921). Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 2. භයසුත්‌තං • 2. Bhayasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 2. භයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Bhayasuttavaṇṇanā
