| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೧೧. ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
11. Bhedānuvattakasikkhāpadavaṇṇanā
ತಸ್ಸೇವಾತಿ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸೇವ। ಖೋತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಪನಾತಿ ವಿಸೇಸೇ ನಿಪಾತೋ। ಯಂ ವಚನಂ ಸಮಗ್ಗೇಪಿ ವಗ್ಗೇ ಅವಯವಭೂತೇ ಕರೋತಿ ಭಿನ್ದತಿ, ತಂ ಕಲಹಕಾರಕವಚನಂ ಇಧ ‘‘ವಗ್ಗ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಆಹ ‘‘ವಗ್ಗಂ ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖಿಯವಚನಂ ವದನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖೇ ಭವಾ ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖಿಯಾ, ಕಲಹಕಾರಕಾ, ತೇಸಂ ವಚನಂ ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖಿಯವಚನಂ, ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖೇ ವಾ ಭವಂ ವಚನಂ ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖಿಯವಚನಂ। ‘‘ನ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ ಇದಂ ನಿಗ್ಗಹವಸೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ಉಬ್ಬಾಹಿಕಾದಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ಬಹೂನಮ್ಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಧಮ್ಮವಾದೀತಿ ಭೂತವಾದೀ। ವಿನಯವಾದೀತಿ ವೂಪಸಮವಾದೀ। ಜಾನಾತಿ ನೋತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಛನ್ದಞ್ಚ ರುಚಿಞ್ಚಾ’’ತಿ ಇದಂ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಛನ್ದಾದೀನಿ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ। ಭಾಸತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನೋ’’ತಿ ಇದಂ ವಿಭತ್ತಿವಿಪರಿಣಾಮೇನ ಯುಜ್ಜತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಏವಂ ಕರೋಮಾತಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಾಸತೀ’’ತಿ। ‘‘ಏತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಾಮಟ್ಠನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಯಂ ಸೋ ಕರೋತೀ’’ತಿಆದಿ। ಸೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನ್ತೋ। ಸಮೇತಾಯಸ್ಮನ್ತಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಹರಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ। ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಟ್ಠಕಥಾಯ ವಣ್ಣನಾಯಂ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಮೇವ।
Tassevāti bhedāya parakkamantasseva. Khoti nipātamattaṃ. Panāti visese nipāto. Yaṃ vacanaṃ samaggepi vagge avayavabhūte karoti bhindati, taṃ kalahakārakavacanaṃ idha ‘‘vagga’’nti vuccatīti āha ‘‘vaggaṃ asāmaggipakkhiyavacanaṃ vadantī’’ti. Asāmaggipakkhe bhavā asāmaggipakkhiyā, kalahakārakā, tesaṃ vacanaṃ asāmaggipakkhiyavacanaṃ, asāmaggipakkhe vā bhavaṃ vacanaṃ asāmaggipakkhiyavacanaṃ. ‘‘Na hi saṅgho saṅghassa kammaṃ karotī’’ti idaṃ niggahavasena kattabbaṃ kammaṃ sandhāya vuttaṃ, ubbāhikādikammaṃ pana bahūnampi kātuṃ vaṭṭatiyeva. Dhammavādīti bhūtavādī. Vinayavādīti vūpasamavādī. Jānāti noti etthāpi ‘‘chandañca ruciñcā’’ti idaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Tenāha ‘‘amhākaṃ chandādīni jānātī’’ti. Bhāsatīti ettha ‘‘no’’ti idaṃ vibhattivipariṇāmena yujjati. Tenāha ‘‘evaṃ karomāti amhehi saddhiṃ bhāsatī’’ti. ‘‘Eta’’nti iminā tassa kammaṃ paccāmaṭṭhanti āha ‘‘yaṃ so karotī’’tiādi. Soti saṅghabhedāya parakkamanto. Sametāyasmantānanti ettha ‘‘citta’’nti ajjhāharitabbanti āha ‘‘āyasmantānaṃ citta’’nti. Vuttasadisāyevāti ettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā aññabhāgiyasikkhāpadaṭṭhakathāya vaṇṇanāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā) vuttameva.
ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhedānuvattakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
