Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයවිනිච්ඡය-උත්තරවිනිච්ඡය • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
භෙසජ්ජක්ඛන්ධකකථා
Bhesajjakkhandhakakathā
2665.
2665.
වුත්තා ගහපතිස්සාපි, සම්මුතුස්සාවනන්තිකා;
Vuttā gahapatissāpi, sammutussāvanantikā;
ගොනිසාදීති කප්පියා, චතස්සො හොන්ති භූමියො.
Gonisādīti kappiyā, catasso honti bhūmiyo.
2666.
2666.
සඞ්ඝස්ස සන්තකං ගෙහං, සන්තකං භික්ඛුනොපි වා;
Saṅghassa santakaṃ gehaṃ, santakaṃ bhikkhunopi vā;
කප්පියං පන කත්තබ්බං, සහසෙය්යප්පහොනකං.
Kappiyaṃ pana kattabbaṃ, sahaseyyappahonakaṃ.
2667.
2667.
ඨපෙත්වා භික්ඛුමඤ්ඤෙහි, දින්නං කප්පියභූමියා;
Ṭhapetvā bhikkhumaññehi, dinnaṃ kappiyabhūmiyā;
අත්ථාය සන්තකං තෙසං, ගෙහං ගහපතෙවිදං.
Atthāya santakaṃ tesaṃ, gehaṃ gahapatevidaṃ.
2668.
2668.
සා හි සම්මුතිකා නාම, යා හි සඞ්ඝෙන සම්මතා;
Sā hi sammutikā nāma, yā hi saṅghena sammatā;
කම්මවාචමවත්වා වා, වට්ටතෙවාපලොකනං.
Kammavācamavatvā vā, vaṭṭatevāpalokanaṃ.
2669.
2669.
පඨමිට්ඨකපාසාණ-ථම්භාදිට්ඨපනෙ පන;
Paṭhamiṭṭhakapāsāṇa-thambhādiṭṭhapane pana;
‘‘කප්පියකුටිං කරොමා’’ති, වදන්තෙහි සමන්තතො.
‘‘Kappiyakuṭiṃ karomā’’ti, vadantehi samantato.
2670.
2670.
උක්ඛිපිත්වා ඨපෙන්තෙසු, ආමසිත්වා පරෙසු වා;
Ukkhipitvā ṭhapentesu, āmasitvā paresu vā;
සයමෙවුක්ඛිපිත්වා වා, ඨපෙය්යුස්සාවනන්තිකා.
Sayamevukkhipitvā vā, ṭhapeyyussāvanantikā.
2671.
2671.
ඉට්ඨකාදිපතිට්ඨානං , භික්ඛූනං වදතං පන;
Iṭṭhakādipatiṭṭhānaṃ , bhikkhūnaṃ vadataṃ pana;
වාචාය පරියොසානං, සමකාලං තු වට්ටති.
Vācāya pariyosānaṃ, samakālaṃ tu vaṭṭati.
2672.
2672.
ආරාමො අපරික්ඛිත්තො, සකලො භුය්යතොපි වා;
Ārāmo aparikkhitto, sakalo bhuyyatopi vā;
දුවිධොපි ච විඤ්ඤූහි, ගොනිසාදීති වුච්චති.
Duvidhopi ca viññūhi, gonisādīti vuccati.
2673.
2673.
එතා පන චතස්සොපි, හොන්ති කප්පියභූමියො;
Etā pana catassopi, honti kappiyabhūmiyo;
එත්ථ පක්කඤ්ච වුත්ථඤ්ච, සබ්බං වට්ටති ආමිසං.
Ettha pakkañca vutthañca, sabbaṃ vaṭṭati āmisaṃ.
2674.
2674.
උස්සාවනන්තිකා යා සා, ථම්භාදීසු අධිට්ඨිතා;
Ussāvanantikā yā sā, thambhādīsu adhiṭṭhitā;
ථම්භාදීස්වපනීතෙසු, තදඤ්ඤෙසුපි තිට්ඨති.
Thambhādīsvapanītesu, tadaññesupi tiṭṭhati.
2675.
2675.
අපනීතෙසු සබ්බෙසු, සියා ජහිතවත්ථුකා;
Apanītesu sabbesu, siyā jahitavatthukā;
ගොනිසාදී පරික්ඛිත්තා, සෙසා ඡදනනාසතො.
Gonisādī parikkhittā, sesā chadananāsato.
2676.
2676.
භික්ඛුං ඨපෙත්වා අඤ්ඤෙසං, හත්ථතො ච පටිග්ගහො;
Bhikkhuṃ ṭhapetvā aññesaṃ, hatthato ca paṭiggaho;
තෙසඤ්ච සන්නිධි අන්තො- වුත්තං භික්ඛුස්ස වට්ටති.
Tesañca sannidhi anto- vuttaṃ bhikkhussa vaṭṭati.
2677.
2677.
භික්ඛුස්ස භික්ඛුනියා වා, සන්තකං සඞ්ඝිකම්පි වා;
Bhikkhussa bhikkhuniyā vā, santakaṃ saṅghikampi vā;
අන්තොවුත්ථඤ්ච පක්කඤ්ච, උභින්නං න ච වට්ටති.
Antovutthañca pakkañca, ubhinnaṃ na ca vaṭṭati.
2678.
2678.
අකප්පකුටියා වුත්ථං, සප්පිආදිවිමිස්සිතං;
Akappakuṭiyā vutthaṃ, sappiādivimissitaṃ;
‘‘අන්තොවුත්ථ’’න්ති නිද්දිට්ඨං, පඨමං කාලිකද්වයං.
‘‘Antovuttha’’nti niddiṭṭhaṃ, paṭhamaṃ kālikadvayaṃ.
2679.
2679.
තෙහෙව සප්පිආදීහි, භික්ඛුනා යාවජීවිකං;
Teheva sappiādīhi, bhikkhunā yāvajīvikaṃ;
පක්කං තං පන සත්තාහං, වට්ටතෙව නිරාමිසං.
Pakkaṃ taṃ pana sattāhaṃ, vaṭṭateva nirāmisaṃ.
2680.
2680.
සචෙ ආමිසසංසට්ඨං, පක්කං තං පරිභුඤ්ජති;
Sace āmisasaṃsaṭṭhaṃ, pakkaṃ taṃ paribhuñjati;
අන්තොවුත්ථඤ්ච භිය්යොපි, සාමපක්කඤ්ච භුඤ්ජති.
Antovutthañca bhiyyopi, sāmapakkañca bhuñjati.
2681.
2681.
යාවකාලිකමාහාරො, පානකං යාමකාලිකං;
Yāvakālikamāhāro, pānakaṃ yāmakālikaṃ;
සත්තාහකාලිකං නාම, සප්පිආදිකපඤ්චකං.
Sattāhakālikaṃ nāma, sappiādikapañcakaṃ.
2682.
2682.
සෙසං පන හලිද්දාදි, භෙසජ්ජං යාවජීවිකං;
Sesaṃ pana haliddādi, bhesajjaṃ yāvajīvikaṃ;
චතුධා කාලිකා වුත්තා, උදකං හොත්යකාලිකං.
Catudhā kālikā vuttā, udakaṃ hotyakālikaṃ.
2683.
2683.
පටිග්ගහවසෙනෙව, කාලාතීතා තිකාලිකා;
Paṭiggahavaseneva, kālātītā tikālikā;
හොන්ති දොසකරා භුත්තා, අභුත්තං තතියම්පි ච.
Honti dosakarā bhuttā, abhuttaṃ tatiyampi ca.
2684.
2684.
අම්බං ජම්බු ච චොචඤ්ච, මොචඤ්ච මධු මුද්දිකා;
Ambaṃ jambu ca cocañca, mocañca madhu muddikā;
සාලු ඵාරුසකඤ්චාති, පානකං අට්ඨධා මතං.
Sālu phārusakañcāti, pānakaṃ aṭṭhadhā mataṃ.
2685.
2685.
පානකත්ථමනුඤ්ඤාතං, ඵලං පක්කඤ්ච ආමකං;
Pānakatthamanuññātaṃ, phalaṃ pakkañca āmakaṃ;
පානහෙතු පටික්ඛිත්තො, සවත්ථුකපටිග්ගහො.
Pānahetu paṭikkhitto, savatthukapaṭiggaho.
2686.
2686.
අම්බපක්කං සුකොට්ටෙත්වා, මද්දිත්වා උදකෙ පන;
Ambapakkaṃ sukoṭṭetvā, madditvā udake pana;
පච්ඡා පරිස්සවං කත්වා, පාතුං වට්ටති පානකං.
Pacchā parissavaṃ katvā, pātuṃ vaṭṭati pānakaṃ.
2687.
2687.
වට්ටතාදිච්චපාකං තු, අග්ගිපක්කං න වට්ටති;
Vaṭṭatādiccapākaṃ tu, aggipakkaṃ na vaṭṭati;
එසෙව ච නයො සෙස-පානකෙසුපි දීපිතො.
Eseva ca nayo sesa-pānakesupi dīpito.
2688.
2688.
පුප්ඵපත්තඵලුච්ඡූනං, චත්තාරො පනිමෙ රසා;
Pupphapattaphalucchūnaṃ, cattāro panime rasā;
අනුඤ්ඤාතා ඉමානට්ඨ, පානානි අනුජානතා.
Anuññātā imānaṭṭha, pānāni anujānatā.
2689.
2689.
සබ්බො පුප්ඵරසො වුත්තො, මධුකස්ස රසං විනා;
Sabbo puppharaso vutto, madhukassa rasaṃ vinā;
සබ්බො පත්තරසො වුත්තො, පක්කඩාකරසං විනා.
Sabbo pattaraso vutto, pakkaḍākarasaṃ vinā.
2690.
2690.
සත්තන්නං සානුලොමානං, ධඤ්ඤානං ඵලජං රසං;
Sattannaṃ sānulomānaṃ, dhaññānaṃ phalajaṃ rasaṃ;
ඨපෙත්වානුමතො සබ්බො, විකාලෙ ඵලජො රසො.
Ṭhapetvānumato sabbo, vikāle phalajo raso.
2691.
2691.
යාවකාලිකපත්තාන-මපි සීතුදකෙ කතො;
Yāvakālikapattāna-mapi sītudake kato;
මද්දිත්වාදිච්චපාකොපි, විකාලෙ පන වට්ටති.
Madditvādiccapākopi, vikāle pana vaṭṭati.
2692.
2692.
තාලඤ්ච නාළිකෙරඤ්ච, පනසං ලබුජම්පි ච;
Tālañca nāḷikerañca, panasaṃ labujampi ca;
තිපුසාලාබුකුම්භණ්ඩං, තථා පුස්සඵලම්පි ච.
Tipusālābukumbhaṇḍaṃ, tathā pussaphalampi ca.
2693.
2693.
එවමෙළාලුකඤ්චාති, නවෙතානි ඵලානි හි;
Evameḷālukañcāti, navetāni phalāni hi;
අපරණ්ණඤ්ච සබ්බම්පි, සත්තධඤ්ඤානුලොමිකං.
Aparaṇṇañca sabbampi, sattadhaññānulomikaṃ.
2694.
2694.
බදරං තිම්බරූ සෙලු, කොසම්බං කරමද්දකං;
Badaraṃ timbarū selu, kosambaṃ karamaddakaṃ;
මාතුලුඞ්ගකපිත්ථඤ්ච, වෙත්තං චිඤ්චඵලම්පි ච.
Mātuluṅgakapitthañca, vettaṃ ciñcaphalampi ca.
2695.
2695.
ඵලානං එවමාදීනං, ඛුද්දකානං රසො පන;
Phalānaṃ evamādīnaṃ, khuddakānaṃ raso pana;
අට්ඨපානානුලොමත්තා, නිද්දිට්ඨො අනුලොමිකෙ.
Aṭṭhapānānulomattā, niddiṭṭho anulomike.
2696.
2696.
සානුලොමස්ස ධඤ්ඤස්ස, ඨපෙත්වා ඵලජං රසං;
Sānulomassa dhaññassa, ṭhapetvā phalajaṃ rasaṃ;
අඤ්ඤො ඵලරසො නත්ථි, අයාමකාලිකො ඉධ.
Añño phalaraso natthi, ayāmakāliko idha.
භෙසජ්ජක්ඛන්ධකකථා.
Bhesajjakkhandhakakathā.