Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వినయవినిచ్ఛయ-టీకా • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    భేసజ్జక్ఖన్ధకకథావణ్ణనా

    Bhesajjakkhandhakakathāvaṇṇanā

    ౨౬౬౫. గహపతిస్స భూమి, సమ్ముతిభూమి, ఉస్సావనన్తికాభూమి, గోనిసాదిభూమీతి కప్పియభూమియో చతస్సో హోన్తీతి వుత్తా భగవతాతి యోజనా.

    2665. Gahapatissa bhūmi, sammutibhūmi, ussāvanantikābhūmi, gonisādibhūmīti kappiyabhūmiyo catasso hontīti vuttā bhagavatāti yojanā.

    ౨౬౬౬. కథం కప్పియం కత్తబ్బన్తి ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, చతస్సో కప్పియభూమియో ఉస్సావనన్తికం గోనిసాదికం గహపతిం సమ్ముతి’’న్తి (మహావ॰ ౨౯౫) ఏవం చతస్సో భూమియో ఉద్ధరిత్వా తాసం సామఞ్ఞలక్ఖణం దస్సేతుమాహ ‘‘సఙ్ఘస్సా’’తిఆది. సఙ్ఘస్స సన్తకం వాసత్థాయ కతం గేహం వా భిక్ఖునో సన్తకం వాసత్థాయ కతం గేహం వాతి యోజనా. కప్పియం కత్తబ్బన్తి కప్పియట్ఠానం కత్తబ్బం. సహసేయ్యప్పహోనకన్తి సబ్బచ్ఛన్నపరిచ్ఛన్నాదిలక్ఖణేన సహసేయ్యారహం.

    2666. Kathaṃ kappiyaṃ kattabbanti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, catasso kappiyabhūmiyo ussāvanantikaṃ gonisādikaṃ gahapatiṃ sammuti’’nti (mahāva. 295) evaṃ catasso bhūmiyo uddharitvā tāsaṃ sāmaññalakkhaṇaṃ dassetumāha ‘‘saṅghassā’’tiādi. Saṅghassa santakaṃ vāsatthāya kataṃ gehaṃ vā bhikkhuno santakaṃ vāsatthāya kataṃ gehaṃ vāti yojanā. Kappiyaṃ kattabbanti kappiyaṭṭhānaṃ kattabbaṃ. Sahaseyyappahonakanti sabbacchannaparicchannādilakkhaṇena sahaseyyārahaṃ.

    ౨౬౬౭. ఇదాని చతస్సోపి భూమియో సరూపతో దస్సేతుమాహ ‘‘ఠపేత్వా’’తిఆది. భిక్ఖుం ఠపేత్వా అఞ్ఞేహి కప్పియభూమియా అత్థాయ దిన్నం వా తేసం సన్తకం వా యం గేహం, ఇదం ఏవ గహపతిభూమి నామాతి యోజనా.

    2667. Idāni catassopi bhūmiyo sarūpato dassetumāha ‘‘ṭhapetvā’’tiādi. Bhikkhuṃ ṭhapetvā aññehi kappiyabhūmiyā atthāya dinnaṃ vā tesaṃ santakaṃ vā yaṃ gehaṃ, idaṃ eva gahapatibhūmi nāmāti yojanā.

    ౨౬౬౮. యా పన కుటి సఙ్ఘేన సమ్మతా ఞత్తిదుతియాయ కమ్మవాచాయ, సా సమ్ముతికా నామ. తస్సా సమ్మన్ననకాలే కమ్మవాచం అవత్వా అపలోకనం వా కాతుం వట్టతేవాతి యోజనా.

    2668. pana kuṭi saṅghena sammatā ñattidutiyāya kammavācāya, sā sammutikā nāma. Tassā sammannanakāle kammavācaṃ avatvā apalokanaṃ vā kātuṃ vaṭṭatevāti yojanā.

    ౨౬౬౯-౭౦. పఠమఇట్ఠకాయ వా పఠమపాసాణస్స వా పఠమత్థమ్భస్స వా ఆది-గ్గహణేన పఠమభిత్తిపాదస్స వా ఠపనే పరేసు మనుస్సేసు ఉక్ఖిపిత్వా ఠపేన్తేసు సమన్తతో పరివారేత్వా ‘‘కప్పియకుటిం కరోమ, కప్పియకుటిం కరోమా’’తి అభిక్ఖణం వదన్తేహి ఆమసిత్వా వా సయమేవ ఉక్ఖిపిత్వా వా ఇట్ఠకా ఠపేయ్య పాసాణో వా థమ్భో వా భిత్తిపాదో వా ఠపేయ్య ఠపేతబ్బో, అయం ఉస్సావనన్తికా కుటీతి యోజనా.

    2669-70. Paṭhamaiṭṭhakāya vā paṭhamapāsāṇassa vā paṭhamatthambhassa vā ādi-ggahaṇena paṭhamabhittipādassa vā ṭhapane paresu manussesu ukkhipitvā ṭhapentesu samantato parivāretvā ‘‘kappiyakuṭiṃ karoma, kappiyakuṭiṃ karomā’’ti abhikkhaṇaṃ vadantehi āmasitvā vā sayameva ukkhipitvā vā iṭṭhakā ṭhapeyya pāsāṇo vā thambho vā bhittipādo vā ṭhapeyya ṭhapetabbo, ayaṃ ussāvanantikā kuṭīti yojanā.

    ౨౬౭౧. ఇట్ఠకాదిపతిట్ఠానన్తి పఠమిట్ఠకాదీనం భూమియం పతిట్ఠానం. వదతన్తి ‘‘కప్పియకుటిం కరోమ, కప్పియకుటిం కరోమా’’తి వదన్తానం. సమకాలం తు వట్టతీతి ఏకకాలం వట్టతి, ఇమినా ‘‘సచే హి అనిట్ఠితే వచనే థమ్భో పతిట్ఠాతి, అప్పతిట్ఠితే వా తస్మిం వచనం నిట్ఠాతి, అకతా హోతి కప్పియకుటీ’’తి (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౨౯౫) అట్ఠకథావినిచ్ఛయో సూచితో.

    2671.Iṭṭhakādipatiṭṭhānanti paṭhamiṭṭhakādīnaṃ bhūmiyaṃ patiṭṭhānaṃ. Vadatanti ‘‘kappiyakuṭiṃ karoma, kappiyakuṭiṃ karomā’’ti vadantānaṃ. Samakālaṃ tu vaṭṭatīti ekakālaṃ vaṭṭati, iminā ‘‘sace hi aniṭṭhite vacane thambho patiṭṭhāti, appatiṭṭhite vā tasmiṃ vacanaṃ niṭṭhāti, akatā hoti kappiyakuṭī’’ti (mahāva. aṭṭha. 295) aṭṭhakathāvinicchayo sūcito.

    ౨౬౭౨. ఆరామో సకలో అపరిక్ఖిత్తో వా యేభుయ్యతో అపరిక్ఖిత్తో వాతి దువిధోపి విఞ్ఞూహి వినయధరేహి ‘‘గోనిసాదీ’’తి వుచ్చతి. పవేసనివారణాభావేన పవిట్ఠానం గున్నం నిసజ్జాయోగతో తథా వుచ్చతీతి యోజనా.

    2672. Ārāmo sakalo aparikkhitto vā yebhuyyato aparikkhitto vāti duvidhopi viññūhi vinayadharehi ‘‘gonisādī’’ti vuccati. Pavesanivāraṇābhāvena paviṭṭhānaṃ gunnaṃ nisajjāyogato tathā vuccatīti yojanā.

    ౨౬౭౩. పయోజనం దస్సేతుమాహ ‘‘ఏత్థ పక్కఞ్చా’’తిఆది. ఆమిసన్తి పురిమకాలికద్వయం. ‘‘ఆమిస’’న్తి ఇమినా నిరామిసం ఇతరకాలికద్వయం అకప్పియకుటియం వుత్థమ్పి పక్కమ్పి కప్పతీతి దీపేతి.

    2673. Payojanaṃ dassetumāha ‘‘ettha pakkañcā’’tiādi. Āmisanti purimakālikadvayaṃ. ‘‘Āmisa’’nti iminā nirāmisaṃ itarakālikadvayaṃ akappiyakuṭiyaṃ vutthampi pakkampi kappatīti dīpeti.

    ౨౬౭౪-౫. ఇమా కప్పియకుటియో కదా జహితవత్థుకా హోన్తీతి ఆహ ‘‘ఉస్సావనన్తికా యా సా’’తిఆది. యా ఉస్సావనన్తికా యేసు థమ్భాదీసు అధిట్ఠితా, సా తేసు థమ్భాదీసు అపనీతేసు తదఞ్ఞేసుపి థమ్భాదీసు తిట్ఠతీతి యోజనా.

    2674-5. Imā kappiyakuṭiyo kadā jahitavatthukā hontīti āha ‘‘ussāvanantikā yā sā’’tiādi. Yā ussāvanantikā yesu thambhādīsu adhiṭṭhitā, sā tesu thambhādīsu apanītesu tadaññesupi thambhādīsu tiṭṭhatīti yojanā.

    సబ్బేసు థమ్భాదీసు అపనీతేసు సా జహితవత్థుకా సియాతి యోజనా. గోనిసాదికుటి పరిక్ఖిత్తా వతిఆదీహి జహితవత్థుకా సియా. పరిక్ఖిత్తాతి చ ‘‘ఆరామో పన ఉపడ్ఢపరిక్ఖిత్తోపి బహుతరం పరిక్ఖిత్తోపి పరిక్ఖిత్తోయేవ నామా’’తి (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౨౯౫) కురున్దిమహాపచ్చరియాదీసు వుత్తత్తా న కేవలం సబ్బపరిక్ఖిత్తావ, ఉపడ్ఢపరిక్ఖిత్తాపి యేభుయ్యపరిక్ఖిత్తాపి గహేతబ్బా.

    Sabbesu thambhādīsu apanītesu sā jahitavatthukā siyāti yojanā. Gonisādikuṭi parikkhittā vatiādīhi jahitavatthukā siyā. Parikkhittāti ca ‘‘ārāmo pana upaḍḍhaparikkhittopi bahutaraṃ parikkhittopi parikkhittoyeva nāmā’’ti (mahāva. aṭṭha. 295) kurundimahāpaccariyādīsu vuttattā na kevalaṃ sabbaparikkhittāva, upaḍḍhaparikkhittāpi yebhuyyaparikkhittāpi gahetabbā.

    సేసాతి గహపతిసమ్ముతికుటియో. ఛదననాసతో జహితవత్థుకా సియున్తి యోజనా. ఛదననాసతోతి ఏత్థ ‘‘గోపానసిమత్తం ఠపేత్వా’’తి సేసో. సచే గోపానసీనం ఉపరి ఏకమ్పి పక్ఖపాసమణ్డలం అత్థి, రక్ఖతి. యత్ర పనిమా చతస్సోపి కప్పియభూమియో నత్థి, తత్థ కిం కాతబ్బం? అనుపసమ్పన్నస్స దత్వా తస్స సన్తకం కత్వా పరిభుఞ్జితబ్బం.

    Sesāti gahapatisammutikuṭiyo. Chadananāsato jahitavatthukā siyunti yojanā. Chadananāsatoti ettha ‘‘gopānasimattaṃ ṭhapetvā’’ti seso. Sace gopānasīnaṃ upari ekampi pakkhapāsamaṇḍalaṃ atthi, rakkhati. Yatra panimā catassopi kappiyabhūmiyo natthi, tattha kiṃ kātabbaṃ? Anupasampannassa datvā tassa santakaṃ katvā paribhuñjitabbaṃ.

    ౨౬౭౬. భిక్ఖుం ఠపేత్వా అఞ్ఞేసం హత్థతో పటిగ్గహో చ తేసం సన్నిధి చ తేసం అన్తోవుత్థఞ్చ భిక్ఖుస్స వట్టతీతి యోజనా.

    2676. Bhikkhuṃ ṭhapetvā aññesaṃ hatthato paṭiggaho ca tesaṃ sannidhi ca tesaṃ antovutthañca bhikkhussa vaṭṭatīti yojanā.

    ౨౬౭౭. భిక్ఖుస్స సన్తకం సఙ్ఘికమ్పి వా అకప్పియభూమియం సహసేయ్యప్పహోనకే గేహే అన్తోవుత్థఞ్చ అన్తోపక్కఞ్చ భిక్ఖుస్స న వట్టతి. భిక్ఖునియా సన్తకం సఙ్ఘికమ్పి వా అకప్పియభూమియం సహసేయ్యప్పహోనకే గేహే అన్తోవుత్థఞ్చ అన్తోపక్కఞ్చ భిక్ఖునియా న వట్టతీతి ఏవం ఉభిన్నం భిక్ఖుభిక్ఖునీనం న వట్టతీతి యోజనా.

    2677. Bhikkhussa santakaṃ saṅghikampi vā akappiyabhūmiyaṃ sahaseyyappahonake gehe antovutthañca antopakkañca bhikkhussa na vaṭṭati. Bhikkhuniyā santakaṃ saṅghikampi vā akappiyabhūmiyaṃ sahaseyyappahonake gehe antovutthañca antopakkañca bhikkhuniyā na vaṭṭatīti evaṃ ubhinnaṃ bhikkhubhikkhunīnaṃ na vaṭṭatīti yojanā.

    ౨౬౭౮. అకప్పకుటియాతి అకప్పియకుటియా, ‘‘అకప్పియభూమియం సహసేయ్యప్పహోనకే గేహే’’తి అట్ఠకథాయం వుత్తాయ అకప్పియభూమియాతి అత్థో. ఆది-సద్దేన నవనీతతేలమధుఫాణితానం గహణం.

    2678.Akappakuṭiyāti akappiyakuṭiyā, ‘‘akappiyabhūmiyaṃ sahaseyyappahonake gehe’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttāya akappiyabhūmiyāti attho. Ādi-saddena navanītatelamadhuphāṇitānaṃ gahaṇaṃ.

    ౨౬౭౯. తేహేవ అన్తోవుత్థేహి సప్పిఆదీహి సత్తాహకాలికేహి సహ భిక్ఖునా పక్కం తం యావజీవికం నిరామిసం సత్తాహం పరిభుఞ్జితుం వట్టతేవాతి యోజనా.

    2679.Teheva antovutthehi sappiādīhi sattāhakālikehi saha bhikkhunā pakkaṃ taṃ yāvajīvikaṃ nirāmisaṃ sattāhaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭatevāti yojanā.

    ౨౬౮౦. పక్కం సామంపక్కం తం యావజీవికం సచే ఆమిససంసట్ఠం పరిభుఞ్జతి, అన్తోవుత్థఞ్చ భుఞ్జతి, కిఞ్చ భియ్యో సామంపక్కఞ్చ భుఞ్జతీతి యోజనా. యావజీవికస్స ఆమిససంసట్ఠస్స ఆమిసగతికత్తా ‘‘అన్తోవుత్థ’’న్తి వుత్తం.

    2680.Pakkaṃ sāmaṃpakkaṃ taṃ yāvajīvikaṃ sace āmisasaṃsaṭṭhaṃ paribhuñjati, antovutthañca bhuñjati, kiñca bhiyyo sāmaṃpakkañca bhuñjatīti yojanā. Yāvajīvikassa āmisasaṃsaṭṭhassa āmisagatikattā ‘‘antovuttha’’nti vuttaṃ.

    ౨౬౮౨. ఉదకం న హోతి కాలికం చతూసు కాలికేసు అసఙ్గహితత్తా.

    2682. Udakaṃ na hoti kālikaṃ catūsu kālikesu asaṅgahitattā.

    ౨౬౮౩. తికాలికా యావకాలికా యామకాలికా సత్తాహకాలికాతి తయో కాలికా పటిగ్గహవసేనేవ అత్తనో అత్తనో కాలం అతిక్కమిత్వా భుత్తా దోసకరా హోన్తి, తతియం సత్తాహాతిక్కమే నిస్సగ్గియపాచిత్తియవత్థుత్తా అభుత్తమ్పి దోసకరన్తి యోజనా.

    2683.Tikālikā yāvakālikā yāmakālikā sattāhakālikāti tayo kālikā paṭiggahavaseneva attano attano kālaṃ atikkamitvā bhuttā dosakarā honti, tatiyaṃ sattāhātikkame nissaggiyapācittiyavatthuttā abhuttampi dosakaranti yojanā.

    ‘‘భుత్తా దోసకరా’’తి ఇమినా పురిమకాలికద్వయం పటిగ్గహేత్వా కాలాతిక్కమనమత్తేన ఆపత్తియా కారణం న హోతి, భుత్తమేవ హోతి. సత్తాహకాలికం కాలాతిక్కమేన అపరిభుత్తమ్పి ఆపత్తియా కారణం హోతీతి దీపేతి. తేసు సత్తాహకాలికేయేవ విసేసం దస్సేతుమాహ ‘‘అభుత్తం తతియమ్పి చా’’తి. -సద్దో తు-సద్దత్థే. యావజీవికం పన పటిగ్గహేత్వా యావజీవం పరిభుఞ్జియమానం ఇతరకాలికసంసగ్గం వినా దోసకరం న హోతీతి న గహితం.

    ‘‘Bhuttā dosakarā’’ti iminā purimakālikadvayaṃ paṭiggahetvā kālātikkamanamattena āpattiyā kāraṇaṃ na hoti, bhuttameva hoti. Sattāhakālikaṃ kālātikkamena aparibhuttampi āpattiyā kāraṇaṃ hotīti dīpeti. Tesu sattāhakālikeyeva visesaṃ dassetumāha ‘‘abhuttaṃ tatiyampi cā’’ti. Ca-saddo tu-saddatthe. Yāvajīvikaṃ pana paṭiggahetvā yāvajīvaṃ paribhuñjiyamānaṃ itarakālikasaṃsaggaṃ vinā dosakaraṃ na hotīti na gahitaṃ.

    ౨౬౮౪. అమ్బాదయో సద్దా రుక్ఖానం నామభూతా తంతంఫలేపి వత్తమానా ఇధ ఉపచారవసేన తజ్జే పానకే వుత్తా, తేనేవాహ ‘‘పానకం మత’’న్తి. చోచం అట్ఠికకదలిపానం. మోచం ఇతరకదలిపానం. మధూతి ముద్దికఫలానం రసం. ముద్దికాతి సీతోదకే మద్దితానం ముద్దికఫలానం పానం. ‘‘సాలూకపానన్తి రత్తుప్పలనీలుప్పలాదీనం సాలూకే మద్దిత్వా కతపాన’’న్తి పాళియం, అట్ఠకథాయ (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౩౦౦) చ సాలూక-సద్దస్స దీఘవసేన సంయోగదస్సనతో ‘‘సాలు ఫారుసకఞ్చా’’తి గాథాబన్ధవసేన రస్సో కతో.

    2684. Ambādayo saddā rukkhānaṃ nāmabhūtā taṃtaṃphalepi vattamānā idha upacāravasena tajje pānake vuttā, tenevāha ‘‘pānakaṃ mata’’nti. Cocaṃ aṭṭhikakadalipānaṃ. Mocaṃ itarakadalipānaṃ. Madhūti muddikaphalānaṃ rasaṃ. Muddikāti sītodake madditānaṃ muddikaphalānaṃ pānaṃ. ‘‘Sālūkapānanti rattuppalanīluppalādīnaṃ sālūke madditvā katapāna’’nti pāḷiyaṃ, aṭṭhakathāya (mahāva. aṭṭha. 300) ca sālūka-saddassa dīghavasena saṃyogadassanato ‘‘sālu phārusakañcā’’ti gāthābandhavasena rasso kato.

    సాలూకం కుముదుప్పలానం ఫలరసం. ఖుద్దసిక్ఖావణ్ణనాయం పన ‘‘సాలూకపానం నామ రత్తుప్పలనీలుప్పలాదీనం కిఞ్జక్ఖరేణూహి కతపాన’’న్తి వుత్తం. ‘‘ఫారుసక’న్తిఆదీసు ఏకో రుక్ఖో’’తి గణ్ఠిపదే వుత్తం. తస్స ఫలరసో ఫారుసకం నామ. ఏతేసం అట్ఠన్నం ఫలానం రసో ఉదకసమ్భిన్నో వట్టతి, సీతుదకే మద్దితో పసన్నో నిక్కసటోవ వట్టతి, ఉదకేన పన అసమ్భిన్నో రసో యావకాలికో.

    Sālūkaṃ kumuduppalānaṃ phalarasaṃ. Khuddasikkhāvaṇṇanāyaṃ pana ‘‘sālūkapānaṃ nāma rattuppalanīluppalādīnaṃ kiñjakkhareṇūhi katapāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Phārusaka’ntiādīsu eko rukkho’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Tassa phalaraso phārusakaṃ nāma. Etesaṃ aṭṭhannaṃ phalānaṃ raso udakasambhinno vaṭṭati, sītudake maddito pasanno nikkasaṭova vaṭṭati, udakena pana asambhinno raso yāvakāliko.

    ౨౬౮౫. ఫలన్తి అమ్బాదిఫలం. సవత్థుకపటిగ్గహోతి పానవత్థుకానం ఫలానం పటిగ్గహో. వసతి ఏత్థ పానన్తి వత్థు, ఫలం, వత్థునా సహ వట్టతీతి సవత్థుకం, పానం, సవత్థుకస్స పటిగ్గహో సవత్థుకపటిగ్గహో. సవత్థుకస్స పటిగ్గహం నామ వత్థుపటిగ్గహణమేవాతి కత్వా వుత్తం ‘‘పానవత్థుకానం ఫలానం పటిగ్గహో’’తి.

    2685.Phalanti ambādiphalaṃ. Savatthukapaṭiggahoti pānavatthukānaṃ phalānaṃ paṭiggaho. Vasati ettha pānanti vatthu, phalaṃ, vatthunā saha vaṭṭatīti savatthukaṃ, pānaṃ, savatthukassa paṭiggaho savatthukapaṭiggaho. Savatthukassa paṭiggahaṃ nāma vatthupaṭiggahaṇamevāti katvā vuttaṃ ‘‘pānavatthukānaṃ phalānaṃ paṭiggaho’’ti.

    ౨౬౮౬. ‘‘సుకోట్టేత్వా’’తి వుచ్చమానత్తా ‘‘అమ్బపక్క’’న్తి ఆమకమేవ అమ్బఫలం వుచ్చతి . ఉదకేతి సీతోదకే. పరిస్సవం పరిస్సావితం. కత్వాతి మధుఆదీహి అభిసఙ్ఖరిత్వా. యథాహ – ‘‘తదహుపటిగ్గహితేహి మధుసక్కరకప్పూరాదీహి యోజేత్వా కాతబ్బ’’న్తి (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౩౦౦). పాతుం వట్టతీతి ఏత్థ వినిచ్ఛయో ‘‘ఏవం కతం పురేభత్తమేవ కప్పతి, అనుపసమ్పన్నేహి కతం లభిత్వా పన పురేభత్తం పటిగ్గహితం పురేభత్తం సామిసపరిభోగేనాపి వట్టతి, పచ్ఛాభత్తం నిరామిసపరిభోగేన యావ అరుణుగ్గమనా వట్టతియేవ. ఏస నయో సబ్బపానేసూ’’తి అట్ఠకథాయం వుత్తో.

    2686. ‘‘Sukoṭṭetvā’’ti vuccamānattā ‘‘ambapakka’’nti āmakameva ambaphalaṃ vuccati . Udaketi sītodake. Parissavaṃ parissāvitaṃ. Katvāti madhuādīhi abhisaṅkharitvā. Yathāha – ‘‘tadahupaṭiggahitehi madhusakkarakappūrādīhi yojetvā kātabba’’nti (mahāva. aṭṭha. 300). Pātuṃ vaṭṭatīti ettha vinicchayo ‘‘evaṃ kataṃ purebhattameva kappati, anupasampannehi kataṃ labhitvā pana purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisaparibhogenāpi vaṭṭati, pacchābhattaṃ nirāmisaparibhogena yāva aruṇuggamanā vaṭṭatiyeva. Esa nayo sabbapānesū’’ti aṭṭhakathāyaṃ vutto.

    ౨౬౮౭. సేసపానకేసుపీతి జమ్బుపానకాదీసుపి.

    2687.Sesapānakesupīti jambupānakādīsupi.

    ౨౬౮౮. ఉచ్ఛురసో అన్తోగధత్తా ఇధ వుత్తో, న పన యామకాలికత్తా, సో పన సత్తాహకాలికోయేవ.

    2688. Ucchuraso antogadhattā idha vutto, na pana yāmakālikattā, so pana sattāhakālikoyeva.

    ౨౬౮౯. మధుకస్స రసన్తి మధుకపుప్ఫస్స రసం. ఏత్థ మధుకపుప్ఫరసో అగ్గిపాకో వా హోతు ఆదిచ్చపాకో వా, పచ్ఛాభత్తం న వట్టతి. పురేభత్తమ్పి యం పానం గహేత్వా మజ్జం కరోన్తి, సో ఆదితో పట్ఠాయ న వట్టతి. మధుకపుప్ఫం పన అల్లం వా సుక్ఖం వా భజ్జితం వా తేన కతఫాణితం వా యతో పట్ఠాయ మజ్జం న కరోన్తి, తం సబ్బం పురేభత్తం వట్టతి.

    2689.Madhukassa rasanti madhukapupphassa rasaṃ. Ettha madhukapuppharaso aggipāko vā hotu ādiccapāko vā, pacchābhattaṃ na vaṭṭati. Purebhattampi yaṃ pānaṃ gahetvā majjaṃ karonti, so ādito paṭṭhāya na vaṭṭati. Madhukapupphaṃ pana allaṃ vā sukkhaṃ vā bhajjitaṃ vā tena kataphāṇitaṃ vā yato paṭṭhāya majjaṃ na karonti, taṃ sabbaṃ purebhattaṃ vaṭṭati.

    పక్కడాకరసన్తి పక్కస్స యావకాలికస్స రసం. సబ్బో పత్తరసో యామకాలికో వుత్తోతి యోజనా. అట్ఠకథాయం ‘‘యావకాలికపత్తానఞ్హి పురేభత్తంయేవ రసో కప్పతీ’’తి (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౩౦౦) ఇమమేవ సన్ధాయ వుత్తం.

    Pakkaḍākarasanti pakkassa yāvakālikassa rasaṃ. Sabbo pattaraso yāmakāliko vuttoti yojanā. Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yāvakālikapattānañhi purebhattaṃyeva raso kappatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 300) imameva sandhāya vuttaṃ.

    ౨౬౯౦. సానులోమానం సత్తన్నం ధఞ్ఞానం ఫలజం రసం ఠపేత్వా సబ్బో ఫలజో రసో వికాలే యామసఞ్ఞితే అనులోమతో పరిభుఞ్జితుం అనుఞ్ఞాతోతి యోజనా.

    2690. Sānulomānaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ phalajaṃ rasaṃ ṭhapetvā sabbo phalajo raso vikāle yāmasaññite anulomato paribhuñjituṃ anuññātoti yojanā.

    ౨౬౯౧. యావకాలికపత్తానం సీతుదకే మద్దిత్వా కతో రసోపి అపక్కో, ఆదిచ్చపాకోపి వికాలే పన వట్టతీతి యోజనా.

    2691. Yāvakālikapattānaṃ sītudake madditvā kato rasopi apakko, ādiccapākopi vikāle pana vaṭṭatīti yojanā.

    ౨౬౯౨-౩. సత్తధఞ్ఞానులోమాని సరూపతో దస్సేతుమాహ ‘‘తాలఞ్చనాళికేరఞ్చా’’తిఆది. అపరణ్ణం ముగ్గాది. ‘‘సత్తధఞ్ఞానులోమిక’’న్తి ఇమినా ఏతేసం రసో యావకాలికో యామకాలసఙ్ఖాతే వికాలే పరిభుఞ్జితుం న వట్టతీతి దస్సేతి.

    2692-3. Sattadhaññānulomāni sarūpato dassetumāha ‘‘tālañcanāḷikerañcā’’tiādi. Aparaṇṇaṃ muggādi. ‘‘Sattadhaññānulomika’’nti iminā etesaṃ raso yāvakāliko yāmakālasaṅkhāte vikāle paribhuñjituṃ na vaṭṭatīti dasseti.

    ౨౬౯౫. ఏవమాదీనం ఖుద్దకానం ఫలానం రసో పన అట్ఠపానానులోమత్తా అనులోమికే యామకాలికానులోమికే నిద్దిట్ఠో కథితోతి యోజనా.

    2695. Evamādīnaṃ khuddakānaṃ phalānaṃ raso pana aṭṭhapānānulomattā anulomike yāmakālikānulomike niddiṭṭho kathitoti yojanā.

    ౨౬౯౬. ఇధ ఇమస్మిం లోకే సానులోమస్స ధఞ్ఞస్స ఫలజం రసం ఠపేత్వా అయామకాలికో అఞ్ఞో ఫలరసో నత్థీతి యోజనా, సబ్బో యామకాలికోయేవాతి దీపేతి.

    2696.Idha imasmiṃ loke sānulomassa dhaññassa phalajaṃ rasaṃ ṭhapetvā ayāmakāliko añño phalaraso natthīti yojanā, sabbo yāmakālikoyevāti dīpeti.

    భేసజ్జక్ఖన్ధకకథావణ్ణనా.

    Bhesajjakkhandhakakathāvaṇṇanā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact