| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கங்கா²விதரணீ-அபி⁴னவ-டீகா • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
3. பே⁴ஸஜ்ஜஸிக்கா²பத³வண்ணனா
3. Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā
உக்³க³ஹெத்வாதி உக்³க³ஹிதகங் கத்வா, அப்படிக்³க³ஹிதங் ஸயமேவ க³ஹெத்வாதி அத்தோ². ஸத்தாஹாதிக்கமேபி அனாபத்திகதா செத்த² அனஜ்ஜோ²ஹரணீயதங் ஆபன்னத்தாதி வேதி³தப்³ப³ங். கஸ்மா ஏதேன இத³ங் த³ஸ்ஸிதங் ஹோதீதி ஆஹ ‘‘தானி ஹீ’’திஆதி³. பி⁴ஸக்கஸ்ஸ இமானி தேன அனுஞ்ஞாதத்தாதி பே⁴ஸஜ்ஜானி, யேஸங் கேஸஞ்சி ஸப்பாயானமேதங் அதி⁴வசனங். தேனாஹ ‘‘பே⁴ஸஜ்ஜகிச்சங் கரொந்து வா, மா வா, ஏவங் லத்³த⁴வோஹாரானீ’’தி. இதா³னி ஸத்தாஹகாலிகங் நிஸ்ஸக்³கி³யவத்து²பூ⁴தங் ஸப்பினவனீதங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸப்பி நாம க³வாதீ³ன’’ந்திஆதி³ வுத்தங். ஆதி³ஸத்³தே³ன அஜிகாதீ³னங் க³ஹணங். ‘‘யேஸங் மங்ஸங் கப்பதீ’’தி இமினா பாகடேஹி கோ³அஜிகாதீ³ஹி அஞ்ஞானிபி மிக³ரோஹிதாதீ³னி ஸங்க³ண்ஹாதி. யேஸஞ்ஹி கீ²ரங் அத்தி², ஸப்பிபி தேஸங் அத்தி²யேவ. தங் பன ஸுலப⁴ங் வா ஹோது, து³ல்லப⁴ங் வா, அஸங்மோஹத்த²ங் வுத்தங். மக்கி²காமது⁴மேவாதி கு²த்³த³கப⁴மரமது⁴கரீஹி தீஹி மக்கி²காஹி கதங் மது⁴மேவ. உச்சு²ரஸந்தி ஸுத்³தோ⁴த³கஸம்பி⁴ன்னானங் வஸேன து³வித⁴ம்பி உச்சு²ரஸங். ‘‘அகி³லானஸ்ஸ கு³ளோத³க’’ந்தி (மஹாவ॰ 284) பன உத்³தி³ஸ்ஸ அனுஞ்ஞாதத்தா உத³கஸம்பி⁴ன்னோ அகி³லானஸ்ஸ வட்டதி. ‘‘அவத்து²கபக்கா வா’’தி இமினா ஸவத்து²கபக்கா ந வட்டதீதி த³ஸ்ஸேதி. மஹாபச்சரியங் பன ‘‘ஏதங் ஸவத்து²கபக்கங் வட்டதி, நோ வட்டதீதி புச்ச²ங் கத்வா உச்சு²பா²ணிதங் பச்சா²ப⁴த்தங் நோவட்டனகங் நாம நத்தீ²’’தி வுத்தங், தங் யுத்தந்தி ஸமந்தபாஸாதி³காயங் (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.623) வுத்தங். உச்சு²விகதீதி உச்சு²ம்ஹா நிப்³ப³த்தா ரஸலஸிகாதி³கா. பகதத்தானங் படினித்³தே³ஸத்தா தங்-ஸத்³த³ஸ்ஸ தேன பகதானங் பே⁴ஸஜ்ஜானங் ஏவ க³ஹணங், ந தேஸங் வத்தூ²னந்தி ஆஹ ‘‘தானி பே⁴ஸஜ்ஜானீ’’திஆதி³. ந தேஸங் வத்தூ²னீதி தேஸங் ஸப்பிஆதீ³னங் காரணானி கீ²ராதீ³னி அப்படிக்³க³ஹெத்வாதி அத்தோ².
Uggahetvāti uggahitakaṃ katvā, appaṭiggahitaṃ sayameva gahetvāti attho. Sattāhātikkamepi anāpattikatā cettha anajjhoharaṇīyataṃ āpannattāti veditabbaṃ. Kasmā etena idaṃ dassitaṃ hotīti āha ‘‘tāni hī’’tiādi. Bhisakkassa imāni tena anuññātattāti bhesajjāni, yesaṃ kesañci sappāyānametaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘bhesajjakiccaṃ karontu vā, mā vā, evaṃ laddhavohārānī’’ti. Idāni sattāhakālikaṃ nissaggiyavatthubhūtaṃ sappinavanītaṃ dassetuṃ ‘‘sappi nāma gavādīna’’ntiādi vuttaṃ. Ādisaddena ajikādīnaṃ gahaṇaṃ. ‘‘Yesaṃ maṃsaṃ kappatī’’ti iminā pākaṭehi goajikādīhi aññānipi migarohitādīni saṅgaṇhāti. Yesañhi khīraṃ atthi, sappipi tesaṃ atthiyeva. Taṃ pana sulabhaṃ vā hotu, dullabhaṃ vā, asaṃmohatthaṃ vuttaṃ. Makkhikāmadhumevāti khuddakabhamaramadhukarīhi tīhi makkhikāhi kataṃ madhumeva. Ucchurasanti suddhodakasambhinnānaṃ vasena duvidhampi ucchurasaṃ. ‘‘Agilānassa guḷodaka’’nti (mahāva. 284) pana uddissa anuññātattā udakasambhinno agilānassa vaṭṭati. ‘‘Avatthukapakkā vā’’ti iminā savatthukapakkā na vaṭṭatīti dasseti. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘etaṃ savatthukapakkaṃ vaṭṭati, no vaṭṭatīti pucchaṃ katvā ucchuphāṇitaṃ pacchābhattaṃ novaṭṭanakaṃ nāma natthī’’ti vuttaṃ, taṃ yuttanti samantapāsādikāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.623) vuttaṃ. Ucchuvikatīti ucchumhā nibbattā rasalasikādikā. Pakatattānaṃ paṭiniddesattā taṃ-saddassa tena pakatānaṃ bhesajjānaṃ eva gahaṇaṃ, na tesaṃ vatthūnanti āha ‘‘tāni bhesajjānī’’tiādi. Na tesaṃ vatthūnīti tesaṃ sappiādīnaṃ kāraṇāni khīrādīni appaṭiggahetvāti attho.
வஸாதேலந்தி (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.623) ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, வஸானி பே⁴ஸஜ்ஜானி அச்ச²வஸங் மச்ச²வஸங் ஸுஸுகாவஸங் ஸூகரவஸங் க³த்³ரப⁴வஸ’’ந்தி (மஹாவ॰ 262) ஏவங் அனுஞ்ஞாதவஸானங் தேலங். யானீதி யானி பே⁴ஸஜ்ஜானி. ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, வஸானி பே⁴ஸஜ்ஜானி அச்ச²வஸங் மச்ச²வஸங் ஸுஸுகாவஸங் ஸூகரவஸங் க³த்³ரப⁴வஸங் காலே படிக்³க³ஹிதங் காலே நிப்பக்கங் காலே ஸங்ஸட்ட²ங் தேலபரிபோ⁴கே³ன பரிபு⁴ஞ்ஜிது’’ந்தி ஏவங் தேலத்த²ங் வஸாபடிக்³க³ஹணஸ்ஸ அனுஞ்ஞாதத்தா ‘‘வஸாதேலங் பனா’’திஆதி³ வுத்தங். காலேதி புரேப⁴த்தங். ஸங்ஸட்ட²ந்தி பரிஸ்ஸாவிதங். தஸ்மாதி யஸ்மா அனுஞ்ஞாதங், தஸ்மா. ‘‘அச்ச²வஸ’’ந்தி வசனேன ட²பெத்வா மனுஸ்ஸவஸங் ஸப்³பே³ஸங் அகப்பியமங்ஸானங் வஸாய அனுஞ்ஞாதத்தா ‘‘ட²பெத்வா மனுஸ்ஸவஸ’’ந்தி வுத்தங்.
Vasātelanti (pārā. aṭṭha. 2.623) ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vasāni bhesajjāni acchavasaṃ macchavasaṃ susukāvasaṃ sūkaravasaṃ gadrabhavasa’’nti (mahāva. 262) evaṃ anuññātavasānaṃ telaṃ. Yānīti yāni bhesajjāni. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vasāni bhesajjāni acchavasaṃ macchavasaṃ susukāvasaṃ sūkaravasaṃ gadrabhavasaṃ kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjitu’’nti evaṃ telatthaṃ vasāpaṭiggahaṇassa anuññātattā ‘‘vasātelaṃ panā’’tiādi vuttaṃ. Kāleti purebhattaṃ. Saṃsaṭṭhanti parissāvitaṃ. Tasmāti yasmā anuññātaṃ, tasmā. ‘‘Acchavasa’’nti vacanena ṭhapetvā manussavasaṃ sabbesaṃ akappiyamaṃsānaṃ vasāya anuññātattā ‘‘ṭhapetvā manussavasa’’nti vuttaṃ.
ஸாமங் பசித்வாதி காலேயேவ ஸாமங் பசித்வா. நிப்³ப³த்திததேலம்பீதி காலேயேவ அத்தனா விவேசிததேலம்பி. திவித⁴ம்பி சேதங் காலேயேவ வட்டதி. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘காலே சே, பி⁴க்க²வே, படிக்³க³ஹிதங் காலே நிப்பக்கங் காலே ஸங்ஸட்ட²ங், தங் சே பரிபு⁴ஞ்ஜெய்ய, அனாபத்தீ’’தி. பச்சா²ப⁴த்தங் பன படிக்³க³ஹேதுங் வா காதுங் வா ந வட்டதியேவ. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘விகாலே சே, பி⁴க்க²வே, படிக்³க³ஹிதங் விகாலே நிப்பக்கங் விகாலே ஸங்ஸட்ட²ங், தங் சே பரிபு⁴ஞ்ஜெய்ய, ஆபத்தி திண்ணங் து³க்கடானங். காலே சே, பி⁴க்க²வே, படிக்³க³ஹிதங் விகாலே நிப்பக்கங் விகாலே ஸங்ஸட்ட²ங், தங் சே பரிபு⁴ஞ்ஜெய்ய, ஆபத்தி த்³வின்னங் து³க்கடானங். காலே சே, பி⁴க்க²வே, படிக்³க³ஹிதங் காலே நிப்பக்கங் விகாலே ஸங்ஸட்ட²ங், தங் சே பரிபு⁴ஞ்ஜெய்ய, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி (மஹாவ॰ 262). ‘‘ஸத்தாஹங் நிராமிஸபரிபோ⁴கே³ன வட்டதீ’’தி இமினா பன ‘‘காலே படிக்³க³ஹிதங் காலே நிப்பக்கங் காலே ஸங்ஸட்ட²ங் தேலபரிபோ⁴கே³ன பரிபு⁴ஞ்ஜிது’’ந்தி இத³ங் நிராமிஸபரிபோ⁴க³ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி த³ஸ்ஸேதி.
Sāmaṃ pacitvāti kāleyeva sāmaṃ pacitvā. Nibbattitatelampīti kāleyeva attanā vivecitatelampi. Tividhampi cetaṃ kāleyeva vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ ‘‘kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, anāpattī’’ti. Pacchābhattaṃ pana paṭiggahetuṃ vā kātuṃ vā na vaṭṭatiyeva. Vuttampi cetaṃ ‘‘vikāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ. Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 262). ‘‘Sattāhaṃ nirāmisaparibhogena vaṭṭatī’’ti iminā pana ‘‘kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjitu’’nti idaṃ nirāmisaparibhogaṃ sandhāya vuttanti dasseti.
யங் பனெத்த² (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.623) ஸுகு²மரஜஸதி³ஸங் மங்ஸங் வா ந்ஹாரு வா அட்டி² வா லோஹிதங் வா ஹோதி, தங் அப்³போ³ஹாரிகங். ஸசே பன அனுபஸம்பன்னோ தாய படிக்³க³ஹிதவஸாய தேலங் கத்வா தே³தி, தங் கத²ந்தி ஆஹ ‘‘அனுபஸம்பன்னேனா’’திஆதி³. தத³ஹூதி யஸ்மிங் அஹனி படிக்³க³ஹிதங், தத³ஹு. பச்சா²ப⁴த்ததோ பட்டா²ய பன ஸத்தாஹங் நிராமிஸமேவ வட்டதி. தத்ராபி அப்³போ³ஹாரிகங் அப்³போ³ஹாரிகமேவ. யாவகாலிகவத்தூ²னங் அஞ்ஞேஸங் வத்து²ங் பசிதுங் ந வட்டதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்த² யாவகாலிகவத்தூ²னந்தி யாவகாலிகங் வத்து² ஏதேஸந்தி யாவகாலிகவத்தூ²னி, தேஸங், யாவகாலிகவத்து²மந்தானந்தி அத்தோ². அஞ்ஞேஸந்தி வஸாதேலதோ அஞ்ஞேஸங் ஸப்பிஆதீ³னங். வத்து²ந்தி கீ²ராதி³கங் யாவகாலிகபூ⁴தங் வத்து²ங், பசிதுங் ந வட்டதியேவ, ஸாமங்பாகத்தாதி அதி⁴ப்பாயோ.
Yaṃ panettha (pārā. aṭṭha. 2.623) sukhumarajasadisaṃ maṃsaṃ vā nhāru vā aṭṭhi vā lohitaṃ vā hoti, taṃ abbohārikaṃ. Sace pana anupasampanno tāya paṭiggahitavasāya telaṃ katvā deti, taṃ kathanti āha ‘‘anupasampannenā’’tiādi. Tadahūti yasmiṃ ahani paṭiggahitaṃ, tadahu. Pacchābhattato paṭṭhāya pana sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati. Tatrāpi abbohārikaṃ abbohārikameva. Yāvakālikavatthūnaṃ aññesaṃ vatthuṃ pacituṃ na vaṭṭatīti sambandho. Tattha yāvakālikavatthūnanti yāvakālikaṃ vatthu etesanti yāvakālikavatthūni, tesaṃ, yāvakālikavatthumantānanti attho. Aññesanti vasātelato aññesaṃ sappiādīnaṃ. Vatthunti khīrādikaṃ yāvakālikabhūtaṃ vatthuṃ, pacituṃ na vaṭṭatiyeva, sāmaṃpākattāti adhippāyo.
நிப்³ப³த்திதஸப்பிங் வாதி யாவகாலிகவத்து²தோ விவேசிதஸப்பிங் வா. யதா² தத்த² த³தி⁴க³தங் வா தக்கக³தங் வா க²யங் க³மிஸ்ஸதி, ஏவங் ஜா²பிதங் வாதி அத்தோ². நவனீதங் வாதி தக்கபி³ந்தூ³னிபி த³தி⁴கு³ளிகாயோபி அபனெத்வா ஸுதோ⁴தனவனீதங் பசிதுங் வட்டதி ஸாமங்பக்காபா⁴வதோதி அதி⁴ப்பாயோ. யதி³ ஸயங்பசிதஸத்தாஹகாலிகேன ஸத்³தி⁴ங் ஆமிஸங் பு⁴ஞ்ஜதி, தங் ஆமிஸங் ஸயங்பசிதஸத்தாஹகாலிகேன மிஸ்ஸிதங் அத்தனோ யாவகாலிகபா⁴வங் ஸத்தாஹகாலிகேன க³ண்ஹாபேதி. ததா² ச யாவகாலிகங் அபக்கம்பி ஸயங்பக்கபா⁴வங் உபக³ச்ச²தீதி ‘‘தங் பன தத³ஹுபுரேப⁴த்தம்பி ஸாமிஸங் பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் ந வட்டதீ’’தி வுத்தங். யதா² ஸயங்பக்கஸத்தாஹகாலிகங் வஸாதேலங், ஸயங்ப⁴ஜ்ஜிதஸாஸபாதி³யாவஜீவிகவத்தூ²னங் தேலஞ்ச ஸாமிஸங் தத³ஹுபுரேப⁴த்தம்பி ந வட்டதி, ததா² நவனீதஸப்பீதி வேதி³தப்³ப³ங். வுத்தஞ்ச –
Nibbattitasappiṃ vāti yāvakālikavatthuto vivecitasappiṃ vā. Yathā tattha dadhigataṃ vā takkagataṃ vā khayaṃ gamissati, evaṃ jhāpitaṃ vāti attho. Navanītaṃ vāti takkabindūnipi dadhiguḷikāyopi apanetvā sudhotanavanītaṃ pacituṃ vaṭṭati sāmaṃpakkābhāvatoti adhippāyo. Yadi sayaṃpacitasattāhakālikena saddhiṃ āmisaṃ bhuñjati, taṃ āmisaṃ sayaṃpacitasattāhakālikena missitaṃ attano yāvakālikabhāvaṃ sattāhakālikena gaṇhāpeti. Tathā ca yāvakālikaṃ apakkampi sayaṃpakkabhāvaṃ upagacchatīti ‘‘taṃ pana tadahupurebhattampi sāmisaṃ paribhuñjituṃ na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Yathā sayaṃpakkasattāhakālikaṃ vasātelaṃ, sayaṃbhajjitasāsapādiyāvajīvikavatthūnaṃ telañca sāmisaṃ tadahupurebhattampi na vaṭṭati, tathā navanītasappīti veditabbaṃ. Vuttañca –
‘‘யாவகாலிகஆதீ³னி , ஸங்ஸட்டா²னி ஸஹத்தனா;
‘‘Yāvakālikaādīni , saṃsaṭṭhāni sahattanā;
கா³ஹாபயந்தி ஸப்³பா⁴வ’’ந்தி ச;
Gāhāpayanti sabbhāva’’nti ca;
‘‘தேஹேவ பி⁴க்கு²னா பத்தங், கப்பதே யாவஜீவிகங்;
‘‘Teheva bhikkhunā pattaṃ, kappate yāvajīvikaṃ;
நிராமிஸங்வ ஸத்தாஹங், ஸாமிஸே ஸாமபாகதா’’தி ச.
Nirāmisaṃva sattāhaṃ, sāmise sāmapākatā’’ti ca.
கீ²ராதி³தோதி எத்த² ஆதி³ஸத்³தே³ன திலாதீ³னங் க³ஹணங். ஸாமிஸானிபீதி ந கேவலங் நிராமிஸானேவாதி அத்தோ². பச்சா²ப⁴த்ததோ பன பட்டா²ய ந வட்டந்தியேவ. ஸத்தாஹாதிக்கமேபி அனாபத்தி ஸவத்து²கானங் படிக்³க³ஹிதத்தா. ‘‘தானி படிக்³க³ஹெத்வா’’தி (பாரா॰ 622) ஹி வுத்தங். தேனாஹ ‘‘பச்சா²ப⁴த்ததோ பட்டா²யா’’திஆதி³. பச்சா²ப⁴த்தங் படிக்³க³ஹிதகேஹி கதங் பன அப்³ப⁴ஞ்ஜனாதீ³ஸு உபனேதப்³ப³ங், புரேப⁴த்தம்பி ச உக்³க³ஹிதகேஹி கதங். உப⁴யேஸம்பி ஸத்தாஹாதிக்கமேபி அனாபத்தி. அந்தோஸத்தாஹேதி ஸத்தாஹப்³ப⁴ந்தரே. அப்³ப⁴ஞ்ஜனாதீ³னந்தி எத்த² ஆதி³ஸத்³தே³ன முத்³த⁴னிதேலஅருமக்க²னக⁴ரதூ⁴பனாதீ³னங் க³ஹணங். அதி⁴ட்ட²ஹித்வாதி ‘‘இதா³னி ந மய்ஹங் அஜ்ஜோ²ஹரணத்தா²ய ப⁴விஸ்ஸதி, இத³ங் ஸப்பி ச தேலஞ்ச வஸா ச முத்³த⁴னிதேலத்த²ங் வா அப்³ப⁴ஞ்ஜனத்த²ங் வா ப⁴விஸ்ஸதி, மது⁴ அருமக்க²னத்த²ங் வா பா²ணிதங் க⁴ரதூ⁴பனத்த²ங் வா ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஏவங் சித்தங் உப்பாதெ³த்வா.
Khīrāditoti ettha ādisaddena tilādīnaṃ gahaṇaṃ. Sāmisānipīti na kevalaṃ nirāmisānevāti attho. Pacchābhattato pana paṭṭhāya na vaṭṭantiyeva. Sattāhātikkamepi anāpatti savatthukānaṃ paṭiggahitattā. ‘‘Tāni paṭiggahetvā’’ti (pārā. 622) hi vuttaṃ. Tenāha ‘‘pacchābhattato paṭṭhāyā’’tiādi. Pacchābhattaṃ paṭiggahitakehi kataṃ pana abbhañjanādīsu upanetabbaṃ, purebhattampi ca uggahitakehi kataṃ. Ubhayesampi sattāhātikkamepi anāpatti. Antosattāheti sattāhabbhantare. Abbhañjanādīnanti ettha ādisaddena muddhanitelaarumakkhanagharadhūpanādīnaṃ gahaṇaṃ. Adhiṭṭhahitvāti ‘‘idāni na mayhaṃ ajjhoharaṇatthāya bhavissati, idaṃ sappi ca telañca vasā ca muddhanitelatthaṃ vā abbhañjanatthaṃ vā bhavissati, madhu arumakkhanatthaṃ vā phāṇitaṃ gharadhūpanatthaṃ vā bhavissatī’’ti evaṃ cittaṃ uppādetvā.
கோ பனெத்த² யாவகாலிகயாவஜீவிகவத்தூ²ஸு விஸேஸோதி ஆஹ ‘‘யாவஜீவிகானீ’’திஆதி³. யாவ அருணஸ்ஸ உக்³க³மனா திட்ட²தீதி ஸத்தமதி³வஸே கததேலங் ஸசே யாவ அருணுக்³க³மனா திட்ட²தீதி அத்தோ². பாளியங் அனாக³தஸப்பிஆதீ³னந்தி எத்த² தாவ மிக³ரோஹிதாதீ³னங் ஸப்பி பாளியங் அனாக³தஸப்பி, ததா² நவனீதங், நாளிகேரனிம்ப³கோஸம்ப³கரமந்த³ஸாஸபஆதீ³னங் தேலங் பன பாளியங் அனாக³ததேலங், ததா² மது⁴கபுப்ப²பா²ணிதங் பாளியங் அனாக³தபா²ணிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ந ஸப்³ப³ங் மது⁴கபுப்ப²பா²ணிதங் பா²ணிதக³திகந்தி ஆஹ ‘‘ஸீதுத³கேனா’’திஆதி³. ஸீதுத³கேன கதந்தி மது⁴கபுப்பா²னி ஸீதுத³கே பக்கி²பித்வா அமத்³தி³த்வா புப்ப²ரஸே உத³கக³தே ஸதி தங் உத³கங் க³ஹெத்வா பசித்வா கதங். ‘‘பா²ணிதக³திகமேவா’’தி இமினா ஸத்தாஹகாலிகந்தி த³ஸ்ஸேதி, ந பன நிஸ்ஸக்³கி³யவத்து²ந்தி. தஸ்மா ஸத்தாஹங் அதிக்காமயதோ து³க்கடந்தி வேதி³தப்³ப³ங். வுத்தம்பி சேதங் ஸமந்தபாஸாதி³காயங் ஸீதுத³கேன கதங் மது⁴கபுப்ப²பா²ணிதங் புரேப⁴த்தங் ஸாமிஸங் வட்டதி , பச்சா²ப⁴த்ததோ பட்டா²ய ஸத்தாஹங் நிராமிஸமேவ, ஸத்தாஹாதிக்கமே வத்து²க³ணனாய து³க்கட’’ந்தி. ஸசே பன கீ²ரங் பக்கி²பித்வா கதங், யாவகாலிகங். க²ண்ட³ஸக்க²ரங் பன கீ²ரஜல்லிகங் அபனெத்வா ஸோதெ⁴ந்தி, தஸ்மா வட்டதி, அம்ப³ஜம்பு³பனஸகத³லிக²ஜ்ஜுரிசிஞ்சாதீ³னங் ஸப்³பே³ஸங் யாவகாலிகப²லானங் பா²ணிதங் யாவகாலிகமேவாதி ஆஹ ‘‘அம்ப³பா²ணிதாதீ³னி யாவகாலிகானீ’’தி.
Ko panettha yāvakālikayāvajīvikavatthūsu visesoti āha ‘‘yāvajīvikānī’’tiādi. Yāva aruṇassa uggamanā tiṭṭhatīti sattamadivase katatelaṃ sace yāva aruṇuggamanā tiṭṭhatīti attho. Pāḷiyaṃ anāgatasappiādīnanti ettha tāva migarohitādīnaṃ sappi pāḷiyaṃ anāgatasappi, tathā navanītaṃ, nāḷikeranimbakosambakaramandasāsapaādīnaṃ telaṃ pana pāḷiyaṃ anāgatatelaṃ, tathā madhukapupphaphāṇitaṃ pāḷiyaṃ anāgataphāṇitanti veditabbaṃ. Na sabbaṃ madhukapupphaphāṇitaṃ phāṇitagatikanti āha ‘‘sītudakenā’’tiādi. Sītudakena katanti madhukapupphāni sītudake pakkhipitvā amadditvā puppharase udakagate sati taṃ udakaṃ gahetvā pacitvā kataṃ. ‘‘Phāṇitagatikamevā’’ti iminā sattāhakālikanti dasseti, na pana nissaggiyavatthunti. Tasmā sattāhaṃ atikkāmayato dukkaṭanti veditabbaṃ. Vuttampi cetaṃ samantapāsādikāyaṃ sītudakena kataṃ madhukapupphaphāṇitaṃ purebhattaṃ sāmisaṃ vaṭṭati , pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva, sattāhātikkame vatthugaṇanāya dukkaṭa’’nti. Sace pana khīraṃ pakkhipitvā kataṃ, yāvakālikaṃ. Khaṇḍasakkharaṃ pana khīrajallikaṃ apanetvā sodhenti, tasmā vaṭṭati, ambajambupanasakadalikhajjuriciñcādīnaṃ sabbesaṃ yāvakālikaphalānaṃ phāṇitaṃ yāvakālikamevāti āha ‘‘ambaphāṇitādīni yāvakālikānī’’ti.
காயிகபரிபோ⁴க³ங் வட்டதீதி காயஸ்ஸ வா காயே அருனோ வா மக்க²னங் வட்டதி, அஜ்ஜோ²ஹரிதுங் பன ந வட்டதி. யந்தி ஸத்தாஹாதிக்கந்தங் பே⁴ஸஜ்ஜங். நிரபெக்கோ² பரிச்சஜித்வாதி அனபெக்கோ² ஸாமணேரஸ்ஸ த³த்வா. தந்தி ஏவங் பரிச்சஜித்வா புன லத்³த⁴பே⁴ஸஜ்ஜங். ஏவஞ்ஹி தி³ன்னங் பே⁴ஸஜ்ஜங் ஸசே ஸோ ஸாமணேரோ அபி⁴ஸங்க²ரித்வா வா அனபி⁴ஸங்க²ரித்வா வா தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ த³தெ³ய்ய, க³ஹெத்வா நத்து²கம்மங் வா காதப்³ப³ங், அஞ்ஞங் வா கஞ்சி பரிபோ⁴க³ங். தேனாஹ ‘‘அஜ்ஜோ²ஹரிதும்பி வட்டதீ’’தி. ஸசே ஸோ பா³லோ ஹோதி, தா³துங் ந ஜானாதி, அஞ்ஞேன பி⁴க்கு²னா வத்தப்³போ³ ‘‘அத்தி² தே, ஸாமணேர, பே⁴ஸஜ்ஜ’’ந்தி, ‘‘ஆம, ப⁴ந்தே, அத்தீ²’’தி. ‘‘ஆஹர, தே²ரஸ்ஸ பே⁴ஸஜ்ஜங் கரிஸ்ஸாமா’’தி, ஏவம்பி வட்டதி. வத்து²க³ணனாயாதி ஸப்பிஆதி³வத்து²க³ணனாய சேவ ஸப்பிபிண்டா³தி³வத்து²க³ணனாய ச. மிஸ்ஸிதேஸு பன ஏகங் நிஸ்ஸக்³கி³யங் பாசித்தியங். எத்த² ச ‘‘இத³ங் மே, ப⁴ந்தே, பே⁴ஸஜ்ஜங் ஸத்தாஹாதிக்கந்தங் நிஸ்ஸக்³கி³யங், இமாஹங் ஸங்க⁴ஸ்ஸ நிஸ்ஸஜ்ஜாமீ’’தி (பாரா॰ 623) நிஸ்ஸஜ்ஜனவிதா⁴னங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Kāyikaparibhogaṃ vaṭṭatīti kāyassa vā kāye aruno vā makkhanaṃ vaṭṭati, ajjhoharituṃ pana na vaṭṭati. Yanti sattāhātikkantaṃ bhesajjaṃ. Nirapekkho pariccajitvāti anapekkho sāmaṇerassa datvā. Tanti evaṃ pariccajitvā puna laddhabhesajjaṃ. Evañhi dinnaṃ bhesajjaṃ sace so sāmaṇero abhisaṅkharitvā vā anabhisaṅkharitvā vā tassa bhikkhuno dadeyya, gahetvā natthukammaṃ vā kātabbaṃ, aññaṃ vā kañci paribhogaṃ. Tenāha ‘‘ajjhoharitumpi vaṭṭatī’’ti. Sace so bālo hoti, dātuṃ na jānāti, aññena bhikkhunā vattabbo ‘‘atthi te, sāmaṇera, bhesajja’’nti, ‘‘āma, bhante, atthī’’ti. ‘‘Āhara, therassa bhesajjaṃ karissāmā’’ti, evampi vaṭṭati. Vatthugaṇanāyāti sappiādivatthugaṇanāya ceva sappipiṇḍādivatthugaṇanāya ca. Missitesu pana ekaṃ nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, bhesajjaṃ sattāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti (pārā. 623) nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ.
ஸாதா⁴ரணபஞ்ஞத்தி. ஸத்தாஹங் அனதிக்கந்தேபி அதிக்கந்தஸஞ்ஞினோ சேவ வேமதிகஸ்ஸ ச து³க்கடங். அதிக்கந்தே அனதிக்கந்தஸஞ்ஞினோபி வேமதிகஸ்ஸபி நிஸ்ஸக்³கி³யங் பாசித்தியமேவ, ததா² அனதி⁴ட்டி²தாவிஸ்ஸஜ்ஜிதானட்டா²வினட்டா²த³ட்³டா⁴விலுத்தேஸு அதி⁴ட்டி²தாதி³ஸஞ்ஞினோ. அந்தோஸத்தாஹங் அதி⁴ட்டி²தே, விஸ்ஸஜ்ஜிதே, நட்டே², வினட்டே², த³ட்³டே⁴, அச்சி²ன்னே, விஸ்ஸாஸேன க³ஹிதே உம்மத்தகாதீ³னஞ்ச அனாபத்தி. ஆசாரவிபத்தி. ஸப்பிஆதீ³னங் அத்தனோ ஸந்தகதா, க³ணனுபக³தா, ஸத்தாஹாதிக்கமோதி இமானெத்த² தீணி அங்கா³னி. கதி²னஸமுட்டா²னங், அகிரியங், நோஸஞ்ஞாவிமொக்க²ங், அசித்தகங், பண்ணத்திவஜ்ஜங், காயகம்மங், வசீகம்மங், திசித்தங், திவேத³னங். தேனாஹ ‘‘ஸேஸங் சீவரவக்³க³ஸ்ஸ பட²மஸிக்கா²பதே³ வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³’’ந்தி (கங்கா²॰ அட்ட²॰ கதி²னஸிக்கா²பத³வண்ணனா).
Sādhāraṇapaññatti. Sattāhaṃ anatikkantepi atikkantasaññino ceva vematikassa ca dukkaṭaṃ. Atikkante anatikkantasaññinopi vematikassapi nissaggiyaṃ pācittiyameva, tathā anadhiṭṭhitāvissajjitānaṭṭhāvinaṭṭhādaḍḍhāviluttesu adhiṭṭhitādisaññino. Antosattāhaṃ adhiṭṭhite, vissajjite, naṭṭhe, vinaṭṭhe, daḍḍhe, acchinne, vissāsena gahite ummattakādīnañca anāpatti. Ācāravipatti. Sappiādīnaṃ attano santakatā, gaṇanupagatā, sattāhātikkamoti imānettha tīṇi aṅgāni. Kathinasamuṭṭhānaṃ, akiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedanaṃ. Tenāha ‘‘sesaṃ cīvaravaggassa paṭhamasikkhāpade vuttanayeneva veditabba’’nti (kaṅkhā. aṭṭha. kathinasikkhāpadavaṇṇanā).
பே⁴ஸஜ்ஜஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
