Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
౬. భిక్ఖాదాయకవిమానవణ్ణనా
6. Bhikkhādāyakavimānavaṇṇanā
ఉచ్చమిదం మణిథూణం విమానన్తి భిక్ఖాదాయకవిమానం. తస్స కా ఉప్పత్తి? భగవా రాజగహే విహరతి వేళువనే. తేన సమయేన అఞ్ఞతరో భిక్ఖు అద్ధానమగ్గపటిపన్నో అఞ్ఞతరం గామం పిణ్డాయ పవిట్ఠో ఏకస్స ఘరద్ధారే అట్ఠాసి. తత్థ అఞ్ఞతరో పురిసో ధోతహత్థపాదో ‘‘భుఞ్జిస్సామీ’’తి నిసిన్నో భోజనం ఉపనేత్వా పాతియా పక్ఖిత్తే తం భిక్ఖుం దిస్వా పాతియా భత్తం తస్స భిక్ఖునో పత్తే ఆకిరన్తో తేన ‘‘ఏకదేసమేవ దేహీ’’తి వుత్తోపి సబ్బమేవ ఆకిరి. సో భిక్ఖు అనుమోదనం వత్వా పక్కామి. సో పురిసో ‘‘ఛాతజ్ఝత్తస్స భిక్ఖునో మయా అభుఞ్జిత్వా భత్తం దిన్న’’న్తి అనుస్సరన్తో ఉళారం పీతిసోమనస్సం పటిలభి. సో అపరభాగే కాలం కత్వా తావతింసేసు ద్వాదసయోజనికే కనకవిమానే నిబ్బత్తి. తం ఆయస్మా మహామోగ్గల్లానత్థేరో దేవచారికం చరన్తో మహతియా దేవిద్ధియా విరోచమానం దిస్వా ఇమాహి గాథాహి పటిపుచ్ఛి –
Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānanti bhikkhādāyakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena aññataro bhikkhu addhānamaggapaṭipanno aññataraṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho ekassa gharaddhāre aṭṭhāsi. Tattha aññataro puriso dhotahatthapādo ‘‘bhuñjissāmī’’ti nisinno bhojanaṃ upanetvā pātiyā pakkhitte taṃ bhikkhuṃ disvā pātiyā bhattaṃ tassa bhikkhuno patte ākiranto tena ‘‘ekadesameva dehī’’ti vuttopi sabbameva ākiri. So bhikkhu anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So puriso ‘‘chātajjhattassa bhikkhuno mayā abhuñjitvā bhattaṃ dinna’’nti anussaranto uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭilabhi. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero devacārikaṃ caranto mahatiyā deviddhiyā virocamānaṃ disvā imāhi gāthāhi paṭipucchi –
౧౦౮౧.
1081.
‘‘ఉచ్చమిదం మణిథూణం విమానం, సమన్తతో ద్వాదస యోజనాని;
‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ, samantato dvādasa yojanāni;
కూటాగారా సత్తసతా ఉళారా, వేళురియథమ్భా రుచకత్థతా సుభా.
Kūṭāgārā sattasatā uḷārā, veḷuriyathambhā rucakatthatā subhā.
౧౦౮౨.
1082.
‘‘దేవిద్ధిపత్తోసి మహానుభావో…పే॰…
‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…
వణ్ణో చ తే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
సోపి తస్స ఇమాహి గాథాహి బ్యాకాసి –
Sopi tassa imāhi gāthāhi byākāsi –
౧౦౮౩.
1083.
‘‘సో దేవపుత్తో అత్తమనో…పే॰… యస్స కమ్మస్సిదం ఫలం’’.
‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
౧౦౮౪.
1084.
‘‘అహం మనుస్సేసు మనుస్సభూతో, దిస్వాన భిక్ఖుం తసితం కిలన్తం;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ;
ఏకాహం భిక్ఖం పటిపాదయిస్సం, సమఙ్గి భత్తేన తదా అకాసిం.
Ekāhaṃ bhikkhaṃ paṭipādayissaṃ, samaṅgi bhattena tadā akāsiṃ.
౧౦౮౫.
1085.
‘‘తేన మేతాదిసో వణ్ణో…పే॰… వణ్ణో చ మే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe… vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
౧౦౮౪. తత్థ ఏకాహం భిక్ఖన్తి ఏకం అహం భిక్ఖామత్తం, ఏకం భత్తవడ్ఢితకన్తి అత్థో. పటిపాదయిస్సన్తి పటిపాదేసిం అదాసిం. సమఙ్గి భత్తేనాతి భత్తేన సమఙ్గీభూతం, లద్ధభిక్ఖన్తి అత్థో. ఏవం మహాథేరో తేన దేవపుత్తేన అత్తనో సుచరితకమ్మే పకాసితే సపరివారస్స తస్స ధమ్మం దేసేత్వా మనుస్సలోకమాగతో, తం పవత్తిం సమ్మాసమ్బుద్ధస్స కథేసి. సత్థా తం అట్ఠుప్పత్తిం కత్వా సమ్పత్తమహాజనస్స ధమ్మం దేసేసి. సా దేసనా మహాజనస్స సాత్థికా అహోసీతి.
1084. Tattha ekāhaṃ bhikkhanti ekaṃ ahaṃ bhikkhāmattaṃ, ekaṃ bhattavaḍḍhitakanti attho. Paṭipādayissanti paṭipādesiṃ adāsiṃ. Samaṅgi bhattenāti bhattena samaṅgībhūtaṃ, laddhabhikkhanti attho. Evaṃ mahāthero tena devaputtena attano sucaritakamme pakāsite saparivārassa tassa dhammaṃ desetvā manussalokamāgato, taṃ pavattiṃ sammāsambuddhassa kathesi. Satthā taṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattamahājanassa dhammaṃ desesi. Sā desanā mahājanassa sātthikā ahosīti.
భిక్ఖాదాయకవిమానవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Bhikkhādāyakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi / ౬. భిక్ఖాదాయకవిమానవత్థు • 6. Bhikkhādāyakavimānavatthu