Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
൬. ഭിക്ഖാദായകവിമാനവണ്ണനാ
6. Bhikkhādāyakavimānavaṇṇanā
ഉച്ചമിദം മണിഥൂണം വിമാനന്തി ഭിക്ഖാദായകവിമാനം. തസ്സ കാ ഉപ്പത്തി? ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ. തേന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അദ്ധാനമഗ്ഗപടിപന്നോ അഞ്ഞതരം ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠോ ഏകസ്സ ഘരദ്ധാരേ അട്ഠാസി. തത്ഥ അഞ്ഞതരോ പുരിസോ ധോതഹത്ഥപാദോ ‘‘ഭുഞ്ജിസ്സാമീ’’തി നിസിന്നോ ഭോജനം ഉപനേത്വാ പാതിയാ പക്ഖിത്തേ തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ പാതിയാ ഭത്തം തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പത്തേ ആകിരന്തോ തേന ‘‘ഏകദേസമേവ ദേഹീ’’തി വുത്തോപി സബ്ബമേവ ആകിരി. സോ ഭിക്ഖു അനുമോദനം വത്വാ പക്കാമി. സോ പുരിസോ ‘‘ഛാതജ്ഝത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ മയാ അഭുഞ്ജിത്വാ ഭത്തം ദിന്ന’’ന്തി അനുസ്സരന്തോ ഉളാരം പീതിസോമനസ്സം പടിലഭി. സോ അപരഭാഗേ കാലം കത്വാ താവതിംസേസു ദ്വാദസയോജനികേ കനകവിമാനേ നിബ്ബത്തി. തം ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരോ ദേവചാരികം ചരന്തോ മഹതിയാ ദേവിദ്ധിയാ വിരോചമാനം ദിസ്വാ ഇമാഹി ഗാഥാഹി പടിപുച്ഛി –
Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānanti bhikkhādāyakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena aññataro bhikkhu addhānamaggapaṭipanno aññataraṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho ekassa gharaddhāre aṭṭhāsi. Tattha aññataro puriso dhotahatthapādo ‘‘bhuñjissāmī’’ti nisinno bhojanaṃ upanetvā pātiyā pakkhitte taṃ bhikkhuṃ disvā pātiyā bhattaṃ tassa bhikkhuno patte ākiranto tena ‘‘ekadesameva dehī’’ti vuttopi sabbameva ākiri. So bhikkhu anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So puriso ‘‘chātajjhattassa bhikkhuno mayā abhuñjitvā bhattaṃ dinna’’nti anussaranto uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭilabhi. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero devacārikaṃ caranto mahatiyā deviddhiyā virocamānaṃ disvā imāhi gāthāhi paṭipucchi –
൧൦൮൧.
1081.
‘‘ഉച്ചമിദം മണിഥൂണം വിമാനം, സമന്തതോ ദ്വാദസ യോജനാനി;
‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ, samantato dvādasa yojanāni;
കൂടാഗാരാ സത്തസതാ ഉളാരാ, വേളുരിയഥമ്ഭാ രുചകത്ഥതാ സുഭാ.
Kūṭāgārā sattasatā uḷārā, veḷuriyathambhā rucakatthatā subhā.
൧൦൮൨.
1082.
‘‘ദേവിദ്ധിപത്തോസി മഹാനുഭാവോ…പേ॰…
‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…
വണ്ണോ ച തേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
സോപി തസ്സ ഇമാഹി ഗാഥാഹി ബ്യാകാസി –
Sopi tassa imāhi gāthāhi byākāsi –
൧൦൮൩.
1083.
‘‘സോ ദേവപുത്തോ അത്തമനോ…പേ॰… യസ്സ കമ്മസ്സിദം ഫലം’’.
‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
൧൦൮൪.
1084.
‘‘അഹം മനുസ്സേസു മനുസ്സഭൂതോ, ദിസ്വാന ഭിക്ഖും തസിതം കിലന്തം;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ;
ഏകാഹം ഭിക്ഖം പടിപാദയിസ്സം, സമങ്ഗി ഭത്തേന തദാ അകാസിം.
Ekāhaṃ bhikkhaṃ paṭipādayissaṃ, samaṅgi bhattena tadā akāsiṃ.
൧൦൮൫.
1085.
‘‘തേന മേതാദിസോ വണ്ണോ…പേ॰… വണ്ണോ ച മേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe… vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
൧൦൮൪. തത്ഥ ഏകാഹം ഭിക്ഖന്തി ഏകം അഹം ഭിക്ഖാമത്തം, ഏകം ഭത്തവഡ്ഢിതകന്തി അത്ഥോ. പടിപാദയിസ്സന്തി പടിപാദേസിം അദാസിം. സമങ്ഗി ഭത്തേനാതി ഭത്തേന സമങ്ഗീഭൂതം, ലദ്ധഭിക്ഖന്തി അത്ഥോ. ഏവം മഹാഥേരോ തേന ദേവപുത്തേന അത്തനോ സുചരിതകമ്മേ പകാസിതേ സപരിവാരസ്സ തസ്സ ധമ്മം ദേസേത്വാ മനുസ്സലോകമാഗതോ, തം പവത്തിം സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ കഥേസി. സത്ഥാ തം അട്ഠുപ്പത്തിം കത്വാ സമ്പത്തമഹാജനസ്സ ധമ്മം ദേസേസി. സാ ദേസനാ മഹാജനസ്സ സാത്ഥികാ അഹോസീതി.
1084. Tattha ekāhaṃ bhikkhanti ekaṃ ahaṃ bhikkhāmattaṃ, ekaṃ bhattavaḍḍhitakanti attho. Paṭipādayissanti paṭipādesiṃ adāsiṃ. Samaṅgi bhattenāti bhattena samaṅgībhūtaṃ, laddhabhikkhanti attho. Evaṃ mahāthero tena devaputtena attano sucaritakamme pakāsite saparivārassa tassa dhammaṃ desetvā manussalokamāgato, taṃ pavattiṃ sammāsambuddhassa kathesi. Satthā taṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattamahājanassa dhammaṃ desesi. Sā desanā mahājanassa sātthikā ahosīti.
ഭിക്ഖാദായകവിമാനവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Bhikkhādāyakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi / ൬. ഭിക്ഖാദായകവിമാനവത്ഥു • 6. Bhikkhādāyakavimānavatthu