| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
9. භික්‌ඛුනීසුත්‌තං
9. Bhikkhunīsuttaṃ
159. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං ආයස්‌මා ආනන්‌දො කොසම්‌බියං විහරති ඝොසිතාරාමෙ . අථ ඛො අඤ්‌ඤතරා භික්‌ඛුනී අඤ්‌ඤතරං පුරිසං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එහි ත්‌වං, අම්‌භො පුරිස, යෙනය්‍යො ආනන්‌දො තෙනුපසඞ්‌කම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා මම වචනෙන අය්‍යස්‌ස ආනන්‌දස්‌ස පාදෙ සිරසා වන්‌ද – ‘ඉත්‌ථන්‌නාමා, භන්‌තෙ, භික්‌ඛුනී ආබාධිකිනී දුක්‌ඛිතා බාළ්‌හගිලානා. සා අය්‍යස්‌ස ආනන්‌දස්‌ස පාදෙ සිරසා වන්‌දතී’ති. එවඤ්‌ච වදෙහි – ‘සාධු කිර, භන්‌තෙ, අය්‍යො ආනන්‌දො යෙන භික්‌ඛුනුපස්‌සයො යෙන සා භික්‌ඛුනී තෙනුපසඞ්‌කමතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’’ති . ‘‘එවං, අය්‍යෙ’’ති ඛො සො පුරිසො තස්‌සා භික්‌ඛුනියා පටිස්‌සුත්‌වා යෙනායස්‌මා ආනන්‌දො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සො පුරිසො ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං එතදවොච –
159. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme . Atha kho aññatarā bhikkhunī aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, yenayyo ānando tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena ayyassa ānandassa pāde sirasā vanda – ‘itthannāmā, bhante, bhikkhunī ābādhikinī dukkhitā bāḷhagilānā. Sā ayyassa ānandassa pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadehi – ‘sādhu kira, bhante, ayyo ānando yena bhikkhunupassayo yena sā bhikkhunī tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti . ‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho so puriso tassā bhikkhuniyā paṭissutvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –
‘‘ඉත්‌ථන්‌නාමා, භන්‌තෙ, භික්‌ඛුනී ආබාධිකිනී දුක්‌ඛිතා බාළ්‌හගිලානා. සා ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස පාදෙ සිරසා වන්‌දති, එවඤ්‌ච වදෙති – ‘සාධු කිර, භන්‌තෙ, ආයස්‌මා ආනන්‌දො යෙන භික්‌ඛුනුපස්‌සයො යෙන සා භික්‌ඛුනී තෙනුපසඞ්‌කමතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’’ති. අධිවාසෙසි ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො තුණ්‌හීභාවෙන.
‘‘Itthannāmā, bhante, bhikkhunī ābādhikinī dukkhitā bāḷhagilānā. Sā āyasmato ānandassa pāde sirasā vandati, evañca vadeti – ‘sādhu kira, bhante, āyasmā ānando yena bhikkhunupassayo yena sā bhikkhunī tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti. Adhivāsesi kho āyasmā ānando tuṇhībhāvena.
අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය යෙන භික්‌ඛුනුපස්‌සයො යෙන සා භික්‌ඛුනී තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො සා භික්‌ඛුනී ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං. දිස්‌වා සසීසං පාරුපිත්‌වා මඤ්‌චකෙ නිපජ්‌ජි. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො යෙන සා භික්‌ඛුනී තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. නිසජ්‌ජ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො තං භික්‌ඛුනිං එතදවොච –
Atha kho āyasmā ānando nivāsetvā pattacīvaramādāya yena bhikkhunupassayo yena sā bhikkhunī tenupasaṅkami. Addasā kho sā bhikkhunī āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvā sasīsaṃ pārupitvā mañcake nipajji. Atha kho āyasmā ānando yena sā bhikkhunī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho āyasmā ānando taṃ bhikkhuniṃ etadavoca –
‘‘ආහාරසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො ආහාරං නිස්‌සාය. ආහාරො පහාතබ්‌බො. තණ්‌හාසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො තණ්‌හං නිස්‌සාය. තණ්‌හා පහාතබ්‌බා. මානසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො මානං නිස්‌සාය. මානො පහාතබ්‌බො. මෙථුනසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො. මෙථුනෙ ච සෙතුඝාතො වුත්‌තො භගවතා.
‘‘Āhārasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo āhāraṃ nissāya. Āhāro pahātabbo. Taṇhāsambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo taṇhaṃ nissāya. Taṇhā pahātabbā. Mānasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo mānaṃ nissāya. Māno pahātabbo. Methunasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo. Methune ca setughāto vutto bhagavatā.
‘‘‘ආහාරසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො ආහාරං නිස්‌සාය. ආහාරො පහාතබ්‌බො’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, භගිනි, භික්‌ඛු පටිසඞ්‌ඛා යොනිසො ආහාරං ආහාරෙති – ‘නෙව දවාය න මදාය න මණ්‌ඩනාය න විභූසනාය, යාවදෙව ඉමස්‌ස කායස්‌ස ඨිතියා යාපනාය විහිංසූපරතියා බ්‍රහ්‌මචරියානුග්‌ගහාය. ඉති පුරාණඤ්‌ච වෙදනං පටිහඞ්‌ඛාමි, නවඤ්‌ච වෙදනං න උප්‌පාදෙස්‌සාමි. යාත්‍රා ච මෙ භවිස්‌සති අනවජ්‌ජතා ච ඵාසුවිහාරො චා’ති. සො අපරෙන සමයෙන ආහාරං නිස්‌සාය ආහාරං පජහති. ‘ආහාරසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො ආහාරං නිස්‌සාය. ආහාරො පහාතබ්‌බො’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘‘Āhārasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo āhāraṃ nissāya. Āhāro pahātabbo’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhagini, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti – ‘neva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya. Iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi. Yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cā’ti. So aparena samayena āhāraṃ nissāya āhāraṃ pajahati. ‘Āhārasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo āhāraṃ nissāya. Āhāro pahātabbo’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘තණ්‌හාසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො තණ්‌හං නිස්‌සාය. තණ්‌හා පහාතබ්‌බා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, භගිනි, භික්‌ඛු සුණාති – ‘ඉත්‌ථන්‌නාමො කිර භික්‌ඛු ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරතී’ති. තස්‌ස එවං හොති – ‘කුදාස්‌සු නාම අහම්‌පි ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සාමී’ති! සො අපරෙන සමයෙන තණ්‌හං නිස්‌සාය තණ්‌හං පජහති. ‘තණ්‌හාසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො තණ්‌හං නිස්‌සාය. තණ්‌හා පහාතබ්‌බා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘‘Taṇhāsambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo taṇhaṃ nissāya. Taṇhā pahātabbā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhagini, bhikkhu suṇāti – ‘itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’ti. Tassa evaṃ hoti – ‘kudāssu nāma ahampi āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissāmī’ti! So aparena samayena taṇhaṃ nissāya taṇhaṃ pajahati. ‘Taṇhāsambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo taṇhaṃ nissāya. Taṇhā pahātabbā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘මානසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො මානං නිස්‌සාය. මානො පහාතබ්‌බො’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, භගිනි, භික්‌ඛු සුණාති – ‘ඉත්‌ථන්‌නාමො කිර භික්‌ඛු ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරතී’ති. තස්‌ස එවං හොති – ‘සො හි නාම ආයස්‌මා ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සති; කිමඞ්‌ගං 1 පනාහ’න්‌ති! සො අපරෙන සමයෙන මානං නිස්‌සාය මානං පජහති. ‘මානසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො මානං නිස්‌සාය. මානො පහාතබ්‌බො’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘‘Mānasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo mānaṃ nissāya. Māno pahātabbo’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhagini, bhikkhu suṇāti – ‘itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’ti. Tassa evaṃ hoti – ‘so hi nāma āyasmā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati; kimaṅgaṃ 2 panāha’nti! So aparena samayena mānaṃ nissāya mānaṃ pajahati. ‘Mānasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo mānaṃ nissāya. Māno pahātabbo’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘මෙථුනසම්‌භූතො අයං, භගිනි, කායො. මෙථුනෙ ච සෙතුඝාතො වුත්‌තො භගවතා’’ති.
‘‘Methunasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo. Methune ca setughāto vutto bhagavatā’’ti.
අථ ඛො සා භික්‌ඛුනී මඤ්‌චකා වුට්‌ඨහිත්‌වා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස පාදෙසු සිරසා නිපතිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං එතදවොච – ‘‘අච්‌චයො මං, භන්‌තෙ, අච්‌චගමා, යථාබාලං යථාමූළ්‌හං යථාඅකුසලං, යාහං එවමකාසිං. තස්‌සා මෙ, භන්‌තෙ, අය්‍යො ආනන්‌දො අච්‌චයං අච්‌චයතො පටිග්‌ගණ්‌හාතු, ආයතිං සංවරායා’’ති. ‘‘තග්‌ඝ තං 3, භගිනි, අච්‌චයො අච්‌චගමා, යථාබාලං යථාමූළ්‌හං යථාඅකුසලං, යා ත්‌වං එවමකාසි. යතො ච ඛො ත්‌වං, භගිනි, අච්‌චයං අච්‌චයතො දිස්‌වා යථාධම්‌මං පටිකරොසි, තං තෙ මයං පටිග්‌ගණ්‌හාම. වුද්‌ධි හෙසා, භගිනි, අරියස්‌ස විනයෙ යො අච්‌චයං අච්‌චයතො දිස්‌වා යථාධම්‌මං පටිකරොති ආයතිං සංවරං ආපජ්‌ජතී’’ති. නවමං.
Atha kho sā bhikkhunī mañcakā vuṭṭhahitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā āyasmato ānandassa pādesu sirasā nipatitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā, yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yāhaṃ evamakāsiṃ. Tassā me, bhante, ayyo ānando accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu, āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha taṃ 4, bhagini, accayo accagamā, yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yā tvaṃ evamakāsi. Yato ca kho tvaṃ, bhagini, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhi hesā, bhagini, ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatī’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. භික්‌ඛුනීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Bhikkhunīsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 9. භික්‌ඛුනීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Bhikkhunīsuttavaṇṇanā
