| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ภิกฺขุนีอุปสมฺปทานุชานนกถา
Bhikkhunīupasampadānujānanakathā
๔๐๔. อิมาย อนุปญฺญตฺติยาติ มหาปชาปติยา อฎฺฐครุธมฺมปฎิคฺคหณูปสมฺปทํ อุปนิธาย อยํ ปญฺญตฺติ อนุปญฺญตฺติ นาม, ตาย อนุปญฺญตฺติยา อุปสมฺปาเทตุนฺติ อโตฺถฯ มหาปชาปติยา สทฺธิวิหารินิโย กตฺวาติ มหาปชาปติํ อุปชฺฌํ กตฺวา ปญฺจสตา สากิยานิโย ตสฺสา สทฺธิวิหารินิโย กตฺวาติ อโตฺถฯ อิตีติ ตสฺมา อเหสุนฺติ สมฺพโนฺธฯ อิมินา โอวาเทนาติ ภควโต อิมินา โอวาเทนฯ
404.Imāya anupaññattiyāti mahāpajāpatiyā aṭṭhagarudhammapaṭiggahaṇūpasampadaṃ upanidhāya ayaṃ paññatti anupaññatti nāma, tāya anupaññattiyā upasampādetunti attho. Mahāpajāpatiyā saddhivihāriniyo katvāti mahāpajāpatiṃ upajjhaṃ katvā pañcasatā sākiyāniyo tassā saddhivihāriniyo katvāti attho. Itīti tasmā ahesunti sambandho. Iminā ovādenāti bhagavato iminā ovādena.
๔๑๐. เอติสฺสาติ เอติสฺสา ภิกฺขุนิยาฯ ตนฺติ กมฺมํฯ อญฺญสฺมินฺติ อญฺญสฺมิํ กเมฺมฯ อญฺญนฺติ โรปิตพฺพกมฺมโต อญฺญํ กมฺมํฯ
410.Etissāti etissā bhikkhuniyā. Tanti kammaṃ. Aññasminti aññasmiṃ kamme. Aññanti ropitabbakammato aññaṃ kammaṃ.
๔๑๑. กทฺทโมทเกนาติ กทฺทเมน อาลุฬิเตน อุทเกเนวฯ กทฺทมาทีสุปีติ ปีสโทฺท ‘‘เยน เกนจี’’ติ เอตฺถ โยเชตโพฺพฯ เยน เกนจิปีติ หิ อโตฺถฯ สนฺนิปติตฺวาติ ภิกฺขุนิสเงฺฆน สนฺนิปติตฺวาฯ อปสาทนียนฺติ อปสาเทตพฺพํ กมฺมํฯ เอตฺตาวตาติ เอตฺตเกน สาวนมเตฺตนฯ อวนฺทิโยติ น วเนฺทตโพฺพ, วนฺทิตุํ น อรโหติ อโตฺถฯ ตโตติ ติกฺขตฺตุํ สาเวตพฺพโตฯ น วนฺทนฺตีติ ภิกฺขุนิโย น วนฺทนฺติฯ ทิสฺวาปีติ ตํ ภิกฺขุํ ทิสฺวาปิฯ เตน ภิกฺขุนาติ อปสาทนียํ ทเสฺสเนฺตน ภิกฺขุนา, ขมาเปตพฺพนฺติ สมฺพโนฺธฯ วิหาเรเยวาติ ภิกฺขูนํ วิหาเรเยวฯ เตน ภิกฺขุนาติ อุปสงฺกมิตเพฺพน ภิกฺขุนา, วตฺตพฺพนฺติ สมฺพโนฺธฯ ตโตติ วตฺตพฺพกาลโตฯ โสติ อปสาทนียํ ทเสฺสโนฺต ภิกฺขุฯ เอตฺถาติ ภิกฺขุนิกฺขนฺธเกฯ กมฺมวิภเงฺคติ ปริวาราวสาเน กมฺมานํ วิภงฺคฎฺฐาเน (ปริ. อฎฺฐ. ๔๙๕-๔๙๖)ฯ
411.Kaddamodakenāti kaddamena āluḷitena udakeneva. Kaddamādīsupīti pīsaddo ‘‘yena kenacī’’ti ettha yojetabbo. Yena kenacipīti hi attho. Sannipatitvāti bhikkhunisaṅghena sannipatitvā. Apasādanīyanti apasādetabbaṃ kammaṃ. Ettāvatāti ettakena sāvanamattena. Avandiyoti na vandetabbo, vandituṃ na arahoti attho. Tatoti tikkhattuṃ sāvetabbato. Na vandantīti bhikkhuniyo na vandanti. Disvāpīti taṃ bhikkhuṃ disvāpi. Tena bhikkhunāti apasādanīyaṃ dassentena bhikkhunā, khamāpetabbanti sambandho. Vihāreyevāti bhikkhūnaṃ vihāreyeva. Tena bhikkhunāti upasaṅkamitabbena bhikkhunā, vattabbanti sambandho. Tatoti vattabbakālato. Soti apasādanīyaṃ dassento bhikkhu. Etthāti bhikkhunikkhandhake. Kammavibhaṅgeti parivārāvasāne kammānaṃ vibhaṅgaṭṭhāne (pari. aṭṭha. 495-496).
โอภาสนฺตีติ อว หีเนน ภาสนฺตีติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘อสทฺธเมฺมน โอภาสนฺตี’’ติฯ ‘‘ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ สมฺปโยเชนฺตี’’ติ เอตฺถ กมฺมกรเณ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘ปุริเส อสทฺธเมฺมนา’’ติฯ เอตฺถ ‘‘ปุริเส’’ติ อิมินา กมฺมํ ทเสฺสติ, ‘‘อสทฺธเมฺมนา’’ติ อิมินา กรณํฯ วิหารปฺปเวสเนติ ภิกฺขูนํ วิหารปฺปเวสเนฯ โอวาทํ ฐเปตุนฺติ เอตฺถ โอวาทฎฺฐปนาการํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘น ภิกฺขุนุปสฺสย’’นฺติอาทิฯ โอวาทตฺถายาติ โอวาทปฎิคฺคหณตฺถายฯ มา กริตฺถาติ มา กเรยฺยาถฯ
Obhāsantīti ava hīnena bhāsantīti dassento āha ‘‘asaddhammena obhāsantī’’ti. ‘‘Bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojentī’’ti ettha kammakaraṇe dassento āha ‘‘purise asaddhammenā’’ti. Ettha ‘‘purise’’ti iminā kammaṃ dasseti, ‘‘asaddhammenā’’ti iminā karaṇaṃ. Vihārappavesaneti bhikkhūnaṃ vihārappavesane. Ovādaṃ ṭhapetunti ettha ovādaṭṭhapanākāraṃ dassento āha ‘‘na bhikkhunupassaya’’ntiādi. Ovādatthāyāti ovādapaṭiggahaṇatthāya. Mā karitthāti mā kareyyātha.
๔๑๖. คิหิทาริกาโยติ คิหิภูตา ทาริกาโย พนฺธนฺติ วิยาติ โยชนาฯ ฆนปฎฺฎเกนาติ ฆนภูเตน ปเฎฺฎน นิยุเตฺตนฯ เอกปริยกนฺติ เอตฺถ เอกวารํ กฎิยํ ปริกฺขิปิตฺวา กตํ กายพนฺธนํ เอกปริยกนฺติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘เอกวารํ ปริกฺขิปนก’’นฺติฯ ตตฺถ ปริกฺขิปนกนฺติ กฎิยํ ปริกฺขิปนารหํฯ
416.Gihidārikāyoti gihibhūtā dārikāyo bandhanti viyāti yojanā. Ghanapaṭṭakenāti ghanabhūtena paṭṭena niyuttena. Ekapariyakanti ettha ekavāraṃ kaṭiyaṃ parikkhipitvā kataṃ kāyabandhanaṃ ekapariyakanti dassento āha ‘‘ekavāraṃ parikkhipanaka’’nti. Tattha parikkhipanakanti kaṭiyaṃ parikkhipanārahaṃ.
วิลีเวนาติ เอตฺถ พหุเตฺถ เอกวจนนฺติ อาห ‘‘สเณฺหหิ วิลีเวหี’’ติฯ ‘‘กตปเฎฺฎนา’’ติ อิมินา ปาฬิยํ ‘‘กเตนา’’ติ ปาฐเสสํ ทเสฺสติฯ เสตวตฺถปเฎฺฎนาติ เสตวเตฺถน กเตน ปเฎฺฎนฯ กตเวณิยาติ กตาย เวณิยาฯ อิมินา ทุเสฺสน กตา เวณิ ทุสฺสเวณีติ วจนตฺถํ ทเสฺสติฯ เอเสว นโย ปุริมปจฺฉิมปเทสุปิฯ โจฬกาสาวนฺติ โจฬเมว กสาเวน รตฺตตฺตา โจฬกาสาวํฯ
Vilīvenāti ettha bahutthe ekavacananti āha ‘‘saṇhehi vilīvehī’’ti. ‘‘Katapaṭṭenā’’ti iminā pāḷiyaṃ ‘‘katenā’’ti pāṭhasesaṃ dasseti. Setavatthapaṭṭenāti setavatthena katena paṭṭena. Kataveṇiyāti katāya veṇiyā. Iminā dussena katā veṇi dussaveṇīti vacanatthaṃ dasseti. Eseva nayo purimapacchimapadesupi. Coḷakāsāvanti coḷameva kasāvena rattattā coḷakāsāvaṃ.
อฎฺฐิเลฺลนาติ อเทฺทน อฎฺฐินาฯ ‘‘โคชงฺฆฎฺฐิเก’’ติ อิมินา อฎฺฐิโน สมฺพนฺธํ ทเสฺสติฯ หตฺถํ โกฎฺฎาเปนฺตีติ เอตฺถ หตฺถํ นาม อคฺคพาหเมวาธิเปฺปตํ, น กปฺปรโต ปฎฺฐายาติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘อคฺคพาห’’นฺติฯ ปิฎฺฐิหตฺถนฺติ หตฺถปิฎฺฐิํฯ ปิฎฺฐิปาทนฺติ ปาทปิฎฺฐิํฯ
Aṭṭhillenāti addena aṭṭhinā. ‘‘Gojaṅghaṭṭhike’’ti iminā aṭṭhino sambandhaṃ dasseti. Hatthaṃ koṭṭāpentīti ettha hatthaṃ nāma aggabāhamevādhippetaṃ, na kapparato paṭṭhāyāti dassento āha ‘‘aggabāha’’nti. Piṭṭhihatthanti hatthapiṭṭhiṃ. Piṭṭhipādanti pādapiṭṭhiṃ.
๔๑๗. วุตฺตนยาเนวาติ ฉพฺพคฺคิยานํ มุขลิมฺปนาทีสุ (จูฬว. อฎฺฐ. ๒๔๗) วุตฺตนยาเนวฯ องฺคเทเสติ สรีรปฺปเทเสฯ คณฺฑปฺปเทเสติ กโปลปฺปเทเสฯ สาโลเก ติฎฺฐนฺตีติ เอตฺถ สํวิชฺชติ อาโลโก เอตฺถาติ สาโลกนฺติ กตฺวา ทฺวารํ คเหตพฺพํฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ทฺวารํ วิวริตฺวา’’ติฯ วุฎฺฐาเปนฺตีติ อุปสมฺปาเทนฺติฯ สูนํ ฐเปนฺตีติ เอตฺถ สูนาสโทฺท มํสปริยาโยติ อาห ‘‘มํสํ วิกฺกิณนฺตี’’ติฯ เตนาติ ทาเสนฯ อิทํ ปทํ ‘‘กาเรนฺตี’’ติ ปเท การิตกมฺมํฯ ‘‘หริตกเญฺจว ปกฺกญฺจา’’ติ อิมินา หริตกปกฺกิกนฺติ ปทสฺส ทฺวนฺทวากฺยํ ทเสฺสติฯ ตตฺถ หริตกนฺติ หริตเมว ปณฺณํฯ ปกฺกนฺติ เสทิตํ ปณฺณํฯ
417.Vuttanayānevāti chabbaggiyānaṃ mukhalimpanādīsu (cūḷava. aṭṭha. 247) vuttanayāneva. Aṅgadeseti sarīrappadese. Gaṇḍappadeseti kapolappadese. Sāloke tiṭṭhantīti ettha saṃvijjati āloko etthāti sālokanti katvā dvāraṃ gahetabbaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘dvāraṃ vivaritvā’’ti. Vuṭṭhāpentīti upasampādenti. Sūnaṃ ṭhapentīti ettha sūnāsaddo maṃsapariyāyoti āha ‘‘maṃsaṃ vikkiṇantī’’ti. Tenāti dāsena. Idaṃ padaṃ ‘‘kārentī’’ti pade kāritakammaṃ. ‘‘Haritakañceva pakkañcā’’ti iminā haritakapakkikanti padassa dvandavākyaṃ dasseti. Tattha haritakanti haritameva paṇṇaṃ. Pakkanti seditaṃ paṇṇaṃ.
๔๑๘. กถิตาเยวาติ จีวรกฺขนฺธเก กถิตาเยวฯ
418.Kathitāyevāti cīvarakkhandhake kathitāyeva.
๔๑๙. ปาฬิมุตฺตกวินิจฺฉโยติ ปาฬิยํ วุตฺตวินิจฺฉยโต มุโตฺต วินิจฺฉโยฯ ปาฬิมุตฺตกวินิจฺฉยํ วิตฺถาเรโนฺต อาห ‘‘สเจ หี’’ติอาทิฯ โย โกจิ กาลํ กโรโนฺต วทตีติ สมฺพโนฺธฯ มมจฺจเยนาติ มม อติกฺกเมนฯ อญฺญสฺสาติ วุเตฺตหิ อุปชฺฌายาทีหิ อญฺญสฺส ฯ เตสนฺติ อุปชฺฌายาทีนํฯ น โหตีติ ปริกฺขาโร น โหติฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ อจฺจยทานนฺติ อจฺจเยน โหตูติ ทานํฯ น รุหตีติ ปญฺจนฺนํ สหธมฺมิกานํ ปพฺพชิตสฺส วา คหฎฺฐสฺส วา ยสฺส กสฺสจิ อจฺจยทานํ เตสํ น รุหติ, สงฺฆเสฺสว รุหตีติ อธิปฺปาโยฯ คิหีนํ ปน อจฺจยทานนฺติ สมฺพโนฺธฯ รุหตีติ คิหีนํ ปพฺพชิตสฺส วา คหฎฺฐสฺส วา ยสฺส กสฺสจิ อจฺจยทานํ เตสํ รุหติ, เตสํเยว สนฺตโก โหตีติ อธิปฺปาโยฯ
419.Pāḷimuttakavinicchayoti pāḷiyaṃ vuttavinicchayato mutto vinicchayo. Pāḷimuttakavinicchayaṃ vitthārento āha ‘‘sace hī’’tiādi. Yo koci kālaṃ karonto vadatīti sambandho. Mamaccayenāti mama atikkamena. Aññassāti vuttehi upajjhāyādīhi aññassa . Tesanti upajjhāyādīnaṃ. Na hotīti parikkhāro na hoti. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Accayadānanti accayena hotūti dānaṃ. Na ruhatīti pañcannaṃ sahadhammikānaṃ pabbajitassa vā gahaṭṭhassa vā yassa kassaci accayadānaṃ tesaṃ na ruhati, saṅghasseva ruhatīti adhippāyo. Gihīnaṃ pana accayadānanti sambandho. Ruhatīti gihīnaṃ pabbajitassa vā gahaṭṭhassa vā yassa kassaci accayadānaṃ tesaṃ ruhati, tesaṃyeva santako hotīti adhippāyo.
๔๒๐. ปุราณมลฺลีติ เอตฺถ มลฺลสฺส ภริยา มลฺลี, ปุราเณ มลฺลี ปุราณมลฺลีติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘ปุราเณ’’ติอาทิฯ ‘‘คิหิกาเล’’ติ อิมินา ‘‘ปุราเณ’’ติ เอตฺถ ณปจฺจยสฺส สรูปํ ทเสฺสติฯ มลฺลสฺสาติ มุฎฺฐิมลฺลสฺสฯ ปุริสพฺยญฺชนนฺติ เอตฺถ พฺยญฺชนสโทฺท นิมิตฺตปริยาโยติ อาห ‘‘ปุริสนิมิตฺต’’นฺติฯ จิตฺตนฺติ ราคจิตฺตํฯ
420.Purāṇamallīti ettha mallassa bhariyā mallī, purāṇe mallī purāṇamallīti dassento āha ‘‘purāṇe’’tiādi. ‘‘Gihikāle’’ti iminā ‘‘purāṇe’’ti ettha ṇapaccayassa sarūpaṃ dasseti. Mallassāti muṭṭhimallassa. Purisabyañjananti ettha byañjanasaddo nimittapariyāyoti āha ‘‘purisanimitta’’nti. Cittanti rāgacittaṃ.
๔๒๑. ยนฺติ ยํ วตฺถุ, อคฺคนฺติ ปฐมภาคํฯ อสปฺปายนฺติ อตฺตโน อสปฺปายํฯ
421.Yanti yaṃ vatthu, agganti paṭhamabhāgaṃ. Asappāyanti attano asappāyaṃ.
หิโยฺยติ อตีตานนฺตราหนิฯ อญฺญสฺมินฺติ ภิกฺขุนีหิ อญฺญสฺมิํฯ ‘‘ภิกฺขุนีหี’’ติ ปทํ ‘‘ปฎิคฺคาหาเปตฺวา’’ติ ปเท การิตกมฺมํฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ
Hiyyoti atītānantarāhani. Aññasminti bhikkhunīhi aññasmiṃ. ‘‘Bhikkhunīhī’’ti padaṃ ‘‘paṭiggāhāpetvā’’ti pade kāritakammaṃ. Hīti saccaṃ, yasmā vā.
๔๒๖. ‘‘โภชนกาล’’นฺติ อิมินา ‘‘กาลํ วีตินาเมสุ’’นฺติ เอตฺถ กาลวิเสสํ ทเสฺสติฯ
426. ‘‘Bhojanakāla’’nti iminā ‘‘kālaṃ vītināmesu’’nti ettha kālavisesaṃ dasseti.
ปุเรติ อาทิมฺหิฯ ตาสนฺติ อฎฺฐนฺนํ ภิกฺขุนีนํฯ อพฺภนฺตริมาติ อพฺภนฺตเร ปริยาปนฺนาฯ อญฺญาติ อฎฺฐหิ ภิกฺขุนีหิ อญฺญาฯ นวกตรา โหตีติ สมฺพโนฺธฯ ‘‘ฐเปตฺวา ภตฺตคฺค’’นฺติ อิมินา อญฺญตฺถ สพฺพตฺถ ยถาวุฑฺฒํ น ปฎิพาหิตพฺพนฺติ เอตฺถ อญฺญสทฺทสฺส อปาทานํ ทเสฺสติฯ อญฺญสฺมินฺติ เอตฺถ สฺมิํวจเนน ตฺถปจฺจยสฺส อตฺถํ ทเสฺสติฯ ‘‘จตุปจฺจยภาชนียฎฺฐาเน’’ติ อิมินา สรูปํ ทเสฺสติฯ
Pureti ādimhi. Tāsanti aṭṭhannaṃ bhikkhunīnaṃ. Abbhantarimāti abbhantare pariyāpannā. Aññāti aṭṭhahi bhikkhunīhi aññā. Navakatarā hotīti sambandho. ‘‘Ṭhapetvā bhattagga’’nti iminā aññattha sabbattha yathāvuḍḍhaṃ na paṭibāhitabbanti ettha aññasaddassa apādānaṃ dasseti. Aññasminti ettha smiṃvacanena tthapaccayassa atthaṃ dasseti. ‘‘Catupaccayabhājanīyaṭṭhāne’’ti iminā sarūpaṃ dasseti.
๔๓๐. ทูเตนปิ อุปสมฺปาเทตุนฺติ เอตฺถ กิํ สพฺพถา ทูเตน อุปสมฺปทา วฎฺฎตีติ อาห ‘‘ทูเตน…เป.… วฎฺฎตี’’ติฯ เยน เกนจิ อนฺตราเยนาติ สมฺพโนฺธ, อสติ อนฺตราเย น วฎฺฎตีติ อธิปฺปาโยฯ กมฺมวาจาปริโยสาเน อุปสมฺปนฺนาว โหตีติ สมฺพโนฺธฯ ตาวเทวาติ อุปสมฺปนฺนกฺขเณเยวฯ
430.Dūtenapi upasampādetunti ettha kiṃ sabbathā dūtena upasampadā vaṭṭatīti āha ‘‘dūtena…pe… vaṭṭatī’’ti. Yena kenaci antarāyenāti sambandho, asati antarāye na vaṭṭatīti adhippāyo. Kammavācāpariyosāne upasampannāva hotīti sambandho. Tāvadevāti upasampannakkhaṇeyeva.
๔๓๑. นวกมฺมมฺปีติ ปิสโทฺท อุโทสิตอุปสฺสเย อเปกฺขติฯ
431.Navakammampīti pisaddo udositaupassaye apekkhati.
๔๓๒. ตสฺสาติ ตสฺสา อิตฺถิยาฯ ยาว โส ทารโก วิญฺญุตํ ปาปุณาตีติ เอตฺถ กถํ วิญฺญุภาโว คเหตโพฺพติ อาห ‘‘ยาว ขาทิตุ’’นฺติอาทิฯ
432.Tassāti tassā itthiyā. Yāva so dārako viññutaṃ pāpuṇātīti ettha kathaṃ viññubhāvo gahetabboti āha ‘‘yāva khāditu’’ntiādi.
ฐเปตฺวา สาคารนฺติ เอตฺถ สกาโร สหสทฺทการิโย, อคารนฺติ จ เสยฺยาคารนฺติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘สหาคารเสยฺยมตฺตํ ฐเปตฺวา’’ติฯ ยถา อญฺญสฺมิํ ปุริเส ปฎิปชฺชิตพฺพํ, เอวํ ตถาติ โยชนาฯ ‘‘อญฺญสฺมิ’’นฺติ อิมินา ปาฬิยํ อเญฺญ ปุริเสติ เอตฺถ สฺมิํวจนสฺส สพฺพนามโต เอการาเทโส ทสฺสิโต, ตํทสฺสเนน จ กจฺจายเน (กจฺจายเน ๑๑๐ สุเตฺต) สพฺพนามโต สฺมิํวจนสฺส เอการาเทสนิเสธนํ อนิจฺจนฺติ ทเสฺสติฯ
Ṭhapetvā sāgāranti ettha sakāro sahasaddakāriyo, agāranti ca seyyāgāranti dassento āha ‘‘sahāgāraseyyamattaṃ ṭhapetvā’’ti. Yathā aññasmiṃ purise paṭipajjitabbaṃ, evaṃ tathāti yojanā. ‘‘Aññasmi’’nti iminā pāḷiyaṃ aññe puriseti ettha smiṃvacanassa sabbanāmato ekārādeso dassito, taṃdassanena ca kaccāyane (kaccāyane 110 sutte) sabbanāmato smiṃvacanassa ekārādesanisedhanaṃ aniccanti dasseti.
๔๓๔. ‘‘ยเทว สา วิพฺภนฺตา’’ติ อิมินา ทเสฺสตีติ สมฺพโนฺธฯ ‘‘ยสฺมา’’ติ อิมินา ยเทวาติ เอตฺถ ยํสทฺทสฺส การณตฺถํ ทเสฺสติฯ โอทาตานิ วตฺถานิ นิวตฺถาติ สมฺพโนฺธฯ ‘‘ตสฺมาเยวา’’ติ อิมินา ตเทวาติ ปทสฺส การณตฺถเมว ทเสฺสติฯ ‘‘น สิกฺขาปจฺจกฺขาเนนา’’ติ อิมินา เอวตฺถผลํ ทเสฺสติฯ สา ปุน อุปสมฺปทํ น ลภตีติ สา วิพฺภนฺตา ภิกฺขุนี ปุน อุปสมฺปทํ น ลภติฯ
434.‘‘Yadeva sā vibbhantā’’ti iminā dassetīti sambandho. ‘‘Yasmā’’ti iminā yadevāti ettha yaṃsaddassa kāraṇatthaṃ dasseti. Odātāni vatthāni nivatthāti sambandho. ‘‘Tasmāyevā’’ti iminā tadevāti padassa kāraṇatthameva dasseti. ‘‘Na sikkhāpaccakkhānenā’’ti iminā evatthaphalaṃ dasseti. Sā puna upasampadaṃ na labhatīti sā vibbhantā bhikkhunī puna upasampadaṃ na labhati.
ปพฺพชฺชมฺปิ น ลภตีติ ติตฺถายตนสงฺกนฺตา ภิกฺขุนี ปพฺพชฺชมฺปิ น ลภติ, ปเคว อุปสมฺปทํฯ
Pabbajjampi na labhatīti titthāyatanasaṅkantā bhikkhunī pabbajjampi na labhati, pageva upasampadaṃ.
ปาเท สมฺพาหนฺตาติ ภิกฺขุนีนํ ปาเท สมฺพาหนฺตาฯ เกเสติ ภิกฺขุนีนํ เกเสฯ ตตฺราติ ‘‘กุกฺกุจฺจยนฺตา น สาทิยนฺตี’’ติ วจเนฯ เอเก อาจริยา วทนฺตีติ สมฺพโนฺธฯ สารตฺตา โหนฺตีติ โยชนาฯ เอตฺถาติ ปุริสานํ อภิวาทนาทีสุฯ อิทนฺติ ปุริสานํ อภิวาทนาทิ, ‘‘อนุญฺญาต’’นฺติ ปเท วุตฺตกมฺมํ ‘‘วฎฺฎตี’’ติ ปเท วุตฺตกตฺตาฯ อถ วา โอทิสฺส อนุญฺญาตํ อิทํ ปุริสานํ อภิวาทนาทิ วฎฺฎตีติ โยชนาฯ เอวญฺหิ สติ ‘‘โอทิสฺส อนุญฺญาต’’นฺติ ปทํ เหตุอโนฺตคธวิเสสนํ, โอทิสฺส อนุญฺญาตตฺตา วฎฺฎตีติ อธิปฺปาโยฯ ตนฺติ อฎฺฐกถาสุ วุตฺตวจนํฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ
Pāde sambāhantāti bhikkhunīnaṃ pāde sambāhantā. Keseti bhikkhunīnaṃ kese. Tatrāti ‘‘kukkuccayantā na sādiyantī’’ti vacane. Eke ācariyā vadantīti sambandho. Sārattā hontīti yojanā. Etthāti purisānaṃ abhivādanādīsu. Idanti purisānaṃ abhivādanādi, ‘‘anuññāta’’nti pade vuttakammaṃ ‘‘vaṭṭatī’’ti pade vuttakattā. Atha vā odissa anuññātaṃ idaṃ purisānaṃ abhivādanādi vaṭṭatīti yojanā. Evañhi sati ‘‘odissa anuññāta’’nti padaṃ hetuantogadhavisesanaṃ, odissa anuññātattā vaṭṭatīti adhippāyo. Tanti aṭṭhakathāsu vuttavacanaṃ. Hīti saccaṃ, yasmā vā.
๔๓๕. ปลฺลเงฺกน นิสีทนฺตีติ เอตฺถ อาสนปลฺลงฺกํ ปฎิกฺขิปโนฺต อาห ‘‘ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสีทนฺตี’’ติฯ ตตฺถ อาภุชิตฺวาติ อาพนฺธิตฺวาฯ กูโปติ วจฺจกูโปฯ อุปรีติ กูปโต อุปริฯ ‘‘สพฺพทิสาสุ ปญฺญายตี’’ติ อิมินา ปฎิจฺฉนฺนเมว อตฺถิ, น อุปริ ฉนฺนนฺติ ทเสฺสติฯ
435.Pallaṅkena nisīdantīti ettha āsanapallaṅkaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘pallaṅkaṃ ābhujitvā nisīdantī’’ti. Tattha ābhujitvāti ābandhitvā. Kūpoti vaccakūpo. Uparīti kūpato upari. ‘‘Sabbadisāsu paññāyatī’’ti iminā paṭicchannameva atthi, na upari channanti dasseti.
๔๓๖. กุณฺฑกนฺติ กณํฯ เอตฺถาติ ภิกฺขุนิกฺขนฺธเกฯ
436.Kuṇḍakanti kaṇaṃ. Etthāti bhikkhunikkhandhake.
อิติ ภิกฺขุนิกฺขนฺธกวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ
Iti bhikkhunikkhandhakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi
ภิกฺขุนีอุปสมฺปทานุชานนํ • Bhikkhunīupasampadānujānanaṃ
๒. ทุติยภาณวาโร • 2. Dutiyabhāṇavāro
๓. ตติยภาณวาโร • 3. Tatiyabhāṇavāro
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ภิกฺขุนีอุปสมฺปทานุชานนกถา • Bhikkhunīupasampadānujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ภิกฺขุนีอุปสมฺปนฺนานุชานนกถาวณฺณนา • Bhikkhunīupasampannānujānanakathāvaṇṇanā
