Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
භික්ඛුනීඋපසම්පදානුජානනකථාවණ්ණනා
Bhikkhunīupasampadānujānanakathāvaṇṇanā
404. යදග්ගෙන යං දිවසං ආදිං කත්වා. තදෙවාති තස්මිං එව දිවසෙ. ‘‘අනුඤත්තියා’’ති පාඨො. ‘‘අනුපඤ්ඤත්තියා’’ති න සුන්දරං.
404.Yadaggena yaṃ divasaṃ ādiṃ katvā. Tadevāti tasmiṃ eva divase. ‘‘Anuñattiyā’’ti pāṭho. ‘‘Anupaññattiyā’’ti na sundaraṃ.
405. ‘‘පටිග්ගණ්හාමි යාවජීවං අනතික්කමනීයො’’ති වත්වා ඉදානි කිං කාරණා වරං යාචතීති චෙ? පරූපවාදවිවජ්ජනත්ථං. දුබ්බුද්ධිනො හි කෙචි වදෙය්යුං ‘‘මහාපජාපතියා පඨමං සම්පටිච්ඡිතත්තා උභතොසඞ්ඝස්ස යථාවුඩ්ඪඅභිවාදනං න ජාතං. ගොතමී චෙ වරං යාචෙය්ය, භගවා අනුජානෙය්යා’’ති.
405. ‘‘Paṭiggaṇhāmi yāvajīvaṃ anatikkamanīyo’’ti vatvā idāni kiṃ kāraṇā varaṃ yācatīti ce? Parūpavādavivajjanatthaṃ. Dubbuddhino hi keci vadeyyuṃ ‘‘mahāpajāpatiyā paṭhamaṃ sampaṭicchitattā ubhatosaṅghassa yathāvuḍḍhaabhivādanaṃ na jātaṃ. Gotamī ce varaṃ yāceyya, bhagavā anujāneyyā’’ti.
408. විමානෙත්වාති අපරජ්ඣිත්වා.
408.Vimānetvāti aparajjhitvā.
410-3. කම්මප්පත්තායොපීති කම්මාරහාපි. ආපත්තිගාමිනියොපීති ආපත්තිං ආපන්නායොපි. ද්වෙ තිස්සො භික්ඛුනියොති ද්වීහි තීහි භික්ඛුනීහි. ‘‘මනොසිලිකායා’’ති පාඨො.
410-3.Kammappattāyopīti kammārahāpi. Āpattigāminiyopīti āpattiṃ āpannāyopi. Dve tisso bhikkhuniyoti dvīhi tīhi bhikkhunīhi. ‘‘Manosilikāyā’’ti pāṭho.
420. ‘‘තෙන ච භික්ඛු නිමන්තෙතබ්බො’’ති සාමීචිවසෙන වුත්තං.
420. ‘‘Tena ca bhikkhu nimantetabbo’’ti sāmīcivasena vuttaṃ.
422-3. ‘‘අනුජානාමි…පෙ.… තාවකාලික’’න්ති පුග්ගලිකං සන්ධාය වුත්තං, න සඞ්ඝිකන්ති ආචරියො. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, උතුනියා කටිසුත්තක’’න්ති වචනතො භික්ඛුස්ස විනිබන්ධං කටිසුත්තකං න වට්ටති. පග්ඝරන්තී විසවිණා. වෙපුරිසිකා මස්සුදාඨී.
422-3. ‘‘Anujānāmi…pe… tāvakālika’’nti puggalikaṃ sandhāya vuttaṃ, na saṅghikanti ācariyo. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, utuniyā kaṭisuttaka’’nti vacanato bhikkhussa vinibandhaṃ kaṭisuttakaṃ na vaṭṭati. Paggharantī visaviṇā. Vepurisikā massudāṭhī.
425. තයො නිස්සයෙති රුක්ඛමූලඤ්හි සා න ලභති.
425.Tayo nissayeti rukkhamūlañhi sā na labhati.
426. භත්තග්ගෙ සචෙ දායකා භික්ඛුනිසඞ්ඝස්ස භුත්තවතො චතුපච්චයෙ දාතුකාමා හොන්ති, යථාවුඩ්ඪමෙව.
426. Bhattagge sace dāyakā bhikkhunisaṅghassa bhuttavato catupaccaye dātukāmā honti, yathāvuḍḍhameva.
427. විකාලෙති යාව විකාලෙ හොන්ති, තාව පවාරෙසුන්ති අත්ථො. අජ්ජත්තනාති අජ්ජතනා.
427.Vikāleti yāva vikāle honti, tāva pavāresunti attho. Ajjattanāti ajjatanā.
428. අනුවාදන්ති ඉස්සරියට්ඨානං. ඉදං සබ්බං ‘‘අජ්ජතග්ගෙ ඔවටො භික්ඛුනීනං භික්ඛූසු වචනපථො’’ති පඤ්ඤත්තස්ස ගරුධම්මස්ස වීතික්කමආපත්තිපඤ්ඤාපනත්ථං වුත්තන්ති වෙදිතබ්බං, අඤ්ඤථා යෙසං ගරුධම්මානං පටිග්ගහණෙන භික්ඛුනීනං උපසම්පදා අනුඤ්ඤාතා, තෙසං වීතික්කමෙ අනුපසම්පන්නාව සියාති ආසඞ්කා භවෙය්ය.
428.Anuvādanti issariyaṭṭhānaṃ. Idaṃ sabbaṃ ‘‘ajjatagge ovaṭo bhikkhunīnaṃ bhikkhūsu vacanapatho’’ti paññattassa garudhammassa vītikkamaāpattipaññāpanatthaṃ vuttanti veditabbaṃ, aññathā yesaṃ garudhammānaṃ paṭiggahaṇena bhikkhunīnaṃ upasampadā anuññātā, tesaṃ vītikkame anupasampannāva siyāti āsaṅkā bhaveyya.
429. ඉත්ථියුත්තෙනාති ඉත්ථීහි ගාවීආදීහි ධුරට්ඨානෙ යුත්තෙන. පුරිසන්තරෙනාති පුරිසෙන අන්තරිකෙන. ‘‘පුරිසදුතියෙනා’’ති ලිඛිතං, පුරිසසාරථිනාති අධිප්පායො. ‘‘බාළ්හතරං අඵාසූ’’ති වචනතො ගිලානාය වට්ටතිච්චෙව සිද්ධං, භගවන්තං ආපුච්ඡිත්වා අනුඤ්ඤාතට්ඨානෙ උපසම්පජ්ජිස්සාමීති අධිප්පායො.
429.Itthiyuttenāti itthīhi gāvīādīhi dhuraṭṭhāne yuttena. Purisantarenāti purisena antarikena. ‘‘Purisadutiyenā’’ti likhitaṃ, purisasārathināti adhippāyo. ‘‘Bāḷhataraṃ aphāsū’’ti vacanato gilānāya vaṭṭaticceva siddhaṃ, bhagavantaṃ āpucchitvā anuññātaṭṭhāne upasampajjissāmīti adhippāyo.
430. සා කෙනචිදෙව අන්තරායෙනාති සබ්බන්තරායසඞ්ගහනවචනං, තස්මා තං න අන්තරායං කිත්තෙත්වා, වුත්තන්තරායෙන ‘‘රාජන්තරායෙනා’’ති සාධෙතබ්බන්ති ආචරියො.
430.Sā kenacideva antarāyenāti sabbantarāyasaṅgahanavacanaṃ, tasmā taṃ na antarāyaṃ kittetvā, vuttantarāyena ‘‘rājantarāyenā’’ti sādhetabbanti ācariyo.
431-2. ‘‘නවකම්මන්ති කත්වා ‘එත්තකානි වස්සානි වසතූ’ති අපලොකෙත්වා සඞ්ඝිකභූමිදාන’’න්ති ලිඛිතං. ‘‘සාගාර’’න්ති වුත්තත්තා අගාරපටිසංයුත්තරහොනිසජ්ජසික්ඛාදිවජ්ජිතාති කෙචි, යුත්තමෙතං. කස්මා? ‘‘සහාගාරසෙය්යමත්තං ඨපෙත්වා’’ති අට්ඨකථායං වුත්තත්තා. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පොසෙතු’’න්ති වචනතො පොසනයුත්තකම්මං සබ්බං වට්ටති මාතුයා, න අඤ්ඤෙසං. වසිතුං චෙ න සක්කොති දුතියං විනා, සම්මන්නිත්වාව දාතබ්බා තාය ඉති නො මති. කිත්තකං කාලං? වසිත්වා චෙ දුතියා ගන්තුමිච්ඡති, අඤ්ඤං සම්මන්නිතුං යුත්තාව. සා විජාතා ලභෙති ආචරියො.
431-2. ‘‘Navakammanti katvā ‘ettakāni vassāni vasatū’ti apaloketvā saṅghikabhūmidāna’’nti likhitaṃ. ‘‘Sāgāra’’nti vuttattā agārapaṭisaṃyuttarahonisajjasikkhādivajjitāti keci, yuttametaṃ. Kasmā? ‘‘Sahāgāraseyyamattaṃ ṭhapetvā’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttattā. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, posetu’’nti vacanato posanayuttakammaṃ sabbaṃ vaṭṭati mātuyā, na aññesaṃ. Vasituṃ ce na sakkoti dutiyaṃ vinā, sammannitvāva dātabbā tāya iti no mati. Kittakaṃ kālaṃ? Vasitvā ce dutiyā gantumicchati, aññaṃ sammannituṃ yuttāva. Sā vijātā labheti ācariyo.
434. ‘‘ඉදං ඔදිස්ස අනුඤ්ඤාතං වට්ටතීති එකතො වා උභතො වා අවස්සවෙ සතිපි වට්ටතී’’ති ලිඛිතං. ‘‘කෙසච්ඡෙදාදිකං කම්මං අනුජානාමි සාදිතුං ’’ඉච්චෙව වුත්තත්තා වුත්තං ‘‘තදඤ්ඤෙ සාදිතු’’න්ති. ‘‘කෙසච්ඡෙදාදිකං කම්මං අනුජානාමි, භික්ඛවෙ’’ති අවත්වා එත්තකං යස්මා ‘‘සාදිතු’’න්ති භාසිතං, තස්මා සා විචිකිච්ඡාය උභතොපි අවස්සවෙ අපි පාරාජිකඛෙත්තෙන සා පාරාජිකං ඵුසති. ඉති අට්ඨකථාස්වෙතං සබ්බාසුපි විනිච්ඡිතං. ඔදිස්සකාභිලාපො හි අඤ්ඤථා නිබ්බිසෙසතො තං පමාණං. යදි තථා භික්ඛුස්ස කප්පති විචිකිච්ඡා.
434. ‘‘Idaṃ odissa anuññātaṃ vaṭṭatīti ekato vā ubhato vā avassave satipi vaṭṭatī’’ti likhitaṃ. ‘‘Kesacchedādikaṃ kammaṃ anujānāmi sādituṃ ’’icceva vuttattā vuttaṃ ‘‘tadaññe sāditu’’nti. ‘‘Kesacchedādikaṃ kammaṃ anujānāmi, bhikkhave’’ti avatvā ettakaṃ yasmā ‘‘sāditu’’nti bhāsitaṃ, tasmā sā vicikicchāya ubhatopi avassave api pārājikakhettena sā pārājikaṃ phusati. Iti aṭṭhakathāsvetaṃ sabbāsupi vinicchitaṃ. Odissakābhilāpo hi aññathā nibbisesato taṃ pamāṇaṃ. Yadi tathā bhikkhussa kappati vicikicchā.
කාලමොදිස්ස නං පදං, න සත්තොදිස්සකඤ්හි තං;
Kālamodissa naṃ padaṃ, na sattodissakañhi taṃ;
අථ භික්ඛුනියා එව, කාලමොදිස්ස භාසිතං.
Atha bhikkhuniyā eva, kālamodissa bhāsitaṃ.
එවං පාරාජිකාපත්ති, සිථිලාව කතා සියා;
Evaṃ pārājikāpatti, sithilāva katā siyā;
සබ්බසො පිහිතං ද්වාරං, සබ්බපාරාජිකස්මින්ති.
Sabbaso pihitaṃ dvāraṃ, sabbapārājikasminti.
නිරත්ථකභාවතො, උබ්භජාණුමණ්ඩලෙ;
Niratthakabhāvato, ubbhajāṇumaṇḍale;
තස්මා න සාදියන්තීති, නිදානවචනක්කමං.
Tasmā na sādiyantīti, nidānavacanakkamaṃ.
නිස්සාය සත්ථුනා වුත්තං, සාදිතුන්ති න අඤ්ඤථා;
Nissāya satthunā vuttaṃ, sāditunti na aññathā;
අත්තනො පණ්හිසම්ඵස්සං, සාදිතුං යෙන වාරිතං.
Attano paṇhisamphassaṃ, sādituṃ yena vāritaṃ.
අපි පාරාජිකක්ඛෙත්තෙ, කථං ද්වාරං දදෙය්ය සො;
Api pārājikakkhette, kathaṃ dvāraṃ dadeyya so;
තථාපි බුද්ධපුත්තානං, බුද්ධභාසිතභාසිතං.
Tathāpi buddhaputtānaṃ, buddhabhāsitabhāsitaṃ.
වචනඤ්ච සමානෙන්තො, නො චෙත්ථ යුත්තිකථා ධීරා;
Vacanañca samānento, no cettha yuttikathā dhīrā;
කෙසච්ඡෙදාදිකම්මස්ස, අවස්සං කරණීයතො.
Kesacchedādikammassa, avassaṃ karaṇīyato.
චිත්තස්ස චාතිලොලත්තා, ගණස්ස ච අඞ්ගසම්පදා-
Cittassa cātilolattā, gaṇassa ca aṅgasampadā-
භාවා භික්ඛුනීනං මහෙසිනා, රක්ඛිතුඤ්ච අසඞ්කත්තා;
Bhāvā bhikkhunīnaṃ mahesinā, rakkhituñca asaṅkattā;
නනු මොදිස්සකං කතන්ති.
Nanu modissakaṃ katanti.
භික්ඛුනික්ඛන්ධකවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Bhikkhunikkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi
භික්ඛුනීඋපසම්පදානුජානනං • Bhikkhunīupasampadānujānanaṃ
2. දුතියභාණවාරො • 2. Dutiyabhāṇavāro
3. තතියභාණවාරො • 3. Tatiyabhāṇavāro
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්ග-අට්ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / භික්ඛුනීඋපසම්පදානුජානනකථා • Bhikkhunīupasampadānujānanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / භික්ඛුනීඋපසම්පන්නානුජානනකථාවණ්ණනා • Bhikkhunīupasampannānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / භික්ඛුනීඋපසම්පදානුජානනකථාවණ්ණනා • Bhikkhunīupasampadānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / භික්ඛුනීඋපසම්පදානුජානනකථා • Bhikkhunīupasampadānujānanakathā