| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ภิกฺขุโนวาทวคฺควณฺณนา
Bhikkhunovādavaggavaṇṇanā
๔๕๐. ภิกฺขุนิวเคฺค อลาภายาติ เอตฺถ ลภธาตุยา กมฺมํ, สมฺปทานวจนสฺส จ ตทตฺถํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘จตุนฺนํ ปจฺจยานํ อลาภตฺถายา’’ติฯ ‘‘วายมตี’’ติ อิมินา ปริสกฺกตีติ เอตฺถ สกฺกธาตุยา สมตฺถตฺถํ ปฎิกฺขิปิตฺวา วายมตฺถํ ทเสฺสติฯ กลิสาสนนฺติ ปาปปราชยอาณํฯ นีหรณตฺถายาติ นิทฺธริตฺวา อปนยนตฺถายฯ
450. Bhikkhunivagge alābhāyāti ettha labhadhātuyā kammaṃ, sampadānavacanassa ca tadatthaṃ dassento āha ‘‘catunnaṃ paccayānaṃ alābhatthāyā’’ti. ‘‘Vāyamatī’’ti iminā parisakkatīti ettha sakkadhātuyā samatthatthaṃ paṭikkhipitvā vāyamatthaṃ dasseti. Kalisāsananti pāpaparājayaāṇaṃ. Nīharaṇatthāyāti niddharitvā apanayanatthāya.
๔๕๑. ‘‘กมฺม’’นฺติ สามญฺญโต วุตฺตตฺตา ‘‘สตฺตนฺนํ กมฺมานํ อญฺญตร’’นฺติฯ
451. ‘‘Kamma’’nti sāmaññato vuttattā ‘‘sattannaṃ kammānaṃ aññatara’’nti.
๔๕๔. น สากจฺฉาตโพฺพติ เอตฺถ โก นาม กถามโคฺค น สากจฺฉาตโพฺพ, นนุ วินโยเยวาติ อาห ‘‘กปฺปิยา…เป.… กถามโคฺค’’ติฯ ‘‘น กเถตโพฺพ’’ติ อิมินา กจฺฉสทฺทสฺส กถธาตุยา นิปฺผนฺนภาวํ ทีเปติฯ กสฺมา ปน ปฐมปญฺจเก ‘‘น อเสเกฺขนา’’ติ ปฎิกฺขิปิตฺวา ทุติยปญฺจเก ‘‘อเสเกฺขนา’’ติอาทิ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘ยสฺมา ปนา’’ติอาทิฯ อิตโร ปุถุชฺชโน น กเถตีติ โยชนาฯ
454.Nasākacchātabboti ettha ko nāma kathāmaggo na sākacchātabbo, nanu vinayoyevāti āha ‘‘kappiyā…pe… kathāmaggo’’ti. ‘‘Na kathetabbo’’ti iminā kacchasaddassa kathadhātuyā nipphannabhāvaṃ dīpeti. Kasmā pana paṭhamapañcake ‘‘na asekkhenā’’ti paṭikkhipitvā dutiyapañcake ‘‘asekkhenā’’tiādi vuttanti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Itaro puthujjano na kathetīti yojanā.
น อตฺถปฎิสมฺภิทาปโตฺตติ เอตฺถ อโตฺถ นาม อฎฺฐกถาเยวาธิเปฺปตาติ อาห ‘‘อฎฺฐกถายา’’ติฯ ‘‘ปเภทคตญาณปฺปโตฺต’’ติ อิมินา อตฺถาทีสุ ปติ วิสุํ สมฺภิชฺชตีติ ปฎิสมฺภิทา, ปญฺญา, ตํ ปโตฺตติ ปฎิสมฺภิทาปโตฺต ฯ อเตฺถ ปฎิสมฺภิทาปโตฺต อตฺถปฎิสมฺภิทาปโตฺตติ ทเสฺสติฯ ‘‘ปาฬิธเมฺม’’ติ อิมินา ธมฺมปฎิสมฺภิทาปโตฺตติ เอตฺถ ธมฺมสรูปํ ทเสฺสติฯ โวหารนิรุตฺติยนฺติ ปญฺญตฺตินิรุตฺติยํฯ อิมินา นิรุตฺติปฎิสมฺภิทาปโตฺตติ เอตฺถ นิรุตฺติสรูปํ ทเสฺสติฯ ปฎิภานปฎิสมฺภิทาปโตฺตติ เอตฺถ ปฎิภานํ นาม เหฎฺฐิมญาณตฺตยเมวาติ อาห ‘‘อตฺถปฎิสมฺภิทาทีนิ ญาณานี’’ติ, เตสูติ ญาเณสุ, ยํ ยํ วิมุตฺตํ ยถาวิมุตฺตํ, จิตฺตํฯ ปจฺจเวกฺขิตาติ ปุนปฺปุนํ โอโลกิตาฯ สพฺพตฺถาติ ภิกฺขุนิวเคฺคฯ
Na atthapaṭisambhidāpattoti ettha attho nāma aṭṭhakathāyevādhippetāti āha ‘‘aṭṭhakathāyā’’ti. ‘‘Pabhedagatañāṇappatto’’ti iminā atthādīsu pati visuṃ sambhijjatīti paṭisambhidā, paññā, taṃ pattoti paṭisambhidāpatto. Atthe paṭisambhidāpatto atthapaṭisambhidāpattoti dasseti. ‘‘Pāḷidhamme’’ti iminā dhammapaṭisambhidāpattoti ettha dhammasarūpaṃ dasseti. Vohāraniruttiyanti paññattiniruttiyaṃ. Iminā niruttipaṭisambhidāpattoti ettha niruttisarūpaṃ dasseti. Paṭibhānapaṭisambhidāpattoti ettha paṭibhānaṃ nāma heṭṭhimañāṇattayamevāti āha ‘‘atthapaṭisambhidādīni ñāṇānī’’ti, tesūti ñāṇesu, yaṃ yaṃ vimuttaṃ yathāvimuttaṃ, cittaṃ. Paccavekkhitāti punappunaṃ olokitā. Sabbatthāti bhikkhunivagge.
อิติ ภิกฺขุโนวาทวคฺควณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ
Iti bhikkhunovādavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๘. ภิกฺขุโนวาทวโคฺค • 8. Bhikkhunovādavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / ภิกฺขุโนวาทวคฺควณฺณนา • Bhikkhunovādavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ภิกฺขุโนวาทวคฺควณฺณนา • Bhikkhunovādavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ภิกฺขุโนวาทวคฺควณฺณนา • Bhikkhunovādavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / โวหารวคฺคาทิวณฺณนา • Vohāravaggādivaṇṇanā
