Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
౧౦. భిక్ఖునుపస్సయసుత్తవణ్ణనా
10. Bhikkhunupassayasuttavaṇṇanā
౩౭౬. దసమే తేనుపసఙ్కమీతి తస్మిం ఉపస్సయే కమ్మట్ఠానకమ్మికా భిక్ఖునియో అత్థి, తాసం ఉస్సుక్కాపేత్వా కమ్మట్ఠానం కథేస్సామీతి ఉపసఙ్కమి. ఉళారం పుబ్బేనాపరం విసేసన్తి పుబ్బవిసేసతో అపరం ఉళారవిసేసం. తత్థ మహాభూతపరిగ్గహో పుబ్బవిసేసో, ఉపాదారూపపరిగ్గహో అపరవిసేసో నామ. తథా సకలరూపపరిగ్గహో పుబ్బవిసేసో, అరూపపరిగ్గహో అపరవిసేసో నామ. రూపారూపపరిగ్గహో పుబ్బవిసేసో, పచ్చయపరిగ్గహో అపరవిసేసో నామ సప్పచ్చయనామరూపదస్సనం పుబ్బవిసేసో, తిలక్ఖణారోపనం అపరవిసేసో నామ. ఏవం పుబ్బేనాపరం ఉళారవిసేసం జానాతీతి అత్థో.
376. Dasame tenupasaṅkamīti tasmiṃ upassaye kammaṭṭhānakammikā bhikkhuniyo atthi, tāsaṃ ussukkāpetvā kammaṭṭhānaṃ kathessāmīti upasaṅkami. Uḷāraṃ pubbenāparaṃ visesanti pubbavisesato aparaṃ uḷāravisesaṃ. Tattha mahābhūtapariggaho pubbaviseso, upādārūpapariggaho aparaviseso nāma. Tathā sakalarūpapariggaho pubbaviseso, arūpapariggaho aparaviseso nāma. Rūpārūpapariggaho pubbaviseso, paccayapariggaho aparaviseso nāma sappaccayanāmarūpadassanaṃ pubbaviseso, tilakkhaṇāropanaṃ aparaviseso nāma. Evaṃ pubbenāparaṃ uḷāravisesaṃ jānātīti attho.
కాయారమ్మణోతి యం కాయం అనుపస్సతి, తమేవ ఆరమ్మణం కత్వా ఉప్పజ్జతి కిలేసపరిళాహో. బహిద్ధా వా చిత్తం విక్ఖిపతీతి బహిద్ధా వా పుథుత్తారమ్మణే చిత్తుప్పాదో విక్ఖిపతి. కిస్మిఞ్చిదేవ పసాదనీయే నిమిత్తే చిత్తం పణిదహితబ్బన్తి ఏవం కిలేసపరిళాహే చ లీనత్తే చ బహిద్ధావిక్ఖేపే చ ఉప్పన్నే కిలేసానురఞ్జితేన న వత్తితబ్బం, కిస్మిఞ్చిదేవ పసాదనీయే పసాదావహే బుద్ధాదీసు అఞ్ఞతరస్మిం ఠానే కమ్మట్ఠానచిత్తం ఠపేతబ్బం. చిత్తం సమాధియతీతి ఆరమ్మణే సమ్మా ఆధియతి సుట్ఠు ఠపితం ఠపియతి. పటిసంహరామీతి పసాదనీయట్ఠానతో పటిసంహరామి, మూలకమ్మట్ఠానాభిముఖంయేవ నం కరోమీతి అత్థో. సో పటిసంహరతి చేవాతి మూలకమ్మట్ఠానాభిముఖఞ్చ పేసేతి. న చ వితక్కేతి న చ విచారేతీతి కిలేసవితక్కం న వితక్కేతి, కిలేసవిచారం న విచారేతి. అవితక్కోమ్హి అవిచారోతి కిలేసవితక్కవిచారేహి అవితక్కావిచారో. అజ్ఝత్తం సతిమా సుఖమస్మీతి గోచరజ్ఝత్తే పవత్తాయ సతియా ‘‘సతిమాహమస్మి సుఖితో చా’’తి పజానాతి.
Kāyārammaṇoti yaṃ kāyaṃ anupassati, tameva ārammaṇaṃ katvā uppajjati kilesapariḷāho. Bahiddhā vā cittaṃ vikkhipatīti bahiddhā vā puthuttārammaṇe cittuppādo vikkhipati. Kismiñcideva pasādanīye nimitte cittaṃ paṇidahitabbanti evaṃ kilesapariḷāhe ca līnatte ca bahiddhāvikkhepe ca uppanne kilesānurañjitena na vattitabbaṃ, kismiñcideva pasādanīye pasādāvahe buddhādīsu aññatarasmiṃ ṭhāne kammaṭṭhānacittaṃ ṭhapetabbaṃ. Cittaṃ samādhiyatīti ārammaṇe sammā ādhiyati suṭṭhu ṭhapitaṃ ṭhapiyati. Paṭisaṃharāmīti pasādanīyaṭṭhānato paṭisaṃharāmi, mūlakammaṭṭhānābhimukhaṃyeva naṃ karomīti attho. So paṭisaṃharati cevāti mūlakammaṭṭhānābhimukhañca peseti. Na ca vitakketi na ca vicāretīti kilesavitakkaṃ na vitakketi, kilesavicāraṃ na vicāreti. Avitakkomhi avicāroti kilesavitakkavicārehi avitakkāvicāro. Ajjhattaṃ satimā sukhamasmīti gocarajjhatte pavattāya satiyā ‘‘satimāhamasmi sukhito cā’’ti pajānāti.
ఏవం ఖో, ఆనన్ద, పణిధాయ భావనా హోతీతి ఏవం, ఆనన్ద, ఠపేత్వా భావనా హోతి. ఇమస్స హి భిక్ఖునో యథా నామ పురిసస్స మహన్తం ఉచ్ఛుభారం ఉక్ఖిపిత్వా యన్తసాలం నేన్తస్స కిలన్తకిలన్తకాలే భూమియం ఠపేత్వా ఉచ్ఛుఖణ్డం ఖాదిత్వా పున ఉక్ఖిపిత్వా గమనం హోతి; ఏవమేవ అరహత్తం పాపుణితుం ఉగ్గహితకమ్మట్ఠానస్స కాయపరిళాహాదీసు ఉప్పన్నేసు తం కమ్మట్ఠానం ఠపేత్వా బుద్ధగుణాదిఅనుస్సరణేన చిత్తం పసాదేత్వా కమ్మనియం కత్వా భావనా పవత్తా, తస్మా ‘‘పణిధాయ భావనా హోతీ’’తి వుత్తం. తస్స పన పురిసస్స ఉచ్ఛుభారం యన్తసాలం నేత్వా పీళేత్వా రసపానం వియ ఇమస్స భిక్ఖునో కమ్మట్ఠానం మత్థకం పాపేత్వా అరహత్తం పత్తస్స ఫలసమాపత్తిసుఖానుభవనం వేదితబ్బం.
Evaṃ kho, ānanda, paṇidhāya bhāvanā hotīti evaṃ, ānanda, ṭhapetvā bhāvanā hoti. Imassa hi bhikkhuno yathā nāma purisassa mahantaṃ ucchubhāraṃ ukkhipitvā yantasālaṃ nentassa kilantakilantakāle bhūmiyaṃ ṭhapetvā ucchukhaṇḍaṃ khāditvā puna ukkhipitvā gamanaṃ hoti; evameva arahattaṃ pāpuṇituṃ uggahitakammaṭṭhānassa kāyapariḷāhādīsu uppannesu taṃ kammaṭṭhānaṃ ṭhapetvā buddhaguṇādianussaraṇena cittaṃ pasādetvā kammaniyaṃ katvā bhāvanā pavattā, tasmā ‘‘paṇidhāya bhāvanā hotī’’ti vuttaṃ. Tassa pana purisassa ucchubhāraṃ yantasālaṃ netvā pīḷetvā rasapānaṃ viya imassa bhikkhuno kammaṭṭhānaṃ matthakaṃ pāpetvā arahattaṃ pattassa phalasamāpattisukhānubhavanaṃ veditabbaṃ.
బహిద్ధాతి మూలకమ్మట్ఠానం పహాయ బహి అఞ్ఞస్మిం ఆరమ్మణే. అప్పణిధాయాతి అట్ఠపేత్వా. అథ పచ్ఛా పురే అసంఖిత్తం విముత్తం అప్పణిహితన్తి పజానాతీతి ఏత్థ కమ్మట్ఠానవసేన వా సరీరవసేన వా దేసనావసేన వా అత్థో వేదితబ్బో.
Bahiddhāti mūlakammaṭṭhānaṃ pahāya bahi aññasmiṃ ārammaṇe. Appaṇidhāyāti aṭṭhapetvā. Atha pacchā pure asaṃkhittaṃ vimuttaṃ appaṇihitanti pajānātīti ettha kammaṭṭhānavasena vā sarīravasena vā desanāvasena vā attho veditabbo.
తత్థ కమ్మట్ఠానే తావ కమ్మట్ఠానస్స అభినివేసో పురే నామ, అరహత్తం పచ్ఛా నామ. తత్థ యో భిక్ఖు మూలకమ్మట్ఠానం గహేత్వా కిలేసపరిళాహస్స వా లీనత్తస్స వా బహిద్ధావిక్ఖేపస్స వా ఉప్పజ్జితుం ఓకాసం అదేన్తో సుదన్తగోణే యోజేత్వా సారేన్తో వియ చతురస్సచ్ఛిద్దే సుతచ్ఛితం చతురస్సఘటికం పక్ఖిపన్తో వియ విపస్సనం పట్ఠపేత్వా అతిట్ఠన్తో అలగ్గన్తో అరహత్తం పాపుణాతి, సో పురేసఙ్ఖాతస్స కమ్మట్ఠానాభినివేసస్స పచ్ఛాసఙ్ఖాతస్స అరహత్తస్స చ వసేన పచ్ఛా పురే అసంఖిత్తం విముత్తం అప్పణిహితన్తి పజానాతి నామ.
Tattha kammaṭṭhāne tāva kammaṭṭhānassa abhiniveso pure nāma, arahattaṃ pacchā nāma. Tattha yo bhikkhu mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā kilesapariḷāhassa vā līnattassa vā bahiddhāvikkhepassa vā uppajjituṃ okāsaṃ adento sudantagoṇe yojetvā sārento viya caturassacchidde sutacchitaṃ caturassaghaṭikaṃ pakkhipanto viya vipassanaṃ paṭṭhapetvā atiṭṭhanto alagganto arahattaṃ pāpuṇāti, so puresaṅkhātassa kammaṭṭhānābhinivesassa pacchāsaṅkhātassa arahattassa ca vasena pacchā pure asaṃkhittaṃ vimuttaṃ appaṇihitanti pajānāti nāma.
సరీరే పన పాదఙ్గులీనం అగ్గపబ్బాని పురే నామ, సీసకటాహం పచ్ఛా నామ. తత్థ యో భిక్ఖు పాదఙ్గులీనం అగ్గపబ్బఅట్ఠికేసు అభినివిసిత్వా బ్యాభఙ్గియా యవకలాపం మోచేన్తో వియ వణ్ణసణ్ఠానదిసోకాసపరిచ్ఛేదవసేన అట్ఠీని పరిగ్గణ్హన్తో అన్తరా కిలేసపరిళాహాదీనం ఉప్పత్తిం వారేత్వా యావ సీసకటాహా భావనం పాపేతి, సో పురేసఙ్ఖాతానం అగ్గపాదఙ్గులిపబ్బానం పచ్ఛాసఙ్ఖాతస్స సీసకటాహస్స చ వసేన పచ్ఛా పురే అసంఖిత్తం విముత్తం అప్పణిహితన్తి పజానాతి నామ.
Sarīre pana pādaṅgulīnaṃ aggapabbāni pure nāma, sīsakaṭāhaṃ pacchā nāma. Tattha yo bhikkhu pādaṅgulīnaṃ aggapabbaaṭṭhikesu abhinivisitvā byābhaṅgiyā yavakalāpaṃ mocento viya vaṇṇasaṇṭhānadisokāsaparicchedavasena aṭṭhīni pariggaṇhanto antarā kilesapariḷāhādīnaṃ uppattiṃ vāretvā yāva sīsakaṭāhā bhāvanaṃ pāpeti, so puresaṅkhātānaṃ aggapādaṅgulipabbānaṃ pacchāsaṅkhātassa sīsakaṭāhassa ca vasena pacchā pure asaṃkhittaṃ vimuttaṃ appaṇihitanti pajānāti nāma.
దేసనాయపి ద్వత్తింసాకారదేసనాయ కేసా పురే నామ, మత్థలుఙ్గం పచ్ఛా నామ. తత్థ యో భిక్ఖు కేసేసు అభినివిసిత్వా వణ్ణసణ్ఠానదిసోకాసవసేన కేసాదయో పరిగ్గణ్హన్తో అన్తరా కిలేసపరిళాహాదీనం ఉప్పత్తిం వారేత్వా యావ మత్థలుఙ్గా భావనం పాపేతి. సో పురేసఙ్ఖాతానం కేసానం పచ్ఛాసఙ్ఖాతస్స మత్థలుఙ్గస్స చ వసేన పచ్ఛా పురే అసంఖిత్తం విముత్తం అప్పణిహితన్తి పజానాతి నామ.
Desanāyapi dvattiṃsākāradesanāya kesā pure nāma, matthaluṅgaṃ pacchā nāma. Tattha yo bhikkhu kesesu abhinivisitvā vaṇṇasaṇṭhānadisokāsavasena kesādayo pariggaṇhanto antarā kilesapariḷāhādīnaṃ uppattiṃ vāretvā yāva matthaluṅgā bhāvanaṃ pāpeti. So puresaṅkhātānaṃ kesānaṃ pacchāsaṅkhātassa matthaluṅgassa ca vasena pacchā pure asaṃkhittaṃ vimuttaṃ appaṇihitanti pajānāti nāma.
ఏవం ఖో, ఆనన్ద, అప్పణిధాయ భావనా హోతీతి ఏవం, ఆనన్ద, అట్ఠపేత్వా భావనా హోతి. ఇమస్స హి భిక్ఖునో యథా నామ పురిసస్స గుళభారం లభిత్వా అత్తనో గామం అతిహరన్తస్స అన్తరా అట్ఠపేత్వావ ఉచ్చఙ్గే పక్ఖిత్తాని గుళఖణ్డాదీని ఖాదనీయాని ఖాదన్తస్స అత్తనో గామేయేవ ఓతరణం హోతి, ఏవమేవ అరహత్తం పాపుణితుం ఆరద్ధభావనస్స కాయపరిళాహాదీనం ఉప్పత్తిం వారేత్వా కమ్మట్ఠానభావనా పవత్తా, తస్మా ‘‘అప్పణిధాయ భావనా’’తి వుత్తా. తస్స పన పురిసస్స తం గుళభారం అత్తనో గామం నేత్వా ఞాతీహి సద్ధిం పరిభోగో వియ ఇమస్స భిక్ఖునో కమ్మట్ఠానం మత్థకం పాపేత్వా అరహత్తం పత్తస్స ఫలసమాపత్తిసుఖానుభవనం వేదితబ్బం. ఇమస్మిం సుత్తే పుబ్బభాగవిపస్సనా కథితా. సేసం సబ్బత్థ ఉత్తానమేవాతి.
Evaṃ kho, ānanda, appaṇidhāya bhāvanā hotīti evaṃ, ānanda, aṭṭhapetvā bhāvanā hoti. Imassa hi bhikkhuno yathā nāma purisassa guḷabhāraṃ labhitvā attano gāmaṃ atiharantassa antarā aṭṭhapetvāva uccaṅge pakkhittāni guḷakhaṇḍādīni khādanīyāni khādantassa attano gāmeyeva otaraṇaṃ hoti, evameva arahattaṃ pāpuṇituṃ āraddhabhāvanassa kāyapariḷāhādīnaṃ uppattiṃ vāretvā kammaṭṭhānabhāvanā pavattā, tasmā ‘‘appaṇidhāya bhāvanā’’ti vuttā. Tassa pana purisassa taṃ guḷabhāraṃ attano gāmaṃ netvā ñātīhi saddhiṃ paribhogo viya imassa bhikkhuno kammaṭṭhānaṃ matthakaṃ pāpetvā arahattaṃ pattassa phalasamāpattisukhānubhavanaṃ veditabbaṃ. Imasmiṃ sutte pubbabhāgavipassanā kathitā. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
అమ్బపాలివగ్గో పఠమో.
Ambapālivaggo paṭhamo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౧౦. భిక్ఖునుపస్సయసుత్తం • 10. Bhikkhunupassayasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౧౦. భిక్ఖునుపస్సయసుత్తవణ్ణనా • 10. Bhikkhunupassayasuttavaṇṇanā