Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්දපඤ්හපාළි • Milindapañhapāḷi |
12. භික්ඛුපණාමිතපඤ්හො
12. Bhikkhupaṇāmitapañho
12. ‘‘භන්තෙ නාගසෙන, භාසිතම්පෙතං භගවතා ‘අක්කොධනො විගතඛිලොහමස්මී’ති, පුන ච තථාගතො ථෙරෙ සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙ සපරිසෙ පණාමෙසි, කිං නු ඛො, භන්තෙ නාගසෙන, තථාගතො කුපිතො පරිසං පණාමෙසි, උදාහු තුට්ඨො පණාමෙසි, එතං තාව ජානාහි ඉමං නාමාති? යදි, භන්තෙ නාගසෙන, කුපිතො පරිසං පණාමෙසි, තෙන හි තථාගතස්ස කොධො අප්පටිවත්තිතො, යදි තුට්ඨො පණාමෙසි, තෙන හි අවත්ථුස්මිං අජානන්තෙන පණාමිතා. අයම්පි උභතො කොටිකො පඤ්හො තවානුප්පත්තො, සො තයා නිබ්බාහිතබ්බො’’ති.
12. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘akkodhano vigatakhilohamasmī’ti, puna ca tathāgato there sāriputtamoggallāne saparise paṇāmesi, kiṃ nu kho, bhante nāgasena, tathāgato kupito parisaṃ paṇāmesi, udāhu tuṭṭho paṇāmesi, etaṃ tāva jānāhi imaṃ nāmāti? Yadi, bhante nāgasena, kupito parisaṃ paṇāmesi, tena hi tathāgatassa kodho appaṭivattito, yadi tuṭṭho paṇāmesi, tena hi avatthusmiṃ ajānantena paṇāmitā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘භාසිතම්පෙතං, මහාරාජ, භගවතා ‘අක්කොධනො විගතඛිලොහමස්මී’ති, පණාමිතා ච ථෙරා සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා සපරිසා, තඤ්ච පන න කොපෙන, ඉධ, මහාරාජ, කොචිදෙව පුරිසො මහාපථවියා මූලෙ වා ඛාණුකෙ වා පාසාණෙ වා කඨලෙ වා විසමෙ වා භූමිභාගෙ ඛලිත්වා පතති, අපි නු ඛො, මහාරාජ, මහාපථවී කුපිතා තං පාතෙතී’’ති? ‘‘න හි, භන්තෙ, නත්ථි මහාපථවියා කොපො වා පසාදො වා, අනුනයප්පටිඝවිප්පමුත්තා මහාපථවී, සයමෙව සො අලසො ඛලිත්වා පතිතොති. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, නත්ථි තථාගතානං කොපො වා පසාදො වා, අනුනයප්පටිඝවිප්පමුත්තා තථාගතා අරහන්තො සම්මාසම්බුද්ධා, අථ ඛො සයං කතෙනෙව තෙ අත්තනො අපරාධෙන පණාමිතා.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘akkodhano vigatakhilohamasmī’ti, paṇāmitā ca therā sāriputtamoggallānā saparisā, tañca pana na kopena, idha, mahārāja, kocideva puriso mahāpathaviyā mūle vā khāṇuke vā pāsāṇe vā kaṭhale vā visame vā bhūmibhāge khalitvā patati, api nu kho, mahārāja, mahāpathavī kupitā taṃ pātetī’’ti? ‘‘Na hi, bhante, natthi mahāpathaviyā kopo vā pasādo vā, anunayappaṭighavippamuttā mahāpathavī, sayameva so alaso khalitvā patitoti. Evameva kho, mahārāja, natthi tathāgatānaṃ kopo vā pasādo vā, anunayappaṭighavippamuttā tathāgatā arahanto sammāsambuddhā, atha kho sayaṃ kateneva te attano aparādhena paṇāmitā.
‘‘ඉධ පන, මහාරාජ, මහාසමුද්දො න මතෙන කුණපෙන සංවසති, යං හොති මහාසමුද්දෙ මතං කුණපං, තං ඛිප්පමෙව නිච්ඡුභති ථලං උස්සාරෙති. අපි නු ඛො, මහාරාජ, මහාසමුද්දො කුපිතො තං කුණපං නිච්ඡුභතී’’ති? ‘‘න හි, භන්තෙ, නත්ථි මහාසමුද්දස්ස කොපො වා පසාදො වා, අනුනයප්පටිඝවිප්පමුත්තො මහාසමුද්දො’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, නත්ථි තථාගතානං කොපො වා පසාදො වා, අනුනයප්පටිඝවිප්පමුත්තා තථාගතා අරහන්තො සම්මාසම්බුද්ධා, අථ ඛො සයං කතෙනෙව තෙ අත්තනො අපරාධෙන පණාමිතා.
‘‘Idha pana, mahārāja, mahāsamuddo na matena kuṇapena saṃvasati, yaṃ hoti mahāsamudde mataṃ kuṇapaṃ, taṃ khippameva nicchubhati thalaṃ ussāreti. Api nu kho, mahārāja, mahāsamuddo kupito taṃ kuṇapaṃ nicchubhatī’’ti? ‘‘Na hi, bhante, natthi mahāsamuddassa kopo vā pasādo vā, anunayappaṭighavippamutto mahāsamuddo’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi tathāgatānaṃ kopo vā pasādo vā, anunayappaṭighavippamuttā tathāgatā arahanto sammāsambuddhā, atha kho sayaṃ kateneva te attano aparādhena paṇāmitā.
‘‘යථා, මහාරාජ, පථවියා ඛලිතො පතීයති, එවං ජිනසාසනවරෙ ඛලිතො පණාමීයති. යථා, මහාරාජ, සමුද්දෙ මතං කුණපං නිච්ඡුභීයති , එවං ජිනසාසනවරෙ ඛලිතො පණාමීයති. යං පන තෙ, මහාරාජ, තථාගතො පණාමෙසි, තෙසං අත්ථකාමො හිතකාමො සුඛකාමො විසුද්ධිකාමො ‘එවං ඉමෙ ජාතිජරාබ්යාධිමරණෙහි පරිමුච්චිස්සන්තී’ති පණාමෙසී’’ති. ‘‘සාධු, භන්තෙ නාගසෙන, එවමෙතං තථා සම්පටිච්ඡාමී’’ති.
‘‘Yathā, mahārāja, pathaviyā khalito patīyati, evaṃ jinasāsanavare khalito paṇāmīyati. Yathā, mahārāja, samudde mataṃ kuṇapaṃ nicchubhīyati , evaṃ jinasāsanavare khalito paṇāmīyati. Yaṃ pana te, mahārāja, tathāgato paṇāmesi, tesaṃ atthakāmo hitakāmo sukhakāmo visuddhikāmo ‘evaṃ ime jātijarābyādhimaraṇehi parimuccissantī’ti paṇāmesī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
භික්ඛුපණාමිතපඤ්හො ද්වාදසමො.
Bhikkhupaṇāmitapañho dvādasamo.
පණාමිතවග්ගො තතියො.
Paṇāmitavaggo tatiyo.
ඉමස්මිං වග්ගෙ ද්වාදස පඤ්හා.
Imasmiṃ vagge dvādasa pañhā.