Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဓမ္မပဒပာဠိ • Dhammapadapāḷi |
၂၅. ဘိက္ခုဝဂ္ဂော
25. Bhikkhuvaggo
၃၆၀.
360.
စက္ခုနာ သံဝရော သာဓု၊ သာဓု သောတေန သံဝရော။
Cakkhunā saṃvaro sādhu, sādhu sotena saṃvaro;
ဃာနေန သံဝရော သာဓု၊ သာဓု ဇိဝ္ဟာယ သံဝရော။
Ghānena saṃvaro sādhu, sādhu jivhāya saṃvaro.
၃၆၁.
361.
ကာယေန သံဝရော သာဓု၊ သာဓု ဝာစာယ သံဝရော။
Kāyena saṃvaro sādhu, sādhu vācāya saṃvaro;
မနသာ သံဝရော သာဓု၊ သာဓု သဗ္ဗတ္ထ သံဝရော။
Manasā saṃvaro sādhu, sādhu sabbattha saṃvaro;
သဗ္ဗတ္ထ သံဝုတော ဘိက္ခု၊ သဗ္ဗဒုက္ခာ ပမုစ္စတိ။
Sabbattha saṃvuto bhikkhu, sabbadukkhā pamuccati.
၃၆၂.
362.
ဟတ္ထသံယတော ပာဒသံယတော၊ ဝာစာသံယတော သံယတုတ္တမော။
Hatthasaṃyato pādasaṃyato, vācāsaṃyato saṃyatuttamo;
အဇ္ဈတ္တရတော သမာဟိတော၊ ဧကော သန္တုသိတော တမာဟု ဘိက္ခုံ။
Ajjhattarato samāhito, eko santusito tamāhu bhikkhuṃ.
၃၆၃.
363.
ယော မုခသံယတော ဘိက္ခု၊ မန္တဘာဏီ အနုဒ္ဓတော။
Yo mukhasaṃyato bhikkhu, mantabhāṇī anuddhato;
အတ္ထံ ဓမ္မဉ္စ ဒီပေတိ၊ မဓုရံ တသ္သ ဘာသိတံ။
Atthaṃ dhammañca dīpeti, madhuraṃ tassa bhāsitaṃ.
၃၆၄.
364.
ဓမ္မာရာမော ဓမ္မရတော၊ ဓမ္မံ အနုဝိစိန္တယံ။
Dhammārāmo dhammarato, dhammaṃ anuvicintayaṃ;
ဓမ္မံ အနုသ္သရံ ဘိက္ခု၊ သဒ္ဓမ္မာ န ပရိဟာယတိ။
Dhammaṃ anussaraṃ bhikkhu, saddhammā na parihāyati.
၃၆၅.
365.
သလာဘံ နာတိမညေယ္ယ၊ နာညေသံ ပိဟယံ စရေ။
Salābhaṃ nātimaññeyya, nāññesaṃ pihayaṃ care;
အညေသံ ပိဟယံ ဘိက္ခု၊ သမာဓိံ နာဓိဂစ္ဆတိ။
Aññesaṃ pihayaṃ bhikkhu, samādhiṃ nādhigacchati.
၃၆၆.
366.
အပ္ပလာဘောပိ စေ ဘိက္ခု၊ သလာဘံ နာတိမညတိ။
Appalābhopi ce bhikkhu, salābhaṃ nātimaññati;
တံ ဝေ ဒေဝာ ပသံသန္တိ၊ သုဒ္ဓာဇီဝိံ အတန္ဒိတံ။
Taṃ ve devā pasaṃsanti, suddhājīviṃ atanditaṃ.
၃၆၇.
367.
သဗ္ဗသော နာမရူပသ္မိံ၊ ယသ္သ နတ္ထိ မမာယိတံ။
Sabbaso nāmarūpasmiṃ, yassa natthi mamāyitaṃ;
အသတာ စ န သောစတိ၊ သ ဝေ ‘‘ဘိက္ခူ’’တိ ဝုစ္စတိ။
Asatā ca na socati, sa ve ‘‘bhikkhū’’ti vuccati.
၃၆၈.
368.
မေတ္တာဝိဟာရီ ယော ဘိက္ခု၊ ပသန္နော ဗုဒ္ဓသာသနေ။
Mettāvihārī yo bhikkhu, pasanno buddhasāsane;
အဓိဂစ္ဆေ ပဒံ သန္တံ၊ သင္ခာရူပသမံ သုခံ။
Adhigacche padaṃ santaṃ, saṅkhārūpasamaṃ sukhaṃ.
၃၆၉.
369.
သိဉ္စ ဘိက္ခု ဣမံ နာဝံ၊ သိတ္တာ တေ လဟုမေသ္သတိ။
Siñca bhikkhu imaṃ nāvaṃ, sittā te lahumessati;
ဆေတ္ဝာ ရာဂဉ္စ ဒောသဉ္စ၊ တတော နိဗ္ဗာနမေဟိသိ။
Chetvā rāgañca dosañca, tato nibbānamehisi.
၃၇၀.
370.
ပဉ္စ ဆိန္ဒေ ပဉ္စ ဇဟေ၊ ပဉ္စ စုတ္တရိ ဘာဝယေ။
Pañca chinde pañca jahe, pañca cuttari bhāvaye;
ပဉ္စ သင္ဂာတိဂော ဘိက္ခု၊ ‘‘ဩဃတိဏ္ဏော’’တိ ဝုစ္စတိ။
Pañca saṅgātigo bhikkhu, ‘‘oghatiṇṇo’’ti vuccati.
၃၇၁.
371.
မာ လောဟဂုဠံ ဂိလီ ပမတ္တော၊ မာ ကန္ဒိ ‘‘ဒုက္ခမိဒ’’န္တိ ဍယ္ဟမာနော။
Mā lohaguḷaṃ gilī pamatto, mā kandi ‘‘dukkhamida’’nti ḍayhamāno.
၃၇၂.
372.
ယမ္ဟိ ဈာနဉ္စ ပညာ စ၊ သ ဝေ နိဗ္ဗာနသန္တိကေ။
Yamhi jhānañca paññā ca, sa ve nibbānasantike.
၃၇၃.
373.
သုညာဂာရံ ပဝိဋ္ဌသ္သ၊ သန္တစိတ္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Suññāgāraṃ paviṭṭhassa, santacittassa bhikkhuno;
အမာနုသီ ရတိ ဟောတိ၊ သမ္မာ ဓမ္မံ ဝိပသ္သတော။
Amānusī rati hoti, sammā dhammaṃ vipassato.
၃၇၄.
374.
ယတော ယတော သမ္မသတိ၊ ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယံ။
Yato yato sammasati, khandhānaṃ udayabbayaṃ;
၃၇၅.
375.
တတ္ရာယမာဒိ ဘဝတိ၊ ဣဓ ပညသ္သ ဘိက္ခုနော။
Tatrāyamādi bhavati, idha paññassa bhikkhuno;
ဣန္ဒ္ရိယဂုတ္တိ သန္တုဋ္ဌိ၊ ပာတိမောက္ခေ စ သံဝရော။
Indriyagutti santuṭṭhi, pātimokkhe ca saṃvaro.
၃၇၆.
376.
မိတ္တေ ဘဇသ္သု ကလ္ယာဏေ၊ သုဒ္ဓာဇီဝေ အတန္ဒိတေ။
Mitte bhajassu kalyāṇe, suddhājīve atandite;
တတော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော၊ ဒုက္ခသ္သန္တံ ကရိသ္သတိ။
Tato pāmojjabahulo, dukkhassantaṃ karissati.
၃၇၇.
377.
ဧဝံ ရာဂဉ္စ ဒောသဉ္စ၊ ဝိပ္ပမုဉ္စေထ ဘိက္ခဝော။
Evaṃ rāgañca dosañca, vippamuñcetha bhikkhavo.
၃၇၈.
378.
ဝန္တလောကာမိသော ဘိက္ခု၊ ‘‘ဥပသန္တော’’တိ ဝုစ္စတိ။
Vantalokāmiso bhikkhu, ‘‘upasanto’’ti vuccati.
၃၇၉.
379.
သော အတ္တဂုတ္တော သတိမာ၊ သုခံ ဘိက္ခု ဝိဟာဟိသိ။
So attagutto satimā, sukhaṃ bhikkhu vihāhisi.
၃၈၀.
380.
အတ္တာ ဟိ အတ္တနော နာထော၊ (ကော ဟိ နာထော ပရော သိယာ) 19
Attā hi attano nātho, (ko hi nātho paro siyā) 20
အတ္တာ ဟိ အတ္တနော ဂတိ။
Attā hi attano gati;
၃၈၁.
381.
ပာမောဇ္ဇဗဟုလော ဘိက္ခု၊ ပသန္နော ဗုဒ္ဓသာသနေ။
Pāmojjabahulo bhikkhu, pasanno buddhasāsane;
အဓိဂစ္ဆေ ပဒံ သန္တံ၊ သင္ခာရူပသမံ သုခံ။
Adhigacche padaṃ santaṃ, saṅkhārūpasamaṃ sukhaṃ.
၃၈၂.
382.
ယော ဟဝေ ဒဟရော ဘိက္ခု၊ ယုဉ္ဇတိ ဗုဒ္ဓသာသနေ။
Yo have daharo bhikkhu, yuñjati buddhasāsane;
ဘိက္ခုဝဂ္ဂော ပဉ္စဝီသတိမော နိဋ္ဌိတော။
Bhikkhuvaggo pañcavīsatimo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဓမ္မပဒ-အဋ္ဌကထာ • Dhammapada-aṭṭhakathā / ၂၅. ဘိက္ခုဝဂ္ဂော • 25. Bhikkhuvaggo