| Upanishads |
Bhikshuka Upanishad
Sanskrit Devanagari with Roman transliteration (IAST)
भिक्षुकोपनिषत्
bhikṣukopaniṣat
भिक्षूणां पटलं यत्र विश्रान्तिमगमत्सदा ।
तन्त्रैपदं ब्रह्मतत्त्वं ब्रह्ममात्रं करोतु माम् ॥
bhikṣūṇāṃ paṭalaṃ yatra viśrāntimagamatsadā ।
tantraipadaṃ brahmatattvaṃ brahmamātraṃ karotu mām ॥
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं
पूर्णात् पूर्णमुदच्यते ।
पूर्णस्य पूर्णमादाय
पूर्णमेवावशिष्यते ॥
oṃ pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṃ
pūrṇāt pūrṇamudacyate ।
pūrṇasya pūrṇamādāya
pūrṇamevāvaśiṣyate ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
ॐ अथ भिक्षूणां मोक्षार्थिनां
कुटीचकबहूदकहंसपरमहंसाश्वेति चत्वारः ।
कुटीचका नाम गौतमभरद्वाजयाज्ञवल्क्यवसिष्ट -
प्रभृतयोऽष्टौ ग्रासांश्वरन्तो
योगमार्गे मोक्षमेव प्रार्थयन्ते ।
अथ बहूदका नाम त्रिदण्डकमण्डलुशिखा -
यज्ञोपवीतकाषायवस्त्रधारिणो
ब्रह्मर्षिगृहे मधुमांसं वर्जयित्वाष्टौ
ग्रासान्भैक्षाचरणं कृत्वा
योगमार्गे मोक्षमेव प्रार्थयन्ते ।
अथ हंसा नाम ग्राम एकरात्रं नगरे पञ्चरात्रं
क्षेत्रे सप्तरात्रं तदुपरि न वसेयुः ।
गोमूत्रगोमयाहारिणो नित्यं चान्द्रायणपरायणा
योगमार्गे मोक्षमेव प्रार्थयन्ते ।
अथ परमहंसा नाम संवर्तकारुणिश्वेतकेतुजडभरत -
दत्तात्रेयशुकवामदेवहारीतकप्रभृतयोऽष्टौ
ग्रासांश्वरन्तो
योगमार्गे मोक्षमेव प्रार्थयन्ते ।
वृक्षमूले शून्यगृहे श्मशानवासिनो वा
साम्बरा वा दिगम्बरा वा ।
न तेषां धर्माधर्मौ लाभालाभौ
शुद्धाशुद्धौ द्वैतवर्जिता समलोष्टाश्मकाञ्चनाः
सर्ववर्णेषु भैक्षाचरणं कृत्वा सर्वत्रात्मैवेति पश्यन्ति ।
अथ जातरूपधरा निर्द्वन्द्वा निष्परिग्रहाः
शुक्लध्यानपरायणा आत्मनिष्टाः प्राणसंधारणार्थे
यथोक्तकाले भैक्षमाचरन्तः शून्यागारदेवगृह -
तृणकूटवल्मीकवृक्षमूलकुलालशालाग्निहोत्रशालानदीपुलिन -
गिरिकन्दरकुहरकोटरनिर्झरस्थण्डिले तत्र ब्रह्ममार्गे
सम्यक्सम्पन्नाः शुद्धमानसाः परमहंसाचरणेन
संन्यासेन देहत्यागं कुर्वन्ति ते परमहंसा नामेत्युपनिषत् ॥
oṃ atha bhikṣūṇāṃ mokṣārthināṃ
kuṭīcakabahūdakahaṃsaparamahaṃsāśveti catvāraḥ ।
kuṭīcakā nāma gautamabharadvājayājñavalkyavasiṣṭa -
prabhṛtayo'ṣṭau grāsāṃśvaranto
yogamārge mokṣameva prārthayante ।
atha bahūdakā nāma tridaṇḍakamaṇḍaluśikhā -
yajñopavītakāṣāyavastradhāriṇo
brahmarṣigṛhe madhumāṃsaṃ varjayitvāṣṭau
grāsānbhaikṣācaraṇaṃ kṛtvā
yogamārge mokṣameva prārthayante ।
atha haṃsā nāma grāma ekarātraṃ nagare pañcarātraṃ
kṣetre saptarātraṃ tadupari na vaseyuḥ ।
gomūtragomayāhāriṇo nityaṃ cāndrāyaṇaparāyaṇā
yogamārge mokṣameva prārthayante ।
atha paramahaṃsā nāma saṃvartakāruṇiśvetaketujaḍabharata -
dattātreyaśukavāmadevahārītakaprabhṛtayo'ṣṭau
grāsāṃśvaranto
yogamārge mokṣameva prārthayante ।
vṛkṣamūle śūnyagṛhe śmaśānavāsino vā
sāmbarā vā digambarā vā ।
na teṣāṃ dharmādharmau lābhālābhau
śuddhāśuddhau dvaitavarjitā samaloṣṭāśmakāñcanāḥ
sarvavarṇeṣu bhaikṣācaraṇaṃ kṛtvā sarvatrātmaiveti paśyanti ।
atha jātarūpadharā nirdvandvā niṣparigrahāḥ
śukladhyānaparāyaṇā ātmaniṣṭāḥ prāṇasaṃdhāraṇārthe
yathoktakāle bhaikṣamācarantaḥ śūnyāgāradevagṛha -
tṛṇakūṭavalmīkavṛkṣamūlakulālaśālāgnihotraśālānadīpulina -
girikandarakuharakoṭaranirjharasthaṇḍile tatra brahmamārge
samyaksampannāḥ śuddhamānasāḥ paramahaṃsācaraṇena
saṃnyāsena dehatyāgaṃ kurvanti te paramahaṃsā nāmetyupaniṣat ॥
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं
पूर्णात् पूर्णमुदच्यते ।
पूर्णस्य पूर्णमादाय
पूर्णमेवावशिष्यते ॥
oṃ pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṃ
pūrṇāt pūrṇamudacyate ।
pūrṇasya pūrṇamādāya
pūrṇamevāvaśiṣyate ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
इति भिक्षुकोपनिषत्समाप्ता ॥
iti bhikṣukopaniṣatsamāptā ॥
THIS ARTICLE IN OTHER LANGUAGES:
YOU MAY ALSO LIKE
