| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๕. ภีตาสุตฺตวณฺณนา
5. Bhītāsuttavaṇṇanā
๗๕. ปญฺจเม กิํสูธ ภีตาติ กิํ ภีตา? มโคฺค จเนกายตนปฺปวุโตฺตติ อฎฺฐติํสารมฺมณวเสน อเนเกหิ การเณหิ กถิโตฯ เอวํ สเนฺต กิสฺส ภีตา หุตฺวา อยํ ชนตา ทฺวาสฎฺฐิ ทิฎฺฐิโย อคฺคเหสีติ วทติฯ ภูริปญฺญาติ พหุปญฺญ อุสฺสนฺนปญฺญฯ ปรโลกํ น ภาเยติ อิมสฺมา โลกา ปรํ โลกํ คจฺฉโนฺต น ภาเยยฺยฯ ปณิธายาติ ฐเปตฺวาฯ พหฺวนฺนปานํ ฆรมาวสโนฺตติ อนาถปิณฺฑิกาทโย วิย พหฺวนฺนปาเน ฆเร วสโนฺตฯ สํวิภาคีติ อจฺฉราย คหิตมฺปิ นเขน ผาเลตฺวา ปรสฺส ทตฺวาว ภุญฺชนสีโลฯ วทญฺญูติ วุตฺตตฺถเมวฯ
75. Pañcame kiṃsūdha bhītāti kiṃ bhītā? Maggo canekāyatanappavuttoti aṭṭhatiṃsārammaṇavasena anekehi kāraṇehi kathito. Evaṃ sante kissa bhītā hutvā ayaṃ janatā dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo aggahesīti vadati. Bhūripaññāti bahupañña ussannapañña. Paralokaṃ na bhāyeti imasmā lokā paraṃ lokaṃ gacchanto na bhāyeyya. Paṇidhāyāti ṭhapetvā. Bahvannapānaṃ gharamāvasantoti anāthapiṇḍikādayo viya bahvannapāne ghare vasanto. Saṃvibhāgīti accharāya gahitampi nakhena phāletvā parassa datvāva bhuñjanasīlo. Vadaññūti vuttatthameva.
อิทานิ คาถาย องฺคานิ อุทฺธริตฺวา ทเสฺสตพฺพานิ – ‘‘วาจ’’นฺติ หิ อิมินา จตฺตาริ วจีสุจริตานิ คหิตานิ, ‘‘มเนนา’’ติปเทน ตีณิ มโนสุจริตานิ, ‘‘กาเยนา’’ติ ปเทน ตีณิ กายสุจริตานิฯ อิติ อิเม ทส กุสลกมฺมปถา ปุพฺพสุทฺธิองฺคํ นามฯ พหฺวนฺนปานํ ฆรมาวสโนฺตติ อิมินา ยญฺญอุปกฺขโร คหิโตฯ สโทฺธติ เอกมงฺคํ, มุทูติ เอกํ, สํวิภาคีติ เอกํ, วทญฺญูติ เอกํฯ อิติ อิมานิ จตฺตาริ องฺคานิ สนฺธาย ‘‘เอเตสุ ธเมฺมสุ ฐิโต จตูสู’’ติ อาหฯ
Idāni gāthāya aṅgāni uddharitvā dassetabbāni – ‘‘vāca’’nti hi iminā cattāri vacīsucaritāni gahitāni, ‘‘manenā’’tipadena tīṇi manosucaritāni, ‘‘kāyenā’’ti padena tīṇi kāyasucaritāni. Iti ime dasa kusalakammapathā pubbasuddhiaṅgaṃ nāma. Bahvannapānaṃ gharamāvasantoti iminā yaññaupakkharo gahito. Saddhoti ekamaṅgaṃ, mudūti ekaṃ, saṃvibhāgīti ekaṃ, vadaññūti ekaṃ. Iti imāni cattāri aṅgāni sandhāya ‘‘etesu dhammesu ṭhito catūsū’’ti āha.
อปโรปิ ปริยาโย – วาจนฺติอาทีนิ ตีณิ องฺคานิ, พหฺวนฺนปานนฺติ อิมินา ยญฺญอุปกฺขโรว คหิโต, สโทฺธ มุทู สํวิภาคี วทญฺญูติ เอกํ องฺคํฯ อปโร ทุกนโย นาม โหติฯ ‘‘วาจํ มนญฺจา’’ติ อิทเมกํ องฺคํ, ‘‘กาเยน ปาปานิ อกุพฺพมาโน, พหฺวนฺนปานํ ฆรมาวสโนฺต’’ติ เอกํ, ‘‘สโทฺธ มุทู’’ติ เอกํ, ‘‘สํวิภาคี วทญฺญู’’ติ เอกํฯ เอเตสุ จตูสุ ธเมฺมสุ ฐิโต ธเมฺม ฐิโต นาม โหติฯ โส อิโต ปรโลกํ คจฺฉโนฺต น ภายติฯ ปญฺจมํฯ
Aparopi pariyāyo – vācantiādīni tīṇi aṅgāni, bahvannapānanti iminā yaññaupakkharova gahito, saddho mudū saṃvibhāgī vadaññūti ekaṃ aṅgaṃ. Aparo dukanayo nāma hoti. ‘‘Vācaṃ manañcā’’ti idamekaṃ aṅgaṃ, ‘‘kāyena pāpāni akubbamāno, bahvannapānaṃ gharamāvasanto’’ti ekaṃ, ‘‘saddho mudū’’ti ekaṃ, ‘‘saṃvibhāgī vadaññū’’ti ekaṃ. Etesu catūsu dhammesu ṭhito dhamme ṭhito nāma hoti. So ito paralokaṃ gacchanto na bhāyati. Pañcamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. ภีตาสุตฺตํ • 5. Bhītāsuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๕. ภีตาสุตฺตวณฺณนา • 5. Bhītāsuttavaṇṇanā
