| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದ್ವೇಮಾತಿಕಾಪಾಳಿ • Dvemātikāpāḷi |
೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ
4. Bhojanavaggo
೧. ಆವಸಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Āvasathasikkhāpadavaṇṇanā
ಭೋಜನವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಅಗಿಲಾನೇನಾತಿ ಅದ್ಧಯೋಜನಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಂ ಸಮತ್ಥೇನ। ಏಕೋತಿ ಏಕದಿವಸಿಕೋ। ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋತಿ ‘‘ಇಮೇಸಂ ವಾ ಏತ್ತಕಾನಂ ವಾ’’ತಿ ಏಕಂ ಪಾಸಣ್ಡಂ ವಾ, ‘‘ಏತ್ತಕಮೇವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಭತ್ತಂ ವಾ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಸಾಲಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪುಞ್ಞಕಾಮೇಹಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಭೋಜನಂ। ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಏಕಕುಲೇನ ವಾ ನಾನಾಕುಲೇಹಿ ವಾ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ, ನಾನಾಠಾನೇಸು ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಏಕಸ್ಮಿಂ, ಸ್ವೇ ಏಕಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅನಿಯತಟ್ಠಾನೇ ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ದುತಿಯದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
Bhojanavaggassa paṭhame agilānenāti addhayojanampi gantuṃ samatthena. Ekoti ekadivasiko. Āvasathapiṇḍoti ‘‘imesaṃ vā ettakānaṃ vā’’ti ekaṃ pāsaṇḍaṃ vā, ‘‘ettakamevā’’ti evaṃ bhattaṃ vā anodissa sālādīsu yattha katthaci puññakāmehi paññattaṃ bhojanaṃ. Bhuñjitabboti ekakulena vā nānākulehi vā ekato hutvā ekasmiṃ vā ṭhāne, nānāṭhānesu vā ‘‘ajja ekasmiṃ, sve ekasmi’’nti evaṃ aniyataṭṭhāne vā paññatto ekasmiṃ ṭhāne ekadivasameva bhuñjitabbo. Tato ce uttarīti dutiyadivasato paṭṭhāya tasmiṃ vā ṭhāne aññasmiṃ vā ṭhāne tesaṃ santakassa paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೇನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ, ಯೋ ಚ ಸಕಿಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಏಕದಿವಸಂ , ಗತಟ್ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಪಚ್ಚಾಗನ್ತೋಪಿ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಆಗತಟ್ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಚ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದವೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಖೇಮಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪುನ ಏಕದಿವಸಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಯಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಿಕಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂಯೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ನ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಅಞ್ಞಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಆವಸಥಪಿಣ್ಡತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಪರಿಭೋಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೀತಿ।
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha anuvasitvā āvasathapiṇḍabhuñjanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘agilānenā’’ti ayamettha anupaññatti, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, gilānassa agilānasaññino vematikassa vā dukkaṭaṃ. Gilānassa gilānasaññino, yo ca sakiṃ bhuñjati, gacchanto vā antarāmagge ekadivasaṃ , gataṭṭhāne ekadivasaṃ, paccāgantopi antarāmagge ekadivasaṃ, āgataṭṭhāne ekadivasaṃ, gamissāmī’ti ca bhuñjitvā nikkhanto kenaci upaddavena nivattitvā khemabhāvaṃ ñatvā gacchanto puna ekadivasaṃ bhuñjati, yassa vā sāmikā nimantetvā denti, yo vā bhikkhūnaṃyeva uddissa paññattaṃ, na yāvadatthaṃ paññattaṃ, ṭhapetvā vā pañca bhojanāni aññaṃ bhuñjati, tassa ca, ummattakādīnañca anāpatti. Āvasathapiṇḍatā, agilānatā, anuvasitvā paribhojananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasikkhāpadasadisānīti.
ಆವಸಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Āvasathasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೨. ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Gaṇabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ದುತಿಯೇ ಗಣಭೋಜನೇತಿ ಗಣಸ್ಸ ಭೋಜನೇ। ಇಧ ಚ ಗಣೋತಿ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತತುತ್ತರಿ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ , ತೇಸಂ ನಿಮನ್ತನತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿತೋ ವಾ ಲದ್ಧೇ ಓದನಾದೀನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಭೋಜನೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸಚೇ ಹಿ ಕೋಚಿ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವೇವಚನೇನ ವಾ ಭಾಸನ್ತರೇನ ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಓದನೇನ ನಿಮನ್ತೇಮಿ, ಓದನಂ ಮೇ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ತೇ ಚೇ ಏವಂ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಗಣಭೋಜನಂ ಹೋತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮೇವ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣಂ। ಸಚೇ ಓದನಾದೀನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಚ ಗನ್ತ್ವಾ ಚ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ಗಣಭೋಜನಮೇವ। ತಸ್ಸ ದುವಿಧಸ್ಸಾಪಿ ಏವಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಗಿಲಾನಸಮಯಾದೀಸು ಯದಾ ಪಾದಾನಮ್ಪಿ ಫಲಿತತ್ತಾ ನ ಸಕ್ಕಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ, ಅಯಂ ಗಿಲಾನಸಮಯೋ। ಅತ್ಥತಕಥಿನಾನಂ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ, ಇತರೇಸಂ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೋತಿ ಅಯಂ ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ। ಯದಾ ಯೋ ಚೀವರೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಚೀವರೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ। ಯದಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ವಾ ಹೋತಿ ಗಚ್ಛತಿ ವಾ ಗತೋ ವಾ, ಅಯಂ ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ। ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಯದಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ನ ಯಾಪೇನ್ತಿ, ಅಯಂ ಮಹಾಸಮಯೋ। ಯದಾ ಯೋಕೋಚಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ಅಯಂ ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಏತೇಸು ಸಮಯೇಸು ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Dutiye gaṇabhojaneti gaṇassa bhojane. Idha ca gaṇoti cattāro vā tatuttari vā bhikkhū , tesaṃ nimantanato vā viññattito vā laddhe odanādīnaṃ pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarabhojaneti attho. Tatthāyaṃ vinicchayo – sace hi koci cattāro bhikkhū upasaṅkamitvā yena kenaci vevacanena vā bhāsantarena vā pañcannaṃ bhojanānaṃ nāmaṃ gahetvā ‘‘odanena nimantemi, odanaṃ me gaṇhathā’’tiādinā nayena nimanteti, te ce evaṃ ekato vā nānāto vā nimantitā ekato vā nānāto vā gantvā ekato gaṇhanti, pacchā ekato vā nānāto vā bhuñjanti, gaṇabhojanaṃ hoti. Paṭiggahaṇameva hettha pamāṇaṃ. Sace odanādīnaṃ nāmaṃ gahetvā ekato vā nānāto vā viññāpetvā ca gantvā ca ekato gaṇhanti, evampi gaṇabhojanameva. Tassa duvidhassāpi evaṃ paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ. Gilānasamayādīsu yadā pādānampi phalitattā na sakkā piṇḍāya carituṃ, ayaṃ gilānasamayo. Atthatakathinānaṃ pañca māsā, itaresaṃ kattikamāsoti ayaṃ cīvaradānasamayo. Yadā yo cīvare kariyamāne kiñcideva cīvare kattabbaṃ kammaṃ karoti, ayaṃ cīvarakārasamayo. Yadā addhayojanampi gantukāmo vā hoti gacchati vā gato vā, ayaṃ addhānagamanasamayo. Nāvābhiruhanasamayepi eseva nayo. Yadā gocaragāme cattāro bhikkhū piṇḍāya caritvā na yāpenti, ayaṃ mahāsamayo. Yadā yokoci pabbajito bhattena nimanteti, ayaṃ samaṇabhattasamayo, etesu samayesu bhuñjituṃ vaṭṭati.
ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸತ್ತವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಗಣಭೋಜನೇ ಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ನಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೇ ಚ ದ್ವೇ ತಯೋ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಬಹೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾದೀಸು, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಗಣಭೋಜನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
Rājagahe devadattaṃ ārabbha viññāpetvā bhuñjanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra samayā’’ti ayamettha sattavidhā anupaññatti, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, nagaṇabhojane gaṇabhojanasaññissa vematikassa vā dukkaṭaṃ. Nagaṇabhojanasaññissa pana, ye ca dve tayo ekato gaṇhanti, bahūnaṃ piṇḍāya caritvā ekato bhuñjantānaṃ, niccabhattikādīsu, pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha, ummattakādīnañca anāpatti. Gaṇabhojanatā, samayābhāvo, ajjhoharaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānevāti.
ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Gaṇabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ತತಿಯೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇತಿ ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಞ್ಚಹಿ ಭೋಜನೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ಯೇನ ಯೇನ ಪಠಮಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭೋಜನತೋ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ಭೋಜನೇ। ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೨೬) ವಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾವಾ ಪಠಮನಿಮನ್ತನಂ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ನಿಮನ್ತಿತಕುಲೇ ಲದ್ಧಭಿಕ್ಖತೋ ಏಕಸಿತ್ಥಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಮಯಾ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ।
Tatiye paramparabhojaneti gaṇabhojane vuttanayeneva pañcahi bhojanehi nimantitassa yena yena paṭhamaṃ nimantito, tassa tassa bhojanato uppaṭipāṭiyā vā avikappetvā vā parassa parassa bhojane. Tasmā yo bhikkhu pañcasu sahadhammikesu aññatarassa ‘‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ tuyhaṃ dammī’’ti vā ‘‘vikappemī’’ti vā evaṃ sammukhā vā ‘‘itthannāmassa dammī’’ti (pāci. 226) vā ‘‘vikappemī’’ti vā evaṃ parammukhāvā paṭhamanimantanaṃ avikappetvā pacchā nimantitakule laddhabhikkhato ekasitthampi ajjhoharati, pācittiyaṃ. Samayā vuttanayā eva.
ವೇಸಾಲಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತಿತಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ತಿವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಪರಿವಾರೇ ಪನ ವಿಕಪ್ಪನಮ್ಪಿ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ೮೬) ವುತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೋ ಚ ಸಮಯೇ ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಏಕಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ವಾ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ನಿಮನ್ತನಾನಿ ಏಕತೋ ವಾ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತನಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ವಾ ಪೂಗೇನ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತೇಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾದೀಸು, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪರಮ್ಪರಭೋಜನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ।
Vesāliyaṃ sambahule bhikkhū ārabbha aññatra nimantitabhojanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra samayā’’ti ayamettha tividhā anupaññatti, parivāre pana vikappanampi gahetvā ‘‘catasso anupaññattiyo’’ti (pari. 86) vuttaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, naparamparabhojane paramparabhojanasaññino vematikassa vā dukkaṭaṃ. Naparamparabhojanasaññissa pana, yo ca samaye vā vikappetvā vā ekasaṃsaṭṭhāni vā dve tīṇi nimantanāni ekato vā katvā bhuñjati, nimantanappaṭipāṭiyā bhuñjati, sakalena gāmena vā pūgena vā nimantito tesu yatthakatthaci bhuñjati, nimantiyamāno vā ‘‘bhikkhaṃ gahessāmī’’ti vadati, tassa, niccabhattikādīsu, pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha, ummattakādīnañca anāpatti. Paramparabhojanatā, samayābhāvo, ajjhoharaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamakathinasadisāneva, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
4. Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā
ಚತುತ್ಥೇ ಪೂವೇಹೀತಿ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತೇಹಿ ಅತಿರಸಕಮೋದಕಸಕ್ಖಲಿಕಾದೀಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಖಜ್ಜಕೇಹಿ। ಮನ್ಥೇಹೀತಿ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತೇಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಸತ್ತುತಿಲತಣ್ಡುಲಾದೀಹಿ। ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಲೇಖಂ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಪತ್ತಪೂರಾ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಸಚೇಪಿ ತತಿಯಂ ಪತ್ತಂ ಥೂಪೀಕತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಲೇಖತೋ ಉಪರಿಟ್ಠಿತಪೂವಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೇನ ದ್ವೇ ಗಹಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇನ ಬಹಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಏತ್ಥ ಮಯಾ ದ್ವೇ ಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ತ್ವಂ ಏಕಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತೇನಾಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಪಠಮಂ ಆಗತೇನ ದ್ವೇ ಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ಮಯಾ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ, ತ್ವಂ ಮಾ ಗಣ್ಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಯೇನ ಪಠಮಂ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ , ತಸ್ಸಾಪಿ ಪರಮ್ಪರಾರೋಚನೇ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಯೇನ ಪನ ಸಯಮೇವ ತಯೋ ಗಹಿತಾ, ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ ಏತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅವದನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಲದ್ಧಟ್ಠಾನತೋ ಸಬ್ಬಾಸನ್ನಂ ಆಸನಸಾಲಂ ವಾ ವಿಹಾರಂ ವಾ ಯತ್ಥ ವಾ ಪನ ನಿಬದ್ಧಂ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ, ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಂ ಪತ್ತಪೂರಂ ಅತ್ತನೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಮಿತ್ತಂ ಪನ ದಾತುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ। ಯೇನ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ, ನ ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕಾಮಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಯಥಾರುಚಿ ಕಾತಬ್ಬಂ।
Catutthe pūvehīti paheṇakatthāya paṭiyattehi atirasakamodakasakkhalikādīhi yehi kehici khajjakehi. Manthehīti pātheyyatthāya paṭiyattehi yehi kehici sattutilataṇḍulādīhi. Dvattipattapūrāti mukhavaṭṭiyā heṭṭhimalekhaṃ anatikkantā dve vā tayo vā pattapūrā. Tato ce uttarīti sacepi tatiyaṃ pattaṃ thūpīkataṃ gaṇhāti, mukhavaṭṭiyā heṭṭhimalekhato upariṭṭhitapūvagaṇanāya pācittiyaṃ. Dvattipattapūre paṭiggahetvāti ettha yena dve gahitā honti, tena bahi bhikkhuṃ disvā ‘‘ettha mayā dve pattapūrā gahitā, tvaṃ ekaṃ gaṇheyyāsī’’ti vattabbaṃ, tenāpi aññaṃ passitvā ‘‘paṭhamaṃ āgatena dve pattapūrā gahitā, mayā eko gahito, tvaṃ mā gaṇhī’’ti vattabbaṃ. Yena paṭhamaṃ eko gahito , tassāpi paramparārocane eseva nayo. Yena pana sayameva tayo gahitā, tena aññaṃ disvā ‘‘mā kho tvaṃ ettha paṭiggaṇhīti vattabbaṃ, avadantassa dukkaṭaṃ, taṃ sutvā gaṇhantassāpi dukkaṭameva. Tato nīharitvā bhikkhūhi saddhiṃ saṃvibhajitabbanti laddhaṭṭhānato sabbāsannaṃ āsanasālaṃ vā vihāraṃ vā yattha vā pana nibaddhaṃ paṭikkamati, tattha gantvā ekaṃ pattapūraṃ attano ṭhapetvā sesaṃ bhikkhusaṅghassa dātabbaṃ. Yathāmittaṃ pana dātuṃ na labbhati. Yena eko gahito, na tena kiñci akāmā dātabbaṃ, yathāruci kātabbaṃ.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಊನಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ನ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ನ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ವಾ ಪಟಿಯತ್ತಂ, ತದತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತಸೇಸಕಂ ವಾ, ಗಮನೇ ವಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧೇ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ದೇನ್ತಾನಂ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಪೂವಮನ್ಥತಾ, ಅಸೇಸಕತಾ, ಅಪ್ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಗಮನತಾ, ಅನಞ್ಞಾತಕಾದಿತಾ, ಅತಿರೇಕಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ, ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
Sāvatthiyaṃ sambahule bhikkhū ārabbha na mattaṃ jānitvā paṭiggahaṇavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, ūnakadvattipattapūre atirekasaññissa vematikassa vā dukkaṭaṃ. Ūnakasaññissa pana, na paheṇakatthāya na pātheyyatthāya vā paṭiyattaṃ, tadatthāya paṭiyattasesakaṃ vā, gamane vā paṭippassaddhe, ñātakappavāritānaṃ vā dentānaṃ, attano dhanena gaṇhantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Vuttalakkhaṇapūvamanthatā, asesakatā, appaṭippassaddhagamanatā, anaññātakāditā, atirekappaṭiggahaṇanti imānettha pañca aṅgāni, samuṭṭhānādīni sañcarittasadisānevāti.
ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೫. ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
5. Paṭhamapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā
ಪಞ್ಚಮೇ ಭುತ್ತಾವೀತಿ ಭುತ್ತವಾ, ಯೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಂ, ಸೋ ಏವಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಪವಾರಿತೋತಿ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೩೯) ಏವಂ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಪಞ್ಚಙ್ಗವಸೇನ ಕತಪ್ಪವಾರಣೋ, ಕತಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನೋ ‘ಪವಾರಿತೋ’ತಿ ವುತ್ತೋ। ಯೋ ಚ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನೋ, ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಭುತ್ತಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ಅಭುತ್ತಂ, ಯಞ್ಚ ಭುತ್ತಂ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಭುತ್ತಾವೀ’ತಿಪಿ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘ಭುತ್ತಾವೀ’ತಿವಚನೇನ ವಿಸುಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ‘‘ದಿರತ್ತತಿರತ್ತ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಪಾಚಿ॰ ೫೨) ಪನ ದಿರತ್ತಾದಿವಚನಂ ವಿಯ ಪವಾರಿತಪದಸ್ಸ ಪರಿವಾರಭಾವೇನ ಬ್ಯಞ್ಜನಸಿಲಿಟ್ಠತಾಯ ಚೇತಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Pañcame bhuttāvīti bhuttavā, yena pañcannaṃ bhojanānaṃ sāsapamattampi ajjhoharitaṃ, so evaṃ vuccati. Pavāritoti ‘‘asanaṃ paññāyati, bhojanaṃ paññāyati, hatthapāse ṭhito abhiharati, paṭikkhepo paññāyatī’’ti (pāci. 239) evaṃ pāḷiyaṃ vuttapañcaṅgavasena katappavāraṇo, katappaṭikkhepoti attho. Tattha yasmā ‘‘asanaṃ paññāyatī’’ti iminā vippakatabhojano ‘pavārito’ti vutto. Yo ca vippakatabhojano, tena kiñci bhuttaṃ, kiñci abhuttaṃ, yañca bhuttaṃ, taṃ sandhāya ‘bhuttāvī’tipi saṅkhaṃ gacchati. Tasmā ‘bhuttāvī’tivacanena visuṃ kiñci atthasiddhiṃ na passāma, ‘‘dirattatiratta’’ntiādīsu (pāci. 52) pana dirattādivacanaṃ viya pavāritapadassa parivārabhāvena byañjanasiliṭṭhatāya cetaṃ vuttanti veditabbaṃ.
ಪವಾರಣಙ್ಗೇಸು ಪನ ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನಂ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಚೇಸ ಪುಗ್ಗಲೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಭೋಜನಂ ದಿಸ್ಸತಿ, ಓದನಾದೀನಂ ಚೇ ಅಞ್ಞತರಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಭೋಜನಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಚೇ ಭೋಜನಂ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ದಾಯಕೋ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೇ ಓಕಾಸೇ ಠಿತೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ । ಅಭಿಹರತೀತಿ ಸೋ ಚೇ ದಾಯಕೋ ತಸ್ಸ ತಂ ಭೋಜನಂ ಕಾಯೇನ ಅಭಿಸಂಹರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಚೇ ಅಭಿಹಟಂ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ।
Pavāraṇaṅgesu pana asanaṃ paññāyatīti vippakatabhojanaṃ dissati, taṃ bhuñjamāno cesa puggalo hotīti attho. Bhojanaṃ paññāyatīti pavāraṇappahonakaṃ bhojanaṃ dissati, odanādīnaṃ ce aññataraṃ paṭikkhipitabbaṃ bhojanaṃ hotīti attho. Hatthapāse ṭhitoti pavāraṇappahonakaṃ ce bhojanaṃ gaṇhitvā dāyako aḍḍhateyyahatthappamāṇe okāse ṭhito hotīti attho . Abhiharatīti so ce dāyako tassa taṃ bhojanaṃ kāyena abhisaṃharatīti attho. Paṭikkhepo paññāyatīti paṭikkhepo dissati, taṃ ce abhihaṭaṃ so bhikkhu kāyena vā vācāya vā paṭikkhipatīti attho. Evaṃ pañcannaṃ aṅgānaṃ vasena pavārito hoti.
ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘ಅಸನ’ನ್ತಿಆದೀಸು ತಾವ ಯಞ್ಚ ಅಸ್ನಾತಿ, ಯಞ್ಚ ಭೋಜನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ತಂ ಓದನೋ ಕುಮ್ಮಾಸೋ ಸತ್ತು ಮಚ್ಛೋ ಮಂಸನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ಅಞ್ಞತರಮೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಓದನೋ ನಾಮ ಸಾಲಿ ವೀಹಿ ಯವೋ ಗೋಧುಮೋ ಕಙ್ಗು ವರಕೋ ಕುದ್ರೂಸಕೋತಿ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಭತ್ತಂ ಪಚಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಪಚಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸನ್ಧಾಯ ಪಚನ್ತು, ಸಚೇ ಉಣ್ಹಂ ವಾ ಸೀತಲಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಭೋಜನಕಾಲೇ ಗಹಿತಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಓದನೋ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ। ಯೋ ಪನ ಪಾಯಾಸೋ ವಾ ಅಮ್ಬಿಲಯಾಗು ವಾ ಉದ್ಧನತೋ ಓತಾರಿತಮತ್ತಾ ಅಬ್ಭುಣ್ಹಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಿವಿತುಂ, ಸಾ ಯಸ್ಸ ಹತ್ಥೇನ ಗಹಿತೋಕಾಸೇಪಿ ಓಧಿ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಉಸುಮಾಯ ವಿಗತಾಯ ಘನಭಾವಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಓಧಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಪುನ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ತನುಕಭಾವೋ ನ ರಕ್ಖತಿ। ಸಚೇಪಿ ಬಹೂ ಪಣ್ಣಫಲಕಳೀರೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮುಟ್ಠಿಮತ್ತಾಪಿ ತಣ್ಡುಲಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಭೋಜನಕಾಲೇ ಚೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಾಗುಕೇ ನಿಮನ್ತನೇ ‘‘ಯಾಗುಂ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಭತ್ತೇ ಉದಕಕಞ್ಜಿಕಖೀರಾದೀನಿ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ದೇನ್ತಿ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ತನುಕಾ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿಯೇವ। ಸಚೇ ಪನ ಪಕ್ಕುಥಿತೇಸು ಉದಕಾದೀಸು ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯಾಗುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ। ಸಚೇ ಯಾಗುಯಾಪಿ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಮಚ್ಛಮಂಸಕ್ಖಣ್ಡಂ ವಾ ನ್ಹಾರು ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ। ಠಪೇತ್ವಾ ಸಾನುಲೋಮಾನಂ ವುತ್ತಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಅಞ್ಞೇಹಿ ವೇಳುತಣ್ಡುಲಾದೀಹಿ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಫಲೇಹಿ ವಾ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಭತ್ತಂ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ। ಕುಮ್ಮಾಸೋ ನಾಮ ಯವೇಹಿ ಕತೋ। ಅಞ್ಞೇಹಿ ಪನ ಮುಗ್ಗಾದೀಹಿ ಕತಕುಮ್ಮಾಸೋ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ। ಸತ್ತು ನಾಮ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕತೋ। ಅನ್ತಮಸೋ ಖರಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ವೀಹೀನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಚುಣ್ಣಮ್ಪಿ ಕುಣ್ಡಕಮ್ಪಿ ಸತ್ತುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ। ಸಮಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ಪನ ಆತಪಸುಕ್ಖಾನಂ ಕುಣ್ಡಕಂ ವಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ತಣ್ಡುಲಾ ವಾ ಲಾಜಾ ವಾ, ಲಾಜೇಹಿ ಕತಭತ್ತಸತ್ತುಆದೀನಿ ವಾ ನ ಪವಾರೇನ್ತಿ। ಮಚ್ಛಮಂಸೇಸು ಸಚೇ ಯಾಗುಂ ಪಿವನ್ತಸ್ಸ ಯಾಗುಸಿತ್ಥಮತ್ತಾನೇವ ದ್ವೇ ಮಚ್ಛಕ್ಖಣ್ಡಾನಿ ವಾ ಮಂಸಕ್ಖಣ್ಡಾನಿ ವಾ ಏಕಭಾಜನೇ ವಾ ನಾನಾಭಾಜನೇ ವಾ ದೇನ್ತಿ, ತಾನಿ ಚೇ ಅಖಾದನ್ತೋ ಅಞ್ಞಂ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ। ತತೋ ಏಕಂ ಖಾದಿತಂ, ಏಕಂ ಹತ್ಥೇ ವಾ ಪತ್ತೇ ವಾ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಪವಾರೇತಿ। ದ್ವೇಪಿ ಖಾದಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಮುಖೇ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ನತ್ಥಿ, ಸಚೇಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ। ಯೋ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ಕುಲದೂಸನವೇಜ್ಜಕಮ್ಮಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನಸಾದಿತರೂಪಿಯಾದೀಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಞ್ಚ ಅಞ್ಞಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಖಾದನ್ತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ।
Tatrāyaṃ vinicchayo – ‘asana’ntiādīsu tāva yañca asnāti, yañca bhojanaṃ hatthapāse ṭhitena abhihaṭaṃ paṭikkhipati, taṃ odano kummāso sattu maccho maṃsanti imesaṃ aññatarameva veditabbaṃ. Tattha odano nāma sāli vīhi yavo godhumo kaṅgu varako kudrūsakoti imesaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ taṇḍule gahetvā ‘‘bhattaṃ pacāmā’’ti vā ‘‘yāguṃ pacāmā’’ti vā yaṃkiñci sandhāya pacantu, sace uṇhaṃ vā sītalaṃ vā bhuñjantānaṃ bhojanakāle gahitagahitaṭṭhāne odhi paññāyati, odano hoti, pavāraṇaṃ janeti. Yo pana pāyāso vā ambilayāgu vā uddhanato otāritamattā abbhuṇhā sakkā hoti āvijjhitvā pivituṃ, sā yassa hatthena gahitokāsepi odhi na paññāyati, pavāraṇaṃ na janeti. Sace pana usumāya vigatāya ghanabhāvaṃ gacchati, odhiṃ dasseti, puna pavāraṇaṃ janeti, pubbe tanukabhāvo na rakkhati. Sacepi bahū paṇṇaphalakaḷīre pakkhipitvā muṭṭhimattāpi taṇḍulā pakkhittā honti, bhojanakāle ce odhi paññāyati, pavāraṇaṃ janeti. Ayāguke nimantane ‘‘yāguṃ dassāmā’’ti bhatte udakakañjikakhīrādīni ākiritvā ‘‘yāguṃ gaṇhathā’’ti denti, kiñcāpi tanukā hoti, pavāraṇaṃ janetiyeva. Sace pana pakkuthitesu udakādīsu pakkhipitvā pacitvā denti, yāgusaṅgahameva gacchati. Sace yāguyāpi sāsapamattampi macchamaṃsakkhaṇḍaṃ vā nhāru vā pakkhittaṃ hoti, pavāraṇaṃ janeti. Ṭhapetvā sānulomānaṃ vuttadhaññānaṃ taṇḍule aññehi veḷutaṇḍulādīhi vā kandamūlaphalehi vā yehi kehici katabhattaṃ pavāraṇaṃ na janeti. Kummāso nāma yavehi kato. Aññehi pana muggādīhi katakummāso pavāraṇaṃ na janeti. Sattu nāma satta dhaññāni bhajjitvā kato. Antamaso kharapākabhajjitānaṃ vīhīnaṃ taṇḍule koṭṭetvā katacuṇṇampi kuṇḍakampi sattusaṅgahameva gacchati. Samapākabhajjitānaṃ pana ātapasukkhānaṃ kuṇḍakaṃ vā, ye keci taṇḍulā vā lājā vā, lājehi katabhattasattuādīni vā na pavārenti. Macchamaṃsesu sace yāguṃ pivantassa yāgusitthamattāneva dve macchakkhaṇḍāni vā maṃsakkhaṇḍāni vā ekabhājane vā nānābhājane vā denti, tāni ce akhādanto aññaṃ pavāraṇappahonakaṃ yaṃkiñci paṭikkhipati, na pavāreti. Tato ekaṃ khāditaṃ, ekaṃ hatthe vā patte vā hoti, sace aññaṃ paṭikkhipati pavāreti. Dvepi khāditāni honti, mukhe sāsapamattampi avasiṭṭhaṃ natthi, sacepi aññaṃ paṭikkhipati, na pavāreti. Yo pana akappiyamaṃsaṃ kuladūsanavejjakammauttarimanussadhammārocanasāditarūpiyādīhi nibbattaṃ akappiyabhojanañca aññaṃ kappiyaṃ vā akappiyaṃ vā khādanto paṭikkhipati, na pavāreti.
ಏವಂ ಯಞ್ಚ ಅಸ್ನಾತಿ, ಯಞ್ಚ ಭೋಜನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ತಂ ಞತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಯಥಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಜಾನನತ್ಥಂ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘‘ಅಸನಂ ಭೋಜನ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತಾವ ಯೇನ ಏಕಸಿತ್ಥಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹಟಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಪತ್ತಮುಖಹತ್ಥೇಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭೋಜನೇ ಸತಿ ಸಾಪೇಕ್ಖೋವ ಅಞ್ಞಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಭೋಜನಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪವಾರೇತಿ। ಸಚೇ ಪನ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ಪತ್ತಾದೀಸು ಅವಸಿಟ್ಠಂ, ತಂ ನ ಚ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಕಾಮೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ದಾತುಕಾಮೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ, ಸೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿ। ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಆನಿಸದಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ಠಿತೋ, ಪಣ್ಹೀನಂ ಅನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ನಿಪನ್ನೋ, ಯೇನ ಪಸ್ಸೇನ ನಿಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಪಾರಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾಯಕಸ್ಸ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ಓರಿಮನ್ತೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥೋ ‘ಹತ್ಥಪಾಸೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸೇವ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ, ನ ತತೋ ಪರಂ। ‘ಅಭಿಹರತೀ’ತಿ ಹತ್ಥಪಾಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಠಿತೋ ಗಹಣತ್ಥಂ ಉಪನಾಮೇತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಅನನ್ತರನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಹತ್ಥೇ ವಾ ಆಧಾರಕೇ ವಾ ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ ಅನಭಿಹರಿತ್ವಾವ ‘‘ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ। ಭತ್ತಪಚ್ಛಿಂ ಆನೇತ್ವಾ ಪುರತೋ ಭೂಮಿಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಈಸಕಂ ಪನ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ ವಾ ‘ಗಣ್ಹಥಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ। ಭತ್ತಪಚ್ಛಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿವಿಸನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ‘‘ಅಹಂ ಧಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಹಿತಮತ್ತಮೇವ ಕರೋತಿ, ಪರಿವೇಸಕೋಯೇವ ಪನ ತಂ ಧಾರೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಾ ಅಭಿಹಟಾವ ಹೋತಿ, ತತೋ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಪರಿವೇಸಕೇನ ಫುಟ್ಠಮತ್ತಾವ ಹೋತಿ, ಇತರೋವ ನಂ ಧಾರೇತಿ, ತತೋ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಣಾ ನ ಹೋತಿ। ಕಟಚ್ಛುನಾ ಉದ್ಧಟೇ ಪನ ಹೋತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಮಭಾರೇಪಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಪವಾರೇತಿಯೇವ। ಅನನ್ತರಸ್ಸ ದಿಯ್ಯಮಾನೇ ಇತರೋ ಪತ್ತಂ ಪಿದಹತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಿಹಟಂ ನಾಮ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ। ‘ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ’ತಿ ಏತ್ಥ ವಾಚಾಯ ಅಭಿಹಟೇ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನ ರುಹತಿ, ಕಾಯೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪನ ಅಙ್ಗುಲಿಚಲನಾದಿನಾ ಕಾಯವಿಕಾರೇನ ವಾ ‘‘ಅಲಂ, ಮಾ ದೇಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವಚೀವಿಕಾರೇನ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ।
Evaṃ yañca asnāti, yañca bhojanaṃ hatthapāse ṭhitena abhihaṭaṃ paṭikkhipanto pavāraṇaṃ janeti, taṃ ñatvā idāni yathā āpajjati, tassa jānanatthaṃ ayaṃ vinicchayo veditabbo – ‘‘asanaṃ bhojana’’nti ettha tāva yena ekasitthampi ajjhohaṭaṃ hoti, so sace pattamukhahatthesu yatthakatthaci bhojane sati sāpekkhova aññaṃ vuttalakkhaṇaṃ bhojanaṃ paṭikkhipati, pavāreti. Sace pana nirapekkho hoti, yaṃ pattādīsu avasiṭṭhaṃ, taṃ na ca ajjhoharitukāmo, aññassa vā dātukāmo, aññatra vā gantvā bhuñjitukāmo, so paṭikkhipantopi na pavāreti. ‘‘Hatthapāse ṭhito’’ti ettha pana sace bhikkhu nisinno hoti, ānisadassa pacchimantato paṭṭhāya, sace ṭhito, paṇhīnaṃ antato paṭṭhāya, sace nipanno, yena passena nipanno, tassa pārimantato paṭṭhāya dāyakassa nisinnassa vā ṭhitassa vā nipannassa vā ṭhapetvā pasāritahatthaṃ yaṃ āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa orimantena paricchinditvā aḍḍhateyyahattho ‘hatthapāso’ti veditabbo. Tasmiṃ ṭhatvā abhihaṭaṃ paṭikkhipantasseva pavāraṇā hoti, na tato paraṃ. ‘Abhiharatī’ti hatthapāsabbhantare ṭhito gahaṇatthaṃ upanāmeti. Sace pana anantaranisinnopi bhikkhu hatthe vā ādhārake vā ṭhitaṃ pattaṃ anabhiharitvāva ‘‘bhattaṃ gaṇhathā’’ti vadati, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā natthi. Bhattapacchiṃ ānetvā purato bhūmiyaṃ ṭhapetvā evaṃ vuttepi eseva nayo. Īsakaṃ pana uddharitvā vā apanāmetvā vā ‘gaṇhathā’ti vutte taṃ paṭikkhipato pavāraṇā hoti. Bhattapacchiṃ gahetvā parivisantassa añño ‘‘ahaṃ dhāressāmī’’ti gahitamattameva karoti, parivesakoyeva pana taṃ dhāreti, tasmā sā abhihaṭāva hoti, tato dātukāmatāya gaṇhantaṃ paṭikkhipantassa pavāraṇā hoti. Sace pana parivesakena phuṭṭhamattāva hoti, itarova naṃ dhāreti, tato dātukāmatāya gaṇhantaṃ paṭikkhipantassa pavāraṇā na hoti. Kaṭacchunā uddhaṭe pana hoti, dvinnaṃ samabhārepi paṭikkhipanto pavāretiyeva. Anantarassa diyyamāne itaro pattaṃ pidahati, aññassa abhihaṭaṃ nāma paṭikkhittaṃ hoti, tasmā pavāraṇā natthi. ‘Paṭikkhepo’ti ettha vācāya abhihaṭe paṭikkhepo na ruhati, kāyena abhihaṭaṃ pana aṅgulicalanādinā kāyavikārena vā ‘‘alaṃ, mā dehī’’tiādinā vacīvikārena vā paṭikkhipato pavāraṇā hoti.
ಏಕೋ ಸಮಂಸಕಂ ರಸಂ ಅಭಿಹರತಿ, ‘‘ರಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ। ‘ಮಂಸರಸ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ। ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಹೋತಿಯೇವ। ಮಂಸಂ ವಿಸುಂ ಕತ್ವಾ ‘ಮಂಸರಸ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಸಚೇ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಖಣ್ಡಂ ಅತ್ಥಿ, ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಕಳೀರಪನಸಾದೀಹಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಪಚನ್ತಿ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಕಳೀರಸೂಪಂ ಗಣ್ಹಥ, ಪನಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಅಪವಾರಣಾರಹಸ್ಸ ನಾಮೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ। ‘‘ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಬ್ಯಞ್ಜನ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪವಾರೇತಿ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ। ಗಮನಾದೀಸು ಪನ ಯಸ್ಮಿಂ ಇರಿಯಾಪಥೇ ಪವಾರೇತಿ, ತಂ ಅವಿಕೋಪೇನ್ತೇನೇವ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।
Eko samaṃsakaṃ rasaṃ abhiharati, ‘‘rasaṃ paṭiggaṇhathā’’ti vadati, taṃ sutvā paṭikkhipato pavāraṇā natthi. ‘Maṃsarasa’nti vutte pana paṭikkhipato pavāraṇā hoti. ‘‘Imaṃ gaṇhathā’’ti vuttepi hotiyeva. Maṃsaṃ visuṃ katvā ‘maṃsarasa’nti vuttepi sace sāsapamattampi khaṇḍaṃ atthi, paṭikkhipato pavāraṇā hoti. Sace natthi, vaṭṭati. Kaḷīrapanasādīhi missetvā macchamaṃsaṃ pacanti, taṃ gahetvā ‘‘kaḷīrasūpaṃ gaṇhatha, panasabyañjanaṃ gaṇhathā’’ti vadati, evampi na pavāreti. Kasmā? Apavāraṇārahassa nāmena vuttattā. ‘‘Macchamaṃsaṃ byañjana’’nti vā ‘‘imaṃ gaṇhathā’’ti vā vutte pana pavāreti, ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāyaṃ vutto. Gamanādīsu pana yasmiṃ iriyāpathe pavāreti, taṃ avikopenteneva bhuñjitabbaṃ.
ಅನತಿರಿತ್ತನ್ತಿ ನ ಅತಿರಿತ್ತಂ, ನ ಅಧಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಂ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಕತಾದೀಹಿ ಸತ್ತಹಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರೇಹಿ ಅಕತಂ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅನಧಿಕಂ ವಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ॰ ೨೩೯) ‘ಅಕಪ್ಪಿಯಕತ’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ಯಂ ಫಲಂ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಾದಿ ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಮಣಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಕತಂ, ಯಞ್ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ವಾ, ಏತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ, ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಕತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂಯೇವ ಪುರಿಮನಯೇನ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕತಂ। ಅನುಚ್ಚಾರಿತಕತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಅನಪನಾಮಿತಂ ವಾ ಕತಂ। ಅಹತ್ಥಪಾಸೇ ಕತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ಬಹಿ ಠಿತೇನ ಕತಂ। ಅಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತನ್ತಿ ಯೋ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ತೇನ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಭೋಜನಂ ಅಭುತ್ತೇನ ಕತಂ। ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಪವಾರಿತೇನ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಿತೇನ ಕತನ್ತಿ ಇದಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅವುತ್ತನ್ತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಏವಂ ಅವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರೇಹಿ ಯಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಕತಂ, ಯಞ್ಚ ಪನ ನ ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ, ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಅನತಿರಿತ್ತಂ। ಅತಿರಿತ್ತಂ ಪನ ತಸ್ಸೇವ ಪಟಿಪಕ್ಖನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Anatirittanti na atirittaṃ, na adhikanti attho. Taṃ pana kappiyakatādīhi sattahi vinayakammākārehi akataṃ vā gilānassa anadhikaṃ vā hoti. Tasmā padabhājane (pāci. 239) ‘akappiyakata’ntiādi vuttaṃ, tattha yaṃ phalaṃ vā kandamūlādi vā pañcahi samaṇakappiyehi kappiyaṃ akataṃ, yañca akappiyamaṃsaṃ vā akappiyabhojanaṃ vā, etaṃ akappiyaṃ nāma, taṃ akappiyaṃ ‘‘alametaṃ sabba’’nti evaṃ atirittaṃ kataṃ akappiyakatanti veditabbaṃ. Appaṭiggahitakatanti bhikkhunā appaṭiggahitaṃyeva purimanayena atirittaṃ kataṃ. Anuccāritakatanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena bhikkhunā īsakampi anukkhittaṃ vā anapanāmitaṃ vā kataṃ. Ahatthapāse katanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatassa hatthapāsato bahi ṭhitena kataṃ. Abhuttāvinā katanti yo atirittaṃ karoti, tena pavāraṇappahonakaṃ bhojanaṃ abhuttena kataṃ. Bhuttāvinā pavāritena āsanā vuṭṭhitena katanti idaṃ uttānameva. ‘‘Alametaṃ sabba’’nti avuttanti vacībhedaṃ katvā evaṃ avuttaṃ hoti. Iti imehi sattahi vinayakammākārehi yaṃ atirittaṃ kappiyaṃ akataṃ, yañca pana na gilānātirittaṃ, tadubhayampi anatirittaṃ. Atirittaṃ pana tasseva paṭipakkhanayena veditabbaṃ.
ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೩೯) ಅನ್ತಮಸೋ ಅನನ್ತರನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಪತ್ತತೋ ಏಕಮ್ಪಿ ಸಿತ್ಥಂ ವಾ ಮಂಸಹೀರಂ ವಾ ಖಾದಿತ್ವಾ ಕತಮ್ಪಿ ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಯೋ ಪಾತೋವ ಏವಂ ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ನಿಸೀದತಿಯೇವ, ಸೋ ಉಪಕಟ್ಠೇಪಿ ಕಾಲೇ ಅಭಿಹಟಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪನೀತಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾತುಂ ಲಭತಿ। ಸಚೇ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಕತೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಂ ಆಮಿಸಂ ಆಕಿರನ್ತಿ, ತಂ ಸೋ ಪುನ ಕಾತುಂ ನ ಲಭತಿ। ಯಞ್ಹಿ ಅಕತಂ, ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಯೇನ ಚ ಅಕತಂ, ತೇನ ಚ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೮-೯) ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಪಠಮಕತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ ತಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪನ ಭಾಜನೇ ತೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಏವಂ ಕತಂ ಪಠಮಕತೇನ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾಪಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ತಸ್ಸ ಯೇನ ಪನ ಕತಂ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಪವಾರಿತಾನಮ್ಪಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಯಥಾ ಪನ ಅಕತೇನ ಮಿಸ್ಸಂ ನ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಮುಖಞ್ಚ ಹತ್ಥಞ್ಚ ಸುದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ ಪನ ನ ಕೇವಲಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭುತ್ತಾವಸೇಸಮೇವ, ಅಥ ಖೋ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಗಿಲಾನಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಸ್ವೇ ವಾ ಯದಾ ವಾ ಇಚ್ಛತಿ, ತದಾ ಖಾದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಹಟಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ‘ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತ’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ। ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನ ಪವಾರಿತಸ್ಸ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
Apicettha bhuttāvinā kataṃ hotīti (pāci. 239) antamaso anantaranisinnassa pattato ekampi sitthaṃ vā maṃsahīraṃ vā khāditvā katampi bhuttāvinā kataṃ hoti, yo pātova evaṃ bhuttāvī pavārito nisīdatiyeva, so upakaṭṭhepi kāle abhihaṭaṃ piṇḍaṃ bhikkhunā upanītaṃ kappiyaṃ kātuṃ labhati. Sace pana tasmiṃ kappiye kate bhuñjantassa aññaṃ āmisaṃ ākiranti, taṃ so puna kātuṃ na labhati. Yañhi akataṃ, taṃ kātabbaṃ. Yena ca akataṃ, tena ca kātabbanti (pāci. aṭṭha. 238-9) vuttaṃ, tasmā tasmiṃ bhājane kariyamāne paṭhamakatena saddhiṃ kataṃ hotīti taṃ kātuṃ na vaṭṭati. Aññasmiṃ pana bhājane tena vā aññena vā kātuṃ vaṭṭati. Evaṃ kataṃ paṭhamakatena missetvāpi bhuñjituṃ vaṭṭati, na kevalañca tassa yena pana kataṃ, taṃ ṭhapetvā aññesaṃ pavāritānampi bhuñjituṃ vaṭṭati. Yathā pana akatena missaṃ na hoti, evaṃ mukhañca hatthañca suddhaṃ katvā bhuñjitabbaṃ. Gilānātirittaṃ pana na kevalaṃ gilānassa bhuttāvasesameva, atha kho yaṃkiñci gilānaṃ uddissa ‘‘ajja vā sve vā yadā vā icchati, tadā khādissatī’’ti āhaṭaṃ, taṃ sabbaṃ ‘gilānātiritta’nti veditabbaṃ. Khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vāti yaṃkiñci yāvakālikaṃ. Khādeyya vā bhuñjeyya vā pācittiyanti ettha vuttanayena pavāritassa anatirittaṃ yaṃkiñci āmisaṃ ajjhoharaṇatthāya paṭiggaṇhato gahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅನತಿರಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹತೋ, ನಿರಾಮಿಸಾನಿ ಅಜ್ಝೋಹರತೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅತಿರಿತ್ತೇ ಅನತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ। ಅತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಪನ, ‘‘ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ತೇಸಂ ಅನುಞ್ಞಾತಪರಿಭೋಗವಸೇನ ನಿರಾಮಿಸಾನಿ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪವಾರಿತಭಾವೋ, ಆಮಿಸಸ್ಸ ಅನತಿರಿತ್ತತಾ, ಕಾಲೇನ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ।
Sāvatthiyaṃ sambahule bhikkhū ārabbha aññatra bhuñjanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘anatiritta’’nti ayamettha anupaññatti, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, yāmakālikādīni āhāratthāya gaṇhato, nirāmisāni ajjhoharato ca dukkaṭaṃ, tathā atiritte anatirittasaññino ceva vematikassa ca. Atirittasaññino pana, ‘‘atirittaṃ kārāpetvā bhuñjissāmī’’ti gaṇhantassa, aññassatthāya gaṇhantassa, yāmakālikādīni tesaṃ anuññātaparibhogavasena nirāmisāni paribhuñjantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Pavāritabhāvo, āmisassa anatirittatā, kālena ajjhoharaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamakathinasadisāneva, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೬. ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
6. Dutiyapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā
ಛಟ್ಠೇ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ‘‘ಹನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ। ಜಾನನ್ತಿ ಸುತ್ವಾ ವಾ ದಿಸ್ವಾ ವಾ ತಸ್ಸ ಪವಾರಿತಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋ। ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ಆಸಾದನಂ ಚೋದನಂ ಮಙ್ಕುಕರಣಭಾವಂ ಅಪೇಕ್ಖಮಾನೋ। ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಭಿಹಾರೇ ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಚೇ ಸೋ ತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪುನ ಅಭಿಹಾರಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಭುಞ್ಜನ್ತೇ ಅಭಿಹಾರಕಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
Chaṭṭhe abhihaṭṭhuṃ pavāreyyāti abhiharitvā ‘‘handa, bhikkhu khāda vā bhuñja vā’’ti evaṃ pavāreyya. Jānanti sutvā vā disvā vā tassa pavāritabhāvaṃ jānanto. Āsādanāpekkhoti āsādanaṃ codanaṃ maṅkukaraṇabhāvaṃ apekkhamāno. Bhuttasmiṃ pācittiyanti ettha abhihāre tāva dukkaṭaṃ, sace so taṃ gaṇhāti, puna abhihārakassa dukkaṭaṃ, tasmiṃ pana bhuñjante abhihārakassa tassa ajjhohāre ajjhohāre dukkaṭaṃ, bhojanapariyosāne pācittiyaṃ.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಭೋಜನೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣಾವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪವಾರಿತೇ ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿನೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಅಭಿಹರನ್ತಸ್ಸ, ತೇಸಞ್ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಅಜ್ಝೋಹಾರೇಸು, ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ಚ ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಪ್ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೋ ಚ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ದೇತಿ, ‘‘ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಯೋ ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಹರನ್ತೋ ಗಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಯೋ ಚ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪವಾರಿತತಾ, ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿತಾ, ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖತಾ, ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣತಾ, ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha anatirittena bhojanena abhihaṭṭhuṃ pavāraṇāvatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, pavārite pavāritasaññino pācittiyaṃ. Vematikassa, yāmakālikādīni āhāratthāya abhiharantassa, tesañca paṭiggahaṇaajjhohāresu, appavārite ca pavāritasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Appavāritasaññissa pana, yo ca atirittaṃ kārāpetvā deti, ‘‘kārāpetvā vā bhuñjāhī’’ti deti, yo vā ‘‘aññassatthāya haranto gacchāhī’’ti deti, yo ca yāmakālikādīni ‘‘sati paccaye paribhuñjāhī’’ti deti, tassa, ummattakādīnañca anāpatti. Pavāritatā, pavāritasaññitā, āsādanāpekkhatā, anatirittena abhihaṭṭhuṃ pavāraṇatā, bhojanapariyosānanti imānettha pañca aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಸತ್ತಮೇ ವಿಕಾಲೇತಿ ವಿಗತೇ ಕಾಲೇ, ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಾತಿಕ್ಕಮನತೋ ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಏತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರೇ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವನಮೂಲಫಲಂ ಉಪಾದಾಯ ಆಮಂ ವಾ ಪಕ್ಕಂ ವಾ ಆಮಿಸಸಙ್ಖೇಪಗತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
Sattame vikāleti vigate kāle, majjhanhikātikkamanato yāva aruṇuggamanāti adhippāyo. Tasmā yo bhikkhu etasmiṃ antare yaṃkiñci vanamūlaphalaṃ upādāya āmaṃ vā pakkaṃ vā āmisasaṅkhepagataṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā ajjhoharaṇatthāya paṭiggaṇhāti, tassa paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ.
ರಾಜಗಹೇ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಅಜ್ಝೋಹಾರೇಸು, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೋಮಟ್ಠಕಸ್ಸ ರೋಮಟ್ಠಂ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖವೇ ಬಹಿಮುಖದ್ವಾರಾ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೨೭೩) ಅನುಞ್ಞಾತನಯೇನ ರೋಮಟ್ಠಕಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ವಿಕಾಲತಾ, ಯಾವಕಾಲಿಕತಾ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ।
Rājagahe sattarasavaggiye bhikkhū ārabbha vikāle bhojanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, yāmakālikādīni āhāratthāya paṭiggahaṇaajjhohāresu, kāle vikālasaññissa, vematikassa ca dukkaṭaṃ, kāle kālasaññissa yāmakālikādīni sati paccaye paribhuñjantassa ummattakādīnañca anāpatti. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, romaṭṭhakassa romaṭṭhaṃ, na ca bhikkhave bahimukhadvārā nīharitvā ajjhoharitabba’’nti (cūḷava. 273) anuññātanayena romaṭṭhakassāpi anāpatti. Vikālatā, yāvakālikatā, ajjhoharaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ಅಟ್ಠಮೇ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕನ್ತಿ ಕಾರೋ ಕರಣಂ ಕಿರಿಯಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ಸನ್ನಿಧಿ ಕಾರೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಂ , ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಮೇವ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕರತ್ತಿಂ ವೀತಿನಾಮಿತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ। ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಸನ್ನಿಧಿಕತಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ವಾ ‘ಅಜ್ಝೋಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಚೇಪಿ ಪತ್ತೋ ದುದ್ಧೋತೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ಘಂಸನ್ತಸ್ಸ ಲೇಖಾ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಗಣ್ಠಿಕಪತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಗಣ್ಠಿಕನ್ತರೇ ಸ್ನೇಹೋ ಪವಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಉಣ್ಹೇ ಓತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪಗ್ಘರತಿ, ಉಣ್ಹಯಾಗುಯಾ ವಾ ಗಹಿತಾಯ ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ತಾದಿಸೇ ಪತ್ತೇಪಿ ಪುನದಿವಸೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಯಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ತೇಹಿ ನಿಹಿತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಂ ವಟ್ಟತಿ । ಸಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಹಿ ದುತಿಯದಿವಸೇ ಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಅಕಪ್ಪಿಯೇಸು ಪನ ಮನುಸ್ಸಮಂಸೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸೇಸೇಸು ಪನ ದುಕ್ಕಟೇನ ಸದ್ಧಿಂ। ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಅಜ್ಝೋಹರತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಅಜ್ಝೋಹರತೋ ದುಕ್ಕಟೇನ ಸದ್ಧಿಂ। ಯೋ ಪನ ಪವಾರಿತೋ ಹುತ್ವಾ ಅನತಿರಿತ್ತಕತಂ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸು ಅಪರಮ್ಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಡ್ಢತಿ। ಸಚೇ ವಿಕಾಲೇ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಅನತಿರಿತ್ತಪಚ್ಚಯಾ ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ವಿಕಾಲಪಚ್ಚಯಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀಸು ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅವಸೇಸೇಸು ವಿಕಾಲಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಡ್ಢತಿಯೇವ। ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪನ ಸನ್ನಿಧಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಟ್ಟತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚ ಸನ್ನಿಧಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಟ್ಟತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ॰ ೪೨೧-೪೨೨) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ವಟ್ಟತೀತಿ।
Aṭṭhame sannidhikārakanti kāro karaṇaṃ kiriyāti atthato ekaṃ, sannidhi kāro assāti sannidhikāraṃ , sannidhikārameva sannidhikārakaṃ, paṭiggahetvā ekarattiṃ vītināmitassetaṃ nāmaṃ. Tasmā evaṃ sannidhikataṃ yaṃkiñci yāvakālikaṃ vā yāmakālikaṃ vā ‘ajjhoharissāmī’ti gaṇhantassa paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ. Sacepi patto duddhoto hoti, yaṃ aṅguliyā ghaṃsantassa lekhā paññāyati, gaṇṭhikapattassa vā gaṇṭhikantare sneho paviṭṭho hoti, yo uṇhe otāpentassa paggharati, uṇhayāguyā vā gahitāya sandissati, tādise pattepi punadivase bhuñjantassa pācittiyaṃ. Yaṃ pana bhikkhu nirapekkho sāmaṇerānaṃ pariccajitvā tehi nihitaṃ labhitvā bhuñjati, taṃ vaṭṭati . Sayaṃ paṭiggahetvā apariccattameva hi dutiyadivase kappiyabhojanaṃ bhuñjantassa pācittiyaṃ. Akappiyesu pana manussamaṃse thullaccayena saddhiṃ pācittiyaṃ, sesesu pana dukkaṭena saddhiṃ. Yāmakālikaṃ sati paccaye ajjhoharato pācittiyaṃ, āhāratthāya ajjhoharato dukkaṭena saddhiṃ. Yo pana pavārito hutvā anatirittakataṃ ajjhoharati, tassa sabbavikappesu aparampi pācittiyaṃ vaḍḍhati. Sace vikāle ajjhoharati, anatirittapaccayā sabbavikappesu anāpatti, sati paccaye vikālapaccayā yāmakālikādīsu ca anāpatti. Avasesesu vikālapaccayā pācittiyaṃ vaḍḍhatiyeva. Bhikkhussa pana sannidhi bhikkhuniyā vaṭṭati, bhikkhuniyā ca sannidhi bhikkhussa vaṭṭati, bhikkhunikkhandhake (cūḷava. 421-422) anuññātattā vaṭṭatīti.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸಂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ , ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕ ಯಾವಜೀವಿಕಾನಂ ಪನ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ। ಯಥಾ ಚೇತಾನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ನ ಕಪ್ಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಾದೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಾನಿಪಿ, ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೦೫)। ತಸ್ಮಾ ಸಚೇಪಿ ತಂ ತಂ ತೇನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಲಭತಿ, ಸಚೇ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ವಾ ಹೋತಿ ಸುಧೋತಂ ವಾ, ಯಥಾ ಇತರೇನ ಸಂಸಗ್ಗೋ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕಾಲಾನುರೂಪೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Sāvatthiyaṃ āyasmantaṃ belaṭṭhasīsaṃ ārabbha sannidhikārakabhojanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ , sattāhakālika yāvajīvikānaṃ pana āhāratthāya paṭiggahaṇe ajjhohāre ca dukkaṭaṃ. Yathā cetāni āhāratthāya na kappanti, evaṃ yāvakālikādīhi saṃsaṭṭhānipi, vuttañhetaṃ ‘‘yāvakālikena, bhikkhave, yāmakālikaṃ tadahupaṭiggahitaṃ kāle kappati, vikāle na kappatī’’tiādi (mahāva. 305). Tasmā sacepi taṃ taṃ tena tena saddhiṃ saṃsaṭṭhaṃ labhati, sace asambhinnarasaṃ vā hoti sudhotaṃ vā, yathā itarena saṃsaggo na paññāyati, attano kālānurūpena paribhuñjituṃ vaṭṭati.
ಸಚೇ ಪನ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ವಾ ಹೋತಿ ದುದ್ಧೋತಂ ವಾ, ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಾವಕಾಲಿಕಞ್ಹಿ ಅತ್ತನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಾನಿ ತೀಣಿಪಿ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಉಪನೇತಿ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ದ್ವೇಪಿ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಉಪನೇತಿ, ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಮೇವ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಉಪನೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ತೇನ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಪುರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಕಪ್ಪತಿ, ದ್ವೀಹಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಛಾಹಂ, ತೀಹಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಪಞ್ಚಾಹಂ…ಪೇ॰… ಸತ್ತಾಹಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ತದಹೇವ ಕಪ್ಪತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಮಾಯೇವ ಹಿ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತ’’ನ್ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕಾಲಯಾಮಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಸು ಚೇತ್ಥ ವಿಕಾಲಭೋಜನ ಸನ್ನಿಧಿಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಇಮೇಸು ಪನ ಚತೂಸು ಕಾಲಿಕೇಸು ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಯಾಮಕಾಲಿಕನ್ತಿ ಇಮಮೇವ ದ್ವಯಂ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಞ್ಚೇವ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಞ್ಚ, ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಞ್ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಸನ್ನಿಧಿಮ್ಪಿ ನ ಜನೇತಿ। ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠೇನ ಪನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಇತರದ್ವಯಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಮುಖಸನ್ನಿಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಂ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ನಾಮಮತ್ತಮೇವ ನಾನಾಕರಣಂ, ಆಪತ್ತಿ ಪನ ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ತತ್ಥ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ನಾಮ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ವಸನತ್ಥಾಯ ಕತಗೇಹಂ, ತತ್ಥ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ಪದೇಸೇ ವುಟ್ಠಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಞ್ಚ ಯಾಮಕಾಲಿಕಞ್ಚ ಸಙ್ಘಿಕಂ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಪಕ್ಕಂ ಅನ್ತೋಪಕ್ಕಂ ನಾಮ, ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪನ ಸಯಂ ಪಕ್ಕಂ ಸಾಮಂ ಪಕ್ಕಂ ನಾಮ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ। ತೇನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸಟ್ಠಮ್ಪಿ ತಂಗತಿಕಮೇವ, ಸಬ್ಬಂ ಅಜ್ಝೋಹರನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ತಸ್ಮಾ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಅನ್ತೋಪಕ್ಕಮೋಚನತ್ಥಂ ಭಗವತಾ ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ (ಮಹಾವ॰ ೨೯೫) ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಾಸಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೯೫) ವುತ್ತೋ। ಯತ್ಥ ಪನೇತಾ ನ ಸನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಾಮಂ ಪಾಕಮ್ಪಿ ಪುನಪಾಕಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞಿನೋ, ಯಾವಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ತೀಣಿ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಸಕಂ ಸಕಂ ಕಾಲಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸದಾಪಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಆಮಿಸಂ, ಸನ್ನಿಧಿಭಾವೋ, ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
Sace pana sambhinnarasaṃ vā hoti duddhotaṃ vā, na vaṭṭati. Yāvakālikañhi attanā saddhiṃ sambhinnarasāni tīṇipi yāmakālikādīni attano sabhāvaṃ upaneti, yāmakālikaṃ dvepi sattāhakālikādīni attano sabhāvaṃ upaneti, sattāhakālikaṃ yāvajīvikameva attano sabhāvaṃ upaneti. Tasmā tena tadahupaṭiggahitena saddhiṃ tadahupaṭiggahitaṃ vā pure paṭiggahitaṃ vā yāvajīvikaṃ sattāhaṃ kappati, dvīhappaṭiggahitena chāhaṃ, tīhappaṭiggahitena pañcāhaṃ…pe… sattāhappaṭiggahitena tadaheva kappatīti veditabbaṃ. Tasmāyeva hi ‘‘sattāhakālikena, bhikkhave , yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahita’’nti avatvā ‘‘paṭiggahitaṃ sattāhaṃ kappatī’’ti vuttaṃ. Kālayāmasattāhātikkamesu cettha vikālabhojana sannidhibhesajjasikkhāpadānaṃ vasena āpattiyo veditabbā, imesu pana catūsu kālikesu yāvakālikaṃ yāmakālikanti imameva dvayaṃ antovuṭṭhañceva sannidhikārakañca, sattāhakālikaṃ yāvajīvikañca akappiyakuṭiyaṃ nikkhipitumpi vaṭṭati, sannidhimpi na janeti. Akappiyakuṭiyaṃ antovuṭṭhena pana tena saddhiṃ itaradvayaṃ tadahupaṭiggahitampi na vaṭṭati, mukhasannidhi nāma hoti, mahāpaccariyaṃ pana antovuṭṭhaṃ hotīti vuttaṃ. Tattha nāmamattameva nānākaraṇaṃ, āpatti pana dukkaṭameva. Tattha akappiyakuṭi nāma saṅghassa vā upasampannapuggalassa vā santakaṃ vasanatthāya katagehaṃ, tattha sahaseyyappahonake padese vuṭṭhaṃ yāvakālikañca yāmakālikañca saṅghikaṃ vā upasampannapuggalassa vā santakaṃ antovuṭṭhaṃ nāma hoti, tattha pakkaṃ antopakkaṃ nāma, yattha katthaci pana sayaṃ pakkaṃ sāmaṃ pakkaṃ nāma, taṃ sabbaṃ anajjhoharaṇīyaṃ. Tena tena saddhiṃ saṃsaṭṭhampi taṃgatikameva, sabbaṃ ajjhoharantassa dukkaṭaṃ. Tasmā antovuṭṭhaantopakkamocanatthaṃ bhagavatā catasso kappiyabhūmiyo (mahāva. 295) anuññātā, tāsaṃ vinicchayo samantapāsādikāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 295) vutto. Yattha panetā na santi, tattha anupasampannassa santakaṃ katvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Sāmaṃ pākampi punapākaṃ vaṭṭati, asannidhikārake sannidhikārakasaññino, vematikassa vā dukkaṭaṃ. Asannidhikārakasaññino, yāvakālikādīni tīṇi nidahitvā sakaṃ sakaṃ kālaṃ anatikkamitvā, yāvajīvikaṃ sadāpi sati paccaye paribhuñjantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Āmisaṃ, sannidhibhāvo, tassa ajjhoharaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānevāti.
ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ನವಮೇ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ ಪಣೀತಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ಸತ್ತಧಞ್ಞನಿಬ್ಬತ್ತಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ। ಯಥಾ ಹಿ ಆಜಞ್ಞಯುತ್ತೋ ರಥೋ ‘ಆಜಞ್ಞರಥೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ಪಣೀತಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ। ಯೇಹಿ ಪನ ಪಣೀತೇಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಾನಿ, ತಾನಿ ‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀ’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಪಭೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತನ್ತಿಆದಿಮಾಹ, ತತ್ಥ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಮಚ್ಛಾದೀಸು ಪನ ಸಬ್ಬೋಪಿ ‘ಓದಕೋ’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೬೦) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೋ ಮಚ್ಛೋ ಮಚ್ಛೋಯೇವ। ಯೇಸಂ ಪನ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಮಂಸಞ್ಚ ಖೀರದಧೀನಿ ಚ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಾನಿ। ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ ಯಾನಿ ಏತೇಹಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠತ್ತಾ ‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀ’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ। ಅಗಿಲಾನೋತಿ ಯಸ್ಸ ತೇಹಿ ವಿನಾಪಿ ಫಾಸು ಹೋತಿ। ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಯೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಸುದ್ಧಾನಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭೇಸಜ್ಜತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಸೋ ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ (ಪಾಚಿ॰ ೩೦೩) ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಮಚ್ಛಾದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋ ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ (ಪಾಚಿ॰ ೬೧೨-೬೧೩) ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಭೋಜನಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋ ಇಮಿನಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ। ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘‘ಸಪ್ಪಿನಾ ಭತ್ತಂ ದೇಹಿ, ಸಪ್ಪಿಂ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ದೇಹಿ, ಸಪ್ಪಿಮಿಸ್ಸಕಂ ಕತ್ವಾ ದೇಹಿ, ಸಹ ಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹಿ, ಸಪ್ಪಿಞ್ಚ ಭತ್ತಞ್ಚ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತಾವ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಣೇ ಅಜ್ಝೋಹರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ‘‘ಸಪ್ಪಿಭತ್ತಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಸಾಲಿಭತ್ತಂ ವಿಯ ಸಪ್ಪಿಭತ್ತಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಸಪ್ಪಿನಾ ಭತ್ತಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಭತ್ತಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಸಪ್ಪಿಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ನವನೀತಖೀರಾದೀನಿ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ವಾ ದೇತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಸಪ್ಪಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ, ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವ। ‘‘ಗೋಸಪ್ಪಿನಾ ಭತ್ತಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಗೋಸಪ್ಪಿಂ ವಾ ದೇತು, ತಸ್ಮಿಂ ಅಸತಿ ಪುರಿಮನಯೇನ ನವನೀತಾದೀನಿ ವಾ, ಗಾವಿಂಯೇವ ವಾ ದೇತು ‘‘ಇತೋ ಸಪ್ಪಿನಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ, ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವ। ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಗೋಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ಯಾಚಿತೋ ಅಜಿಕಾಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ದೇತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತಂ। ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ಅಞ್ಞಂ ಯಾಚಿತೇನ ಅಞ್ಞಂ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಏಸ ನಯೋ ‘‘ಅಜಿಕಾಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ। ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ದೇತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತಮೇವ। ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾವ ದೇತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಪರಿಭೋಗೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಪನ ಸಬ್ಬೇಹಿಪಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಏಕಟ್ಠಾನೇ ವಾ ನಾನಾಟ್ಠಾನೇ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಂ ಏಕತೋ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ಕತ್ವಾ ತತೋ ಕುಸಗ್ಗೇನ ಏಕಬಿನ್ದುಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ನವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ।
Navame paṇītabhojanānīti paṇītasaṃsaṭṭhāni sattadhaññanibbattāni bhojanāni. Yathā hi ājaññayutto ratho ‘ājaññaratho’ti vuccati, evamidhāpi paṇītasaṃsaṭṭhāni bhojanāni paṇītabhojanānīti. Yehi pana paṇītehi saṃsaṭṭhāni, tāni ‘paṇītabhojanānī’ti vuccanti, tesaṃ pabhedadassanatthaṃ seyyathidaṃ sappi navanītantiādimāha, tattha sappiādīni bhesajjasikkhāpade (kaṅkhā. aṭṭha. bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā) vuttalakkhaṇeneva veditabbāni. Macchādīsu pana sabbopi ‘odako’ti (pāci. 260) vuttalakkhaṇo maccho macchoyeva. Yesaṃ pana maṃsaṃ kappati, tesaṃ maṃsañca khīradadhīni ca idhādhippetāni. Evarūpāni paṇītabhojanānīti yāni etehi sappiādīhi saṃsaṭṭhattā ‘paṇītabhojanānī’ti vuccanti, tathārūpāni paṇītabhojanāni. Agilānoti yassa tehi vināpi phāsu hoti. Attano atthāya viññāpetvāti ettha pana yo agilāno suddhāni sappiādīni bhesajjatthāya viññāpeti, so mahānāmasikkhāpadena (pāci. 303) kāretabbo, macchādīni cattāri viññāpento sūpodanaviññattiyā (pāci. 612-613) kāretabbo, sappiādīhi saṃsaṭṭhabhojanāni viññāpento iminā kāretabbo. Tatrāyaṃ vinicchayo – ‘‘sappinā bhattaṃ dehi, sappiṃ ākiritvā dehi, sappimissakaṃ katvā dehi, saha sappinā dehi, sappiñca bhattañca dehī’’ti evaṃ viññāpentassa tāva viññattiyā dukkaṭaṃ, paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhoharaṇe ajjhoharaṇe pācittiyaṃ. ‘‘Sappibhattaṃ dehī’’ti vutte pana yasmā sālibhattaṃ viya sappibhattaṃ nāma natthi, tasmā sūpodanaviññattiyā dukkaṭameva hoti. Sace pana ‘‘sappinā bhattaṃ dehī’’ti vutte bhattaṃ datvā ‘‘sappiṃ katvā bhuñjāhī’’ti navanītakhīrādīni vā kappiyabhaṇḍaṃ vā deti ‘‘iminā sappiṃ gahetvā bhuñjāhī’’ti, yathāvatthukameva. ‘‘Gosappinā bhattaṃ dehī’’ti vutte pana gosappiṃ vā detu, tasmiṃ asati purimanayena navanītādīni vā, gāviṃyeva vā detu ‘‘ito sappinā bhuñjāhī’’ti, yathāvatthukameva. Sace pana ‘‘gosappinā dehī’’ti yācito ajikāsappiādīhi deti, visaṅketaṃ. Evañhi sati aññaṃ yācitena aññaṃ dinnaṃ nāma hoti, tasmā anāpatti, esa nayo ‘‘ajikāsappinā dehī’’tiādīsupi. ‘‘Kappiyasappinā dehī’’ti vutte akappiyasappinā deti, visaṅketameva. ‘‘Akappiyasappinā dehī’’ti vutte akappiyasappināva deti, paṭiggahaṇepi paribhogepi dukkaṭameva. Iminā nayena sabbapadesu vinicchayo veditabbo. Sace pana sabbehipi sappiādīhi ekaṭṭhāne vā nānāṭṭhāne vā viññāpetvā paṭiladdhaṃ ekato sambhinnarasaṃ katvā tato kusaggena ekabindumpi ajjhoharati, nava pācittiyāni.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಣೀತಭೋಜನವಿಞ್ಞತ್ತಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೋ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಗಿಲಾನಕಾಲೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭುಞ್ಜತೋ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಸೇಸಕೇ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತೇ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಹಿತೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪಣೀತಭೋಜನತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಲಾಭೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ , ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha paṇītabhojanaviññattivatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘agilāno’’ti ayamettha anupaññatti, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, gilānassa agilānasaññino, vematikassa vā dukkaṭaṃ. Gilānasaññissa, gilānakāle viññāpetvā agilānassa bhuñjato, gilānassa sesake, ñātakappavāritaṭṭhānato, aññassatthāya viññatte, attano dhanena gahite, ummattakādīnañca anāpatti. Paṇītabhojanatā, agilānatā, kataviññattiyā paṭilābho, ajjhoharaṇanti imānettha cattāri aṅgāni. Addhānasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ , nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೧೦. ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ದಸಮೇ ಅದಿನ್ನನ್ತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಕಾಯಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ನ ದಿನ್ನಂ, ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ। ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಅನ್ತಮಸೋ ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣಂ ವುತ್ತವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಹಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನೋಪಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಕಾಯಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ದೇತಿ, ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸರೀರಾವಯವೇನ ವಾ, ತಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ, ಸಂಹಾರಿಮೇನ ಚ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಞ್ಚೇನಾಪಿ, ಧಾರೇತುಂ ಸಮತ್ಥೇನ ಚ ಅನ್ತಮಸೋ ಅತತ್ಥಜಾತಕರುಕ್ಖಪಣ್ಣೇನಾಪಿ, ಸೂಚಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಮತ್ತೇನಾಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ। ಪಟಿಬದ್ಧಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಂ ನಾಮ ಇಧ ನತ್ಥಿ, ಯಮ್ಪಿ ನತ್ಥುಕರಣಿಯಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ನಾಸಿಕಾಯ, ಅಕಲ್ಲಕೋ ವಾ ಮುಖೇನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ, ಆಭೋಗಮತ್ತಮೇವ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣಂ। ಪುಬ್ಬಾಭೋಗೇ ಚ ಸತಿ ಪಚ್ಛಾ ನಿದ್ದಾಯನ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತೇ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಸತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ। ಯಮ್ಪಿ ‘‘ಪತ್ತೇನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸೇವ ಹತ್ಥೇ ಪತತಿ, ತಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಅಭಿಹಟಭಾಜನತೋ ಪತಿತರಜಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ತತ್ಥ ಠಿತನಿಸಿನ್ನನಿಪನ್ನಾನಂ ಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಹತ್ಥಪಾಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Dasame adinnanti kāyena vā kāyappaṭibaddhena vā gaṇhantassa hatthapāse ṭhatvā kāyakāyappaṭibaddhanissaggiyānaṃ aññatarena na dinnaṃ, appaṭiggahitakassetaṃ nāmaṃ. Appaṭiggahitakañhi bhikkhuno attano santakampi ajjhoharituṃ na vaṭṭati. Paṭiggahitaṃ antamaso vissāsikasantakampi vaṭṭati, tassa lakkhaṇaṃ vuttavipallāsena veditabbaṃ. Sace hi yo koci anupasampanno antamaso tiracchānopi bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā hatthapāse ṭhito kāyādīnaṃ aññatarena deti, tañce bhikkhunā yena kenaci sarīrāvayavena vā, tappaṭibaddhena vā, saṃhārimena ca antamaso mañcenāpi, dhāretuṃ samatthena ca antamaso atatthajātakarukkhapaṇṇenāpi, sūciyā parāmaṭṭhamattenāpi paṭiggahitaṃ, paṭiggahitameva hoti. Paṭibaddhappaṭibaddhaṃ nāma idha natthi, yampi natthukaraṇiyā diyyamānaṃ nāsikāya, akallako vā mukhena paṭiggaṇhāti, sabbaṃ vaṭṭati, ābhogamattameva hettha pamāṇaṃ. Pubbābhoge ca sati pacchā niddāyantassa patte dinnampi hatthapāse sati paṭiggahitameva hoti. Yampi ‘‘pattena paṭiggaṇhissāmī’’ti nisinnasseva hatthe patati, taṃ vaṭṭatiyeva. Abhihaṭabhājanato patitarajampi vaṭṭati, tattha ṭhitanisinnanipannānaṃ pavāraṇāsikkhāpade vuttanayeneva hatthapāso veditabbo.
ಸಚೇ ಪನ ದಾಯಕಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇಸು ಏಕೋ ಆಕಾಸೇ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಭೂಮಿಯಂ, ಭೂಮಟ್ಠಸ್ಸ ಸೀಸೇನ ಆಕಾಸಟ್ಠಸ್ಸ ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ದಾತುಂ ವಾ ಗಹೇತುಂ ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ಓರಿಮನ್ತೇನ ಹತ್ಥಪಾಸಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇಪಿ ಏಕೋ ಕೂಪೇ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಕೂಪತಟೇ, ಏಕೋ ವಾ ರುಕ್ಖೇ, ಏಕೋ ಪಥವಿಯಂ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಹತ್ಥಪಾಸಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಸಚೇಪಿ ದ್ವೇ ತಯೋ ವಾ ಸಾಮಣೇರಾ ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮೋ ಪುರಿಸೋ ಉಕ್ಖಿಪಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಏವರೂಪಂ ಭಾರಂ ಪವಟ್ಟೇನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭೂಮಿಯಂ ಠಪಿತಹತ್ಥಂ ಆರೋಪೇನ್ತಿ, ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥೇ ಏಕದೇಸೇನಾಪಿ ಠಪೇನ್ತಿ, ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ। ಯಂ ಪನ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತೇ ರಜಂ ಪತತಿ, ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾವ ಭಿಕ್ಖಾ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ। ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ವಿನಯದುಕ್ಕಟಂ, ತಂ ಪನ ಪುನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಚೇ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ದೇಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ವಚನಂ ಅಸ್ಸುತ್ವಾ ವಾ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖಂ ದೇನ್ತಿಯೇವ, ವಿನಯದುಕ್ಕಟಾ ಮುಚ್ಚತಿ, ಪುನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾ ಭಿಕ್ಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಸಚೇ ಮಹಾವಾತೋ ತತೋ ತತೋ ರಜಂ ಪಾತೇತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇತುಂ, ‘‘ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಪುನ ತೇನ ದಿನ್ನಂ ವಾ ತಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅಸ್ಸುಖೇಳಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾದೀಸು ಯಂ ಠಾನತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಹತ್ಥೇ ವಾ ಪತ್ತೇ ವಾ ಪತತಿ, ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಅಙ್ಗಲಗ್ಗಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ। ಪತನ್ತಮ್ಪಿ ವೋಚ್ಛಿನ್ನಞ್ಚೇ ಅನ್ತರಾ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಉಗ್ಗಹಿತಕಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಂ ಪಚ್ಛಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ಪನ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಾ ಮೂಲಫಲಂ ವಾ ಮಾತಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ಛಾಯತ್ಥಾಯ ವಾ ಫಲಿನಿಸಾಖಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತತೋ ಯಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತಂ ಪುನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಯೋ ಪನ ತತ್ಥ ಜಾತಕಫಲಿನಿಸಾಖಾಯ ವಾ ವಲ್ಲಿಯಾ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಚಾಲೇತಿ। ತಸ್ಸ ತತೋ ಲದ್ಧಂ ಫಲಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ದುರುಪಚಿಣ್ಣದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ತಂ ವಟ್ಟತಿ, ಫಲಿರುಕ್ಖಂ ಪನ ಅಪಸ್ಸಯಿತುಂ ವಾ ಆಲಮ್ಬಿತುಂ ವಾ ವಟ್ಟತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಠಪಿತೇ ಯಂ ಅಞ್ಞಂ ಅಙ್ಕುರಾದಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ತಂ। ಯಾವ ಹಿ ಹತ್ಥತೋ ಮುತ್ತೇ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ನ ಹೋತಿ, ನಿರಪೇಕ್ಖತಾಯ ವಾ ಹತ್ಥತೋ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ತಾವ ನ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ವಿಜಹತಿ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ।
Sace pana dāyakappaṭiggāhakesu eko ākāse hoti, eko bhūmiyaṃ, bhūmaṭṭhassa sīsena ākāsaṭṭhassa ca ṭhapetvā dātuṃ vā gahetuṃ vā pasāritahatthaṃ yaṃ āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa orimantena hatthapāsappamāṇaṃ paricchinditabbaṃ. Sacepi eko kūpe hoti, eko kūpataṭe, eko vā rukkhe, eko pathaviyaṃ, vuttanayeneva hatthapāsappamāṇaṃ paricchinditabbaṃ. Tasmiṃ ṭhatvā sacepi dve tayo vā sāmaṇerā yaṃ majjhimo puriso ukkhipituṃ sakkoti, evarūpaṃ bhāraṃ pavaṭṭentā bhikkhuno bhūmiyaṃ ṭhapitahatthaṃ āropenti, ukkhipitvā vā bhikkhuno pasāritahatthe ekadesenāpi ṭhapenti, taṃ paṭiggahitameva hoti. Yaṃ pana piṇḍāya carantassa patte rajaṃ patati, taṃ appaṭiggahitameva hoti, tasmā paṭiggahetvāva bhikkhā gaṇhitabbā. Appaṭiggahetvā gaṇhantassa vinayadukkaṭaṃ, taṃ pana puna paṭiggahetvā bhuñjantassa anāpatti. Sace ‘‘paṭiggahetvā dethā’’ti vutte vacanaṃ assutvā vā anādiyitvā vā bhikkhaṃ dentiyeva, vinayadukkaṭā muccati, puna paṭiggahetvā aññā bhikkhā paṭiggahetabbā. Sace mahāvāto tato tato rajaṃ pāteti, na sakkā hoti bhikkhaṃ gahetuṃ, ‘‘anupasampannassa dassāmī’’ti suddhacittena ābhogaṃ katvā gaṇhituṃ vaṭṭati. Taṃ anupasampannassa datvā puna tena dinnaṃ vā tassa vissāsena vā paṭiggahetvā bhuñjituṃ vaṭṭati. Assukheḷasiṅghāṇikādīsu yaṃ ṭhānato cavitvā hatthe vā patte vā patati, taṃ paṭiggahetabbaṃ, aṅgalaggaṃ paṭiggahitameva. Patantampi vocchinnañce antarā na gahetabbaṃ, uggahitakaṃ nāma hoti, taṃ pacchā paṭiggahitampi na vaṭṭati. Yaṃ pana bhesajjaṃ vā mūlaphalaṃ vā mātādīnaṃ atthāya gahetvā chāyatthāya vā phalinisākhaṃ ukkhipitvā gacchati, tato yaṃ icchati, taṃ puna paṭiggahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Yo pana tattha jātakaphalinisākhāya vā valliyā vā gahetvā cāleti. Tassa tato laddhaṃ phalaṃ na vaṭṭati, durupaciṇṇadukkaṭañca āpajjati, aññassa taṃ vaṭṭati, phalirukkhaṃ pana apassayituṃ vā ālambituṃ vā vaṭṭati, paṭiggahetvā ṭhapite yaṃ aññaṃ aṅkurādi uppajjati, paṭiggahitameva taṃ. Yāva hi hatthato mutte nirapekkho na hoti, nirapekkhatāya vā hatthato na muccati, tāva na paṭiggahaṇaṃ vijahati, ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāyaṃ vutto.
ಮುಖದ್ವಾರನ್ತಿ ಗಲನಾಳಿಕಂ। ಮುಖೇನ ವಾ ಹಿ ಪವಿಟ್ಠಂ ಹೋತು, ನಾಸಿಕಾಯ ವಾ, ಗಲೇನ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯತಾಯ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಪವೇಸಿತಮೇವ ಹೋತಿ। ಆಹಾರನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ವಾ। ಸಬ್ಬಞ್ಹೇತಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯತ್ತಾ ‘ಆಹಾರೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಧಞ್ಞಂ ವಾ ಧಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ ತಾಲನಾಳಿಕೇರಪನಸಲಬುಜಅಲಾಬುಕುಮ್ಭಣ್ಡಪುಸ್ಸಫಲತಿಪುಸಫಲಏಳಾಲುಕಸಙ್ಖಾತಂ ನವವಿಧಂ ಮಹಾಫಲಞ್ಚೇವ ಅಪರಣ್ಣಞ್ಚ, ಯಞ್ಚಞ್ಞಂ ವನಮೂಲಪತ್ತಪುಪ್ಫಫಲಾದಿ ಆಹಾರತ್ಥಂ ಫರತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಯಾವ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಕಾಲೋ, ತಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ನಾಮ। ಅಮ್ಬಪಾನಂ ಜಮ್ಬುಪಾನಂ ಚೋಚಪಾನಂ ಮೋಚಪಾನಂ ಮಧುಕಪಾನಂ ಮುದ್ದಿಕಪಾನಂ ಸಾಲೂಕಪಾನಂ ಫಾರುಸಕಪಾನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಅಟ್ಠ ಪಾನಾನಿ, ಯಾನಿ ಚ ತೇಸಂ ಅನುಲೋಮಾನಿ ವೇತ್ತತಿನ್ತಿಣಿಕಮಾತುಲುಙ್ಗಕಪಿಟ್ಠಕೋಸಮ್ಬಕರಮನ್ದಾದಿಖುದ್ದಕಫಲಪಾನಾನಿ, ಏತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಹಿ ಸೀತೋದಕೇನ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕತಾನಿ ಆದಿಚ್ಚಪಾಕಾನಿ ವಾ ಯಾವ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಛಿಮಯಾಮಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾನಿ ನಾಮ। ಅವಸೇಸೇಸು ಅನುಞ್ಞಾತಫಲಪತ್ತಪುಪ್ಫರಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಪಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಾನಿ ನಾಮ। ಇದಂ ಪನ ಯಾವಕಾಲಿಕಾದಿತ್ತಯಂ ಕಾಲವಿಮುತ್ತಞ್ಚ ಉದಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಮೂಲಫಲಾಫಲಾದಿ ಯಂ ನೇವ ಖಾದನೀಯತ್ಥಂ ನ ಭೋಜನೀಯತ್ಥಂ ಫರತಿ , ತಂ ಯಾವಜೀವಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ನಾಮ। ಆಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಪವೇಸೇಯ್ಯ। ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾತಿ ಇದಂ ಅನಾಹಾರೇಪಿ ಉದಕೇ ಆಹಾರಸಞ್ಞಾಯ, ದನ್ತಪೋನೇ ಚ ‘‘ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಟಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾನಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚವಿನೋದನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಉದಕಞ್ಹಿ ಯಥಾಸುಖಂ ಪಾತುಂ, ದನ್ತಕಟ್ಠಞ್ಚ ದನ್ತಪೋನಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಇದಂ ದ್ವಯಂ ಅವಸೇಸಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹತೋ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಚೇಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠರಸೋ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪವಿಸತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ।
Mukhadvāranti galanāḷikaṃ. Mukhena vā hi paviṭṭhaṃ hotu, nāsikāya vā, galena ajjhoharaṇīyatāya sabbampi taṃ mukhadvāraṃ pavesitameva hoti. Āhāranti yaṃkiñci yāvakālikaṃ vā yāmakālikaṃ vā sattāhakālikaṃ vā yāvajīvikaṃ vā. Sabbañhetaṃ ajjhoharaṇīyattā ‘āhāro’ti vuccati, tattha sabbampi dhaññaṃ vā dhaññānulomaṃ vā tālanāḷikerapanasalabujaalābukumbhaṇḍapussaphalatipusaphalaeḷālukasaṅkhātaṃ navavidhaṃ mahāphalañceva aparaṇṇañca, yañcaññaṃ vanamūlapattapupphaphalādi āhāratthaṃ pharati, taṃ sabbaṃ yāva majjhanhikakālo, tāva paribhuñjitabbato yāvakālikaṃ nāma. Ambapānaṃ jambupānaṃ cocapānaṃ mocapānaṃ madhukapānaṃ muddikapānaṃ sālūkapānaṃ phārusakapānanti imāni aṭṭha pānāni, yāni ca tesaṃ anulomāni vettatintiṇikamātuluṅgakapiṭṭhakosambakaramandādikhuddakaphalapānāni, etāni sabbāni anupasampannehi sītodakena madditvā katāni ādiccapākāni vā yāva rattiyā pacchimayāmaṃ nidahitvā paribhuñjitabbato yāmakālikāni nāma. Avasesesu anuññātaphalapattapuppharasesupi eseva nayo. Sappiādīni pañca bhesajjāni sattāhaṃ nidahitvā paribhuñjitabbato sattāhakālikāni nāma. Idaṃ pana yāvakālikādittayaṃ kālavimuttañca udakaṃ ṭhapetvā avasesamūlaphalāphalādi yaṃ neva khādanīyatthaṃ na bhojanīyatthaṃ pharati , taṃ yāvajīvaṃ nidahitvā sati paccaye paribhuñjitabbato yāvajīvikaṃ nāma. Āhareyyāti paveseyya. Aññatra udakadantaponāti idaṃ anāhārepi udake āhārasaññāya, dantapone ca ‘‘mukhadvāraṃ āhaṭaṃ ida’’nti saññāya kukkuccāyantānaṃ kukkuccavinodanatthaṃ vuttaṃ. Udakañhi yathāsukhaṃ pātuṃ, dantakaṭṭhañca dantaponaparibhogena paribhuñjituṃ vaṭṭati. Ṭhapetvā pana idaṃ dvayaṃ avasesaṃ ajjhoharaṇatthāya gaṇhato gahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ, sacepi dantakaṭṭharaso ajānantassa anto pavisati, pācittiyameva.
ವೇಸಾಲಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಅದಿನ್ನಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ , ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉದಕದನ್ತಪೋನೇ, ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾವಿಕಟಾನಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಅಸತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇ ಸಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಏತ್ಥ ದುಬ್ಬಚೋಪಿ ಅಸಮತ್ಥೋಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಅಸನ್ತಪಕ್ಖೇಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಛಾರಿಕಾಯ ಅಸತಿ ಸುಕ್ಖದಾರುಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ, ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಅಸತಿ ಅಲ್ಲದಾರುಂ ರುಕ್ಖತೋ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾಪಿ ಕಾತುಂ, ಮತ್ತಿಕತ್ಥಾಯ ಚ ಪಥವಿಂ ಖಣಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಇದಂ ಪನ ಚತುಬ್ಬಿಧಮ್ಪಿ ಮಹಾವಿಕಟಂ ಕಾಲೋದಿಸ್ಸಂ ನಾಮ ಸಪ್ಪದಟ್ಠಕ್ಖಣೇಯೇವ ಸಾಮಂ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞದಾ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತಾ, ಅನನುಞ್ಞಾತತಾ, ಧೂಮಾದಿಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ।
Vesāliyaṃ aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha adinnaṃ āhāraṃ āharaṇavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra udakadantaponā’’ti ayamettha anupaññatti, sādhāraṇapaññatti , anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, paṭiggahitake appaṭiggahitasaññino, vematikassa vā dukkaṭaṃ. Paṭiggahitasaññissa, udakadantapone, cattāri mahāvikaṭāni sati paccaye asati kappiyakārake sāmaṃ gahetvā paribhuñjantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Ettha dubbacopi asamatthopi kappiyakārako asantapakkheyeva tiṭṭhati, chārikāya asati sukkhadāruṃ jhāpetvā, tasmiñca asati alladāruṃ rukkhato chinditvāpi kātuṃ, mattikatthāya ca pathaviṃ khaṇitumpi vaṭṭati, idaṃ pana catubbidhampi mahāvikaṭaṃ kālodissaṃ nāma sappadaṭṭhakkhaṇeyeva sāmaṃ gahetuṃ vaṭṭati, aññadā paṭiggāhāpetvā paribhuñjitabbaṃ. Appaṭiggahitakatā, ananuññātatā, dhūmādiabbohārikābhāvo, ajjhoharaṇanti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ।
Bhojanavaggo catuttho.
