Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā

    భూమట్ఠకథాదివణ్ణనా

    Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā

    ౯౪. మహాఅట్ఠకథాయం పన సచ్చేపి అలికేపి దుక్కటమేవ వుత్తం, తం పమాదలిఖితన్తి వేదితబ్బన్తి యథేతరహి యుత్తియా గహేతబ్బా. తత్థ ‘‘చతువగ్గేన ఠపేత్వా ఉపసమ్పదపవారణఅబ్భానాదిసబ్బం సఙ్ఘకమ్మం కాతుం వట్టతి’’చ్చేవ వత్తబ్బే ‘‘ఉపసమ్పదపవారణకథినబ్భానాదీనీ’’తి లిఖన్తీతి వేదితబ్బం. తం ఆచరియా ‘‘పమాదలేఖా’’త్వేవ వణ్ణయన్తి, తేన వుత్తం ‘‘పమాదలిఖిత’’న్తి. యం యం వచనం ముసా, తత్థ తత్థ పాచిత్తియన్తి వుత్తం. దుక్కటస్స వచనే పయోజనాభావా ‘‘అదిన్నాదానస్స పుబ్బపయోగే’’తి వుత్తం. అఞ్ఞేసమ్పి పుబ్బపయోగే పాచిత్తియట్ఠానే పాచిత్తియమేవ. పమాదలిఖితన్తి ఏత్థ ఇధ అధిప్పేతమేవ గహేత్వా అట్ఠకథాయం వుత్తన్తి గహితే సమేతి వియ. ఆచరియా పన ‘‘పాచిత్తియట్ఠానే పాచిత్తియ’’న్తి వత్వా దుక్కటే విసుం వత్తబ్బే ‘‘సచ్చాలికే’’తి సామఞ్ఞతో వుత్తత్తా ‘‘పమాదలేఖా’’తి వదన్తీతి వేదితబ్బాతి. ‘‘కుసలచిత్తేన గమనే అనాపత్తీ’’తి వుత్తత్తా ‘‘దానఞ్చ దస్సామీ’’తి వచనేన అనాపత్తి వియ.

    94.Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana saccepi alikepi dukkaṭameva vuttaṃ, taṃ pamādalikhitanti veditabbanti yathetarahi yuttiyā gahetabbā. Tattha ‘‘catuvaggena ṭhapetvā upasampadapavāraṇaabbhānādisabbaṃ saṅghakammaṃ kātuṃ vaṭṭati’’cceva vattabbe ‘‘upasampadapavāraṇakathinabbhānādīnī’’ti likhantīti veditabbaṃ. Taṃ ācariyā ‘‘pamādalekhā’’tveva vaṇṇayanti, tena vuttaṃ ‘‘pamādalikhita’’nti. Yaṃ yaṃ vacanaṃ musā, tattha tattha pācittiyanti vuttaṃ. Dukkaṭassa vacane payojanābhāvā ‘‘adinnādānassa pubbapayoge’’ti vuttaṃ. Aññesampi pubbapayoge pācittiyaṭṭhāne pācittiyameva. Pamādalikhitanti ettha idha adhippetameva gahetvā aṭṭhakathāyaṃ vuttanti gahite sameti viya. Ācariyā pana ‘‘pācittiyaṭṭhāne pācittiya’’nti vatvā dukkaṭe visuṃ vattabbe ‘‘saccālike’’ti sāmaññato vuttattā ‘‘pamādalekhā’’ti vadantīti veditabbāti. ‘‘Kusalacittena gamane anāpattī’’ti vuttattā ‘‘dānañca dassāmī’’ti vacanena anāpatti viya.

    పాచిత్తియట్ఠానే దుక్కటా న ముచ్చతీతి పాచిత్తియేన సద్ధిం దుక్కటమాపజ్జతి. బహుకాపి ఆపత్తియో హోన్తూతి ఖణనబ్యూహనుద్ధరణేసు దస దస కత్వా ఆపత్తియో ఆపన్నో, తేసు ఉద్ధరణే దస పాచిత్తియో దేసేత్వా ముచ్చతి, జాతివసేన ‘‘ఏకమేవ దేసేత్వా ముచ్చతీ’’తి కురున్దియం వుత్తం, తస్మా పురిమేన సమేతి. ‘‘సమోధానేత్వా దస్సితపయోగే ‘‘దుక్కట’’న్తి వుత్తత్తా సమానపయోగా బహుదుక్కటత్తం ఞాపేతి. ఖణనే బహుకానీతి సమానపయోగత్తా న పటిప్పస్సమ్భతి. అట్ఠకథాచరియప్పమాణేనాతి యథా పనేత్థ, ఏవం అఞ్ఞేసుపి ఏవరూపాని అట్ఠకథాయ ఆగతవచనాని సఙ్గీతితో పట్ఠాయ ఆగతత్తా గహేతబ్బానీతి అత్థో. ‘‘ఇధ దుతియపారాజికే గహేతబ్బా, న అఞ్ఞేసూ’’తి ధమ్మసిరిత్థేరో కిరాహ. గణ్ఠిపదే పన ‘‘పురిమఖణనం పచ్ఛిమం పత్వా పటిప్పస్సమ్భతి, తేనేవ ఏకమేవ దేసేత్వా ముచ్చతీ’’తి వుత్తం, ‘‘విసభాగకిరియం వా పత్వా పురిమం పటిప్పస్సమ్భతీ’’తి చ వుత్తం.

    Pācittiyaṭṭhāne dukkaṭā na muccatīti pācittiyena saddhiṃ dukkaṭamāpajjati. Bahukāpi āpattiyo hontūti khaṇanabyūhanuddharaṇesu dasa dasa katvā āpattiyo āpanno, tesu uddharaṇe dasa pācittiyo desetvā muccati, jātivasena ‘‘ekameva desetvā muccatī’’ti kurundiyaṃ vuttaṃ, tasmā purimena sameti. ‘‘Samodhānetvā dassitapayoge ‘‘dukkaṭa’’nti vuttattā samānapayogā bahudukkaṭattaṃ ñāpeti. Khaṇane bahukānīti samānapayogattā na paṭippassambhati. Aṭṭhakathācariyappamāṇenāti yathā panettha, evaṃ aññesupi evarūpāni aṭṭhakathāya āgatavacanāni saṅgītito paṭṭhāya āgatattā gahetabbānīti attho. ‘‘Idha dutiyapārājike gahetabbā, na aññesū’’ti dhammasiritthero kirāha. Gaṇṭhipade pana ‘‘purimakhaṇanaṃ pacchimaṃ patvā paṭippassambhati, teneva ekameva desetvā muccatī’’ti vuttaṃ, ‘‘visabhāgakiriyaṃ vā patvā purimaṃ paṭippassambhatī’’ti ca vuttaṃ.

    ఏవం ఏకట్ఠానే ఠితాయ కుమ్భియా ఠానాచావనఞ్చేత్థ ఛహాకారేహి వేదితబ్బన్తి సమ్బన్ధో. కుమ్భియాతి భుమ్మవచనం. ఉద్ధం ఉక్ఖిపన్తో కేసగ్గమత్తమ్పి భూమితో మోచేతి, పారాజికన్తి ఏత్థ ముఖవట్టియా ఫుట్ఠోకాసం బున్దేన మోచితే ‘‘ఠానాచావనఞ్చేత్థ ఛహాకారేహి వేదితబ్బ’’న్తి ఇమినా సమేతి, తథా అవత్వా ‘‘భూమితో ముత్తే కేసగ్గమత్తమ్పి అతిక్కన్తే భూమితో మోచితం నామ హోతీ’’తి దళ్హం కత్వా వదన్తి, ఉపపరిక్ఖిత్వా గహేతబ్బం. ఏత్థ ఏకచ్చే ఏవం అత్థం వదన్తి ‘‘పుబ్బే ఖణన్తేన అవసేసట్ఠానాని వియోజితాని, తస్మిం విముత్తే పారాజిక’’న్తి. సఙ్ఖేపమహాపచ్చరియాదీసు వుత్తవచనస్స పమాదలేఖభావో ‘‘అత్తనో భాజనగతం వా కరోతి, ముట్ఠిం వా ఛిన్దతీ’’తి వచనేన దీపితో.

    Evaṃ ekaṭṭhāne ṭhitāya kumbhiyā ṭhānācāvanañcettha chahākārehi veditabbanti sambandho. Kumbhiyāti bhummavacanaṃ. Uddhaṃ ukkhipanto kesaggamattampi bhūmito moceti, pārājikanti ettha mukhavaṭṭiyā phuṭṭhokāsaṃ bundena mocite ‘‘ṭhānācāvanañcettha chahākārehi veditabba’’nti iminā sameti, tathā avatvā ‘‘bhūmito mutte kesaggamattampi atikkante bhūmito mocitaṃ nāma hotī’’ti daḷhaṃ katvā vadanti, upaparikkhitvā gahetabbaṃ. Ettha ekacce evaṃ atthaṃ vadanti ‘‘pubbe khaṇantena avasesaṭṭhānāni viyojitāni, tasmiṃ vimutte pārājika’’nti. Saṅkhepamahāpaccariyādīsu vuttavacanassa pamādalekhabhāvo ‘‘attano bhājanagataṃ vā karoti, muṭṭhiṃ vā chindatī’’ti vacanena dīpito.

    యం పన ‘‘పీతమత్తే పారాజిక’’న్తి వుత్తం, తం యథేతరహి ‘‘పఞ్చవిఞ్ఞాణా ఉప్పన్నవత్థుకా ఉప్పన్నారమ్మణా’’తి పదస్స ‘‘ఉప్పన్నవత్థుకాహి అనాగతపటిక్ఖేపో’’తి అట్ఠకథావచనం ‘‘అసమ్భిన్నవత్థుకా అసమ్భిన్నారమ్మణా పురేజాతవత్థుకా పురేజాతారమ్మణా’’తి వచనమపేక్ఖిత్వా అతీతానాగతపటిక్ఖేపోతి పరివత్తేతి, తథా తాదిసేహి పరివత్త’న్తి వేదితబ్బం. న హి అట్ఠకథాచరియా పుబ్బాపరవిరుద్ధం వదన్తి. యం పన ఆచరియా ‘‘ఇదం పమాదలిఖిత’’న్తి అపనేత్వా పటిక్ఖిపిత్వా వచనకాలే వాచేన్తి, ఉద్దిసన్తి, తమేవ చ ఇమినాపి ఆచరియేన ‘‘పమాదలిఖిత’’న్తి పటిక్ఖిత్తం. యఞ్చ సుత్తం దస్సేత్వా తే పటిక్ఖిపన్తి, తమేవ చ దస్సేన్తేన ఇమినా పటిక్ఖిత్తం, తేన వుత్తం ‘‘తం పన తత్థేవా’’తిఆది.

    Yaṃ pana ‘‘pītamatte pārājika’’nti vuttaṃ, taṃ yathetarahi ‘‘pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā’’ti padassa ‘‘uppannavatthukāhi anāgatapaṭikkhepo’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ ‘‘asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā’’ti vacanamapekkhitvā atītānāgatapaṭikkhepoti parivatteti, tathā tādisehi parivatta’nti veditabbaṃ. Na hi aṭṭhakathācariyā pubbāparaviruddhaṃ vadanti. Yaṃ pana ācariyā ‘‘idaṃ pamādalikhita’’nti apanetvā paṭikkhipitvā vacanakāle vācenti, uddisanti, tameva ca imināpi ācariyena ‘‘pamādalikhita’’nti paṭikkhittaṃ. Yañca suttaṃ dassetvā te paṭikkhipanti, tameva ca dassentena iminā paṭikkhittaṃ, tena vuttaṃ ‘‘taṃ pana tatthevā’’tiādi.

    అనాపత్తిమత్తమేవ వుత్తన్తి నేవ అవహారో న గీవా అనాపత్తీతి బ్యఞ్జనతోవ భేదో, న అత్థతోతి దస్సనత్థం. తం పమాదలిఖితం కతరేహీతి చే? పుబ్బే వుత్తప్పకారేహి, లేఖకేహి వా, ఏస నయో సబ్బత్థ. ‘‘న హి తదేవ బహూసు ఠానేసు యుత్తతో పారాజికమహుత్వా కత్థచి హోతీ’’తి సబ్బం అనుగణ్ఠిపదే వుత్తం. దుట్ఠపితం వా ఠపేతీతి ఏత్థ తతో పగ్ఘరిస్సతీతి ఠానాచావనం సన్ధాయ కతత్తా పారాజికం తం పన గణ్హతు వా మా వా తత్థేవ ‘‘భిన్దతీ’’తిఆదివచనతో వేదితబ్బం. ‘‘తత్థేవాతి ఠానాచావనం అకరోన్తోవ ఠానా అచావేతుకామోవ కేవలం ‘భిన్దతీ’తి అట్ఠకథావచనతో చ ఞాపేతబ్బ’’న్తి అఞ్ఞతరస్మిం గణ్ఠిపదే వుత్తం. తథా ‘‘పగ్ఘరితేహి తిన్తపంసుం గహేత్వా ఉదకే పక్ఖిపిత్వా పచిత్వా గహేతుం సక్కా, తస్మా గహణమేవ సన్ధాయ వుత్త’’న్తి అపరే. ‘‘రిత్తకుమ్భియా ఉపరి కరోతి, భణ్డదేయ్య’’న్తి వుత్తం, తం ఆణత్తియా విరుజ్ఝతి, ‘‘యదా సక్కోసి, తదా తం భణ్డం అవహరా’’తి అత్థసాధకో ఆణత్తికాలే ఏవ పారాజికం. అపిచ ఆవాటకాదీని థావరపయోగాని చ ఏత్థ సాధకాని. నత్థి కాలకతపయోగాని పారాజికవత్థూనీతి తస్మా ఉపపరిక్ఖితబ్బన్తి ఏకే. యత్థ యత్థ ‘‘అపరే’’తి వా ‘‘ఏకే’’తి వా వుచ్చతి, తత్థ తత్థ సుట్ఠు ఉపపరిక్ఖిత్వా యుత్తం గహేతబ్బం, ఇతరం ఛడ్డేతబ్బం. వదన్తీతి ఆచరియా వదన్తి. న, అఞ్ఞథా గహేతబ్బత్థతోతి పాళిపరిహరణత్థం వుత్తం. ఏవమేకే వదన్తీతి తం న గహేతబ్బం. కస్మా? ‘‘పస్సావం వా ఛడ్డేతీ’’తి చ ‘‘అపరిభోగం వా కరోతీ’’తి చ అత్థతో ఏకత్తా, అట్ఠకథాయ ‘‘ముగ్గరేన పోథేత్వా భిన్దతీ’’తి వుత్తత్తాపి.

    Anāpattimattameva vuttanti neva avahāro na gīvā anāpattīti byañjanatova bhedo, na atthatoti dassanatthaṃ. Taṃ pamādalikhitaṃ katarehīti ce? Pubbe vuttappakārehi, lekhakehi vā, esa nayo sabbattha. ‘‘Na hi tadeva bahūsu ṭhānesu yuttato pārājikamahutvā katthaci hotī’’ti sabbaṃ anugaṇṭhipade vuttaṃ. Duṭṭhapitaṃ vā ṭhapetīti ettha tato paggharissatīti ṭhānācāvanaṃ sandhāya katattā pārājikaṃ taṃ pana gaṇhatu vā mā vā tattheva ‘‘bhindatī’’tiādivacanato veditabbaṃ. ‘‘Tatthevāti ṭhānācāvanaṃ akarontova ṭhānā acāvetukāmova kevalaṃ ‘bhindatī’ti aṭṭhakathāvacanato ca ñāpetabba’’nti aññatarasmiṃ gaṇṭhipade vuttaṃ. Tathā ‘‘paggharitehi tintapaṃsuṃ gahetvā udake pakkhipitvā pacitvā gahetuṃ sakkā, tasmā gahaṇameva sandhāya vutta’’nti apare. ‘‘Rittakumbhiyā upari karoti, bhaṇḍadeyya’’nti vuttaṃ, taṃ āṇattiyā virujjhati, ‘‘yadā sakkosi, tadā taṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti atthasādhako āṇattikāle eva pārājikaṃ. Apica āvāṭakādīni thāvarapayogāni ca ettha sādhakāni. Natthi kālakatapayogāni pārājikavatthūnīti tasmā upaparikkhitabbanti eke. Yattha yattha ‘‘apare’’ti vā ‘‘eke’’ti vā vuccati, tattha tattha suṭṭhu upaparikkhitvā yuttaṃ gahetabbaṃ, itaraṃ chaḍḍetabbaṃ. Vadantīti ācariyā vadanti. Na, aññathā gahetabbatthatoti pāḷipariharaṇatthaṃ vuttaṃ. Evameke vadantīti taṃ na gahetabbaṃ. Kasmā? ‘‘Passāvaṃ vā chaḍḍetī’’ti ca ‘‘aparibhogaṃ vā karotī’’ti ca atthato ekattā, aṭṭhakathāya ‘‘muggarena pothetvā bhindatī’’ti vuttattāpi.

    అయం పనేత్థ సారోతిఆదికథాయ ‘‘అమ్హాకం ఆచరియస్స వచన’’న్తి ధమ్మసిరిత్థేరో ఆహ. సఙ్గహాచరియానం వాదోతి ఏకే. పుబ్బే వుత్తాపి తే ఏవ, తస్మా వోహారవసేనాతి అఛడ్డేతుకామమ్పి తథా కరోన్తం ‘‘ఛడ్డేతీ’’తి వోహరన్తి. ఏవమేతేసం పదానం అత్థో గహేతబ్బోతి ఏవం సన్తే ‘‘ఠానాచావనస్స నత్థితాయ దుక్కట’’న్తి అట్ఠకథావచనేన అతివియ సమేతి, తత్థ ఠానాచావనచిత్తస్స నత్థితాయ ఠానా చుతమ్పి న ‘‘ఠానా చుత’’న్తి వుచ్చతీతి అత్థో గహేతబ్బో. ఇతరథాపీతి థేయ్యచిత్తాభావా ఠానా చావేతుకామస్సపి దుక్కటం యుజ్జతి.

    Ayaṃpanettha sārotiādikathāya ‘‘amhākaṃ ācariyassa vacana’’nti dhammasiritthero āha. Saṅgahācariyānaṃ vādoti eke. Pubbe vuttāpi te eva, tasmā vohāravasenāti achaḍḍetukāmampi tathā karontaṃ ‘‘chaḍḍetī’’ti voharanti. Evametesaṃ padānaṃ attho gahetabboti evaṃ sante ‘‘ṭhānācāvanassa natthitāya dukkaṭa’’nti aṭṭhakathāvacanena ativiya sameti, tattha ṭhānācāvanacittassa natthitāya ṭhānā cutampi na ‘‘ṭhānā cuta’’nti vuccatīti attho gahetabbo. Itarathāpīti theyyacittābhāvā ṭhānā cāvetukāmassapi dukkaṭaṃ yujjati.

    ౯౬. సయమేవ పతితమోరస్సేవ ఇతో చితో చ కరోతో థుల్లచ్చయం. ఆకాసట్ఠవినిచ్ఛయే తప్పసఙ్గేన తస్మిం వేహాసాదిగతేపి అసమ్మోహత్థం ఏవం గహేతబ్బన్తి వుత్తం. ‘‘ఏవమఞ్ఞత్రాపి సామిసే’’తి గణ్ఠిపదే వుత్తం. ‘‘ఠానాచావనం అకరోన్తో చాలేతీ’’తి వచనతో ఠానాచావనే థుల్లచ్చయం నత్థీతి వుత్తం హోతి. కేచి అఫన్దాపేత్వా ఠానాచావనాచావనేహిపి దుక్కటథుల్లచ్చయే వదన్తి. ‘‘తే ఠానాచావనం అకరోన్తోతి ఇమం అట్ఠకథావచనం దస్సేత్వా పటిసేధేతబ్బా’’తి కేచి వదన్తి, వీమంసితబ్బం.

    96. Sayameva patitamorasseva ito cito ca karoto thullaccayaṃ. Ākāsaṭṭhavinicchaye tappasaṅgena tasmiṃ vehāsādigatepi asammohatthaṃ evaṃ gahetabbanti vuttaṃ. ‘‘Evamaññatrāpi sāmise’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. ‘‘Ṭhānācāvanaṃ akaronto cāletī’’ti vacanato ṭhānācāvane thullaccayaṃ natthīti vuttaṃ hoti. Keci aphandāpetvā ṭhānācāvanācāvanehipi dukkaṭathullaccaye vadanti. ‘‘Te ṭhānācāvanaṃ akarontoti imaṃ aṭṭhakathāvacanaṃ dassetvā paṭisedhetabbā’’ti keci vadanti, vīmaṃsitabbaṃ.

    ౯౭. ఛేదనమోచనాది ఉపరిభాగం సన్ధాయ వుత్తం. అవస్సం ఠానతో ఆకాసగతం కరోతి. ఏత్థ ‘‘ఏకకోటిం నీహరిత్వా ఠపితే వంసే ఠితస్స ఆకాసకరణం సన్ధాయా’’తి కేచి వదన్తి. తే పన అథ ‘‘మూలం అచ్ఛేత్వా వలయం ఇతో చితో చ సారేతి, రక్ఖతి. సచే పన మూలతో అనీహరిత్వాపి హత్థేన గహేత్వా ఆకాసగతం కరోతి, పారాజిక’’న్తి అట్ఠకథావచనం దస్సేత్వా పటిసేధేతబ్బా. భిత్తినిస్సితన్తి భిత్తియా ఉపత్థమ్భితం సన్ధాయ వుత్తన్తి ఏకే. భిత్తిం నిస్సాయ ఠపితన్తి నాగదన్తాదీసు ఠితం సన్ధాయ వుత్తం. ఛిన్నమత్తేతి ఉపరి ఉగ్గన్త్వా ఠితం సన్ధాయ వుత్తం.

    97. Chedanamocanādi uparibhāgaṃ sandhāya vuttaṃ. Avassaṃ ṭhānato ākāsagataṃ karoti. Ettha ‘‘ekakoṭiṃ nīharitvā ṭhapite vaṃse ṭhitassa ākāsakaraṇaṃ sandhāyā’’ti keci vadanti. Te pana atha ‘‘mūlaṃ acchetvā valayaṃ ito cito ca sāreti, rakkhati. Sace pana mūlato anīharitvāpi hatthena gahetvā ākāsagataṃ karoti, pārājika’’nti aṭṭhakathāvacanaṃ dassetvā paṭisedhetabbā. Bhittinissitanti bhittiyā upatthambhitaṃ sandhāya vuttanti eke. Bhittiṃ nissāya ṭhapitanti nāgadantādīsu ṭhitaṃ sandhāya vuttaṃ. Chinnamatteti upari uggantvā ṭhitaṃ sandhāya vuttaṃ.

    ౯౮. ఉపరి ఠితస్స పిట్ఠియాతి ఏత్థ అధో ఓసారణం సన్ధాయ వుత్తం. హేట్ఠా ఓసారేన్తస్స ఉపరిమస్స పిట్ఠియా హేట్ఠిమేన ఠితోకాసం అతిక్కన్తమత్తే పారాజికం, ఉద్ధం ఉక్ఖిపన్తస్స ఉదకతో ముత్తమత్తే. ‘‘ఏవం గహితే భూమట్ఠే వుత్తేన సమేతీ’’తి వదన్తి. మతమచ్ఛానం ఠితట్ఠానమేవ ఠానం కిర. థేయ్యచిత్తేన మారేత్వా గణ్హతో ఊనపాదగ్ఘనకే దుక్కటం, సహపయోగత్తా పాచిత్తియం నత్థీతి ఏకే. మదనఫలవసాదీనీతి ఏత్థ సీహళభాసా కిర వస ఇతి విసన్తి అత్థో, గరుళాకారేన కతుప్పేయితం వా.

    98.Upari ṭhitassa piṭṭhiyāti ettha adho osāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Heṭṭhā osārentassa uparimassa piṭṭhiyā heṭṭhimena ṭhitokāsaṃ atikkantamatte pārājikaṃ, uddhaṃ ukkhipantassa udakato muttamatte. ‘‘Evaṃ gahite bhūmaṭṭhe vuttena sametī’’ti vadanti. Matamacchānaṃ ṭhitaṭṭhānameva ṭhānaṃ kira. Theyyacittena māretvā gaṇhato ūnapādagghanake dukkaṭaṃ, sahapayogattā pācittiyaṃ natthīti eke. Madanaphalavasādīnīti ettha sīhaḷabhāsā kira vasa iti visanti attho, garuḷākārena katuppeyitaṃ vā.

    ౯౯. పుబ్బే పాసే బద్ధసూకరఉపమాయ వుత్తా ఏవ. ‘‘థలే ఠపితాయ నావాయ న ఫుట్ఠోకాసమత్తమేవా’’తి పాఠో. ‘‘వాతో ఆగమ్మాతి వచనతో వాతస్స నత్థికాలే పయోగస్స కతత్తా అవహారో నత్థి, అత్థికాలే చే కతో, అవహారోవా’’తి వదన్తి. ‘‘భణ్డదేయ్యం పన కేసన్తి చే? యేసం హత్థే కహాపణాని గహితాని, తేసం వా, నావాసామినా నావాయ అగ్గహితాయ నావాసామికస్స వా’’తి అనుగణ్ఠిపదే వుత్తం.

    99.Pubbe pāse baddhasūkaraupamāya vuttā eva. ‘‘Thale ṭhapitāya nāvāya na phuṭṭhokāsamattamevā’’ti pāṭho. ‘‘Vāto āgammāti vacanato vātassa natthikāle payogassa katattā avahāro natthi, atthikāle ce kato, avahārovā’’ti vadanti. ‘‘Bhaṇḍadeyyaṃ pana kesanti ce? Yesaṃ hatthe kahāpaṇāni gahitāni, tesaṃ vā, nāvāsāminā nāvāya aggahitāya nāvāsāmikassa vā’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.

    ౧౦౪. నిరమ్బిత్వా ఉపరి. అకతం వా పన పతిట్ఠపేతీతి అపుబ్బం వా పట్ఠపేతీతి అత్థో.

    104.Nirambitvā upari. Akataṃ vā pana patiṭṭhapetīti apubbaṃ vā paṭṭhapetīti attho.

    ౧౦౬. గామట్ఠే వా ‘‘గామో నామా’’తి న వుత్తం పఠమం గామలక్ఖణస్స సబ్బసో వుత్తత్తా.

    106. Gāmaṭṭhe vā ‘‘gāmo nāmā’’ti na vuttaṃ paṭhamaṃ gāmalakkhaṇassa sabbaso vuttattā.

    ౧౦౭. అరఞ్ఞట్ఠే అరఞ్ఞం నామాతి పున న కేవలం పుబ్బే వుత్తలక్ఖణఞ్ఞేవ అరఞ్ఞన్తి ఇధాధిప్పేతం, కిన్తు పరపరిగ్గహితమేవ చేతం హోతి, తం ఇధాధిప్పేతన్తి దస్సనత్థం వుత్తం. తేనేవ అత్థేపి అరఞ్ఞగ్గహణం కతం. అగ్గేపి మూలేపి ఛిన్నాతి ఏత్థ ‘‘న వేఠేత్వా ఠితా, ఛిన్నమత్తే పతనకం సన్ధాయ వుత్త’’న్తి వదన్తి. తచ్ఛేత్వా ఠపితోతి అరఞ్ఞసామికేహి పరేహి లద్ధేహి తచ్ఛేత్వా ఠపితో. అద్ధగతోపీతి చిరకాలికోపి. ‘‘న గహేతబ్బోతి అరఞ్ఞసామికేహి అనుఞ్ఞాతేనపీ’’తి గణ్ఠిపదే వుత్తం. ఛల్లియా పరియోనద్ధం హోతీతి ఇమినా సామికానం నిరపేక్ఖతం దీపేతి. తేన వుత్తం ‘‘గహేతుం వట్టతీ’’తి. యది సామికానం సాపేక్ఖతా అత్థి, న వట్టతి.

    107. Araññaṭṭhe araññaṃ nāmāti puna na kevalaṃ pubbe vuttalakkhaṇaññeva araññanti idhādhippetaṃ, kintu parapariggahitameva cetaṃ hoti, taṃ idhādhippetanti dassanatthaṃ vuttaṃ. Teneva atthepi araññaggahaṇaṃ kataṃ. Aggepi mūlepi chinnāti ettha ‘‘na veṭhetvā ṭhitā, chinnamatte patanakaṃ sandhāya vutta’’nti vadanti. Tacchetvā ṭhapitoti araññasāmikehi parehi laddhehi tacchetvā ṭhapito. Addhagatopīti cirakālikopi. ‘‘Na gahetabboti araññasāmikehi anuññātenapī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Challiyā pariyonaddhaṃ hotīti iminā sāmikānaṃ nirapekkhataṃ dīpeti. Tena vuttaṃ ‘‘gahetuṃ vaṭṭatī’’ti. Yadi sāmikānaṃ sāpekkhatā atthi, na vaṭṭati.

    ౧౦౮. తత్థ ‘‘భాజనేసు పోక్ఖరణీతళాకేసు చ గావో పక్కోసతీతి ఇతో పట్ఠాయ తయో దస వారా ఆదిమేవ దస్సేత్వా సంఖిత్తా’’తి అనుగణ్ఠిపదే వుత్తం. నిబ్బహనఉదకం నామ తళాకరక్ఖణత్థాయ అధికోదకనిక్ఖమనద్వారేన నిక్ఖమనఉదకం. ‘‘గహేతుం న లభతీతి సామీచికమ్మం న హోతీ’’తి అనుగణ్ఠిపదే వుత్తం. ఇతో పట్ఠాయ ‘‘వుత్త’’న్తి వుత్తే అనుగణ్ఠిపదేతి గహేతబ్బం. అనిక్ఖన్తే ఉదకేతి పాఠసేసో, సుక్ఖమాతికాపయోగత్తా భణ్డదేయ్యమ్పి న హోతీతి అధిప్పాయో. తళాకం నిస్సాయ ఖేత్తస్స కతత్తాతి ‘‘సబ్బసాధారణం తళాకం హోతీ’’తి పఠమం వుత్తత్తా తం సన్ధాయ వుత్తం. ‘‘యస్మా తళాకగతం ఉదకం సబ్బసాధారణమ్పి మాతికాయ సతి తం అతిక్కమిత్వా గహేతుం న వట్టతి, తస్మా తం సన్ధాయ కురున్దియాదీసు అవహారోతి వుత్త’’న్తి అపరే ఆహూతి. ఇమినా లక్ఖణేన న సమేతీతి యస్మా సబ్బసాధారణదేసో నామ తఞ్చ తళాకం సబ్బసాధారణం, కతికాభావా చ మహాఅట్ఠకథాయం వుత్తమేవ యుత్తన్తి ఆహాచరియో.

    108. Tattha ‘‘bhājanesu pokkharaṇītaḷākesu ca gāvo pakkosatīti ito paṭṭhāya tayo dasa vārā ādimeva dassetvā saṃkhittā’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ. Nibbahanaudakaṃ nāma taḷākarakkhaṇatthāya adhikodakanikkhamanadvārena nikkhamanaudakaṃ. ‘‘Gahetuṃ na labhatīti sāmīcikammaṃ na hotī’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ. Ito paṭṭhāya ‘‘vutta’’nti vutte anugaṇṭhipadeti gahetabbaṃ. Anikkhante udaketi pāṭhaseso, sukkhamātikāpayogattā bhaṇḍadeyyampi na hotīti adhippāyo. Taḷākaṃ nissāya khettassa katattāti ‘‘sabbasādhāraṇaṃ taḷākaṃ hotī’’ti paṭhamaṃ vuttattā taṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Yasmā taḷākagataṃ udakaṃ sabbasādhāraṇampi mātikāya sati taṃ atikkamitvā gahetuṃ na vaṭṭati, tasmā taṃ sandhāya kurundiyādīsu avahāroti vutta’’nti apare āhūti. Iminā lakkhaṇena na sametīti yasmā sabbasādhāraṇadeso nāma tañca taḷākaṃ sabbasādhāraṇaṃ, katikābhāvā ca mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttameva yuttanti āhācariyo.

    ౧౦౯. ‘‘తతో పట్ఠాయ అవహారో నత్థీతి థేయ్యాయపి గణ్హతో, తస్మా యథాముణ్డమహాజేతబ్బత్తా, అరక్ఖితబ్బత్తా, సబ్బసాధారణత్తా చ అఞ్ఞమ్పి సఙ్ఘసన్తకం ఇదం న హోతీ’’తి గణ్ఠిపదే వుత్తం.

    109.‘‘Tatopaṭṭhāya avahāro natthīti theyyāyapi gaṇhato, tasmā yathāmuṇḍamahājetabbattā, arakkhitabbattā, sabbasādhāraṇattā ca aññampi saṅghasantakaṃ idaṃ na hotī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.

    ౧౧౦. ఉజుకమేవ తిట్ఠతీతి ఏత్థ ‘‘సమీపే రుక్ఖసాఖాదీహి సన్ధారితత్తా ఈసకం ఖలిత్వా ఉజుకమేవ తిట్ఠతి చే, అవహారో. ఛిన్నవేణు వియ తిట్ఠతి చే, అనాపత్తీ’’తి వుత్తం, తం సువుత్తం, తస్స వినిచ్ఛయే ‘‘సచే తాని రక్ఖన్తీ’’తి వుత్తత్తా. నో అఞ్ఞథాతి సమ్పత్తే చే వాతే వాతముఖసోధనం కరోతి, పారాజికన్తి అత్థో.

    110.Ujukameva tiṭṭhatīti ettha ‘‘samīpe rukkhasākhādīhi sandhāritattā īsakaṃ khalitvā ujukameva tiṭṭhati ce, avahāro. Chinnaveṇu viya tiṭṭhati ce, anāpattī’’ti vuttaṃ, taṃ suvuttaṃ, tassa vinicchaye ‘‘sace tāni rakkhantī’’ti vuttattā. No aññathāti sampatte ce vāte vātamukhasodhanaṃ karoti, pārājikanti attho.

    ౧౧౧. అఞ్ఞేసు పన విచారణా ఏవ నత్థీతి తేసు అప్పటిక్ఖిపితత్తా అయమేవ వినిచ్ఛయోతి వుత్తం హోతి. ‘‘ఏతేన ధురనిక్ఖేపం కత్వాపి చోరేహి ఆహటం చోదేత్వా గణ్హతో అనాపత్తీతి దీపితం హోతీ’’తి వుత్తం.

    111.Aññesu pana vicāraṇā eva natthīti tesu appaṭikkhipitattā ayameva vinicchayoti vuttaṃ hoti. ‘‘Etena dhuranikkhepaṃ katvāpi corehi āhaṭaṃ codetvā gaṇhato anāpattīti dīpitaṃ hotī’’ti vuttaṃ.

    ౧౧౨. ఏసేవ నయోతి ఉద్ధారేయేవ పారాజికం, కస్మా? అఞ్ఞేహి పత్తేహి సాధారణస్స సఞ్ఞాణస్స వుత్తత్తా. పదవారేనాతి చోరేన నీహరిత్వా దిన్నం గహేత్వా గచ్ఛతో. గామద్వారన్తి వోహారమత్తమేవ, గామన్తి అత్థో ఆణత్తియా దట్ఠబ్బత్తా, ద్విన్నమ్పి ఉద్ధారే ఏవ పారాజికం. అసుకం నామ గామం గన్త్వాతి వచనేన యావ తస్స గామస్స పరతో ఉపచారో, సబ్బమేతం ఆణత్తమేవ హోతి. ‘‘ఠత్వా వా నిసీదిత్వా వా విస్సమిత్వా పురిమథేయ్యచిత్తం వూపసమిత్వా గమనత్థఞ్చే భణ్డం న నిక్ఖిత్తం, యథాగహితమేవ, పదవారేన కారేతబ్బోతి, నిక్ఖిత్తఞ్చే, ఉద్ధారేనా’’తి చ లిఖితం. కేవలం ‘‘లిఖిత’’న్తి వుత్తే గణ్ఠిపదే గహేతబ్బం. థేయ్యచిత్తేన పరిభుఞ్జన్తోతి ఠానాచావనం అకత్వా నివత్థపారుతనీహారేన ‘‘పుబ్బేవేదం మయా గహిత’’న్తి థేయ్యచిత్తేన పరిభుఞ్జన్తో. ‘‘నట్ఠే భణ్డదేయ్యం కిరా’’తి లిఖితం. ‘‘అఞ్ఞో వా’’తి వచనేన యేన ఠపితం, తేన దిన్నే అనాపత్తీతి దీపితం హోతి గోపకస్స దానే వియ, ‘‘కేవలం ఇధ భణ్డదేయ్యన్తి అపరే’’తి వుత్తం. ‘‘అఞ్ఞో వా’’తి వచనతో యేన ఠపితం. సో వాతిపి లబ్భతీతి విచారేత్వా గహేతబ్బో. వా-సద్దేన యస్స హత్థే ఠపితం, సో వా దేతి రాజగహే గణకో వియ ధనియస్స, తస్మా పారాజికం యుత్తం వియ.

    112.Eseva nayoti uddhāreyeva pārājikaṃ, kasmā? Aññehi pattehi sādhāraṇassa saññāṇassa vuttattā. Padavārenāti corena nīharitvā dinnaṃ gahetvā gacchato. Gāmadvāranti vohāramattameva, gāmanti attho āṇattiyā daṭṭhabbattā, dvinnampi uddhāre eva pārājikaṃ. Asukaṃnāma gāmaṃ gantvāti vacanena yāva tassa gāmassa parato upacāro, sabbametaṃ āṇattameva hoti. ‘‘Ṭhatvā vā nisīditvā vā vissamitvā purimatheyyacittaṃ vūpasamitvā gamanatthañce bhaṇḍaṃ na nikkhittaṃ, yathāgahitameva, padavārena kāretabboti, nikkhittañce, uddhārenā’’ti ca likhitaṃ. Kevalaṃ ‘‘likhita’’nti vutte gaṇṭhipade gahetabbaṃ. Theyyacittena paribhuñjantoti ṭhānācāvanaṃ akatvā nivatthapārutanīhārena ‘‘pubbevedaṃ mayā gahita’’nti theyyacittena paribhuñjanto. ‘‘Naṭṭhe bhaṇḍadeyyaṃ kirā’’ti likhitaṃ. ‘‘Añño vā’’ti vacanena yena ṭhapitaṃ, tena dinne anāpattīti dīpitaṃ hoti gopakassa dāne viya, ‘‘kevalaṃ idha bhaṇḍadeyyanti apare’’ti vuttaṃ. ‘‘Añño vā’’ti vacanato yena ṭhapitaṃ. So vātipi labbhatīti vicāretvā gahetabbo. Vā-saddena yassa hatthe ṭhapitaṃ, so vā deti rājagahe gaṇako viya dhaniyassa, tasmā pārājikaṃ yuttaṃ viya.

    తవ థూలసాటకో లద్ధోతి వుత్తక్ఖణే ముసావాదే దుక్కటం. తస్స నామం లిఖిత్వాతి ఏత్థ ‘‘తేన ‘గహేత్వా ఠపేయ్యాసీ’తి ఆణత్తత్తా నామలేఖనకాలే అనాపత్తి కుససఙ్కమనసదిసం న హోతీ’’తి వుత్తం. న జానన్తీతి న సుణన్తీతి అత్థో. సచే జానిత్వాపి చిత్తేన న సమ్పటిచ్ఛన్తి ఏసేవ నయో. జానన్తేన పన రక్ఖితుం అనిచ్ఛన్తే పటిక్ఖిపితబ్బమేవ ఏతన్తి వత్తం జానితబ్బం. ఉమ్మగ్గేనాతి పురాపాణం ఖణిత్వా కతమగ్గేనాతి అత్థో.

    Tava thūlasāṭako laddhoti vuttakkhaṇe musāvāde dukkaṭaṃ. Tassa nāmaṃ likhitvāti ettha ‘‘tena ‘gahetvā ṭhapeyyāsī’ti āṇattattā nāmalekhanakāle anāpatti kusasaṅkamanasadisaṃ na hotī’’ti vuttaṃ. Na jānantīti na suṇantīti attho. Sace jānitvāpi cittena na sampaṭicchanti eseva nayo. Jānantena pana rakkhituṃ anicchante paṭikkhipitabbameva etanti vattaṃ jānitabbaṃ. Ummaggenāti purāpāṇaṃ khaṇitvā katamaggenāti attho.

    నిస్సితవారికస్స పన సభాగా భత్తం దేన్తి, తస్మా యథా విహారే పన్తి, తథేవ కాతబ్బన్తి సమ్పత్తవారం అగ్గహేతుం న లభన్తి, ‘‘తస్స వా సభాగా అదాతుం న లభన్తీ’’తి వుత్తం. అత్తదుతియస్సాతి న హి ఏకేనానీతం ద్విన్నం పహోతి, సచే పహోతి పాపేతబ్బోతి దస్సేతుం ‘‘యస్స వా’’తిఆది వుత్తం. ‘‘పరిపుచ్ఛం దేతీతి పుచ్ఛితపఞ్హస్స విస్సజ్జనం కరోతీ’’తి లిఖితం. సఙ్ఘస్స భారం నామ ‘‘సద్ధమ్మవాచనా ఏవా’’తి వుత్తం, ‘‘నవకమ్మికోపి వుచ్చతీ’’తి చ, ‘‘ఇతో భణ్డతో వట్టన్తం పున అన్తో పవిసతీతి మహాఅట్ఠకథాపదస్స కురున్దీసఙ్ఖేపట్ఠకథాహి అధిప్పాయో వివరితో’’తి లిఖితం.

    Nissitavārikassa pana sabhāgā bhattaṃ denti, tasmā yathā vihāre panti, tatheva kātabbanti sampattavāraṃ aggahetuṃ na labhanti, ‘‘tassa vā sabhāgā adātuṃ na labhantī’’ti vuttaṃ. Attadutiyassāti na hi ekenānītaṃ dvinnaṃ pahoti, sace pahoti pāpetabboti dassetuṃ ‘‘yassa vā’’tiādi vuttaṃ. ‘‘Paripucchaṃ detīti pucchitapañhassa vissajjanaṃ karotī’’ti likhitaṃ. Saṅghassa bhāraṃ nāma ‘‘saddhammavācanā evā’’ti vuttaṃ, ‘‘navakammikopi vuccatī’’ti ca, ‘‘ito bhaṇḍato vaṭṭantaṃ puna anto pavisatīti mahāaṭṭhakathāpadassa kurundīsaṅkhepaṭṭhakathāhi adhippāyo vivarito’’ti likhitaṃ.

    ౧౧౩. గచ్ఛన్తే యానే వాతి ఏత్థ ‘‘సుఙ్కట్ఠానస్స బహి ఠితం సన్ధాయ వుత్త’’న్తి ఉపతిస్సత్థేరో వదతి కిర. ‘‘గచ్ఛన్తే యానే వాతిఆది సుఙ్కట్ఠానబ్భన్తరే గహేతబ్బ’’న్తి వుత్తం. బహి ఠితస్స వత్తబ్బమేవ నత్థి, ‘‘అన్తో ఠత్వా’’తి అధికారే వుత్తత్తా చేతి యుత్తం – యానాదీసు ఠపితే తస్స పయోగం వినాయేవ గతేసు పారాజికో న హోతి. కస్మా న భణ్డదేయ్యన్తి చే? సుఙ్కట్ఠానస్స బహి ఠితత్తా. అరఞ్ఞట్ఠే ‘‘అస్సతియా అతిక్కమన్తస్సపి భణ్డదేయ్యమేవా’’తి (పారా॰ అట్ఠ॰ ౧.౧౦౭) వుత్తం తేసం సపరిగ్గహితత్తా. ఇధ పన ‘‘అత్ర పవిట్ఠస్సా’’తి వచనతో న బహి ఠితస్స, తం కిర సుఙ్కసఙ్కేతం. అఞ్ఞం హరాపేతీతి తత్థ ‘‘సహత్థా’’తి వచనతో అనాపత్తి. నిస్సగ్గియాని హోన్తీతి అట్ఠకథాతో పాచిత్తియం, ఉపచారం ఓక్కమిత్వా పరిహరణే సాదీనవత్తా దుక్కటం.

    113.Gacchante yāne vāti ettha ‘‘suṅkaṭṭhānassa bahi ṭhitaṃ sandhāya vutta’’nti upatissatthero vadati kira. ‘‘Gacchante yāne vātiādi suṅkaṭṭhānabbhantare gahetabba’’nti vuttaṃ. Bahi ṭhitassa vattabbameva natthi, ‘‘anto ṭhatvā’’ti adhikāre vuttattā ceti yuttaṃ – yānādīsu ṭhapite tassa payogaṃ vināyeva gatesu pārājiko na hoti. Kasmā na bhaṇḍadeyyanti ce? Suṅkaṭṭhānassa bahi ṭhitattā. Araññaṭṭhe ‘‘assatiyā atikkamantassapi bhaṇḍadeyyamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 1.107) vuttaṃ tesaṃ sapariggahitattā. Idha pana ‘‘atra paviṭṭhassā’’ti vacanato na bahi ṭhitassa, taṃ kira suṅkasaṅketaṃ. Aññaṃ harāpetīti tattha ‘‘sahatthā’’ti vacanato anāpatti. Nissaggiyāni hontīti aṭṭhakathāto pācittiyaṃ, upacāraṃ okkamitvā pariharaṇe sādīnavattā dukkaṭaṃ.

    సుఙ్కట్ఠానే సుఙ్కం దత్వావ గన్తుం వట్టతీతి ఇదం దాని వత్తబ్బానం మాతికాతి ధమ్మసిరిత్థేరో. ‘‘అనురాధపురస్స చతూసు ద్వారేసు సుఙ్కం గణ్హన్తి, తేసు దక్ఖిణద్వారస్స పురతో మగ్గో థూపారామతో ఆనన్దచేతియం పదక్ఖిణం కత్వా జేతవనవిహారస్సన్తరపాకారస్సాసన్నే నివిట్ఠో, యో న గామం పవిసన్తో ఉపచారం ఓక్కన్తో హోతి. థూపారామతో చ మహాచేతియం పదక్ఖిణం కత్వా రాజవిహారం గచ్ఛన్తో న ఓక్కమతీ’’తి కిర మహాఅట్ఠకథాయం ఆగతం. ఏత్థ చాతి సుఙ్కఘాతే ‘‘ద్వీహి లేడ్డుపాతేహీతి ఆచరియపరమ్పరాభతా’’తి లిఖితం. ద్వీహి లేడ్డుపాతేహీతి సుఙ్కఘాతస్స పరిచ్ఛేదే అట్ఠపితే యుజ్జతి, ఠపితే పన అతిరేకయోజనమ్పి సుఙ్కఘాతం హోతీతి తతో పరం ద్వే లేడ్డుపాతా ఉపచారోతి గహేతబ్బో. సో పనేత్థాపి దువిధో బాహిరబ్భన్తరభేదతో. తత్థ దుతియలేడ్డుపాతసఙ్ఖాతం బాహిరోపచారం సన్ధాయ పాళియం, మహాఅట్ఠకథాయఞ్చ దుక్కటం వుత్తం. అబ్భన్తరం సన్ధాయ కురున్దియన్తి నో ఖన్తి. ‘‘అత్ర పవిట్ఠస్స సుఙ్కం గణ్హన్తూతి హి నియమితట్ఠానం ఏకన్తతో పారాజికఖేత్తం హోతి, తఞ్చ పరిక్ఖిత్తం, ఏకో లేడ్డుపాతో దుక్కటఖేత్తం, అపరిక్ఖిత్తఞ్చే, దుతియో లేడ్డుపాతోతి నో అధిప్పాయో’’తి ఆచరియో వదతి.

    Suṅkaṭṭhāne suṅkaṃ datvāva gantuṃ vaṭṭatīti idaṃ dāni vattabbānaṃ mātikāti dhammasiritthero. ‘‘Anurādhapurassa catūsu dvāresu suṅkaṃ gaṇhanti, tesu dakkhiṇadvārassa purato maggo thūpārāmato ānandacetiyaṃ padakkhiṇaṃ katvā jetavanavihārassantarapākārassāsanne niviṭṭho, yo na gāmaṃ pavisanto upacāraṃ okkanto hoti. Thūpārāmato ca mahācetiyaṃ padakkhiṇaṃ katvā rājavihāraṃ gacchanto na okkamatī’’ti kira mahāaṭṭhakathāyaṃ āgataṃ. Ettha cāti suṅkaghāte ‘‘dvīhi leḍḍupātehīti ācariyaparamparābhatā’’ti likhitaṃ. Dvīhi leḍḍupātehīti suṅkaghātassa paricchede aṭṭhapite yujjati, ṭhapite pana atirekayojanampi suṅkaghātaṃ hotīti tato paraṃ dve leḍḍupātā upacāroti gahetabbo. So panetthāpi duvidho bāhirabbhantarabhedato. Tattha dutiyaleḍḍupātasaṅkhātaṃ bāhiropacāraṃ sandhāya pāḷiyaṃ, mahāaṭṭhakathāyañca dukkaṭaṃ vuttaṃ. Abbhantaraṃ sandhāya kurundiyanti no khanti. ‘‘Atra paviṭṭhassa suṅkaṃ gaṇhantūti hi niyamitaṭṭhānaṃ ekantato pārājikakhettaṃ hoti, tañca parikkhittaṃ, eko leḍḍupāto dukkaṭakhettaṃ, aparikkhittañce, dutiyo leḍḍupātoti no adhippāyo’’ti ācariyo vadati.

    ౧౧౪. ధనం పన గతట్ఠానే వడ్ఢతీతి ఏత్థ ‘‘వడ్ఢియా సహ అవహారకస్స భణ్డదేయ్య’’న్తి లిఖితం. ‘‘తం వడ్ఢిం దస్సామీ’’తి అగ్గహేసి, తత్థ కమ్మం అకరోన్తస్స వడ్ఢతీతి కత్వా వుత్తం. కేవలం ఆఠపితఖేత్తస్స న వడ్ఢతి. ‘‘యం ధనం వడ్ఢి, తం దేన్తస్స అవహారకస్స వడ్ఢియా అదానే పారాజికం హోతీ’’తి వదన్తి.

    114.Dhanaṃ pana gataṭṭhāne vaḍḍhatīti ettha ‘‘vaḍḍhiyā saha avahārakassa bhaṇḍadeyya’’nti likhitaṃ. ‘‘Taṃ vaḍḍhiṃ dassāmī’’ti aggahesi, tattha kammaṃ akarontassa vaḍḍhatīti katvā vuttaṃ. Kevalaṃ āṭhapitakhettassa na vaḍḍhati. ‘‘Yaṃ dhanaṃ vaḍḍhi, taṃ dentassa avahārakassa vaḍḍhiyā adāne pārājikaṃ hotī’’ti vadanti.

    నామేనాతి సప్పనామేన వా సామికేన కతేన వా.

    Nāmenāti sappanāmena vā sāmikena katena vā.

    ౧౧౬. రాజఘరస్స అన్తోవత్థుమ్హి, పరిక్ఖిత్తరాజఙ్గణం వా అన్తోవత్థు. అపరిక్ఖిత్తే రాజఙ్గణే ఠితస్స సకలనగరం ఠానం. గోణస్స ‘‘అపరిక్ఖిత్తే ఠితస్స అక్కన్తట్ఠానమేవ ఠాన’’న్తి వుత్తత్తా ఖణ్డద్వారన్తి అత్తనా ఖణ్డితచ్ఛిద్దం. తత్థేవ ఘాతేతీతి ‘‘జీవితిన్ద్రియారమ్మణత్తా వధకచిత్తస్స పాచిత్తియం హోతీతి? న హోతి. కస్మా? అదిన్నాదానపయోగత్తా. తమ్పి థేయ్యచిత్తం సఙ్ఖారారమ్మణంవ హోతి. ఇధ తదుభయం లభతి సద్ధిం పుబ్బభాగాపరభాగేహీ’’తి వుత్తం.

    116. Rājagharassa antovatthumhi, parikkhittarājaṅgaṇaṃ vā antovatthu. Aparikkhitte rājaṅgaṇe ṭhitassa sakalanagaraṃ ṭhānaṃ. Goṇassa ‘‘aparikkhitte ṭhitassa akkantaṭṭhānameva ṭhāna’’nti vuttattā khaṇḍadvāranti attanā khaṇḍitacchiddaṃ. Tattheva ghātetīti ‘‘jīvitindriyārammaṇattā vadhakacittassa pācittiyaṃ hotīti? Na hoti. Kasmā? Adinnādānapayogattā. Tampi theyyacittaṃ saṅkhārārammaṇaṃva hoti. Idha tadubhayaṃ labhati saddhiṃ pubbabhāgāparabhāgehī’’ti vuttaṃ.

    ౧౧౮. తస్సుద్ధారే సబ్బేసం పారాజికన్తి యది యో ఆణత్తో అవస్సం తం భణ్డం హరతి, ఆణత్తిక్ఖణే ఏవ పారాజికం. ‘‘ఇధ తిణ్ణం కస్మా పారాజికం, నను ‘తుమ్హే, భన్తే, తయో హరథా’తి వుత్తత్తా థుల్లచ్చయం, ఇతరేసఞ్చ పటిపాటియా ఏకేకస్సాణత్తత్తా ఏకేకేన చ దుక్కటేన భవితబ్బం. కథం, ఏకో కిర మాసగ్ఘనకం పరిస్సావనం థేనేత్వా దేసేత్వా నిరుస్సాహో ఏవ వా హుత్వా పున మాసగ్ఘనకం సూచిం తథేవ కత్వా పున మాసగ్ఘనకన్తి ఏవం సియాతి? న ఏవం, తం యథా ఉప్పలథేనకో యేన వత్థు పూరతి తావ సఉస్సాహత్తా పారాజికో ఆసి, ఏవమిమే సఉస్సాహావ న దేసయింసు వా’’తి లిఖితం, పాళియం, అట్ఠకథాయఞ్చ సంవిదహిత్వా గతేసు ఏకస్సుద్ధారే సబ్బేసం పారాజికం వినా వియ ఆణత్తియా కిఞ్చాపి వుత్తం, అథ ఖో ‘‘తస్సాయం అత్థో’’తి వత్వా పచ్ఛా వుత్తవినిచ్ఛయేసు చ ఏకభణ్డఏకట్ఠానాదీసు చ సమ్బహులా ఏకం ఆణాపేన్తీతి ఆణత్తిమేవ నియమేత్వా వుత్తం, తస్మా ఆణత్తి ఇచ్ఛితబ్బా వియ, వీమంసితబ్బం. ‘‘‘ఏకభణ్డం ఏకట్ఠాన’న్తి చ పాఠో ‘ఏకకులస్స భణ్డ’న్తి వచనతో’’తి వదన్తి.

    118.Tassuddhāre sabbesaṃ pārājikanti yadi yo āṇatto avassaṃ taṃ bhaṇḍaṃ harati, āṇattikkhaṇe eva pārājikaṃ. ‘‘Idha tiṇṇaṃ kasmā pārājikaṃ, nanu ‘tumhe, bhante, tayo harathā’ti vuttattā thullaccayaṃ, itaresañca paṭipāṭiyā ekekassāṇattattā ekekena ca dukkaṭena bhavitabbaṃ. Kathaṃ, eko kira māsagghanakaṃ parissāvanaṃ thenetvā desetvā nirussāho eva vā hutvā puna māsagghanakaṃ sūciṃ tatheva katvā puna māsagghanakanti evaṃ siyāti? Na evaṃ, taṃ yathā uppalathenako yena vatthu pūrati tāva saussāhattā pārājiko āsi, evamime saussāhāva na desayiṃsu vā’’ti likhitaṃ, pāḷiyaṃ, aṭṭhakathāyañca saṃvidahitvā gatesu ekassuddhāre sabbesaṃ pārājikaṃ vinā viya āṇattiyā kiñcāpi vuttaṃ, atha kho ‘‘tassāyaṃ attho’’ti vatvā pacchā vuttavinicchayesu ca ekabhaṇḍaekaṭṭhānādīsu ca sambahulā ekaṃ āṇāpentīti āṇattimeva niyametvā vuttaṃ, tasmā āṇatti icchitabbā viya, vīmaṃsitabbaṃ. ‘‘‘Ekabhaṇḍaṃ ekaṭṭhāna’nti ca pāṭho ‘ekakulassa bhaṇḍa’nti vacanato’’ti vadanti.

    ౧౧౯-౧౨౦. ఓచరకే వుత్తనయేనేవాతి అవస్సంహారియే భణ్డే. తం సఙ్కేతన్తి తస్స సఙ్కేతస్స. అథ వా తం సఙ్కేతం అతిక్కమిత్వా పచ్ఛా వా. అపత్వా పురే వా. ఏస నయో తం నిమిత్తన్తి ఏత్థాపి. అక్ఖినిఖణనాదికమ్మం లహుకం ఇత్తరకాలం, తఙ్ఖణే ఏవ భణ్డం అవహరితుం న సక్కా, కిఞ్చి భణ్డం దూరం హోతి, కిఞ్చి భారియం, తం గహేతుం యావ గచ్ఛతి యావ ఉక్ఖిపతి, తావ నిమిత్తస్స పచ్ఛా హోతి. సచే తం భణ్డం అధిగతం వియ ఆసన్నం, లహుకఞ్చ, సక్కా నిమిత్తక్ఖణే అవహరితుం, తమేవ సన్ధాయ వుత్తం కిన్తి? న, పుబ్బే వుత్తమ్పి ‘‘తతో పట్ఠాయ తేనేవ నిమిత్తేన అవహరతీ’’తి వుచ్చతి ఆరద్ధత్తా. యది ఏవం ‘‘పురేభత్తపయోగో ఏసో’’తి వారో పమాణం హోతి, న చ తం పమాణం మహాపదుమత్థేరవాదస్స పచ్ఛా వుత్తత్తా, న సఙ్కేతకమ్మం వియ నిమిత్తకమ్మం దట్ఠబ్బం. తత్థ హి కాలపరిచ్ఛేదో అత్థి, ఇధ నత్థి, ఇదమేవ తేసం నానత్తం.

    119-120.Ocarakevuttanayenevāti avassaṃhāriye bhaṇḍe. Taṃ saṅketanti tassa saṅketassa. Atha vā taṃ saṅketaṃ atikkamitvā pacchā vā. Apatvā pure vā. Esa nayo taṃ nimittanti etthāpi. Akkhinikhaṇanādikammaṃ lahukaṃ ittarakālaṃ, taṅkhaṇe eva bhaṇḍaṃ avaharituṃ na sakkā, kiñci bhaṇḍaṃ dūraṃ hoti, kiñci bhāriyaṃ, taṃ gahetuṃ yāva gacchati yāva ukkhipati, tāva nimittassa pacchā hoti. Sace taṃ bhaṇḍaṃ adhigataṃ viya āsannaṃ, lahukañca, sakkā nimittakkhaṇe avaharituṃ, tameva sandhāya vuttaṃ kinti? Na, pubbe vuttampi ‘‘tato paṭṭhāya teneva nimittena avaharatī’’ti vuccati āraddhattā. Yadi evaṃ ‘‘purebhattapayogo eso’’ti vāro pamāṇaṃ hoti, na ca taṃ pamāṇaṃ mahāpadumattheravādassa pacchā vuttattā, na saṅketakammaṃ viya nimittakammaṃ daṭṭhabbaṃ. Tattha hi kālaparicchedo atthi, idha natthi, idameva tesaṃ nānattaṃ.

    ౧౨౧. తఞ్చ అసమ్మోహత్థన్తి ఏకో ‘‘పురేభత్తాదీసు వా, అక్ఖినిఖణనాదీని వా దిస్వా గణ్హా’’తి, ఏకో గహేతబ్బం భణ్డనిస్సితం కత్వా ‘‘పురేభత్తం ఏవం వణ్ణసణ్ఠానం భణ్డం గణ్హా’’తి వదతి, ఏవంవిధేసు అసమ్మోహత్థం ఏవంవిధం సఙ్కేతం నిమిత్తఞ్చ దస్సేతున్తి చ, యథాధిప్పాయన్తి దుతియో తతియస్స తతియో చతుత్థస్సాతి ఏవం పటిపాటియా చే వదన్తీతి అత్థో. సచే దుతియో చతుత్థస్స వదేతి, న యథాధిప్పాయోతి చ. ‘‘పటిగ్గహితమత్తేతి అవస్సం చే పటిగ్గణ్హాతి, పుబ్బేవ థుల్లచ్చయ’’న్తి చ లిఖితం. పటిగ్గణ్హకానం దుక్కటం సబ్బత్థోకాసాభావతో న వుత్తం. పారాజికాపజ్జనేనేతం దుక్కటం ఆపజ్జిత్వా ఆపజ్జన్తి కిర. అత్థసాధకాణత్తిచేతనాఖణే ఏవ పారాజికో హోతీతి అధిప్పాయో. తత్థ మగ్గట్ఠానియం కతరం, కతరం ఫలట్ఠానియన్తి ‘‘అత్థసాధకచేతనా నామ మగ్గానన్తరఫలసదిసా’’తి వుత్తత్తా ఫలట్ఠానియా చేతనాతి సిద్ధం. ఆణత్తి చే మగ్గట్ఠానియా సియా, చేతనాసహజత్తా న సమ్భవతి, తథా భణ్డస్స అవస్సంహారితా చ న సమ్భవతి. ఆణత్తిక్ఖణే ఏవ హి తం అవస్సంహారితం జాతన్తి అవహారకస్స పటిగ్గణ్హఞ్చే, తమ్పి న సమ్భవతి అనాగతత్తా. చేతనా చే మగ్గట్ఠానియా హోతి, ఆణత్తిఆదీసు అఞ్ఞతరం, భణ్డస్స అవస్సంహారితా ఏవ వా ఫలట్ఠానియా చే, అత్థో న సమ్భవతి. పారాజికాపత్తి ఏవ హి ఫలట్ఠానియా భవితుమరహతి, న అఞ్ఞన్తి ఏవం తావ ఇధ ఓపమ్మసంసన్దనం సమ్భవతి చేతనా మగ్గట్ఠానియా, తస్సా పారాజికాపత్తిభావో ఫలట్ఠానియో. యథా కిం? యథా పటిసమ్భిదామగ్గే ‘‘సద్ధాయ ఞాణం ధమ్మపటిసమ్భిదా. సద్ధాయ సద్దత్థే ఞాణం అత్థపటిసమ్భిదా’’తి ఏత్థ అఞ్ఞో సద్ధో, అఞ్ఞో సద్ధాయ సద్దత్థోతి సిద్ధం, యథా చ ‘‘ఏకో అమోహసఙ్ఖాతో ధమ్మో సమ్పయుత్తకానం ధమ్మానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో అధిపతిసహజాతఅఞ్ఞమఞ్ఞనిస్సయఇన్ద్రియమగ్గసమ్పయుత్తఅత్థిఅవిగతపచ్చయేన పచ్చయో’’తి ఏత్థ అమోహో ధమ్మో అఞ్ఞో, అఞ్ఞే తస్స హేతుపచ్చయతాదయోతి సిద్ధం. యథా చ వినయపిటకే యాని ఛ ఆపత్తిసముట్ఠానాని, ఏవం యథాసమ్భవం ‘‘సత్త ఆపత్తిక్ఖన్ధా’’తి వుచ్చన్తి, తేసం అఞ్ఞా ఆపత్తిసముట్ఠానతా, అఞ్ఞో ఆపత్తిక్ఖన్ధభావోతి సిద్ధం. ఇమినా ఆపత్తిక్ఖన్ధనయేన ఆపత్తాధికరణస్స కతి ఠానానీతి? సత్త ఆపత్తిక్ఖన్ధా ఠానానీతి. కతి వత్థూనీతి? సత్త ఆపత్తిక్ఖన్ధా వత్థూనీతి. కతి భూమియోతి? సత్త ఆపత్తిక్ఖన్ధా భూమియోతి ఏవమాదయోపి దస్సేతబ్బా. తథా హి తస్సా ఏవం మగ్గట్ఠానియాయ అత్థసాధికాయ చేతనాయ యస్మా అఞ్ఞా పారాజికాపత్తితా అనత్థన్తరభూతా ఆకారవిసేససఙ్ఖాతా ఫలట్ఠానియా అత్థి, తస్మా ‘‘అత్థసాధకచేతనా నామ మగ్గానన్తరఫలసదిసా’’తి వుత్తాతి వేదితబ్బం. అథ వా కేవలం ధమ్మనియామత్తంయేవ ఉపమత్తేన ఆచరియేన ఏవం వుత్తన్తిపి సమ్భవతీతి న తత్థ ఓపమ్మసంసన్దనం పరియేసితబ్బం, ‘‘ఇదం సబ్బం కేవలం తక్కవసేన వుత్తత్తా విచారేత్వా గహేతబ్బ’’న్తి ఆచరియో.

    121.Tañca asammohatthanti eko ‘‘purebhattādīsu vā, akkhinikhaṇanādīni vā disvā gaṇhā’’ti, eko gahetabbaṃ bhaṇḍanissitaṃ katvā ‘‘purebhattaṃ evaṃ vaṇṇasaṇṭhānaṃ bhaṇḍaṃ gaṇhā’’ti vadati, evaṃvidhesu asammohatthaṃ evaṃvidhaṃ saṅketaṃ nimittañca dassetunti ca, yathādhippāyanti dutiyo tatiyassa tatiyo catutthassāti evaṃ paṭipāṭiyā ce vadantīti attho. Sace dutiyo catutthassa vadeti, na yathādhippāyoti ca. ‘‘Paṭiggahitamatteti avassaṃ ce paṭiggaṇhāti, pubbeva thullaccaya’’nti ca likhitaṃ. Paṭiggaṇhakānaṃ dukkaṭaṃ sabbatthokāsābhāvato na vuttaṃ. Pārājikāpajjanenetaṃ dukkaṭaṃ āpajjitvā āpajjanti kira. Atthasādhakāṇatticetanākhaṇe eva pārājiko hotīti adhippāyo. Tattha maggaṭṭhāniyaṃ kataraṃ, kataraṃ phalaṭṭhāniyanti ‘‘atthasādhakacetanā nāma maggānantaraphalasadisā’’ti vuttattā phalaṭṭhāniyā cetanāti siddhaṃ. Āṇatti ce maggaṭṭhāniyā siyā, cetanāsahajattā na sambhavati, tathā bhaṇḍassa avassaṃhāritā ca na sambhavati. Āṇattikkhaṇe eva hi taṃ avassaṃhāritaṃ jātanti avahārakassa paṭiggaṇhañce, tampi na sambhavati anāgatattā. Cetanā ce maggaṭṭhāniyā hoti, āṇattiādīsu aññataraṃ, bhaṇḍassa avassaṃhāritā eva vā phalaṭṭhāniyā ce, attho na sambhavati. Pārājikāpatti eva hi phalaṭṭhāniyā bhavitumarahati, na aññanti evaṃ tāva idha opammasaṃsandanaṃ sambhavati cetanā maggaṭṭhāniyā, tassā pārājikāpattibhāvo phalaṭṭhāniyo. Yathā kiṃ? Yathā paṭisambhidāmagge ‘‘saddhāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā. Saddhāya saddatthe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’ti ettha añño saddho, añño saddhāya saddatthoti siddhaṃ, yathā ca ‘‘eko amohasaṅkhāto dhammo sampayuttakānaṃ dhammānaṃ hetupaccayena paccayo adhipatisahajātaaññamaññanissayaindriyamaggasampayuttaatthiavigatapaccayena paccayo’’ti ettha amoho dhammo añño, aññe tassa hetupaccayatādayoti siddhaṃ. Yathā ca vinayapiṭake yāni cha āpattisamuṭṭhānāni, evaṃ yathāsambhavaṃ ‘‘satta āpattikkhandhā’’ti vuccanti, tesaṃ aññā āpattisamuṭṭhānatā, añño āpattikkhandhabhāvoti siddhaṃ. Iminā āpattikkhandhanayena āpattādhikaraṇassa kati ṭhānānīti? Satta āpattikkhandhā ṭhānānīti. Kati vatthūnīti? Satta āpattikkhandhā vatthūnīti. Kati bhūmiyoti? Satta āpattikkhandhā bhūmiyoti evamādayopi dassetabbā. Tathā hi tassā evaṃ maggaṭṭhāniyāya atthasādhikāya cetanāya yasmā aññā pārājikāpattitā anatthantarabhūtā ākāravisesasaṅkhātā phalaṭṭhāniyā atthi, tasmā ‘‘atthasādhakacetanā nāma maggānantaraphalasadisā’’ti vuttāti veditabbaṃ. Atha vā kevalaṃ dhammaniyāmattaṃyeva upamattena ācariyena evaṃ vuttantipi sambhavatīti na tattha opammasaṃsandanaṃ pariyesitabbaṃ, ‘‘idaṃ sabbaṃ kevalaṃ takkavasena vuttattā vicāretvā gahetabba’’nti ācariyo.

    భూమట్ఠకథాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā
    భూమట్ఠకథావణ్ణనా • Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఆకాసట్ఠకథావణ్ణనా • Ākāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
    వేహాసట్ఠకథావణ్ణనా • Vehāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఉదకట్ఠకథావణ్ణనా • Udakaṭṭhakathāvaṇṇanā
    నావట్ఠకథావణ్ణనా • Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఖేత్తట్ఠకథావణ్ణనా • Khettaṭṭhakathāvaṇṇanā
    గామట్ఠకథావణ్ణనా • Gāmaṭṭhakathāvaṇṇanā
    అరఞ్ఞట్ఠకథావణ్ణనా • Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఉదకకథావణ్ణనా • Udakakathāvaṇṇanā
    దన్తపోనకథావణ్ణనా • Dantaponakathāvaṇṇanā
    వనప్పతికథావణ్ణనా • Vanappatikathāvaṇṇanā
    హరణకకథావణ్ణనా • Haraṇakakathāvaṇṇanā
    ఉపనిధికథావణ్ణనా • Upanidhikathāvaṇṇanā
    సుఙ్కఘాతకథావణ్ణనా • Suṅkaghātakathāvaṇṇanā
    పాణకథావణ్ణనా • Pāṇakathāvaṇṇanā
    చతుప్పదకథావణ్ణనా • Catuppadakathāvaṇṇanā
    సఙ్కేతకమ్మకథావణ్ణనా • Saṅketakammakathāvaṇṇanā
    నిమిత్తకమ్మకథావణ్ణనా • Nimittakammakathāvaṇṇanā
    ఆణత్తికథావణ్ణనా • Āṇattikathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā
    భూమట్ఠకథావణ్ణనా • Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఆకాసట్ఠకథావణ్ణనా • Ākāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
    వేహాసట్ఠకథావణ్ణనా • Vehāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఉదకట్ఠకథావణ్ణనా • Udakaṭṭhakathāvaṇṇanā
    నావట్ఠకథావణ్ణనా • Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఖేత్తట్ఠకథావణ్ణనా • Khettaṭṭhakathāvaṇṇanā
    వత్థుట్ఠకథావణ్ణనా • Vatthuṭṭhakathāvaṇṇanā
    అరఞ్ఞట్ఠకథావణ్ణనా • Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā
    ఉదకకథావణ్ణనా • Udakakathāvaṇṇanā
    దన్తపోనకథావణ్ణనా • Dantaponakathāvaṇṇanā
    వనప్పతికథావణ్ణనా • Vanappatikathāvaṇṇanā
    హరణకకథావణ్ణనా • Haraṇakakathāvaṇṇanā
    ఉపనిధికథావణ్ణనా • Upanidhikathāvaṇṇanā
    సుఙ్కఘాతకథావణ్ణనా • Suṅkaghātakathāvaṇṇanā
    పాణకథావణ్ణనా • Pāṇakathāvaṇṇanā
    ఓచరకకథావణ్ణనా • Ocarakakathāvaṇṇanā
    సఙ్కేతకమ్మకథావణ్ణనా • Saṅketakammakathāvaṇṇanā
    నిమిత్తకమ్మకథావణ్ణనా • Nimittakammakathāvaṇṇanā
    ఆణత్తికథావణ్ణనా • Āṇattikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact